Fj

1
Fjármálastjórnun Áætlanagerð

• Fyrirlestur 7
• Vormisseri 2005
• Bernhard Þór Bernhardsson

1
2
Hvað er áætlanagerð

• Til að fyrirtæki geti náð markmiðum sínum þarf að
  vera til staðar áætlun.
• Tímarammi
• Skammtímaáætlanir venjulega tímabil styttra en
  1 ár
• Langtímaáætlanir lengri en skammtímaáætlanir,
  oft eru skoðuð 2 til 5 ár
• Þátttakendur
• Allar deildir og rekstrareiningar eiga að taka
  þátt í áætlanagerð og hafa áætlun
• Þegar allar áætlanir deilda og rekstrareininga
  eru teknar saman verður til ein heildaráætlun
  fyrir fyrirtækið

3
Hvað er áætlanagerð

• Sviðsmyndagreining Scenario Analysis
• Hver deild og rekstrareining getur þurft að útbúa
  nokkrar útgáfur af áætluninni
• A Worst Case
• A Normal Case
• A Best Case

4
Hvað vinnst með áætlanagerð

• Tengsl
• Skilgreina tengsl milli deilda, rekstrareininga,
  verkefna
• Skilgreina tengsl milli fjárfestingamöguleika og
  fjármögnunarmöguleika
• Möguleikar
• Áætlunin gerir fyrirtækinu kleift að skoða og
  meta mismunandi möguleika í fjárfestingum,
  fjármögnun og hagræðingu
• Hagkvæmni
• Áætlun gerir fyrirtækinu auðveldara að meta
  hagkvæmni verkefna
• Koma í veg fyrir óvæntar uppákomur
• Nobody plans to fail, but many fail to plan.
• Með góðri áætlun má koma í veg fyrir óþarfa
  uppákomu

5
Áætlanagerð breytur í áætlanagerðinni

• Söluáætlun
• Fjárhagsáætlun
• Fjárfestingaþörf, eignaþörf
• Fjármögnunarþörf
• Plug viðbótarfjármagn til að viðhalda vexti
• Ytri breytur
• vaxtastig
• þjóðarframleiðsla
• staðan í greininni
• aðrir þættir sem hafa áhrif

6
Söluáætlun

• Söluáætlun, áætlun um tekjur, er nauðsynleg við
  gerð fjárhagsáætlunar
• Ekki hægt að gera fullkomna tekjuáætlun því
  margar ytri breytur hafa áhrif
• Með góðri undirbúningsvinnu er hægt að leggja mat
  á þessar ytri breytur og lágmarka þannig mögulega
  skekkju

7
Fjárhagsáætlun pro forma

• Fjárhagsáætlun
• áætlar efnahagsreikning
• áætlar rekstrarreikning og sjóðstreymi
• áætlar uppsprettur og notkun fjármagns
• Fjárhagsáætlunin er oft nefnd pro forma (pro
  formas)

8
Fjárfestingaþörf

• Fjárhagsáætlun áætlar þörf fyrir fjárfestingar
• áætlar fjárfestingaþörf
• áætlar eignaþörf

9
Fjármögnunarþörf

• Áætla þarf fjármögnun og notkun fjármagns
• Hvað verður greiddur út mikill arður á
  tímabilinu, arðgreiðsluhlutfall
• Fjármagnsskipan
• Þarf að afla viðbótarfjármagns?
• Þá þarf að ákveða og leggja mat á hagkvæmni
  þeirra fjármögnunarkosta sem í boði eru
• lánsfjármögnun, eiginfjárfjármögnun

10
Plug

• Mörg mismunandi vaxtarmarkmið kalla oft á
  breytingu í öðrum breytum
• Ef gert er ráð fyrir því að sala, kostnaður og
  EBITDA vaxi á tímabilinu um g1
• Einnig er gert ráð fyrir því að eignir vaxi á
  þessu tímabili um g2
• Til þess að þetta tvennt gangi upp þá verða
  fleiri þættir einnig að vaxa eins og skuldir
  og/eða eigið fé um g3

11
Ytri breytur

• Við gerð fjárhagsáætlunar er nauðsynlegt að huga
  að ytri þáttum
• staða hagkerfisins
• Þjóðarframleiðsla, hagsveiflan, væntingar um
  vaxtaþróun, atvinnuleysi, staða í greininni og
  aðrir þættir sem hafa áhrif

12
Dæmi

• The Rosengarten Corporation er að hugsa um að
  kaupa nýja vél. Vélin kemur til með að auka sölu
  úr 20 mill. í 22 mill.10 vöxtur.
• Stjórnendur halda að eignir og skuldir vaxi í
  sama hlutfalli og sala. Hagnaðarhlutfall er 10
  (hagnaður/sölu) og arðgreiðslur eru 50 af
  hagnaði.
• Kemur fyrirtækið til með að geta fjármagnað vöxt
  með þeim hluta hagnaðar sem er endurfjárfest og
  væntri skuldaaukningu?

13
Dæmi frh.
14
Dæmi frh. EFN

• The external funds needed Þörf á nýju fjármagni

15
Útbúa fjárhagsáætlun

1. Þeir þættir efnahagsreiknings sem breytast sem
   hlutfall af sölu ættu að vera prósenta af sölu í
   áætluninni.
2. Margfalda prósentur úr skrefi 1 til að fá
   upphæðir fyrir næsta tímabil.
3. Ef það á ekki við að nota prósentu, er hægt að
   nota tölu frá síðasta tímabili eða áætlaða tölu
   sem er talin raunhæf fyrir viðkomandi tímabil.

16
Útbúa fjárhagsáætlun

• Reikna óráðsstafað eigið fé (endurfjáfestur
  hagnaður) sem
• Projected retained earnings Present retained
  earnings Projected net income Cash dividends
• Bætið við eignatölum til að fá áætlaðar
  heildareignir. Næst leggið saman skuldir og eigið
  fé til að fá heildarfjármögnun. Mismunurinn sem
  við fáum út er það sem upp á vantar eða
  fjármögnunarþörf.
• Notið plug til að fylla upp í fjármögnunarþörf.

17
Hvað getur félagið vaxið mikið?

• Það eru tengsl á milli þess hve fyrirtækið getur
  vaxið mikið og fjármagnsskipan fyrirtækisins
• Þegar fyrirtækið ætlar ekki að gefa út nýtt
  hlutafé
• Eignir vaxa í sama hlutfalli og tekjur
• Arður er fast hlutfall og skuldahlutfall fast
• Hagnaður er fast hlutfall af tekjum
• Getur vöxtur orðið skv.

18
Hvað getur félagið vaxið mikið?

• Útkoman er mögulegur vöxtur fyrirtækisins án þess
  að gefa út nýtt hlutafé
• Hægt að bera saman útkomuna við væntingar og
  vilja um vöxt

19
Notkun

• Hægt er að bera saman mögulegan vöxt við
  raunverulegan vöxt
• Ef raunverulegur vöxtur er mun hærri en mögulegur
  vöxtur þarf félagið að huga að fjármögnun sinni

20
Takmarkanir fjárhagsáætlana

• Fjárhagsáætlun er bara áætlun
• Fjárhagsáætlun er oft einföldun á
  raunveruleikanum og margar breytur geta breyst
  fyrirvaralaust sem getur riðlað öllum forsendum
  áætlunarinnar

21
Skoðum efnahagsreikninginn
Ákvarðanir um fjárfestingar
Skammtíma-skuldir
Veltufjármunir
Langtíma-skuldir
Hvaða langtíma fjárfestingar á fyrirtækið að
ráðst í?
Fastafjármunir 1 áþreifanlegir 2 óáþreifanlegir
Eigið fé
22
Skoðum efnahagsreikninginn
Ákvarðanir um fjármagnsskipan
Skammtíma-skuldir
Veltufjármunir
Langtíma-skuldir
Hvernig á fyrirtækið að fjármagna
fjárfestingarnar?
Fastafjármunir 1 áþreifanlegir 2 óáþreifanlegir
Eigið fé
23
The Balance-Sheet Model of the Firm
The Net Working Capital Investment Decision
Veltufjármunir
Skammtíma-skuldir
Langtíma-skuldir
Hreint veltufé

• Hve mikið fé þarf fyrirtækið til að greiða
  skammtímaskuldir sínar?

Fastafjármunir 1 áþreifanlegir 2 óáþreifanlegir
Eigið fé
24
Veltufjármunir Skammtímaskuldir

• Veltufjármunir
• Skammtímaeignir sem fást greiddar innan næstu 12
  mánuða
• Handbært fé
• Skammtímapappírar
• Viðskiptakröfur
• Birgðir
• Skammtímaskuldir
• Skuldir sem þarf að greiða á næstu 12 mánuðum
• Ýmsar skammtímaskuldir
• Ógreiddir reikningar á gjaldfresti
• Ógreidd laun
• Næsta árs afborgun langtímalána

25
Handbært fé og Hreint veltufé
26

• Aukning í langtímaskuldum eða eigin fé leiðir til
  aukningar í handbæru fé. Sama gerist ef
  fastafjármunir lækka
• Skoðum uppsprettur og notkun handbær fjár

27
Operating Cycle og Cash Cycle
Vörur fást greiddar
Sala á fullunnum vörum
Tími
Birgðir á gjaldfresti
Fyrirtækið fær reikning frá Birgja
Fyrirtæki greiðir reikning
Operating cycle
28
Operating Cycle og Cash Cycle

• Í praktík er fylgst með hvað hvert tímabil tekur
  marga daga
• Veltuhraði birgða í dögum
• Gjaldfrestur birgja
• Gjaldfrestur veittur

29
Sýnidæmi 26. kafli

• Skoðum sýnidæmi bls. 731 (752 eldri útg)
• Gögn í töflu 26.1 og 26.2

• Hver er veltuhraði birgða og fjöldi daga á lager?

30
Sýnidæmi 26. kafli frh.

• Viðskiptakröfur
• Meðaltal viðskiptakrafna
• Veltuhraði, veittur gjaldfrestur í dögum

31
Sýnidæmi 26. kafli frh.

• Ógreiddir reikningar á gjaldfresti
• Meðaltal
• Fjöldi daga á gjaldfresti

32
Sýnidæmi 26. kafli frh.

• Operating cycle og Cash cycle

33
Fjárfestingarstefna í veltufjármunum

• Í fullkomnum heimi þá eru
• skammtímaeignir fjármagnaðar með skammtímalánum
• langtímafjárfestingar fjármagnaðar með
  langtímalánum
• Í þessum fullkomna heimi er hreint veltufé alltaf
  0

34
Greining á sjóðstreymi

• Greining á sjóðstreyminu hjálpar mikið við
  skammtíma fjárhagsáætlanir
• Útbúa sjóðstreymisáætlun varðandi innborganir og
  útborganir
• Innborganir
• Innborganir vegna sölu, verðum að áætla hvenær
  við fáum borgað
• Útborganir
• Hvenær við þurfum að greiða birgjum
• Laun, skattar og önnur gjöld
• Fjárfestingar
• Langtímalán

35
Greining á sjóðstreymi

• Sjóðstreymisáætlun segir fjármálastjóra hvenær
  hann þurfi væntanlega að taka skammtímalán eða
  geti sett fjármuni í skammtímaávöxtun

36
Skammtímafjármögnun

• Það eru nokkrar leiðir til að taka skammtímalán
• yfirdráttarlán
• skammtímalán, víxill
• sala á viðskiptakröfum
• veðsetning á birgðum

37
Verkefnatími - dæmi

• Skoðum eftirfarandi upplýsingar um fyrirtæki
  nokkurt

• Hvað getur þetta fyrirtæki vaxið mikið án þess að
  ná í viðbótarfjármagn, án þess að breyta
  fjármagnsskipan sinni, fjárfestingum eða
  arðgreiðslustefnu?

38
Verkefnatími - dæmi

• Notum eftirfarandi jöfnu til að svara spurningunni

39
Verkefnatími

• Hvað getur fyrirtæki gert til að auka mögulegan
  vöxt
• Sell new shares of stock
• Increase its reliance on debt
• Reduce its dividend-payout ratio
• Increase profit margins
• Decrease its asset-requirement ratio

40
Verkefnatími - dæmi

• Osborne Supply Company has credit sales of 2M
  per year. Collections average 8000 per day.
  Assume there are 250 working days per year.
  Osborne plans to reduce internal processing time
  by 1 day. What would its annual savings be,
  assuming a 14 cost of funds?
• Lausn
• Reduction in funds invested in accounts
  receivable 8000 x 1 day 8000.
• Annual savings 0.14 x 8000 1120.

41
Verkefnatími - dæmi

• The Chungaman Company purchases 3 million of raw
  materials each year on terms of net 30. Currently
  the purchasing agent is paying each invoice 20
  working days after its date to make sure that
  payment is received by suppliers in 30 days. A
  study shows that payment could be delayed until
  the 25th working day and the suppliers will still
  receive payments by the 30th day. How much would
  the company save annually by making this change,
  assuming an 11 cost of funds?
• LAUSN
• Average daily purchases 3 million/365
  8219.18.
• Extending the payment period from 20 to 25 days
  will increase the average accounts payables by
  8219.18 x 5 41,096.
• Therefore annual savings 41,096 x 11 4521.