ELEKTRIK AKIMINA BAGLI YARALANMALAR

1
ELEKTRIK AKIMINA BAGLI YARALANMALAR

• Doç. Dr. Nadir ARICAN
• 25.04.2005

2
Tarihçe

• 1866 Siemens
• Dinamo
• Sestier
• 600 olgu ( Yildirim)
• Ilk deneyler 1880
• Fontana- Mara ( Kedi köpekler)
• 1880 Edison
• elektrige bagli ölüm tanimi

Yapay elektrik ile ilk ölüm 1879 - Lyon
3
Tarihçe

• 1890- Elektrikle idam
• William Kemmler
• 1944 Skalos Adjuantis
• Akim izi üzerindeki metalik partiküller
  (Akroreaksiyon testi)
• 1944 Dale Akim izinin tanimi
• 1957 Jellinek Balik sürüsü
• 1965 Schaffer hücrelerdeki fuziform degisim

4
Elektrik Çarpmasi

• Elektrik akiminin vücuttan geçecek sekilde
  kisinin bir elektrik kaynagi ile temasi sonucu
  yaralanmasi veya ölümü
• Etkileyen faktörler
• Elektrik devresinin tamamlanip tamamlanmadigi
• Akimin gerilimi (Voltaj)
• Akimin cinsi (ASC, DC)
• Akimin siddeti (Amper)
• Akimin geçtigi yol
• Akimin dokulardan geçtigi süre
• Vücut dokularinin direnci

5
Amper
Ohm
AV/R AmperVolt / Direnç
FREKANS
ALTERNATIF
DIRENÇ
VOLT
6
Elektrik devresinin tamamlanip tamamlanmadigi

• Elektron akisi olabilmeli
• Kuslar
• Kullanilan giysiler
• Kauçuk çizme
• Eldiven
• Baslik

Yaralanma yok
7
Statik Yük

• Statik yük seklinde elektron birikmesi durumunda
• Doku hasari yok
• Statik jeneratör içinde
• Birkaç milyon volt

8
Voltaj Akim gerilimi Potansiyel farki

• Volt ile ifade edilir
• VAxR
• Alçak / Yüksek
• lt600 alçak
• lt600-750 Yüksek
• 1000 V

Dimaio
9
Voltaj

• Siklikla kullanilan 220 V 50 Hz
• Sanayide 380 V
• USA 110 V 60 Hz
• Daha güvenli ?
• 12-24 V
• Araba- radyo- müzik sistemleri
• Hayati tehlike yok

10
Yüksel volt

• Voltaj Ark mesafesi
• 1000 Birkaç mm
• 5000 1 cm
• 20000 6 cm
• 40000 13 cm
• 100000 35 cm

• Iletkenin özelligi
• Havanin nemi

Enerji 105 J
Quantum mekanigi Her molekül belirli miktarda
enerji alabildiginden fazla enerji patlama
seklini alir
Patlama
Mekanik travmalar Barotravmalar
11
Yüksek voltaj da güvenlik
Sütçü
12
Isi termal yaniklar

• Volt ile dogrudan ilgili
• Isi artisi voltajin karesi ile orantili,
• gt1000 V
• yaygin termal yaniklar

13
Akimin cinsi

• Alternatif akim (AC)

• Dogru akim (DC)

Pil, akü, transformatör
50/sn 50 Hz
14
AC / DC

• AC daha tehlikeli
• Daha sik kardiyak aritmiye yol açar
• Dolasim ve solunum merkezi AC ye daha hassas
• 100 miliamperlik AC Ventriküler fibrilasyon /
  Kardiyak arest
• 250 mAmp DC
• Kaslarda tetanik kasilma
• obje birakilamaz ve süre uzar

15
Akimin siddeti AMPER

• Birim zamanda geçen elektron sayisi
• 1 Amp 1000 mAmp
• Amper Volt / Direnç
• Direnç ? Amper ? Tehlike de azalmakta

16
Amper
Güvenli akim degerleri
1 mAmp ve alti Agrisiz sok Kas kontrolü kaybolmadigindan obje birakilir
1-8 mAmp 5 mAmp zararsiz maksimum deger
Güvensiz akim degerleri
8-15 mAmp Agrili sok Kas kontrolü var
15-20 mAmp Agrili sok Kas kontrolü yok
20-50 mAmp Agrili ciddi kas spazmlari- Sol. zorlugu
100-200 mAmp Ventriküler fibrilasyon
200 mAmp ? Ciddi yaniklar ve ciddi kasilmalar
Genel kural 50 mAmp öldürücü sinir
17
Akimin vücutta izledigi yol
18
Akimin vücutta izledigi yol

• Uyari merkezleri
• Beyin sapi
• Kalp
• Kol-bacak
• Kol-kol (60 ? )

19
Akimin geçtigi bölgenin kesit yüzeyi

• Termal yaniklarin olusumunda önemli
• Kesit alani azaldikça isi üretimi artmakta
• ISI
• KESIT ALANI
• El bilegi- Dirsek gibi bölgelerde

20
Akimin dokulardan geçtigi süre

• Süre uzadikça risk artar
• Düsük voltajli akimlar öldürücü olabilir
• 220 V Yüksek voltaj
• Kömürlesme
• Asiri isi yaniklari
• Derin doku hasari

21
Vücut dokularinin direnci

• Ohm
• Ortalama 500 -5000 Ohm
• Direnci en yüksek dokular
• Kemik
• Deri
• Derinin direnci keratinize dokunun kalinligi ile
  orantili
• Ayak tabani- avuç içi
• Akim deri altinda çok daha kolay ilerler
• Yumusak dokular

Isi etkisi
22
Direnç

• Kuruluk Nem
• Kuru avuç 1 Mega Ohm Nemli 1200 Ohm
• Deriden geçtikten sonra
• Elektrolit degisiklikleri nedeniyle 380 Ohm a
  kadar düsebilir
• Dolayisiyla geçen amper miktari artar
• Vasküler yapidan zengin bölgeler
• Mukozalar
• Dudak
• Kan
• Nöronal doku

23
Akimin kaslar üzerine etkisi

• Kas spazmi
• Tetanik kasilmalar
• Iskelet kaslarinda
• 50 Hz- 10-40 mAmp
• Fleksör kaslar daha güçlü

24
Yaralanma/ Ölüm Mekanizmalari

• Ventriküler Fibrilasyon
• Solunum kaslari spazmi
• Solunum ve kardiyak merkezlerin felci
• Termal yaniklar
• Travmalar

25
Ventriküler fibrilasyon

• En sik ölüm nedeni ( 110- 220 V AC)
• Öncelikle ileti sistemi bozulur
• Ventriküler fibrilasyon
• Kardiyak arest
• Tibbi aletler! ( 100 mikroamper)
• Amper ? Fibrilasyon riski ? - Özellikle 4 Amp
• Siklus

70 mAmp 5 sn
T
26
Solunum kaslari spazmi

• Akimin gögüs ve batindan geçtigi olgular
• Diafram- Interkostal kaslar
• Konjestif hipoksik görünüm
• Asfiksi bulgulari
• Özellikle petesiyal kanamalar

27
Solunum ve kardiyak merkezlerin felci

• Beyin sapi etkilendiginde
• Kalp çalismaya devam edebilir
• Suni solunuma devam
• EKT de dikkat

28
Termal Yaniklar

• Komplikasyonlar
• Hipovolemik sok
• Septik sok
• Böbrek yetmezligi

29
TRAVMA

• Sekonder travmalar
• Savrulma
• Genel beden travmasi
• Yüksekten düsme

30
ORIJIN

• Kaza 1-2
• Is kazalari arasinda oran ?
• Intihar
• Cinayet

31
Intihar

• Oldukça nadir
• Almanyada artis ?
• Yöntemler
• Banyo

32
(No Transcript)
33
(No Transcript)
34
(No Transcript)
35
(No Transcript)
36
(No Transcript)
37
Cinayet

• Nadir
• Genellikle esler tarafindan
• Yöntemler
• Yola tel dösenmesi
• Banyo suyuna elektrik verilmesi

38
Olay yeri incelemesi

• Tanik ifadeleri
• Teknik bilirkisi
• Giysiler
• Eldiven
• Ayakkabi
• Fotograf
• Banyo Havuz
• ( Suda bogulma)

39
OTOPSI BULGULARI

• Elbiseler
• Rigor
• Çok daha erken baslar ve erken sonlanir
• (Tetanik kasilmalar) ATP ?

40
Dis muayene

• Dikkatli
• Lezyonlar rahatlikla gizlenebilir
• Saçli deri- avuç
• Baska lezyonlarla karisabilir
• Lezyon

41
Iç muayene

• Spesifik bulgu ?
• Içorganlarin özellikleri
• Sivi içerik , iletkenlikte artis
• Isi etkisi olusmayacak kadar genis akim yolu
• Non spesifik bulgular
• Siyanoz
• Petesi
• Konjestif bulgular
• Ana arterlerde yirtilma

42
Elektrik akiminin olusturdugu lezyonlar

• Siklikla deride Direnç ?
• Giris yaniklari- Joule Yaniklari
• Benzer sekilde çikis lezyonlari da olusmakta
• Lezyon görülme olasiligi
• Birim deri alanina düsen akimin yogunlugu ile
  iliskili
• Genis alandan geçerse lezyon (-)

43
Fleksiyon
44
Yanik alanin özellikleri

• Postmortem yanik ve vezikül olusabilir
• Ancak hiperemik alan (-)
• Yanik periferinde soluk halka
• Kablo izi ?
• Çürümeye dirençli

45
Elektrik yaniklari

• Siki temas lezyonlari
• Ark yaniklari
• Dendritik yaniklar

46
Siki temas lezyonlari

• Termal yanik seklinde
• Gri-sari
• Sert
• Koagülasyon nekrozu
• Epidermo-dermal vezikül olusabilir
• Akim kesilince soguyarak çökebilir
• (Hatta tamamen kaybolabilir)
• Geç iyilesir

47
Düsük voltaj
48
(No Transcript)
49
(No Transcript)
50
Çikis
51
Ark Yaniklari

• Siklikla Yüksek voltaj
• Siki temaslarda (-)
• Kivilcim seklinde
• Hem giris Hem çikis
• Çok sayida ark lezyonlari ( Yüksek Voltaj)
• Timsah derisi

52
(No Transcript)
53
(No Transcript)
54
(No Transcript)
55
Dendritik yaniklar

• Yildirimlar 250.000 voltluk akimlarda
• Agaç dallari seklinde deri lezyonlari
• Zaman geçtikçe kaybolur
• Olusum
• Parçalanmis eritrositlerden çikan hemoglobinin
  dokulari boyamasi
• Vazodilatasyon

56
(No Transcript)
57
(No Transcript)
58
(No Transcript)
59
(No Transcript)
60
(No Transcript)
61
(No Transcript)
62
(No Transcript)
63
(No Transcript)
64
(No Transcript)
65
(No Transcript)
66
(No Transcript)