A

1
AÇLIK, ISTAH, TOKLUK
Prof.Dr. Meral ASÇIOGLU

Saglik
Slayt
Arsivi
http//hastaneciyiz.blogspot.com
2

• Açlik,tokluk ve istah duyulari,
• besin alimi ile enerji tüketimi arasinda bir
  denge olusturacak sekilde beslenme davranisinin
  gerçeklesmesini saglar.

3
Besin alimi ve enerji tüketimi arasindaki dengeyi
saglayan beslenme ile ilgili duyularin
merkezleri hipotalamustadir. Merkezler bu
dengeyi saglarken, gastrointestinal kanal ve
karacigerden çikan nöral ve hormonal mesajlar
ile plazma glukoz düzeyi ve plazma serbest yag
asidi düzeyi vb mesajlarin koordinasyonuna göre
bir beslenme davranisi gerçeklestirilir.
4
(No Transcript)
5

• Beslenme ile ilgili merkezler
• Açlik merkezi ? Lateral hipotalamusta
• Tokluk merkezi ? Ventromedial hipotalamusta
• Türe özgü besin seçiciligi ile ilgili merkez ?
  Amigdalada
• Mekanik aktiviteler ile ilgili merkez ? Beyin
  sapinda (Çigneme, yutma)
• Istah merkezi ? Anterior hipotalamusta

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8

• Beslenme ile ilgili merkezler karsilikli
  koordineli olarak çalisip vücut agirliginin
  oldukça dar sinirlar içinde sabit tutulmasini
  saglarlar.

9

• Açlik Kisinin siddetli besin alma istegi
  duymasidir.
• Bu duyu mideden kaynaklanan açlik kasilmalari
  seklindeki duyular ve farkli bir çok uyariya
  bagli olarak beslenme ile ilgili merkezlerde
  olusturulur.

10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12

• Besin aliminin akut düzenlenmesinde rol alan
  uyarilar
• 1. Kan glikoz düzeyi (Glikostatik teori).
• 2. Kan aminoasit düzeyi (Aminostatik teori).
• 3. Kandaki yag sindirim ürünlerinin düzeyi
  (lipostatik teori).
• 4. G.I. Dolgunluk, G.Ial hormonlar (CCK).
• 5. Çevre sicakligi
• 6. Bas bölgesindeki çigneme ve yutma ile ilgili
  reseptörlerin uyarilma düzeyi

13

• Besin aliminin uzun süreli düzenlenmesinde rol
  alan uyarilar
• 1. Kandaki yag sindirim ve metabolizma
  ürünlerinin düzeyi.
• 2. Troid hormon düzeyleri.
• 3. Insulin düzeyindeki bozukluklar.
• 4. Anormal psisik durumlar.
• 5. Zayif düsüren hastalik sonrasi nekahat.
• 6. Kalitsal yapi

14

• Besin aliminin düzenlenmesinde rol alan
  nörotransmitterler
• - Serotonin (besin alimini azaltir)
• - Katekolaminler (adrenalin, noradrenalin,
  dopamin)
• ?2 adrenerjik reseptör aktivasyonu istahi
  artirir.
• ? adrenerjik ve dopaminerjik reseptörlerin
  aktivasyonu istahi azaltir.

15
YEMEYI ARTTIRAN, AÇLIK DUYUSU OLUSTURAN FAKTÖRLER

• NORADRENALIN (NA)
• NÖROPEPTID Y (NPY)
• GALANIN
• OPIYOID PEPTIDLER GIBI NÖROMEDIYATÖRLER
• BÜYÜME HORMONU SALIVERICI HORMON(GHRH)
• GHRELIN
• OREKSINLER

• NA, HIPOTALAMUSTAKI ALFA 2 ADRENERJIK RESEPTÖRLER
• NPY, HIPOTALAMUSTA VE YEME ILE ILGILI BEYIN SAPI
  ÇEKIRDEKLERINDEKI AKSON UÇLARINDA
• NA VE NPY, DAHA ÇOK KARBONHIDRATLI BESINLERIN
  YENILMESINDE ARACILIK EDER

16
(No Transcript)
17
YEMEYI AZALTAN, TOKLUK DUYUSU OLUSTURAN FAKTÖRLER

• SEROTONIN VE DOPAMIN GIBI SSS NÖROTRANSMITTERLERI
• HEM GASTROINTESTINAL HORMON HEM DE SSS
  NÖROMEDIYATÖRÜ ISLEVI YAPAN KOLESISTOKININ (CCK)
  VE BOMBEZIN(GRP)
• SSS DE NÖROMEDIYATÖR ISLEVI YAPAN KORTIKOTROPIN
  SALIVERICI HORMON (CRH)
• PANKREAS HORMONLARI OLAN INSÜLIN, GLUKAGON,AMILIN
  , GLUKAGON-BENZERI PEPTID 1 (GLP-1)
• HORMON ISLEVI YAPAN DÖRT DOYMA FAKTÖRÜ (LEPTIN,
  ADIPOSIN,AGUTI PROTEINI VE SATIETIN)
• NORADRENALIN ALFA 1 RESEPTÖRLERI ÜZERINDEN
• ALFA-MELANOSIT STIMÜLE EDICI HORMON

18
LEPTININ ROLÜ

• HIPOTALAMUSU ETKILEYEREK BESIN ALIMINI
• BASKILAR
• AYNI ZAMANDA ENERJI TÜKETIMINI ARTTIRIR
• NPYNIN EKSPRESYONUNU AZALTMASININ
• ETKISI VARDIR
• LEPTININ PLAZMA DÜZEYI YAG DOKUSU HACMI
• ILE KORELASYON GÖSTERMEKTE

19
LEPTININ ROLÜ-2

• LEPTIN YOKLUGU OLAN FARELERDE OBESITE , ENERJI
  KULLANIMINDA AZALMA VE HIPERFAJI GÖRÜLMEKTEDIR
• OBES INSANLARDA KANDA LEPTIN DÜZEYI YÜKSELMISTIR
  . SEBEBINI TARTISINIZ.
• LEPTIN HASSASIYETINDE AZALMA TANIMLANMISTIR

20

• Anoreksia nevroza Hipotalamik beslenme merkezi
  anormalliklerinde veya psikolojik nedenlere bagli
  olarak ortaya çikan siddetli istahsizlik.
• Afaji Açlik merkezindeki bir lezyona veya
  ventromedial merkezin sürekli uyarilmasina bagli
  olarak gelisen tokluk hissi sonunda olusabilir,
  besin aliminin durdurulmasidir.(Yutma felci de
  afajiye neden olabilir.)
• Hiperfaji Asiri beslenme.

21

• Açligin vücuttaki besin depolarina etkisi
• Karbonhidrat depolari enerji gereksiniminin
  ortalama 12 saatlik bir kismini karsilar.
• Açlikta yaglar en önemli enerji kaynagidirlar,
  vücuttaki tüm yag depolari bosalincaya kadar
  bosalmalari kesintisiz devam eder. Yaglarin
  metabolizma ürünü olan asetoasetik asit,
  ?-hidroksibutirik asit, aseton kan-beyin
  bariyerini asip beyin tarafindan enerji için
  kullanilabilirler.

22

• Açlikta proteinlerin enerji için kullanimi 3
  fazda olusur.
• Karacigerdeki kolay mobilize olabilen
  proteinlerin glikoneojenezle glikoza dönüsümü
• Yavas dönem
• Enerji temininin proteinlerle kisitli kaldigi
  hizli yikim dönemi

23
(No Transcript)
24
Saglik
Slayt
Arsivi
http//hastaneciyiz.blogspot.com