Bez tytulu slajdu

1
II Katedra Chirurgii CM UJ w Krakowie
Leszek Brongel
CENTRUM URAZÓW WIELONARZADOWYCH MODEL DOCELOWY
Klinika Medycyny Ratunkowej i Obrazen
Wielonarzadowych
2
Glówne przyczyny zgonów w Polsce Schorzenia
ukladu krazenia 500/100 tys. Nowotwory 200/100
tys. Urazy 75/100 tys.
Ale urazy to glówny zabójca w wieku do 45 r.z. !
Polska 3,5 miliona poszkodowanych 350
tysiecy hospitalizowanych 30 tys. zgonów
pourazowych 7,5 tys. na drogach
Jerzy Lipinski AM Gdansk
Na skutek urazów tracimy rocznie
0,5 mln lat zycia i 0,3 mln lat pracy
Tzn. wiecej niz w nastepstwie schorzen ukladu
krazenia i nowotworów lacznie !
3
Naklady na sluzbe zdrowia
Kraje rozwiniete 9,41 PKB Indie 6
PKB Afryka 4 PKB
Polska 4,5 PKB
3,9
Zgony z powodu urazów
USA Europa Zachodnia
50/100 tys.
Polska 75 / 100 tys.
4
Brak narodowego programu dla traumatologii Brak
centralnego instytutu
Brak traumatologów
absorbujaca praca nieadekwatny dochód nieprzyjemn
i pacjenci duzy udzial metod nie
operacyjnych narastajace zagrozenia prawno -
medyczne brak pozytywnego wzorca chirurga
urazowego
Brak traumatologii !
5
przed urazem
golden hour !
uraz !
!
zabezpieczenie miejsca wypadku i ofiary
Brak !
niedroznosc górnych dróg oddech.
20 minut !
inne
5
CSN 40
krwotok 41
52!

• telefon

Na swiecie

• 8 minut

78 przed przybyciem karetki

• powszechna znajomosc zasad I pomocy

6
przed urazem
uraz !
golden hour !
!
A B C D E F
airway
50!
breathening
circulation
M N O P - R S T
monitoring
drugs
nursing
exposure examination
oxygenation
fractures
pain relief
sedation
pomoc na miejscu wypadku
okres transportu
transportation
7
uraz !
golden hour
przed urazem
!
zabezpieczenie miejsca wypadku
wstrzas niedotlenienie
okres oczekiwania na pomoc
hypotermia
sala operacyjna
izba przyjec szpitala
pomoc na miejscu wypadku
koagulopatia
okres transportu
kwasica
80 ofiar oddzialy chirurgiczne 20 ofiar
oddzialy urazowe
8
Smiertelnosc w urazach
obrazenia mnogie
obrazenia ogólem
3
kraje rozwiniete
11
Polska kliniki
4
11
7
Polska ogólem
25
11
25 - 30
III Swiat
Kalectwo pourazowe
25
Polska
Jerzy Lipinski AM Gdansk
15
Swiat
9
W lipcu 1997 roku Prof. Jerzy Lipinski z
Gdanskiej AM zlozyl kompletny program powolania
sieci osrodków urazowych w Polsce jako
opracowanie grupy powolanych 3 lata wczesniej
ekspertów
Przeprowadzono analize epidemiologiczna i
ustalono zapotrzebowanie Opracowano standardy
wyposazenia szpitala Opracowano standardy
wyposazenia karetek Ustalono zasady obsady
kadrowej oddzialów Ustalono zasady wspólpracy z
innymi osrodkami specjalistycznymi Przyjeto
algorytmy postepowania diagnostycznego i
leczniczego Zaproponowano zasady finansowania
Projekt uzyskal akceptacje Ministra i Rzadu
10
(No Transcript)
11
uraz
zawal
zatrucie
udar
Ostra infekcja, krwotok, astma, spiaczki......
SOR
przyjmowanie wszystkich chorych w stanach
zagrozenia zycia ich diagnostyka, obserwacja,
stabilizacja, leczenie zapewnienie warunków do
transportu na dalsze etapy leczenia
przyjmowanie wszystkich chorych, którzy sie
zglosza udzielenie im porady czy drobnej pomocy
Mialyby wiec one zatrzymywac smierc ale i
Stanowic , brame a zarazem filtr szpitala Jest to
tez sposób na obejscie powszechnego systemu
ochrony zdrowia
12
Za sprawa niezmordowanego twórcy tej idei, Prof.
Juliusza Jakubaszki z Wroclawskiej AM w ciagu
kilku lat
kontynuowano modernizacje pogotowia opracowano
zadania SOR opracowano standardy ich organizacji
i wyposazenia przygotowano zakres wiedzy medycyny
ratunkowej przygotowano zalozenie ustawy i
zalozenia systemu przygotowano równiez program
nauczania - w szkoleniu przed i po
dyplomowym wprowadzono ja jako podstawowa
specjalizacje wyszkolono pierwszych 100
specjalistów podjeto szkolenie dalszych 150
osób ustalono liste szpitali i rozpoczeto
akredytacje oddzialów przy pomocy znacznych
nakladów finansowych stworzono czesci z nich
mozliwosc podjecia pracy
13
Medycyna ratunkowa ma zajmowac sie leczeniem
chorych w stanach naglego zagrozenia zycia i
zdrowia
Nagle zagrozenie zycia
Schorzenia przewlekle
ambulans
Zintegrowany system ratownictwa
POZ
Oddzial ratunkowy
Rutynowa diagnostyka i leczenie
Leczenie szpitalne
Procedury wysokospecjalistyczne
14
I. Premier II.
Wojewoda
III. Starosta
Wypadek! Nagle zachorowanie! Katastrofa!
Krajowy, wojewódzki, powiatowy system ratownictwa
112-CPR Centrum Powiadamiania Ratunkowego
Inne sluzby ratownicze
Pogotowie Ratunkowe
Straz Pozarna
Sluzby techniczne
Policja
Zintegrowany system ratownictwa
15
Na miejscu wypadku lub zachorowania lekarz
pogotowia decyduje na jakim poziomie ma byc
udzielona definitywna pomoc
Izba przyjec szpitala
Oddzial ratunkowy
ambulatoria przychodnie poradnie pogotowie itp
SOR
SSOR
Centrum
SSOR
Osrodki wysokospecjalist.
Urazowe,udarowe,kardiologiczne,toksykologiczne....
...
16
Urazowe,udarowe,kardiologiczne,toksykologiczne....
...
Trauma Center
?
Trauma Team
Lista priorytetów i standardy urazowe
3xR
SSOR
Right patient in Right time and
in Right place
17
MNOGIE OBRAZENIA CIALA II Katedra Chirurgii CM
UJ 1967 - 1996
47,6
47,0
odsetek operowanych
37,8
38,4
35,4
Injury Severity Score
34,9
26,2
23,6
22,8
25,1
22,6
29,1
smiertelnosc
22,4
14,8
21,5
19,2
18,9
18,4


standaryzacja
punkcja
operacje
hyperaliment. otrzewnej
OIOM CT
kostne p.zakrzep.
11,1
70/ 71 75/ 76 80/
81 85/ 86 90/ 91
95/ 96 99
18
Mnogie obrazenia ciala bezposrednie zagrozenie
zycia trudnosci diagnostyczne leczenie
wielospecjalistyczne
Trauma team anestezjolog chirurg
ogólny chirurg urazowy neurochirurg zespól
pielegniarek chirurg naczyniowy torakochirurg u
rolog ginekolog chirurg szczekowy laryngolog o
kulista itd
SSOR sala resuscytacyjno-zabiegowa podreczne
laboratorium ultrasonografia elektro (ECHO)
kardiografia pracownia radiologiczna - rtg
C tomografia komputerowa
na miejscu
pod telefonem (do 30 min.)
19
Cele diagnostyczne i lecznicze SSOR - Trauma
Team

• resuscytacja w najszerszym tego slowa znaczeniu
• diagnostyka
• badanie fizykalne
• badania obrazowe
• laboratoryjne
• konsultacje
• konieczne zabiegi ratownicze i lecznicze
• wstepne rozpoznanie
• stabilizacja chorego lub decyzja o
  natychmiastowej operacji
• decyzja o dalszym leczeniu

Agresywne dazenie do rozpoznania Wykluczenie
najgrozniejszych obrazen
Oczekiwanie na objawy Potwierdzanie
rozpoznania badaniami dodatkowymi
20
Pierwsze 3 minuty SSOR - Trauma Team USTALENIE
LISTY PRIORYTETÓW
1.Badanie fizykalne rozbieranego chorego
Stan ukladu krazenia
Stan ukladu oddechowego
Stan ukladu nerwowego
tetno (czestosc i wypelnienie) cisnienie tetnicze
stan wypelnienia zyl szyjnych
zabarwienie, cieplota i wilgotnosc skóry nawrót
kapilarny
droznosc górnych dróg oddechowych (czy oddech
jest swobodny) wydolnosc oddechowa (czestosc
oddechu, glebokosc i wysilek oddechowy)
ruchomosc oddechowa klatki piersiowej
stan przytomnosci (GCS) niedowlady,
porazenia inne objawy ogniskowe objawy
ciasnoty objawy lateralizujace
Ocena charakteru i rozleglosci obrazen
zewnetrznych, pomiar cieploty w rectum
21
Pierwsze 3 minuty SSOR - Trauma Team USTALENIE
LISTY PRIORYTETÓW
2.Badania dodatkowe i diagnostyka instrumentalna
grupa krwi gazometria inne
Wklucie dozylne, pobranie krwi do badan
krew w jamie brzusznej krew (odma) w jamie
oplucnej krew w worku osierdziowym
Badanie ultrasonograficzne
krwiomocz krwisty bezmocz
Cewnikowanie (naklucie) pecherza moczowego
Naklucie diagnostyczne oplucnej, osierdzia,
brzucha
22
(No Transcript)
23
SSOR - Trauma Team USTALENIE LISTY PRIORYTETÓW
3.Badania radiologiczne
rtg brzucha rtg czaszki
rtg klatki piersiowej rtg miednicy rtg boczne
kregoslupa szyjnego tomografia komputerowa
glowy inne CT ? inne
24
ostry krwiak podtwardówkowy
25
SSOR - Trauma Team USTALENIE LISTY PRIORYTETÓW
Ostre stany zagrozenia zycia
Zlota godzina
intubacja intubacja do oskrzela tracheostomia dre
naz oplucnej sztuczna wentylacja
Ostra niewydolnosc oddechowa niedroznosc
grn.dróg oddech. odma oddech
paradoksalny stluczenie pluca,
zachlysniecie Wstrzas krwotoczny
sercowy rdzeniowy Narastanie ciasnoty
sródczaszkowej pochodzenia pierwotnego pochod
zenia wtórnego
zatrzymanie krwotoku zewnetrznego laparotomia
(rzadziej) torakotomia stabilizacja zewnetrzna
miednicy naklucie worka osierdziowego emergency
thoracotomy
tomografia komputerowa kraniotomia
26
SSOR - Trauma Team USTALENIE LISTY PRIORYTETÓW
Inne stany zagrozenia zycia
Zabiegi ortopedyczne

• Laparotomia
• torakotomia (niewydolny drenaz)
• inne operacje neurochir.
• zabiegi naczyniowe
• zabiegi urologiczne
• chirurgia szczekowa
• odbarczenie rdzenia
• zlamania otwarte i powiklane

• ewakuacja krwiaków ochrona pluc i nerek
• pewniejszy zrost kostny
• latwiejsza pielegnacja
• skrócenie czasu IT
• profilaktyka zakrzepicy zylnej i zatorów
  tluszczowych
• wczesne uruchomienie i rehabilitacja

27
Lista priorytetów

• drenaz odmy
• laparotomia
• craniotomia
• stabilizacja miednicy
• torakotomia
• pozostale zabiegi ratujace zycie
• pozostale zabiegi chroniace pprzed kalectwem
• stabilizacja kosci dlugich

28
Co trzeba zrobic ?
W duzych miastach
modernizowac istniejaca baze szpitalna przystosowa
c izby przyjec (szpitalnego oddzialu
ratunkowego) dla potrzeb traumatologii...........
................ unowoczesnic i zapewnic
funkcjonowanie przez cala dobe bazy
diagnostyucznej wypracowac formy
wielospecjalistycznej wspólpracy
zespolów dostosowac zatrudnienia do potrzeb
osrodka wprowadzac centra do systemu ratownictwa
medycznego
W pozostalych osrodkach tworzyc SOR-y
29
Obecnie ok. 1500 ciezkich mnogich obrazen ciala w
Krakowie i w Województwie Malopolskim (ca 3
miliony ludnosci)
Centra
Urazowe
KRAKÓW 2
TARNÓW
liczba ludnosci uklad dróg koszty
leczenia mozliwosci szpitala
Nowy Sacz /Nowy Targ
30
Brak wysokospecjalistycznych osrodków leczenia
obrazen
50 - 75/100 tys
30 tysiecy zgonów urazowych rocznie 10 zgonów
do unikniecia w klinikach 20 - 25 w innych
oddzialach
300 tys.lat pracy, 500 tys.lat zycia
Ile tracimy pieniedzy ?
300 ciezszych obrazen na 100 tys. mieszk. 25
kalectwa pourazowego w Polsce (w co trzecim
przypadku do unikniecia)
15 - 25 rent
Ile tracimy pieniedzy ?
300 ciezszych obrazen na 100 tys. mieszk. 10
powiklan w Polsce 2 - 4 na Swiecie
wyzsze koszty leczenia
Ile tracimy pieniedzy ?
To ile zarobimy, tworzac osrodki urazowe
i oddzialy
ratunkowe ?
udarowe,kardiologiczne,toksykologiczne.......
31
dziekuje
panstwu
za
uwage