Les 3: De geest in de machine

1

• Les 3 De geest in de machine

2
Overzicht

• Inleiding geest en lichaam
• 1. Descartes demon
• 2. De mens een machine
• 3. Het materialisme vandaag
• 4. Een aanval op het gezond verstand
• Conclusie

3
3
4
Inleiding lichaam en geest

• Ziel/geest en brein/lichaam
• Wij allen ( Descartes) dualisme
• Swaab ( Lamettrie) materialisme / fysicalisme
• Enkele filosofen idealisme

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
4
5
Drie ontologische opties

• materialisme (? monisme ?) idealisme
• dualisme

MATTER
MIND
MIND
MATTER
6
1. Descartes demon

• Achtergrond D.s kennisleer
• Op zoek naar zekerheid
• Ik ben een denkend ding
• Het lichaam is een machine

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
6
7
1. Descartes demon

• René Descartes (1596-1650)
• Substantie-dualisme
• Res cogitans versus res extensa
• Twee argumenten

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
7
8
1. Descartes demon

• Eerste argument
• Onsterfelijkheid van de ziel ?
• Zeer populair
• Is religie een argument?

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
8
9
1. Descartes demon

• Tweede argument
• Common sense
• Wij zijn vrije wezens
• Wij zijn NIET ons brein

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
9
10
1. Descartes demon

• Filosofische problemen
• Hoe wisselwerking?
• Waar wisselwerking?
• Levensgeesten de hypothalamus

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
10
11
(No Transcript)
12
De hypothalamus (o)
12
13
De levensgeesten Uit Il était une fois la
vie
13
14
1. Descartes demon

• Wetenschappelijke problemen
• Wet van behoud van energie
• Scheermes van Ockham
• Evolutie door natuurlijke selectie

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
14
15
1. Descartes demon

• Nicholas Malebranche (1638-1715)
• Occasionalisme (ter gelegenheid van)
• Radicale versie van Descartes
• Dualisme spiritualisme

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
15
16
(No Transcript)
17
2. De mens een machine

• Julien Offray de lamettrie (1709-1751)
• Kleurrijke figuur
• Eerste filosofische materialist
• Volbloed atheïst

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
17
18
(No Transcript)
19
2. De mens een machine

• Lhomme Machine (1748)
• Een veelheid van onderwerpen
• Radicalisering van Descartes
• Denken is een eigenschap van de materie

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
19
20
3. Het materialisme vandaag

• Achtergrond
• Philosophy of mind (sinds 1950!)
• Materialisme fysicalisme identiteitstheorie
• Psychologie wordt volstrekt overbodig

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
20
21
Drie ontologische opties

• materialisme (? monisme ?) idealisme
• dualisme

MATTER
MIND
MIND
MATTER
22
3. Het materialisme vandaag

• Jack Smart (1920-)
• Mentale toestanden hersentoestanden
• Ochtendster avondster (Venus)
• Twee argumenten pro fysicalisme

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
22
23
De planeet Venus (links van de maan), meest
zichtbaar kort na zonsondergang (avondster)
kort voor zonsopgang (ochtendster)
24
3. Het materialisme vandaag

• Eerste argument
• Aansluiting bij (succesvolle) wetenschappen
• Geneeskunde, neurowetenschappen, AI,
• Een voorbeeld geestesziekten

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
24
25
Het hekserij-proces in Salem (USA, 1692)
26
3. Het materialisme vandaag

• Tweede argument
• Eenvoud elegantie en zuinigheid
• Scheermes van Ockham
• Dualisme ontologisch extravagant

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
26
27
4. Een aanval op het gezond verstand
Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
27
28
4. Een aanval op het gezond verstand

• Filosofisch probleem met materialisme
• What is it like to?
• Sommige mentale toestanden ? hersentoestanden
• Voorbeeld hoe is het om een vleermuis te zijn?

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
28
29
4. Een aanval op het gezond verstand

• Een oplossing
• Wetenschap (alles is materie!) en gezond verstand
  (mentale fenomenen bestaan!) verzoenen
• Niet-reductionistisch fysicalisme
• Superveniëntie-theorie

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
29
30
Het mentale...
? autonoom causaal impotent
oppervlaktefenomeen
X
...supervenieert op...
...het fysische
Een visuele voorstelling van het
superveniëntie-denken
30
31
Dualisme Mentale fysische zijn fundamenteel verschilend... Materialisme Mentale fysische vallen samen...
Substantie-dualisme Reductionistisch fysicalisme
...maar ze beïnvloeden elkaar (Descartes) ...en mentale kan gereduceerd worden tot het fysische
Occasionalisme Superveniëntie-fysicalisme
...en er is geen wisselwerking (Geulincx) ...maar het mentale blijft bestaan, zij het als oppervlaktefenomeen
32
Conclusie

• 1. Dualisme geest versus hersenen
• Probleem wisselwerking?
• Oplossing (voorlopig?) geen
• 2. Materialisme geest hersenen 1
• Probleem wat met gezond verstand?
• Oplossing superveniëntie

Pieter R. Adriaens
Inleiding tot de wijsbegeerte Les 3
32