Hergebruik van leegstaande gebouwen in het landelijk gebied Nederland

1
Hergebruik van leegstaande gebouwen in het
landelijk gebied Nederland

• Situatieschets Nederland in het kader van IPO
  werkgroep hergebruik van leegstaande gebouwen

2
Hoe is de ruimtelijke ordening in Nederland
georganiseerd?
3
Hergebruik van leegstaande gebouwen in Nederland

• Vrijgekomen Agrarische Bedrijfsgebouwen VAB
• VAB-beleid
• Vooraf restrictief beleid
• Doel VAB beleid
• Buitengebied sociaal economisch sterker te
  maken
• Ruimtelijke kwaliteit verbeteren
• Uitsluitend aan bestaande bebouwing die aan het
  oorspronkelijke agrarisch gebruik is onttrokken
  een nieuwe gebruiksfunctie toekennen
• Regels voor gebruik van vabs op verschillende
  manieren verankerd
• Private overeenkomst, bestemmingsplan of aan
  eisen in een beeldkwaliteitsplan of
  landschapsontwikkelingsplan.

4
Hergebruik van leegstaande gebouwen in Nederland

• Vrijgekomen Agrarische Bedrijfsgebouwen VAB
• Het Rijk
• NOTA RUIMTE (2004)
• Decentraal wat kan, centraal wat moet
• Hergebruik van vrijkomende of leegstaande
  gebouwen dient gestimuleerd te worden.
• De mogelijkheden die nieuwbouw biedt om de
  kwaliteit en vitaliteit van de groene ruimte te
  vergroten dient benut te worden
• Vrijgekomen bebouwing in het buitengebied welke
  goed past in het landschap kan worden herbenut
  voor kleinschalige functies.
• Vrijgekomen bebouwing in het buitengebied die
  niet de vereiste kwaliteit heeft, moet indien
  mogelijk worden gesloopt.
• Het rijk vraagt de provincies om een planologisch
  kader op te stellen voor het thema bebouwing in
  het buitengebied

5
Hergebruik van leegstaande gebouwen in Nederland

• De provincies
• Via het streekplan/omgevingsplan sturing geven
  aan de gemeenten, door aan te geven welke
  functies in principe wel of niet welkom zijn in
  vabs, en hoe de gemeente daarin kan sturen.
• Bepaalde provincies werken daarnaast aan een
  actiever spoor, waarin zij gemeenten via
  bijvoorbeeld een handreiking(bv positieve lijst)
  ondersteunen

6
Hergebruik van leegstaande gebouwen in Nederland

• De gemeenten
• Verantwoordelijkheid voor en de vormgeving van
  het vab-beleid
• Blijven binnen het aangegeven kader van de
  provincie
• Kan kiezen voor een meer terughoudend beleid
• Kan in vele gevallen niet kiezen voor een meer
  progressief beleid ( ltgtZeeland)
• De eigenlijke uitwerking van het provinciaal
  beleid via de bestemmingsplannen

7
Concrete acties van de provincie

• Drenthe
• Flevoland
• Friesland
• Gelderland
• Groningen
• Limburg
• Noord-Brabant
• Noord-Holland
• Overijssel
• Utrecht
• Zeeland
• Zuid-Holland

8
Provincie Zeeland

• Opgenomen in het omgevingsplan Zeeland
  2006-2012.
• Omgevingsplannen weinig gedetailleerd bewust!
• Via omgevingsplan kan de gemeente haar
  bestemmingsplannen vormen
• Kleinschalige activiteiten in het landelijk
  gebied zijn mogelijk
• Tegenprestatie investering in de ruimtelijke
  kwaliteit
• Nieuwbouw is enkel mogelijk wanneer dit volgt op
  afbraak van bestaande bebouwing van minimaal
  dezelfde oppervlakte.
• Het principe van de nieuwe economische dragers
  (NED) en de positieve lijst
• Een lijst met de mogelijke functies die in een
  vab kunnen komen
• Lijst is enkel een indicatie vanuit de provincie,
  geen limitatief karakter!
• Gemeenten hebben de mogelijkheid om af te wijken
  van deze lijst wanneer de betreffende functie
  naar aard, schaal en gevolgen voor de omgeving
  vergelijkbaar is met de op de lijst genoemde
  functies.
• OPMERKING
• Agrarisch verwante functies zijn veelal
  aangewezen in het bestemmingsplan als agrarisch,
  hetzelfde voor semi agrarische bedrijven dus
  geen NED!

9
Provincie Zeeland

• Tegenprestatie investering in de ruimtelijke
  kwaliteit
• 8000
• Per locatie moet rekening gehouden worden met
• De milieunormen
• Afvalwaterlozing
• Eventuele schadelijke gevolgen voor natuur en
  landschap beperken
• Geen belemmering voor de ontwikkelingsmogelijkhede
  n van omliggende agrarische bedrijven
• Geen onevenredige toename van de automobiliteit.

10
INVESTEREN IN DE RUIMTELIJKE KWALITEIT
11
Provincie Zeeland

• Besluit
• Eerst investering dan medewerking werkt niet in
  praktijkbeter een jaarplanning.
• Lijst wordt als positief ervaren doordat ze zeer
  handig is als handvat of als een rem!
• Het criterium cultuurhistorisch waardevol is
  zeer belangrijk in de beoordeling! In Sluis is
  bijvoorbeeld een inventarisatie van
  cultuurhistorisch waardevolle gebouwen gemaakt.
• Veelal wordt een maatstaf gebruikt voor
  ambachtelijke bedrijven. Bijvoorbeeld in Sluis is
  dit 250m², bedrijven die groter zijn verdwijnen
  naar bedrijventerreinen.
• Sluis sinds 2001 24 geregulariseerd
• Zware procedure voor de NED. In Sluis werkt dit
  goed door de aanwezigheid van een landbouwloket,
  zij begeleiden de procedure.

12

13
Provincie Zuid - Holland

• Provinciaal beleid moet kaders scheppen
  waarbinnen de vitalisering van het platteland
  mogelijk wordt gemaakt EN waarmee de
  landschappelijke kwaliteit, zoals verwoord in de
  provinciale nota landschap, zal worden bereikt.
• NED zijn mogelijk MAAR moeten bijdragen aan de
  vitalisering van het landelijk gebied.
• Inzet is vooral gericht op realisering van de
  Ecologische Hoofdstructuur en investeringen in
  Groen in en om de stad Randstad Holland
• Ook een aantal bijzondere agrarische gebieden
  (glastuinbouw, boomteeltgebied,) waarvoor een
  specifieke regeling geldt.

14
Provincie Noord - Holland

• Vab-beleid
• doelstellingen
• Ruimtelijke kwaliteit
• Economische vitaliteit
• Inhoud
• Transport, distributie en industrie uitgesloten
  omwille van hun grootschalig karakter
• Alle andere niet agrarische functies zijn in
  principe toegelaten
• Voorwaarden
• Ontwikkelingsmogelijkheden van de omringende
  agrarische bedrijven niet beperken
• Cultuurhistorisch waardevolle gebouwen moeten
  blijven!
• Buitenopslag als verboden gebruik opgenomen in
  het bestemmingsplan
• Geen onevenredige verkeersaantrekkende werking
  hebben
• Extra parkeerplaatsen op het eigen terrein
• Voormalig agrarisch bouwperceel mag geen
  agrarische bestemming meer hebben in geval van
  volledige beëindiging van de agrarische functie
  en wordt als zodanig opgenomen in het
  bestemmingsplan

15
Provincie Noord - Holland

• Functie wonen kan na volledige stopzetting van
  agrarische activiteit onder bepaalde voorwaarden
• Karakteristieke boerderijen mogen gesplitst
  worden in maximaal woningen zonder afbraak van
  het oorspronkelijk karakter van de bebouwing
• 650m² als minimaal 1000m² van de agrarische
  bedrijfsbebouwing wordt gesloopt
• Functie werken
• Kleinschaligheid
• Maximale vloeroppervlakte 650m²
• Nieuwe bedrijfsgebouwen als minimaal een gelijke
  hoeveelheid in oppervlakte van de overbodige
  agrarische bedrijfsbebouwing wordt gesloopt

16
Provincie Utrecht

• Bij nieuwe ontwikkelingen staat de
  landschappelijke kwaliteit centraal
• Aantrekkelijk en divers landelijk gebied is het
  uitgangspunt
• Geen hinder voor derden, niet teveel verkeer en
  een goede inpassing in het landschap
• Behoud door ontwikkeling

17

18
Provincie Drenthe

• Uitgangspunten POPII (Provinciaal
  Omgevingsplan)(2004)
• Buitengebied reserveren voor die functies die er
  functioneel aan gebonden zijn
• Aandacht voor kwaliteit van de omgeving
• Leefbaarheid en werkgelegenheidsfunctie van het
  platteland vergroten
• Gemeenten regelen dit via hun bestemmingsplan,
  goede afweging maken
• Voorwaarden voor hergebruik van een vab
• Bedrijfsbestemming moet gericht zijn op
  kleinschalige activiteiten
• Sociaal culturele, medische en zakelijke
  dienstverlening
• Bedrijfsactiviteiten zoveel mogelijk in het
  hoofdgebouw (woonfunctie), indien niet mogelijk
  onder voorwaarden in bijgebouw
• Nieuw bijgebouw is mogelijk, mede afhankelijk van
  de mate waarin agrarische bebouwing wordt
  afgebroken
• Uitbreiding van gelegaliseerde niet agrarische
  bebouwing mag als het kleinschalig is en de
  kwaliteit van de ruimte niet verloren gaat

19
Provincie Gelderland

• Onderverdeling van het buitengebied
• Rode raamwerk, groen-blauwe raamwerk en het
  multifunctioneel gebied
• In het multifunctionele gebied meer mogelijkheden
• Vabs op een goede wijze hergebruiken.
• Wonen is de meest geschikte vorm van hergebruik
  van vabs in het buitengebied. Vastleggen in
  bestemmingswijzigingen.
• Functieverandering naar werken
• Kleinschalige vormen van niet agrarische
  bedrijvigheid
• Voor niet-agrarische bedrijvigheid een maximum
  gehanteerd van 500m² bebouwd oppervlak per
  locatie. De resterende vabs worden gesloopt
• Aan de gemeenten gevraagd om in een regionaal
  verband een regeling uit te werken waarmee
  bovenstaande condities worden vertaald in
  bestemmingsvoorschriften
• Gemeentelijke bevoegdheden waarbij er vanuit de
  provincie aandacht gevraagd voor de
  kernkwaliteiten van de waardevolle landschappen.

20
AANDACHTSPUNTEN

• Ontwikkelingsplanologie(kwaliteitstoetsing ipv
  cijfers,) vereist deskundigheid die op lokaal
  niveau niet steeds voorhanden is. Samenwerken in
  regionaal verband biedt ook op dat gebied
  voordelen.
• Hoe druk je kwaliteit uit?
• Ongeveer 80 van de vab ---------- wonen
• Ongeveer 14 van de vab (1992-1999)
  --------bedrijfsfunctie
• Handel en reparatie zijn de belangrijkste
  functies.