ONDDOAK EZAGUTZEN

1
ONDDOAK EZAGUTZEN
2
Onddoen edo fungi erreinua
3

• Ezaugarriak

Eukariotoak dira. Zelulabakarra edo
zelulanitzak eta ez dute ehunik. Heterotrofoak
dira.
4
LANDAREAK
5

• Ezaugarriak

• Autotrofoak dira.
• Fotosintesia egiten dute.
• Eukariotoak dira.
• Ehunik bai
• Zelulanitza

6
ANIMALIAK

• Heterotrofoak dira.
• Eukariotoak dira.
• Ehunik bai
• Zelulanitza

7
ANTIBIOTIKOAK
8
Zer dira antibiotikoak?

• Infexio bat tratatzeko erabiltzen dugun
  medikamendua da.

9
Zer lotura dute onddoek antibiotikoekin?

• Antibiotiko batzuk onddoz eginak daudela

10
Nola eta nork aurkitu zituen?

• Alexander Fleming esperimentuak egiten ari zituen
  bere laborategian ikusi zueneanonddo batek hazi
  zela berehala.

11
Zergatik antibiotikoek ez dute hainbat
gaixotasunak sendatzen?

• Antibiotikoek bakarrik sendatzen dituzte
  bakteriek egindako gaixotasunak ez birusek
  egindakoak.

12
HIRUGARREN FROGA
OGIA EGITEN
13
Sukaldean... han ere!
Hemen dauzkagu egin dugun ogiak. Eskuinekoak
legamiak dauka eta ezkerrekoak ez.
Baina emaitzak txertatu baino lehen hobe dugu
jakitea nola izan zen prozesu guztia.
14
Lehenengo urratsa ogia nola egiten den jakitea
izan zen.
Ogia egiteko jarraitzen dituzten pausoak -
Legami naturalaren elaborazioa ogiaren masa
baino 8 ordu lehenago egiten da. Legamia hartzitu
egiten da ordu hauetan. - Masaren elaborazioa
gari, zekal edo sesamozko hirinarekin egiten da,
ura, gatzabea den legamiarekin nahastuz (20
minutuz gutxi-gora behera). - Moztu 850g edo
450g-ko zatietan, eta forma eman. - Erreposatzen
hiru orduz utzi behar dira ogi zatiak. - Labean
utzi 45minutu 210ºko tenperaturan. - Hozten uzti
behar da
15
Bigarren urratsa okinaren lana egitea izan zen.
16
Hirugarren urratsa Itxarotea eta fedea edukitzea.
17

1. OGIAREN OSAGAIAK
LEHENENGO OGIRAKO OSAGAIAK
OKINDEGI BATEN LEGAMIA
750g HIRINA

• GATZAPIZ

URA
18
2. OGIAREN OSAGAIAK
750g HIRINA
GATZAPIZ
URA
19
KONKLUSIOAK

• LEGAMIARIK GABEKO OGIA
• Gutxi hazi da.
• Txikiagoa da.
• Barrutik ez da ondo erre.
• Gogorragoa da.

• OGIA LEGAMIAREKIN
• Gehiago hazi da.
• Handiagoa da
• Ixura hobea dauka.
• Zapore hobea dauka

Legamia ogia harrotzeko gaia da. Ongi harrotu
behar du, bestela ogia erretzerakoan ez da
berotasuna barrenean sartzen eta ondorioz ogia ez
da egiten eta ezin dugu ongi liseritu.
20
onddoakgure munduan
21
Izenak Boletus edulis, Amanita muscaria,
Morchella esculenta, Cantherellus cibarius,
Lycoperdon perlatum, Russula virescens,
Craterellus cornucopioides, Clathrus ruber.
Perretxikoak
Cantharellus cibarius
Russula virescens
Morchella esculerta
Boletus edulis
Lycoperdon perlatum
Cantharellus cornucopioides
Clathurs ruber
Amanita muscaria
22
Izenak Boletus edulis, Morchella esculenta,
Cantherellus cibarius, Russula virescens,
Craterellus cornucopioides.
PERRETXIKO Jangarriak
Cantherellus Cibarius Informazio gehiago urrengo diapositibetan
Russula Informazio gehiago hurrengo diapositibetan
Morchella esculerta Informazio gehiago hurrengo diapositibetan
Boletus edulis Informazio gehiago hurrengo diapositibetan
Lycoperdon perlatum (ez da jangarria)
Cantharellus cornucopioides Informazio gehiago hurrengo diapositibetan
Clathurs ruber (ez da jangarria)
Amanita muscaria (ez da jangarria)
23
Cantharellus cibarius(Zizaoria-Saltsaperretxiko)

• Sailkapen zientifikoa
• Erreinua FungiFiluma BasidiomycotaAzpifiluma
  AgaricomycotinaKlasea AgaricomycetesOrdena
  CantharellalesFamilia CantharellaceaeGeneroa
  CantharellusEspeziea Cantharellus cibarius
• Zizahori (Cantharellus cibarius) Cantharellaceae
  familiako kolorazio aldagarriko perretxikoa da.
  Sarritan horia ñabardura gorrixkekin. Abrikot
  lehorraren usainarekin, jateko bikaina eta
  hedatua da. Kapela erdiko sakonunearekin eta
  ertza izurtua bere himenioan orri dekurrente eta
  lodiak.

24
Russula(gibelurdin)

• Sailkapen zientifikoa
• Erreinua FungiFiluma BasidiomycotaAzpifiluma
  AgaricomycotinaKlasea AgaricomycetesOrdena
  RussulalesFamilia RussulaceaeGeneroa
  RussulaEspeziea Russula virescens
• Gibelurdin (Russula virescens) Russulacea
  familiako perretxikoa da.
• Kapelaren azala berde horixka edo berde urdinxka
  da. Laster pitzatu egiten da itxura ezkatatsua
  sortuz. Oin zuria dauka, oinarria ezkata
  arreekin. Bere orri erantsiak, zuri eta
  hauskorrak dira. Jateko hedatua, oso ona da.
• Habitat
• Latifolioekin mikorrizak sortzen ditu ipar-toki
  epeletan.

25
Morchella esculenta (M. esculenta) (Karraspina)

• Sailkapen zientifikoa
• ErreinuaFungiFilumaAscomycotaClaseaPezizomyce
  tesOrdenaPezizalesFamiliaMorchellaceaeGeneroa
  MorchellaEspeziea M. esculenta

Udaberriko perretxiko hau urte osoan ere
dastatzen da, lehorturik. Lurrintsu bikaina,
belardietan, erreka ertzetan eta suak harturiko
basoetan ugaltzen da. Ez da gordinik jan behar,
toxiko gertatzen baita horrela.
26
Boletus edulis(onddo zuria)

• Sailkapen zientifikoa
• Erreinua FungiDibisioa BasidiomycotaKlasea
  BasidiomycetesOrdena BoletalesFamilia
  BoletaceaeGeneroa BoletusEspeziea Boletus
  edulis
• Udazkeneko onddo zuriak txapela marroi-argi
  kolorekoa du eta txapelaren ertza argia.
  Perretxiko zaleen artean kuttunenetakoa, bai
  Euskal Herrian eta baita munduan zehar ere.

27
Craterellus cornucopioides(saltsaperretxiko
beltz)

• Sailkapen zientifikoa
• Erreinua FungiFiluma BasidiomycotaAzpifiluma
  AgaricomycotinaKlasea AgaricomycetesOrdena
  CantharellalesFamilia CantharellaceaeGeneroa
  CantharellusEspeziea Cantharellus
  cornucopioides
• Perretxiko honek tronpeta itxura dauka, eta
  beltza da. Udazkenean ateratzen da batez ere.
  Perretxiko bikaina den arren, perretxiko-zale
  askorentzat ez da beste batzuk bezain estimatua
  bere itxuragatik.

28
laugarren froga egitea lortu dugu!!