Wyklad%208

1
Wyklad 8

• Henryk Adrian

2
Hartownosc stali

• Definicja hartownosci
• Czynniki wplywajace na hartownosc stali
• Parametry hartownosci
• Metody oceny hartownosci
• Metoda przelomów
• Metoda krzywych U
• Metoda Jominyego
• Metoda analityczna Grossmanna

3

• Hartownosc zdolnosc stali do tworzenia struktury
  martenzytycznej, czyli do utwardzania sie w glab
  przekroju przy oziebianiu od temperatury
  krytycznej
• Parametry hartownosci
• Srednica krytyczna, Dkr najwieksza srednica
  preta hartujacego sie na wskros (50 martenzytu w
  rdzeniu) w osrodku o danej intensywnosci
  chlodzenia, H
• Idealna srednica krytyczna, Di najwieksza
  srednica preta hartujacego sie na wskros (50
  martenzytu w rdzeniu) w idealnym osrodku o
  intensywnosci chlodzenia, H?
• Szybkosc krytyczna chlodzenia, vkr
• Glebokosc warstwy zahartowanej
• Inne pojecia
• Wspólczynnik intensywnosci chlodzenia, H
  okresla ceche osrodka oziebiajacego

4

• . Korelacja szybkosci chlodzenia próbki Jominy i
  osiowej czesci przekroju pretów chlodzonych w
  osrodkach o róznej intensywnosci chlodzenia

5
Czynniki wplywajace na hartownosc

• Sklad chemiczny stali wszystkie pierwiastki
  rozpuszczone w austenicie za wyjatkiem kobaltu
  podwyzszaja hartownosc stali bo wplywaja na
  wykres CTP stali. Przesuwaja w prawo (do
  dluzszych czasów) krzywe przemian dyfuzyjnych.
  Ponadto pierwiastki weglikotwórcze zmieniaja
  ksztalt wykresu przesuwaja do wyzszych
  temperatur przemiane perlityczna i obnizaja
  zakres temperatur przemiany bainitycznej.

6
(No Transcript)
7

• Wielkosc ziarna austenitu ( im wieksze ziarno,
  tym wieksza hartownosc, bo mniej miejsc do
  zarodkowania przemian dyfuzyjnych. Tymi miejscami
  sa granice ziarn). Nalezy zaznaczyc, ze tego
  sposobu zwiekszenia hartownosci nie wykorzystuje
  sie w praktyce, bo gorsze sa wlasnosci
  mechaniczne martenzytu powstalego z
  gruboziarnistego austenitu
• Zawartosc wtracen niemetalicznych (wtracenia
  dzialaja jak granice ziarn ulatwiaja
  zarodkowanie produktów przemian dyfuzyjnych i
  zmniejszaja hartownosc
• Jednorodnosc skladu chemicznego austenitu
  (niejednorodnosc skladu pogarsza hartownosc, bo w
  miejscach ubozszych w pierwiastki stopowe latwiej
  zachodza przemiany dyfuzyjne

8
Metody oceny hartownosci

• Metoda P-F (Shepherd 1934) Obserwacja przelomu
  próbki zahartowanej w 10 roztworze NaCl cztery
  próbki o srednicach 19 mm z nacietym karbem po
  hartowaniu w temperaturach 790, 815, 840 i 870oC
  lamie sie i okresla glebokosc zahartowania oraz
  wielkosc ziarna na podstawie porównania z
  kompletem wzorców skali Jernkontoret obecnie
  stosuje sie do badania hartownosci stali
  weglowych narzedziowych

9
Metoda krzywych U (Bain, Grossmann)
10
Metoda Jominy
11
Zaleznosc v_700f(l)
12
(No Transcript)
13
. Dane do obliczenia idealnej srednicy krytycznej
metoda hartowania od czola
14
Zaleznosc Dif(lk)
15
Dane do okreslenia srednicy krytycznej dla
róznych osrodków na podstawie znajomosci
idealnej srednicy krytycznej
16
(No Transcript)
17
Dane do obliczanie idealnej srednicy krytycznej
metoda Grossmanna
18
Stale srednioweglowe
19
Stale srednioweglowe
20
Dane Grossmanna
21
Stale niskoweglowe
pierwiastek A0 A1 A2 A3 A4
Mn 1,0126 0,28311 0,301319 1,8261 -0,931396
Si 0,993901 0,221664 -0,703920 0,776997 -0,202372
Ni 0,994214 0,360923 -0,020137 -0,023915 0,013196
Mo 1,0024 1,3045 0,519731 0,664567 -0,483256
Cr 1,0244 -0,065480 3,1166 -3,3498 1,3771
Mo-Ni 0,880514 2,3511 1,1987 -0,434496 -0,142891
22
Stale srednioweglowe
pierwiastek A0 A1 A2 A3 A4
Mn 1,0126 0,9966 0,3523 1,0292 -0,3134
Si 1 0,3217 0,1923 -0,2012 0,0756
Ni 1,0133 1,4653 -1,4291 0,8223 -0,1864
Mo 1 4,25
Cr 1 1,7143
23
Do
24
Metoda obliczania krzywej hartownosci
Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych Tabela 3. Wartosci wspólczynników kl dla stali niskoweglowych

Di odleglosci od czola mm odleglosci od czola mm odleglosci od czola mm odleglosci od czola mm
mm 1,59 3,17 4,76 6,35 9,52 12,70 15,87 19,05 25,40
20,32 1,14 1,48 2,28 2,79 3,57 4,32 5,14 5,88 7,75
22,86 1,1 1,36 2 2,47 3,16 3,79 4,46 5,09 6,61
25,4 1,08 1,27 1,78 2,2 2,81 3,34 3,88 4,41 5,64
27,94 1,06 1,2 1,6 1,97 2,52 2,96 3,4 3,84 4,82
30,48 1,04 1,15 1,45 1,78 2,27 2,64 3 3,37 4,14
33,02 1,03 1,12 1,34 1,63 2,06 2,38 2,67 2,97 3,58
35,56 1,03 1,09 1,26 1,5 1,89 2,16 2,4 2,65 3,13
38,1 1,02 1,08 1,2 1,4 1,75 1,98 2,18 2,39 2,77
40,64 1,02 1,07 1,16 1,33 1,64 1,84 2,01 2,19 2,48
43,18 1,02 1,06 1,13 1,27 1,55 1,73 1,88 2,03 2,27
45,72 1,02 1,05 1,11 1,23 1,48 1,65 1,79 1,91 2,1
45,72 1,02 1,05 1,09 1,19 1,42 1,59 1,71 1,82 1,98
50,8 1,02 1,05 1,09 1,17 1,38 1,54 1,66 1,77 1,9
53,34 1,02 1,04 1,08 1,15 1,35 1,5 1,63 1,74 1,84
55,88 1,01 1,04 1,08 1,14 1,32 1,47 1,6 1,71 1,81
58,42 1,01 1,04 1,08 1,13 1,3 1,45 1,58 1,68 1,78
60,96 1,01 1,03 1,08 1,12 1,29 1,44 1,56 1,66 1,75
63,5 1,01 1,03 1,07 1,1 1,28 1,42 1,54 1,63 1,72
66,04 1,01 1,02 1,07 1,09 1,26 1,4 1,51 1,6 1,69
68,58 1,01 1,02 1,06 1,08 1,25 1,38 1,48 1,57 1,66
71,12 1 1,02 1,06 1,07 1,23 1,36 1,46 1,54 1,63
73,66 1 1,01 1,05 1,06 1,22 1,34 1,43 1,51 1,6
76,2 1 1,01 1,04 1,06 1,2 1,32 1,41 1,48 1,57
78,74 1 1,01 1,03 1,05 1,19 1,29 1,38 1,46 1,54
81,28 1 1,01 1,02 1,05 1,18 1,27 1,36 1,43 1,51
83,82 1 1,01 1,02 1,04 1,16 1,25 1,33 1,4 1,48
86,36 1 1,01 1,02 1,04 1,15 1,23 1,31 1,37 1,45
88,9 1 1,01 1,02 1,04 1,13 1,21 1,28 1,34 1,41
91,44 1 1,01 1,02 1,03 1,12 1,19 1,26 1,31 1,38
93,98 1 1 1,01 1,02 1,1 1,17 1,23 1,28 1,35
25
Pasmo hartownosci

• Ze wzgledu na rozrzut skladu chemicznego,
  wielkosci ziarna, temperatury hartowania stal
  charakteryzuje pasmo hartownosci

26

• Krzywe hartownosci umozliwiaja konstruktorowi
  porównanie i dobór gatunków stali z
  uwzglednieniem przydatnosci do obróbki cieplnej i
  wymaganej hartownosci przy najmniejszych kosztach
  (stale o reglamentowanej hartownosci).
• Wprowadzenie stali o reglamentowanej hartownosci
  zapewnia jednolitosc produkcji, zmniejsza
  wybraki, przy obróbce cieplnej, ulatwia
  zamiennosc gatunków dzieki znanym parametrom
  hartownosci

27
III Dane do okreslenia krzywej U na podstawie
krzywej hartownosci
28
(No Transcript)