Aanpak van MRSA in woonzorgcentra

1
Aanpak van MRSA in woonzorgcentra

• Vorming van gezondheidswerkers in woonzorgcentra

2
Staphylococcus aureus

• Bij heel wat gezonde mensen (30 à 40) aanwezig
  op de huid en slijmvliezen of in lichaamsvochten
  zonder tekens van infectie (kolonisatie)
• Belangrijke ziekteverwekker infecties van huid
  en wonden, luchtwegen, urinewegen, bloedstroom
  (sepsis),

3
Ziekenhuis- of zorginfecties

• S. aureus (MSSA) en MRSA zijn belangrijke
  verwekkers van ziekenhuis- of zorginfecties
• Overdracht van S. aureus (MSSA) en MRSA gebeurt
  vooral via handen van gezondheidswerkers die
  gekoloniseerde of geïnfecteerde patiënten of
  bewoners hebben verzorgd

4
Methicilline-resistente S. aureus

• Zelfde gedrag als gevoelige stammen, maar
  resistent aan beta-lactam antibiotica en daardoor
  moeilijker te behandelen
• Incidentie van MRSA in ziekenhuizen steeg sterk
  in periode van 1999 tot 2003, maar daalt nu weer

5
MRSA in acute ziekenhuizen
6
MRSA in woonzorgcentra

• Prevalentiestudie in 60 RVTs bij 2 958 bewoners
  in 2006- 1 op 5 bewoners (19) is drager van
  MRSA- risicofactoren hospitalisatie, heelkunde,
  antibiotherapie, chronische ziekte,
  (doorlig)wonden, beperkte mobiliteit,

7
Prevalentie MRSA-dragerschap
8
Aanbevelingen van BICS
www.belgianinfectioncontrolsociety.be
9
Aanpak van MRSA

• Verantwoord gebruik van antibiotica
• Algemene voorzorgsmaatregelen
• Screening voor MRSA bij bewoners
• Aanvullende voorzorgsmaatregelen bij
  MRSA-positieve bewoners
• Dekolonisatie van MRSA-positieve bewoners

10
Algemene voorzorgsmaatregelen
11
Handhygiëne

• Handen ontsmetten met handalcohol is de regel
  tijdens de zorg
• Handen wassen met water en zeep (en daarna
  ontsmetten)- indien de handen zichtbaar vuil
  zijn- bij patiënten met infectieuze diarree
  (Clostridium difficile, Norovirus) of- bij
  patiënten met schurft

12
Indicaties voor handen ontsmetten

• Vóór contact met bewoner
• Na contact met bewoner
• Vóór een zuivere of invasieve handeling
• Na blootstelling aan slijmvliezen of
  lichaamsvochten
• Na contact met directe omgeving van bewoner

13
Handschoenen

• Contact met bloed, lichaamsvochten, slijmvliezen
  en niet-intacte huid of materiaal bevuild met
  lichaamsvochten of bloed
• Contact met besmette patiënt of materiaal
  gebruikt tijdens diens zorg
• Handschoenen onmiddellijk na de zorg verwijderen
  en handhygiëne toepassen

14
Screening
15
Screening voor MRSA bij bewoners

• Dragers van MRSA identificeren zodat men
  vroegtijdig bijkomende maatregelen kan nemen om
  overdracht naar andere bewoners te vermijden
• Belang van goede communicatie tussen
  instellingen aan de hand van transfer-document

16
Indicaties voor screening

• Systematische screening is niet nuttig
• Screening van bepaalde bewoners (zie volgende
  dias) is enkel aangewezen- tijdens een epidemie
  met MRSA- bij eerste opname of bij heropname
  (na hospitalisatie) in WZC of- bij verstrengen
  van preventiebeleid voor MRSA

17
Definitie epidemie

• Binnen 1 maand op 1 functionele eenheid een index
  geval en minstens 2 nieuwe gevallen verworven in
  het WZC

18
Tijdens epidemie met MRSA wie screenen?

• Screening van bewoners uit directe omgeving van
  MRSA-gevallen
• Eventueel in een tweede fase ook andere bewoners
• Indien de epidemie niet onder controle geraakt,
  tenslotte ook personeel screenen

19
Bij (her)opname en in kader van strenger beleid
wie screenen?

• Screening van bewoners met risico-
  ziekenhuisopname in voorbije 6 maand of-
  minstens 3 van volgende criteria aanwezig
  antibiotherapie in voorbije maand wonde,
  urinesonde, katheter of stoma mobiliteitsbeperkin
  g kolonisatie of infectie in voorgeschiedenis

20
Methodologie voor screening

• Liefst georganiseerd door CRA en stalen opsturen
  naar éénzelfde labo
• Selectieve kweek voor MRSA- neus, keel en
  perineum- ook wonden en stomieën indien
  aanwezig- ook urine indien blaassonde aanwezig

21
Aanvullende voorzorgs-maatregelen
22
Aanvullende voorzorgsmaatregelen bij
MRSA-positieve bewoners

• Afzonderlijke kamer voor bepaalde bewoners
• Beschermende kledij voor personeel
• Maatregelen voor bezoekers
• Reiniging van de kamer, behandeling van linnen en
  verwerking van afval
• Verzorgingsmateriaal
• Transport van bewoner

23
Algemene punten

• Aanvullende maatregelen invoeren na overleg
  tussen CRA en huisarts
• Belang van melding aan CRA en registratie van
  MRSA-gevallen
• Bewoners met MRSA moeten identificeerbaar zijn
  (bv. pictogram)
• Hand- en hoesthygiëne bij bewoners stimuleren

24
Afzonderlijke kamer voor bepaalde MRSA-positieve
bewoners

• Beperken tot bewoners met hoog risico op
  overdracht- MRSA in sputum en productieve
  hoest- MRSA in niet-afdekbare wonde of- MRSA
  in urine en gebrekkige hygiëne bij urinaire
  incontinentie

25
Afzonderlijke kamer voor bepaalde MRSA-positieve
bewoners

• Toegang tot kamer wordt beperkt en bewoner mag
  kamer niet op eigen initiatief verlaten
• Eigen sanitair en toegewezen verzorgingsmateriaal
• Einde van isolatie de bewoner trekt na het
  toilet nieuwe kleding aan en verlaat zijn kamer
  voor de eindschoonmaak

26
Deelname aan sociale activiteiten

• MRSA-positieve bewoners mogen deelnemen aan
  sociale activiteiten en maaltijden nuttigen in
  restaurant
• Bewoner moet handen ontsmetten vóór het verlaten
  van zijn kamer
• Bewoners met hoog risico op overdracht worden wel
  uitgesloten

27
Beschermende kledij voor personeel

• Drielagig mond-neus-masker, niet-steriele
  handschoenen en overschort boven normale
  werkkledij
• Tijdens verzorging van MRSA-positieve bewoner of
  contact met zijn omgeving(bewoner wordt als
  laatste verzorgd)
• Niet nodig voor korte aanwezigheid op de kamer
  zonder contact met bewoner of zijn omgeving

28
Beschermende kledij voor personeel

• Kledij aantrekken bij betreden van de kamer
• Uittrekken bij verlaten van de kamer- eerst
  handschoenen- daarna masker- daarna overschort
  (voorkeur voor wegwerpschort, minstens dagelijks
  vervangen)
• Tenslotte handen ontsmetten

29
Beschermende kledij voor personeel

• Maximalistisch bij alle MRSA-positieve
  bewoners ofMinimalistisch enkel bij
  bewoners met MRSA in sputum en productieve hoest
  MRSA in wonde of MRSA in urine en urinaire
  incontinentie

30
Maatregelen voor bezoekers

• Bewoner en bezoekers informeren (bv.
  informatiefolder)
• Bezoekers dragen geen beschermende kledij, maar
  ontsmetten enkel de handen bij verlaten van de
  kamer
• MRSA-positieve bewoner wordt als laatste bezocht
• Geen mensen met verminderde weerstand of babys
  op bezoek

31
Reiniging van de kamer

• Sanitair en high touch oppervlakken dagelijks
  reinigen en ontsmetten
• Vloer en minimal touch oppervlakken bij
  voorkeur dagelijks reinigen
• Beschermende kledij voor onderhouds-personeel
  indien bewoner geïsoleerd wordt

32
Reiniging van de kamer

• Kamer van MRSA-positieve bewoner wordt als
  laatste gereinigd
• Schoonmaakmateriaal enkel gebruiken voor deze
  kamer of ontsmetten bij verlaten van de kamer

33
Eindschoonmaak

• Sanitair en high touch oppervlakken worden
  gereinigd en ontsmet
• Vloer, meubilair en vuile muren worden gereinigd
• Gordijnen worden gewassen of vervangen
• Al het linnen in de kamer wassen of indien nodig
  ontsmetten

34
Behandeling van linnen

• Bedlinnen periodiek en indien vuil vervangen
• Beschermende kledij dragen bij manipuleren van
  vuil linnen (van een bewoner in isolatie)
• Verzamelen in lekvrije linnenzak en dagelijks
  afvoeren
• Linnen wassen aan voldoende hoge temperatuur (gt
  60C)

35
Afvalverwerking

• Afval van verzorgende taken bij MRSA-positieve
  bewoner verzamelen in zak voor niet-risicohoudend
  medisch afval
• Afvalzak op de kamer laten en dagelijks afvoeren

36
Verzorgingsmateriaal

• Zoveel mogelijk gebonden aan bewoner
• Materiaal dat gebruikt wordt bij meerdere
  bewoners wordt na elk gebruik ontsmet (eerst
  reinigen indien bevuild)
• Bij einde van isolatie materiaal voor éénmalig
  gebruik weggooien en herbruikbaar materiaal
  reinigen en ontsmetten

37
Transport van MRSA-positieve bewoner

• Goede communicatie is essentiëel
• Geïsoleerde bewoner draagt masker, overschort en
  handschoenen tijdens transport
• Rolstoel afdekken met proper steeklaken
• Hoofd- en voeteinde van bed ontsmetten
• Geen beschermende kledij nodig voor begeleidend
  personeel

38
Dekolonisatie
39
Dekolonisatie van MRSA-positieve bewoner

• MRSA-positieve bewoners steeds dekoloniseren
  wanneer MRSA enkel aanwezig is ter hoogte van
  neus, keel en/of perineum
• Controle met MRSA-kweken 2 en 7 dagen en 1 maand
  na dekolonisatie
• Dezelfde procedure herhalen na eerste mislukking,
  maar andere procedure overwegen na tweede
  mislukking

40
Procedure voor dekolonisatie

• Mupirocine zalf aanbrengen in beide neusholten
  3x/d gedurende 5d
• Bewoner dagelijks volledig wassen met
  povidon-jood zeep of chloorhexidine zeep
  gedurende 5d haren tweemaal wassen met hetzelfde
  product