Module 4

1
Module 4

• Een natie van immigranten

2
I have a dream

1. Van Europese kolonie tot de VS
2. Land van belofte
3. Gelijke rechten voor iedereen?

3
Welke bijdrage leverden nieuwkomers aan de
politieke en economische ontwikkeling van de VS?

1. Hoe ontwikkelde een kleine Engelse kolonie zich
   tot een zelfstandige natie?
2. Welke verschillen en tegenstellingen ontstonden
   er tussen de immigranten?
3. Wat betekenden de Amerikaanse waarden in de
   praktijk?

4
17de eeuw

• indianen
• 1607 Engelse kolonisten, Virginia
• goud tabak
• slaven
• 1619 Hollanders, Nieuw-Nederland
• 1625 Nieuw-Amsterdam, tot 1664
• kosmopolitisch

5
18de eeuw

• Schotse Ieren frontier
• Quakerstaat Pennsylvania Duitsers
• verzet tegen koning
• belastingen
• eigen parlementsleden
• protestants karakter
• 1776 VS onafhankelijk
• federale grondwet

6
19de eeuw

• Noorden industrialisatie, kleine boeren
• Zuiden plantages met monocultures
• 1861-1865 Burgeroorlog
• 1863 slaven op arbeidsmarkt
• 1896 segregatie toegestaan
• rk joodse immigratie
• hongersnood Ierland
• NW-europa dalend geboortecijfer
• Russische pogroms
• industriesteden gettovorming

7
20ste eeuw

• roaring twenties
• massaproductie arbeiders worden consumenten
• tot 1929 beurscrisis, door overproductie
• Roosevelt New Deal
• productiebeperking
• koopkrachtverhoging
• 1941-1945 oorlogsindustrie
• zwarte zuid-noord-migratie
• burgerrechtenbeweging
• Vietnam zie Module 9

8
Module 5

• Politiek en staatsinrichting
• in Nederland en in Europa

9
Wie deelt de lakens uit?

1. Op weg naar een moderne parlementaire democratie
2. De afbrokkeling van het traditionele gezag
3. De overheid treedt terug

10
Wat zijn de kenmerken van de Nederland-se
parlementaire democratie en hoe functioneerde
deze in de 20ste eeuw?

1. Welke factoren zorgen ervoor dat de parlementaire
   democratie in Nederland goed kan functioneren?
2. Waardoor werd het regeren na de wederopbouwfase
   moeilijker?
3. Waardoor nam de rol van de overheid in de
   Nederlandse samenleving af?

11
politieke partijen

• schoolstrijd
• ARP 1878 /CHU 1908
• 1885 Liberale Unie
• 1926 RKSP
• kiesrecht/sociale kwestie
• 1881 SDB /1894 SDAP
• 1901 VDB uit LU 1885

12
politieke partijen

• schoolstrijd
• ARP 1878 /CHU 1908
• 1885 Liberale Unie
• 1926 RKSP
• kiesrecht/sociale kwestie

• 1881 SDB /1894 SDAP
• 1901 VDB uit LU 1885

13
verzuiling
zuil prot. rk socialist. lib/alg
partij
vakbond
krant
radio
vrijetijd
school
gez.zorg
14
De afbrokkeling van het traditionele gezag

• wederopbouw
• doorbraak
• rooms-rode coalitie
• verzorgingsstaat
• ontzuiling en polarisatie
• secularisering
• nieuwe partijen PSP, D66, PPR
• Nacht van Schmelzer
• subversieve gassen
• provo
• tweede feministische golf

15
De overheid treedt terug

• no nonsense
• te dure verzorgingsstaat
• privatisering
• decentralisatie
• harmoniemodel
• paarse kabinetten
• poldermodel
• Europese Unie
• democratisch gat