Zarzadzanie strategiczne

1
Zarzadzanie strategiczne

• Dr inz. Aleksander Gwiazda

Wyklad 1
Strategie a struktury organizacyjne
2
Plan wykladu

• Struktury organizacyjne
• Struktura funkcjonalna
• Struktura dywizjonalna
• Struktura macierzowa

3
Struktury organizacyjne
Definicja struktury organizacyjnej
Struktura organizacyjna to system formalnych
komórek organizacji. Natomiast komórka
organizacji to najmniejsza jej jednostka, która
charakteryzuje sie misja jaka wypelnia oraz jej
atrybutami.
4
Struktury organizacyjne
Pojecie biurokracji
Biurokracja to organizacja formalna realizujaca
jeden wspólny cel. Do cech biurokracji zalicza
sie
Do cech biurokracji zalicza sie

• specjalizacje
• koordynacje
• formalizacje

5
Struktury organizacyjne
Specjalizacja
Pod pojeciem specjalizacji organizacyjnej rozumie
sie uwidocznienie sposobu podzialu zadan komórek
organizacyjnych na schemacie organizacyjnym.
Specjalizacji musi towarzyszyc specjalizacja
procedur, uprawnien i odpowiedzialnosci. Specjaliz
acja moze dotyczyc marek, produktów, zadan,
lokalizacji geograficznej itp.
6
Struktury organizacyjne
Koordynacja
Koordynacja to sposób powiazania ze soba
jednostek organizacyjnych i ludzi w
organizacji. W ujeciu klasycznym zalecano na
przyklad by kazdy pracownik mial jednego
przelozonego, lub by kazdy przelozony mial co
najwyzej 7 podwladnych. Prowadzilo do struktury
hierarchicznej (piramidy zarzadzania).
7
Struktury organizacyjne
Formalizacja
Formalizacja oznacza stan, w którym wszystkie
procesy organizacji sa zapisane w formie
polityk, regulaminów, instrukcji, procedur
itd. Wyzsza formalizacja oznacza bardziej sztywna
strukture organizacyjna (gdyz zmiany musza byc w
pierwszej kolejnosci dokonywane w formie zmiany
dokumentów).
8
Struktury organizacyjne
Ewolucja organizacji
Organizacje ewoluujac musza zmieniac swoja
strukture organizacyjna, aby utrzymac wymagany
poziom efektywnosci. Ewolucja winna byc rozumiana
jako zmiana technologii, wielkosci czy tez
otoczenia.
9
Struktury organizacyjne
Wielkosc organizacji
Wraz ze wzrostem organizacji winna ona zwiekszac
specjalizacje, koordynacje i formalizacje. Obowiaz
uje w tym procesie zasada poszukiwania optimum
miedzy koordynacja a autonomia.
10
Struktury organizacyjne
Technologia
Technologia to calosc procesów transformacji,
które sa realizowane w danej organizacji. Struktur
a organizacyjna winna odzwierciedlac stosowana w
organizacji technologie.
11
Struktury organizacyjne
Macierz technologii
rutyna w decyzjach
Technologia inzynieryjna
Technologia rutynowa
duza
powtarzalnosc komponentów
Technologia jednostkowa
Technologia rzemieslnicza
mala
mala
duza
12
Struktury organizacyjne
Otoczenia
Przedsiebiorstwa nieustannie oddzialuja z
otoczeniem, które stanowi tlo procesu doboru
naturalnego organizacji. Zatem musza one
wlasciwie reagowac na bodzce zewnetrzne.
Do najwazniejszych cech otoczenia naleza

• zlozonosc
• niepewnosc
• swoboda

13
Struktury organizacyjne
Procesy zmiany struktury
Wyróznic mozna dwa podstawowe procesy
ksztaltujace obraz organizacji. Sa to
dyferencjacji i integracja. Ich harmonia wskazuje
na najbardziej efektywny uklad struktury
organizacyjnej.
14
Struktury organizacyjne
Dyferencjacja
Dyferencjacja to proces powstawania komórek
organizacyjnych jako reakcji na czynniki
otoczenia. Zatem róznorodnosc organizacji winna
byc w proporcji do róznorodnosci
otoczenia. Cechami dyferencjacji sa charakter
celów, horyzont czasowy prac, orientacja komórek
oraz formalizacja.
15
Struktury organizacyjne
Integracja
Integracja to proces scalania komórek
organizacyjnych wymuszony przez realizacje
jednolitej strategii organizacji w otoczeniu. Do
cech integracji zaliczono hierarchie i
koordynacje (realizowana poprzez rózne instytucje
laczników i grupy integrujace).
16
Struktury organizacyjne
Rola kultury
Nalezy pamietac aby struktura organizacyjna
uwzgledniala nawyki kulturowe spoleczenstwa. W
ramach badan socjologicznych badacze wyróznili
siedem kultur kapitalizmu, którym odpowiadaly
rózne formy organizacji.
17
Struktura funkcjonalna
Definicja struktury funkcjonalnej
Struktura funkcjonalna to struktura tworzona
zgodnie z realizowanymi w niej funkcjami.
Struktura taka odpowiada najczesciej formie
lancucha wartosci (dzial badawczy, dzial zakupów,
dzial produkcji itp.).
18
Struktura funkcjonalna
Cechy struktury funkcjonalnej
Struktura funkcjonalna jest wysoce sformalizowana
ze wzgledu na koniecznosc koordynowania wielu
róznych funkcji zadaniowych. Zatem jej podstawa
sa systemy zarzadzania oparte na normach i
procedurach.
19
Struktura funkcjonalna
Patologie struktury funkcjonalnej
Do podstawowych patologii struktur funkcjonalnych
zalicza sie

• centralizacje
• inercje
• nieformalnosc

20
Struktura dywizjonalna
Definicja struktury dywizjonalnej
Struktura dywizjonalna jest struktura organizacji
zdywersyfikowanej opartej na wielu róznych
lancuchach wartosci. Specyfika tej struktury jest
przygotowanie odrebnej strategii dla kazdej
dywizji.
21
Struktura dywizjonalna
Definicja dywizjonalizacji
Przedsiebiorstwa dywizjonalne rozwijaja sie od
przedsiebiorstw wieloproduktowych (z produktem
dominujacym), poprzez zdywersyfikowane do
konglomeratowych.
22
Struktura dywizjonalna
Zalety i wady struktury dywizjonalnej
Do zalet struktury dywizjonalnej naleza lepsze
dopasowanie strategii do wymagan rynku, wieksza
efektywnosc dzialania oraz rozwój kadry.
Do wad struktury dywizjonalnej naleza niemoznosc
wykorzystania efektu skali, brak przeplywu
technologii oraz zlozonosc zarzadzania.
23
Struktura dywizjonalna
Patologie struktury dywizjonalnej
Do podstawowych patologii struktur dywizjonalnych
zalicza sie

• mnozenie procedur koordynacji
• brak równowagi miedzy efektywnoscia i autonomia
• koniecznosc akulturacji

24
Struktura macierzowa
Definicja struktury macierzowej
Struktura macierzowa jest posrednia pomiedzy
funkcjonalna a dywizjonalna. W strukturze tej
uklad funkcjonalny pokrywa sie z ukladem
produktowym tworzac macierz organizacji.
25
Podsumowanie

1. Ze strategii organizacji winny wynikac ich
   struktury.
2. Podstawowa zasada organizowania jest
   hierarchicznosc.
3. Wyróznia sie dwie podstawowe struktury
   organizacyjne funkcjonalna i dywizjonalna.
4. Struktura posrednia jest struktura macierzowa.

26
Dziekuje z uwage