B

1
TRU?NG Ð?I H?C THANG LONG
BÀI GI?NG KINH T? H?C Ð?I CUONG
Hà N?i - 2009
2
BÀI 11CÁC KHÁI NI?M CO B?N C?A KINH T? VI MÔ
3

• GDP và tang tru?ng kinh t?
• L?m phát
• Th?t nghi?p
• T? giá h?i doái

M?c tiêu nghiên c?u
4
1. GDP và tang tru?ng kinh t?

• 1.1. Khái ni?m
• 1.2. Các phuong pháp tính
• 1.3. GDP danh nghia và GDP th?c t?
• 1.4. GDP và phúc l?i kinh t?
• 1.5. Tang tru?ng kinh t?

5
1.1. Khái ni?m

• Ðánh giá m?t n?n kinh t? T?ng thu nh?p c?a t?t
  c? các thành viên trong dó. Ðó chính là GDP.
• GDP (Gross Domestic Product) T?ng s?n ph?m trong
  nu?c.
• T?ng s?n ph?m trong nu?c là giá th? tru?ng c?a
  t?t c? hàng hoá và d?ch v? cu?i cùng du?c s?n
  xu?t ra trong ph?m vi m?t nu?c trong m?t th?i k?
  nh?t d?nh.

6
GDP c?a m?t s? qu?c gia nam 2005
Country GDP (millions of USD) Rank (out of 180 countries)
United State 12,485,725 1
Japan 4,571,314 2
China 2,224,811 4
Indonesia 276,004 26
Vietnam 50,900 59
Thailand 168,774 36
( GDP danh nghia)
Ngu?n http//en.wikipedia.org/wiki/List_of_countr
ies_by_GDP_28nominal29_per_capita
7
1.1. Khái ni?m (ti?p)

• Nh?ng di?m c?n luu ý
• Giá th? tru?ng quy nhi?u lo?i s?n ph?m v? m?t
  ch? tiêu kinh t? duy nh?t.
• C?a t?t c? c? g?ng bi?u th? các hàng hoá và d?ch
  v? du?c s?n xu?t và bán h?p pháp trên th? tru?ng.
• (tuy nhiªn vÉn bÞ bá qua 1 sè hhdv s?n ph?m
  trong n?n kinh t? ng?m s?n ph?m s?n xu?t và tiêu
  dùng trong n?i b? gia dình)
• Cu?i cùng tránh tính trùng hàng hoá trung gian.

8
Ví d? 1 M?t ngu?i chan nuôi bán 1 lu?ng da
tr? giá 1000 cho ngu?i thu?c da. Ngu?i thu?c da
bán toàn b? s?n ph?m c?a mình cho nhà máy gi?y da
v?i giá 1600. S? da này làm du?c 10 dôi gi?y và
bán cho ngu?i tiêu dùng v?i giá 250/dôi. H?i
chu?i ho?t d?ng s?n xu?t này dóng góp vào GDP m?t
lu?ng là bao nhiêu? (tính theo phuong pháp s?n
ph?m cu?i cùng)
9
1.1. Khái ni?m (ti?p)

• Nh?ng di?m c?n luu ý (ti?p)
• Ðu?c s?n xu?t ra ch? tính th?i k? hi?n t?i.
  Không bao g?m nh?ng hàng hoá du?c s?n xu?t và dã
  giao d?ch trong quá kh? (nh?m tránh tính nhi?u
  l?n).
• Trong ph?m vi m?t nu?c các s?n ph?m trong ph?m
  vi d?a lý m?t nu?c, b?t k? nhà s?n xu?t thu?c
  qu?c t?ch nu?c nào.

10
Phân bi?t GDP và GNP

• T?ng s?n ph?m qu?c dân (GNP Gross National
  Product) là t?ng thu nh?p mà công dân c?a m?t
  nu?c t?o ra. GNP khác GDP ? ch?, nó c?ng thêm các
  kho?n thu nh?p mà công dân trong nu?c t?o ra ?
  nu?c ngoài và tr? di các kho?n thu nh?p c?a ngu?i
  nu?c ngoài t?o ra trong nu?c

GNP GDP TN ròng t? tài s?n ? nu?c ngoài
11
GDP ph?n ánh hai m?t T?ng thu nh?p và T?ng chi
tiêu
Doanh thu ( GDP)
Chi tiêu ( GDP)
Th? tru?ng hàng hoá, d?ch v?
Mua hàng hoá, d?ch v?
Bán hàng hoá, d?ch v?
Doanh nghi?p
H? gia dình
Lao d?ng, d?t, tu b?n
Ð?u vào s?n xu?t
Th? tru?ng các nhân t? s?n xu?t
Ti?n luong, d?a tô, l?i nhu?n ( GDP)
Thu nh?p ( GDP)
12
1.2. Các phuong pháp tính GDP

• Tính GDP theo khía c?nh chi tiêu
• Y C I G
  NX
• Y GDP.
• C Chi tiêu c?a các h? gia dình.
• I Ð?u tu.
• Ð?u tu c? d?nh c?a các hãng máy móc thi?t b?,
  nhà xu?ng.
• Ð?u tu vào hàng t?n kho c?a các hãng.
• Chi mua nhà, xây d?ng nhà ? m?i c?a các h? gd

13
1.2. Các phuong pháp tính GDP (ti?p)

• G Chi tiêu c?a chính ph?.
• Chi tiêu cho hàng hoá, d?ch v? c?a các c?p chính
  quy?n.
• Không tính các kho?n chuy?n giao thu nh?p.
• NX Xu?t kh?u ròng GT xu?t kh?u GT nh?p kh?u.

14
1.2. Các phuong pháp tính GDP (ti?p)

• Tính GDP theo khía c?nh thu nh?p ho?c chi phí t?
  các y?u t? s?n xu?t
• Y w i r ? Dp
  Te
• w ti?n luong
• rchi phí thuê nhà, thuê d?t
• i chi phí thuê v?n
• ? l?i nhu?n tru?c thu?
• Dp kh?u hao TS c? d?nh
• Te Thu? gián thu

15
1.2. Các phuong pháp tính GDP (ti?p)

• Tính GDP theo phuong pháp giá tr? gia tang
• Y ? VAi
• ? (Giá tr? t?ng s?n lu?ng ngµnh i Tæng
  gi tr? c?a hàng hoá trung gian ngµnh i)
• Giá tr? c?a hàng hoá trung gian g?m nh?ng chi
  phí v?t ch?t và d?ch v? mua ngoài du?c s? d?ng
  h?t 1 l?n trong quá trình s?n xu?t ? Kh?u hao TS
  không du?c tính vào giá tr? cu? hh trung gian

16
Ví d? 2 M?t ngu?i chan nuôi bán 1 lu?ng da
tr? giá 1000 cho ngu?i thu?c da. Ngu?i thu?c da
bán toàn b? s?n ph?m c?a mình cho nhà máy gi?y da
v?i giá 1600. S? da này làm du?c 10 dôi gi?y và
bán cho ngu?i tiêu dùng v?i giá 250/dôi. H?i
chu?i ho?t d?ng s?n xu?t này dóng góp vào GDP m?t
lu?ng là bao nhiêu? (tính theo phuong pháp giá
tr? gia tang)
17
1.3. GDP th?c t? và GDP danh nghia

• GDP tang t? nam này qua nam khác
• S? lu?ng hàng hoá, d?ch v? du?c t?o ra nhi?u hon
  ho?c/và
• Giá bán hàng hoá, d?ch v? cao hon.
• Mu?n tách hai ?nh hu?ng này m?t cách riêng bi?t ?
  tính GDP th?c t?.

18
1.3. GDP th?c t? và GDP danh nghia (ti?p)
Nam Giá th?c ph?m Lu?ng th?c ph?m Giá qu?n áo Lu?ng qu?n áo
2002 2003 2004 1 2 3 100 150 200 2 3 4 50 100 150
GDP danh nghia 2002 2003 2004 1100 250 200 2150 3100 600 3200 4150 1200 1100 250 200 2150 3100 600 3200 4150 1200 1100 250 200 2150 3100 600 3200 4150 1200 1100 250 200 2150 3100 600 3200 4150 1200
GDP th?c t? (nam 2002 là nam g?c) 2002 2003 2004 1100 250 200 1150 2100 350 1200 2150 500 1100 250 200 1150 2100 350 1200 2150 500 1100 250 200 1150 2100 350 1200 2150 500 1100 250 200 1150 2100 350 1200 2150 500
Ch? s? di?u ch?nh GDP 2002 2003 2004 (200/200)100 100 (600/350)100 171 (1200/500)100 240 (200/200)100 100 (600/350)100 171 (1200/500)100 240 (200/200)100 100 (600/350)100 171 (1200/500)100 240 (200/200)100 100 (600/350)100 171 (1200/500)100 240
19
1.3. GDP th?c t? và GDP danh nghia (ti?p)

• GDP danh nghia s? d?ng giá hi?n hành GDP th?c t?
  s? d?ng giá c? d?nh trong nam g?c.
• GDP th?c t? ph?n ánh s? thay d?i c?a lu?ng.
• GDP th?c t? ph?n ánh phúc l?i kinh t? t?t hon.
  Khi nói d?n tang tru?ng kinh t? là nói v? GDP
  th?c t?.
• Ch? s? di?u ch?nh GDP (GDP deflator) ph?n ánh s?
  thay d?i c?a giá ch? không ph?i lu?ng.

20
1.4. GDP và phúc l?i kinh t?

• GDP và GDP bình quân d?u ngu?i du?c xem là ch?
  tiêu t?t Ó ph?n ánh phúc l?i kinh t?.
• GDP cao (trong các y?u t? khác là không d?i)
• M?i ngu?i có nhi?u c?a c?i hon.
• Ðu?c cham sóc s?c kho? t?t hon.
• Ðu?c giáo d?c t?t hon.

21
B?ng x?p h?ng GDP và GDP bình quân d?u ngu?i m?t
s? nu?c (nam 2005)
Country GDP size GDP size GDP per capital GDP per capital
Country GDP (millions of USD) Rank (out of 180 countries) GDP per capital ( USD) Rank (out of 180 countries)
United State 12,485,725 1 42,000 8
Japan 4,571,314 2 35,757 14
China 2,224,811 4 1,709 110
Indonesia 276,004 26 1,283 117
Vietnam 50,900 59 618 143
Thailand 168,774 36 2,659 94
Luxembourg 34,184 64 80,288 1
22
1.4. GDP và phúc l?i kinh t? (ti?p)

• Tuy nhiên GDP không ph?i là m?t ch? tiêu hoàn h?o
  vì nó không tính d?n
• Th?i gian ngh? ngoi.
• Các ho?t d?ng x?y ra ngoài th? tru?ng
• S?n ph?m du?c t?o ra và tiêu dùng trong gd
• Các công vi?c tình nguy?n.
• B? qua ch?t lu?ng môi tru?ng.
• Không d? c?p t?i vi?c phân ph?i thu nh?p.

23
1.5. M?t s? ch? tiêu khác v? thu nh?p

• S?n ph?m qu?c dân ròng (NNP)
• Thu nh?p qu?c dân (NI)
• Thu nh?p kh? d?ng (DI)

24
M?i quan h? gi?a các ch? tiêu t?ng s?n ph?m và
thu nh?p
GNP (theo giá th? tru?ng) NPI NPI Dp
GNP (theo giá th? tru?ng) NX GDP Dp
GNP (theo giá th? tru?ng) G GDP NNP Te
GNP (theo giá th? tru?ng) I GDP NNP NI Td TR
GNP (theo giá th? tru?ng) C GDP NNP NI DI
25
1.6. Tang tru?ng kinh t?

• 1.6.1. Y?u t? quy?t d?nh d?n tang tru?ng kinh t?
• 1.6.2. Tang tru?ng kinh t? và chính sách công

26
T?c d? tang tru?ng kinh t? c?a Vi?t nam
Nam T?c d? tang tru?ng ()
2001 6,89
2002 7,08
2003 7,34
2004 7,79
2005 8,43
2006 8,2
Ngu?n CIEM, Kinh t? Vi?t Nam 2005, p18
27
1.6.1. Y?u t? quy?t d?nh d?n tang tru?ng KT

• Tang tru?ng kinh t? du?c ph?n ánh b?ng s? tang
  tru?ng GDP th?c t?. Ði?u này s? quy?t d?nh d?n
  m?c s?ng c?a các qu?c gia.
• Tang tru?ng GDP th?c ch?t du?c quy?t d?nh b?i
  nang su?t lao d?ng. Nang su?t lao d?ng du?c quy?t
  d?nh b?i nh?ng y?u t? sau
• a. Tu b?n hi?n v?t (tu b?n) kh?i lu?ng trang
  thi?t b?, co s? v?t ch?t dùng trong quá trình s?n
  xu?t ra s?n ph?m.

28
1.6.1. Y?u t? quy?t d?nh d?n tang tru?ng kinh t?
(ti?p)

• Y?u t? quy?t d?nh d?n nang su?t lao d?ng (ti?p)
• Tu b?n là nhân t? s?n xu?t du?c s?n xu?t ra. N?u
  quá kh? b?t tiêu dùng d? s?n xu?t ra nhi?u tu b?n
  thì có th? tang nang su?t lao d?ng trong tuong
  lai.
• b. V?n nhân l?c ki?n th?c, k? nang mà ngu?i lao
  d?ng có du?c thông qua giáo d?c, dào t?o và kinh
  nghi?m.
• V?n nhân l?c du?c t?o ra thông qua giáo d?c, thu
  vi?n và th?i gian nghiên c?u.

29
1.6.1. Y?u t? quy?t d?nh d?n tang tru?ng kinh t?
(ti?p)

• Y?u t? quy?t d?nh d?n nang su?t lao d?ng (ti?p)
• c. Tài nguyên thiên nhiên dây là y?u t? quan
  tr?ng nhung không h?n dã là quy?t d?nh
• d. Tri th?c công ngh? nh?ng k? thu?t, bí quy?t
  lµm thay d?i co b?n quá trình s?n xu?t.
• Chó ý tri th?c công ngh? ph?n ánh ki?n th?c
  chung c?a xã h?i. V?n nhân l?c ph?n ánh m?c d?
  l?c lu?ng lao d?ng n?m b?t nh?ng ki?n th?c dó.

30
B?ng so sánh nang su?t lao d?ng c?a m?t s? nu?c
tính theo GDP
Country GDP(PPP) per hour (USD) Rank (out of 56 countries)
Norway 39,7 1
United States 35,42 4
Japan 25,51 18
Thailand 6,06 46
South Korea 15,33 31
(Source http//en.wikipedia.org/wiki/List_of_cou
ntries_by_GDP_28PPP29_per_capita_per_hour)
31
1.6.2. Tang tru?ng kinh t? và chính sách công

• a. T?m quan tr?ng c?a ti?t ki?m và d?u tu. Chính
  ph? có th? khuy?n khích s? dánh d?i hy sinh tiêu
  dùng hi?n t?i (ti?t ki?m) d? du?c tiêu dùng nhi?u
  hon trong tuong lai (b?ng cách tích lu? tu b?n).

32
1.6.2. Tang tru?ng kinh t? và chính sách công
(ti?p)

• b. Ð?u tu t? nu?c ngoài. Ðây là m?t cú huých d?i
  v?i n?n kinh t? kém phát tri?n.
• Ð?u tu ? Tu b?n ? Tang tru?ng ? Tang ti?t ki?m ?
  Tang d?u tu ? Tang tru?ng.
• Ð?u tu tr?c ti?p thu?c quy?n s? h?u và di?u hành
  b?i m?t th?c th? nu?c ngoài.
• Ð?u tu gián ti?p thu?c s? h?u nu?c ngoài nhung
  do th?c th? trong nu?c di?u hành.

33
1.6.2. Tang tru?ng kinh t? và chính sách công
(ti?p)

• c. Giáo d?c. Ðây là hình th?c d?u tu vào v?n nhân
  l?c. Giáo d?c có tác d?ng dài h?n và hàm ch?a
  nh?ng ngo?i ?ng tích c?c.
• d. Quy?n s? h?u và s? ?n d?nh chính tr?.
• e. T? do hoá thuong m?i.
• f. Ki?m soát t?c d? tang dân s?.
• g. Tang cu?ng các ho?t d?ng nghiên c?u, tri?n
  khai.