K

1
1-7 NISAN KANSER HAFTASI KANSER NEDIR?, RISK
FAKTÖRLERI VE KORUNMA YOLLARI
Egitimci Ismi ve Ünvani
. Toplum Sagligi Merkezi
Kütahya Halk Sagligi Müdürlügü
Güncel Tarih
2
KANSER

• Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden olusur.
  Hücreler bölünebilme yetenegine sahiptirler.
• Ölen hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan
  dokularin onarilmasi için bu yeteneklerini
  kullanirlar.
• Saglikli her hücre hayati boyunca belli bir
  sayida bölünebilir.

3
KANSER

• Buna karsin kanser hücreleri,kontrolsüz bölünüp
  çogalirlar.
• Kanser hücreleri tümörleri (kitleleri)
  olustururlar, tümörler normal dokularin içine
  sizabilirler yada tahrip edebilirler.
• Kanser hücreleri olustuklari tümörden ayrilirsa,
  kan yada lenf dolasimi araciligi ile vücudun
  diger bölgelerine gidebilirler. Bu olaya metastaz
  (yayilma) adi verilir.

4
TÜMÖRLER
GELISTIKLERI YERDE SINIRLI KALANLAR
ÇEVRE DOKU VE ORGANLARA YAYILAN
KÖTÜ HUYLU
IYI HUYLU
KANSER
5
KANSER

• Görülme sikligi ve öldürücü olmasi nedeniyle
  dünyada önemli bir halk sorunudur!

6
KANSERDE RISK FAKTÖRLERI

• Çevresel Faktörler
• Sigara
• Alkol kullanimi
• Kimyasal maddeler (katran, benzen vs)
• Uzun süre günes altinda kalma
• Bazi virüsler (HPV, HBV, retrovirus)
• Çevre kirliligi (hava, su, toprak vs)
• Radyasyona maruz kalma
• Yanlis beslenme

7
KANSERDE RISK FAKTÖRLERI

• Içsel Faktörler
• Hormonal
• Bagisiklik bozukluklari
• Aile öyküsü
• Genetik nedenler
• Yas
• Cinsiyet

8
KANSERIN 7 TEHLIKE BELIRTISI

1. INATÇI ÖKSÜRÜK YA DA SES KISIKLIGI
2. MEMEDE YA DA BASKA BIR YERDE KALINLASMA, KITLE
3. BARSAK VE MESANE BOSALTIM DÜZENINDE DEGISME
4. HAZIMSIZLIK YA DA YUTMA GÜÇLÜGÜ
5. IYILESMEYEN YARA
6. ANORMAL KANAMA, AKINTI
7. SIGIL VE BENLERDE DEGISME

9
DIKKAT
10
BU DEGISIKLIKLER GÖRÜLDÜGÜNDE BIR HEKIME
BASVURMAYI IHMAL ETMEYINIZ !.
11
KANSER
BULASICI BIR HASTALIK DEGILDIR
12
EN SIK GÖRÜLEN KANSER TIPLERI

• Meme kanseri
• Akciger kanseri
• Prostat kanseri
• Deri kanseri
• Mide kanseri
• Kalin barsak kanseri
• Rahim agzi kanseri

13
AKCIGER KANSERI

• Uzun süre devam eden öksürük
• Öksürürken kan gelmesi
• Nefes darligi
• (Akciger kanserini önlemek için sigarayi birakin
  ve sigara içilen kapali ortamlardan kaçinin!)

14
SIGARA IÇENLERDE GÖRÜLEN KANSERLER

• AKCIGER
• AGIZ BOSLUGU
• HAVA YOLLARI (Larinks)
• YEMEK BORUSU
• IDRAR KESESI (mesane)
• PANKREAS
• RAHIM AGZI (Serviks)
• BÖBREK

15
SIGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA KANSER RISKI NEDIR?

• Yaklasik 20 yil günde bir paket sigara içmis
  birinin akciger kanserine yakalanma riski
  sigarayi biraktiktan sonraki 10 yil içerisinde
  ancak yariya inmektedir !

16

• SIGARA IÇEN BAYANLAR
• Içmeyen bayanlardan 15 yas daha fazla
  ihtiyarlamaktadir.
• Sigara içen hamilelerin düsük yapma riski çok
  yüksektir
• Hamile iken sigara içen annelerin dogan
  bebekleri, içmeyen annelerin bebeklerine göre
  yaklasik 10-15 eksik kilolu ve ayni oranda zeka
  eksikligi ile dogmaktadir.
• Sigara içen kadinlarda kisirlik 10 kat fazladir.
• SIGARA IÇEN ERKEKLER
• Sigara içen erkeklerin çocuklarinin ileri
  yaslarda kanser olma ihtimali hiç sigara içmemis
  bir babanin çocuklarina göre 5 kat fazladir.

17
KALIN BARSAK KANSERI,

• Makattan gelen kanama ve diskilama
  aliskanliklarinin degismesi
• Karin agrisi
• Karinda kitle
• Kilo kaybi
• (Saglikli ve dengeli beslenmeye
• dikkat edin.Az yagli bol lifli(sebze,
• meyve,kepekli unla yapilmis
• yiyecekler )besinleri tercih edin.

18
KANSERE KARSI KORUYUCU BESINLERI SIRALAYACAK
OLURSAK

• Bazi sebzelerin (lahana, brokoli, salatalik,
  maydanoz, biberiye, soya fasulyesi) içerdikleri
  bazi maddelerle kansere karsi koruyucu etki
  gösterdigi bilinmektedir.
• Antioksidanlar (C vitamini, E Vitamini,
  Betakarotenler, Selenyum, Çinko) kansere karsi
  koruyucudur.
• Kalsiyum ve lifli-posali besinler bagirsak
  kanserlerine karsi koruyucudur.

19
KANSERE NEDEN OLAN PISIRME YÖNTEMLERI

• Proteinli gidalar, 100 C üzerinde
  pisirildiklerinde kanser yapan maddeler olusur.
• Asiri isitilan yaglarda kizartilan yiyecekler
  kanser yapicidir. Yagi yaktiktan sonra yemeklere
  katmak kanser riskini artirmaktadir.
• Dumanla tütsülenerek pisirilen et, balik vs.
  kanser yapicidir.
• Etleri pisirmede yeterince iyi yanmamis mangal
  atesi kullanilmasi da bazi kanser yapici kimyasal
  maddelerin olusmasina neden olmaktadir.

20
CILT KANSERI

• Iyilesmeyen yara
• Ben ve sigillerde sekil, renk degisikligi
• Ani olusan ben ve sigiller

(Tehlikeli saatlerde güneslenmeyin, mutlaka
yüksek koruma faktörlü günes kremleri kullanin.)
21
PROSTAT KANSERI

• Sik sik (özellikle geceleri) idrara kalkma
•   Kesik kesik, agrili ve sizili idrar yapma
•   Idrar kesesini tam bosaltamama hissi  
•   Idrar tutmada güçlük     
•   Idrar akis gücünde azalma 
• (Hiçbir sikayeti olmasa da 45 yas üzerinde her
  erkek, senede bir defa, PSA (prostat spesifik
  antijen) kan testi yaptirmalidir. )

22
RAHIM AGZI KANSERI

• Genelde ilerlemis evrede bulgu verir.
• Tarama ile erken evrede yakalanma olasiligi
  vardir.
• Standart tarama yöntemi olarak HPV DNA ve PAP
  smear kullanilir.

23
RAHIM AGZI KANSERI BELIRTILERI

• Menopozdan sonra olan kanamalar
• Nedeni belli olmayan akintilar
• Bir aydan fazla devam eden adet kanamasi,
  düzensizlikler veya anormal kanamalar
• Cinsel iliski sirasinda agri,sonrasinda kanama
  olmasi

24
MEME KANSERI

• Kitle
• Meme basinda akinti
• Meme üzerindeki deride sislik
• Portakal kabugu görünüm
• Deride yaralar ve su toplanmasi
• Meme basinda çekilme
• Komsu lenf bezlerinde büyüme
• Memenin üst kismindaki kanserlerinde meme basinin
  kitleye dogru çekilmesi

25
MEME KANSERININ ÖNEMI

• Meme kanseri, kadinlarda en sik görülen kanser
  türüdür.
• Kadinlarda kansere bagli ölümlerde birinci
  sirada yer almaktadir.
• Kadinlarda meme kanseri ile mücadele de en etkin
  yöntem ise mamografi ile taramadir.

26
KITLE

• Hareketsizdir
• Genellikle agrisizdir
• Geç dönemde agri görülebilir
• 1-2 cm büyüklügündedir
• Tek tarafli ve süreklidir
• Sinirlari kismen belirlenebilir
• Geri

27
MEME KANSERINDE KORUNMA DÜZEYLERI

• Öncelikli Korunma
• Yagdan fakir liften zengin diyet
• Önerilen vücut agirligini koruma,egzersiz
• Alkol kullanilmamasi
• Sonradan Korunma
• Her ay düzenli olarak kendi kendine meme
  muayenesinin yapilmasi
• Klinik muayene
• Mammografi

28
KANSERDE ERKEN TANI

• Tedavi sansini artirir
• Tedaviyi kolaylastirir
• Tedavi giderlerini azaltir
• Doku ve organ kaybini önler
• Sakatlik birakmaz
• HAYAT KURTARIR!

29
ERKEN TANININ ÖNEMI

• Günümüzde, milyonlarca insan kanserli yada
  kanseri tedavi edilmis olarak yasamaktadir.
• Kanser tanisi ne kadar erken konursa, tedavisi o
  kadar erken baslar ve kanser tedavisi ne kadar
  erken baslarsa tedavinin basariya ulasma sansi da
  o kadar yüksek olur.

30

• KANSERDEN KORKUP
• TESHIS ve TEDAVIYE
• 
  GEÇ KALMA !

31
KETEMLERDE YÜRÜTÜLEN KANSER TARAMA HIZMETLERI

• Serviks (rahimagzi) kanseri taramasi
• 30 - 65 yas araligindaki kadinlar, 5 yilda bir
  kez HPV DNA ve/veya pap smear testi ile,
• Meme kanseri taramasi
• 40 - 69 yas araligindaki kadinlar, 2 yilda bir
  mamografi filmi çekilerek tarama islemi
  yapilmaktadir.

32
KETEMLERDE YÜRÜTÜLEN KANSER TARAMA HIZMETLERI

• Kolorektal kanseri taramasi
• 50 - 70 yas araligindaki kadin ve erkekler, 2
  yilda bir GGT (Gaitada Gizli Kan) ile tarama
  islemi yapilmaktadir.

33

• KETEM
• HIZMETLERI
• ÜCRETSIZDIR

34
(No Transcript)
35
Kütahya Halk Sagligi Müdürlügü
Toplum Sagligi Merkezi Tel 0 (274)
.. E-posta ..
Güncel Tarih
35