Kapittel 11: Pest og tap av norsk sj

1
Kapittel 11 Pest og tap av norsk sjølvstende
NYNORSK

• Elevane skal kunne
• gjere greie for eit utval av sentrale økonomiske,
  sosiale, politiske og kulturelle utviklingstrekk
  i mellomalderen
• - presentere eit emne frå mellomalderen ved å
  vise korleis utviklinga er prega av brot eller
  kontinuitet på eit eller fleire område

2
Sjukdommen

• - Spreidd via lopper som levde på rotter
•  
• - Blåsvarte byllar - svartedauden
•  
• - Lungepest

3
Folketapet

• - Vanskeleg å seie nøyaktig, men det var stort,
  opptil 2/3.
•  
• - Verknader 
•  
• - for bøndene (ledig jord) 
•  
• - for adel og kyrkje (mista makt)
•  
• - for staten (fattigare)

4
Aukande utanlandsk innverknad

• - Innvandra adel frå Sverige og Danmark
•  
• - Hanseatane
•  
• - tysk handelsforbund Hansa-forbundet
•  
• - eige tysk samfunn i Bergen

5
Inn i unionane

• - Med Sverige Svenskekongen Magnus Eriksson arva
  den
• norske trona etter Håkon 5. Magnusson.
•  
• - Med Danmark Håkon 6. Magnusson fekk Noreg
  etter
• faren jamvel om han berre var nest eldst, og son
  hans,
• Olav, arva Noreg og blei vald til konge i
  Danmark. 
•  
• - Etter ein kort periode under Margrete blei Erik
  av
• Pommern vald til konge i alle dei tre rika
  Kalmarunionen.
•  
• - Noreg var den svake parten.

6
Krisa i 153637

• - Reformasjonen
•  
• - Borgarkrig i Danmark
•  
• - Olav Engelbrektssons opprør i Noreg
•  
• Det norske riksrådet blei oppløyst etter dette
  oppgjeret
•  
• - Kristian 3. sigra

7
Seinmellomalderen ei nedgangstid?

• - Folketapet
•  
• - Utanlandsk påverknad
•  
• - Svekking av den norske staten