H? di?u h

1
H? di?u hành

• Tin h?c co s?

2
H? di?u hành là gì?

• Tr?u tu?ng hóa
• Che gi?u chi ti?t c?a các c?u hình ph?n c?ng khác
  nhau
• Các ?ng d?ng không c?n ph?i du?c vi?t cho t?ng
  thi?t b? c? th? mà h? th?ng có th? có
• Ði?u hành
• qu?n lý truy nh?p các tài nguyên dùng chung
• cho phép nhi?u ?ng d?ng d?ng th?i s? d?ng cùng
  m?t ph?n c?ng

3
Tr?u tu?ng hóa

• Cho phép thi?t b? ph?n c?ng c?a các nhà s?n xu?t
  khác nhau có cùng m?t giao di?n l?p trình.
• Các thi?t b? c?a các hãng khác nhau dùng các b?
  l?nh b?c th?p khác nhau, có các tính nang khác
  nhau.
• N?u không có giao di?n chung
• ph?n m?m không th? tuong tác v?i nhi?u lo?i ph?n
  c?ng
• m?i ?ng d?ng c?n du?c l?p trình d? làm vi?c du?c
  v?i t?t c? các lo?i thi?t b? ph?n c?ng c?n d?n
• Ví d? game th?i 1990 c?n l?p trình cho t?ng lo?i
  card màn hình và âm thanh.

4
Ði?u hành

• Các h? di?u hành (HÐH) th?i kì d?u ch? cho phép
  ch?y t?ng chuong trình m?t
• Các HÐH hi?n d?i cho phép nhi?u ?ng d?ng cùng
  ch?y ? dùng chung tài nguyên ph?n c?ng
• HÐH d?m b?o r?ng t?t c? các ?ng d?ng có th? truy
  nh?p tài nguyên
• Phân chia th?i gian c?a CPU gi?a các chuong trình
  khác nhau
• Qu?n lý truy nh?p RAM, I/O, dia c?ng
• Ð?m b?o th?c hi?n các chính sách an ninh h? th?ng
  d? tách bi?t gi?a các ?ng d?ng, d? s? c? c?a ?ng
  d?ng này không gây ?nh hu?ng t?i ?ng d?ng khác.

5
Tr?u tu?ng hóa hay di?u hành?

• H? tr? c? b? x? lý Intel cung nhu AMD
• Ði?u khi?n các ?ng d?ng thay phiên nhau ch?y
• Tách bi?t gi?a các vùng b? nh? du?c c?p phát cho
  các ?ng d?ng khác nhau
• Cho phép ph?n m?m h?i tho?i video s? d?ng các
  lo?i camera khác nhau
• Truy nh?p hai dia c?ng khác nhau
• G?i và nh?n thông di?p qua m?ng máy tính

6
Các t?ng c?a h? th?ng
Các ?ng d?ng
Thu vi?n và ti?n ích
H? di?u hành
Ph?n c?ng
7
Nhân HÐH và userspace
Các ?ng d?ng
Thu vi?n và ti?n ích
H? di?u hành
Ph?n c?ng
Userspace
Nhân (kernel/core)
8
Nhân HÐH và userspace
Các ?ng d?ng
Thu vi?n và ti?n ích
H? di?u hành
Ph?n c?ng
Userspace
Nhân
Nhân ph?n t?i thi?u c?n thi?t d? chia s? ph?n
c?ng gi?a các ?ng d?ng khác nhau Userspace ph?n
còn l?i các ?ng d?ng, và ph?n c?a h? di?u hành
mà không hoàn toàn c?n thi?t cho vi?c dùng chung
ph?n c?ng ho?c che gi?u chi ti?t ph?n c?ng.
9
Tuong tác v?i ph?n c?ng

• HÐH cài d?t m?t co ch? chung cho vi?c các ?ng
  d?ng truy nh?p ph?n c?ng (tr?u tu?ng hóa)
• Các ?ng d?ng dùng các system call d? thông qua
  HÐH phát l?nh t?i ph?n c?ng
• HÐH có th? dùng signal d? báo tin cho ?ng d?ng
  (co ch? ng?t interrupt)
• nh?n du?c 1 thông di?p qua m?ng
• ngu?i dùng gõ m?t phím

10
Các lo?i HÐH

• Microsoft Windows (non-Unix)
• HÐH ph? bi?n nh?t cho desktop
• Các h? th?ng Unix
• Linux
• Mac OS X
• BSD
• Solaris / OpenSolaris
• Unix thuong m?i

11
Các lo?i HÐH

• Các h? th?ng mainframe
• m?t s? d?ng Unix, m?t s? du?c vi?t riêng cho lo?i
  máy
• Các h? th?ng nhúng embedded systems
• Linux nhúng
• ph? bi?n nh?t là Android, nhì là Mac OS X
• Các HÐH khác
• Symbian
• BlackBerry OS
• TinyOS

12

• batch processing HÐH ch?y t?ng chuong trình m?t.
• time sharing

13
Unix

• Thu?t ng? ch? m?t l?p các HÐH
• Th?c ra là thuong hi?u c?a các phiên b?n Unix
  thuong m?i
• M?t s? tác gi? dùng NIX thay cho t? này d? ch?
  h? HÐH, còn UNIX dành cho các b?n thuong m?i.
• Ðu?c phát tri?n d?u tiên t?i Bell Labs nam 1969
• Các h? th?ng Unix nguyên th?y là các b?n thuong
  m?i
• Các phiên b?n mi?n phí BSD và Linux

14
BSD

• Berkeley System Distribution
• d?a trên b?n thuong m?i c?a ATT
• h?u du? ngày nay
• FreeBSD
• OpenBSD
• Mac OS X

15
Linux

• Do Linus Torvalds kh?i d?u khi ông là sinh viên
  Ð?i h?c Helsinki
• Thành công v? thuong m?i cho nhi?u l?p thi?t b?
  nhu
• Web server
• thi?t b? m?ng và nhúng (router )
• di?n tho?i di d?ng (Android)
• M?t s? dùng cho môi tru?ng desktop
• Ubuntu và Fedora
• Nhân HÐH m? r?ng du?c t? thi?t b? nhúng cho t?i
  các siêu máy tính.