Me

1
Meðhöndlum matvæla heima og að heimanHver vill
eitra fyrir fjölskyldunni ?

• Ingólfur Gissurarson
• Fagstjóri matvælasviðs UST

2
Kynnum til sögunnar

• S. aureus
• Salmonella
• Cl. perfringens
• B. cereus
• Campylobacter
• Noroveirur
• Listeria
• ETEC

3
S. aureus

• Getur fundist
• á húð svína og annara dýra
• Í nefi og hálsi fólks
• Fundist í
• Kindakæfu
• Hamborgarahrygg
• Spagetti með hakki
• Kartöflurétti

4
Salmonella

• Getur fundist
• Jarðvegi, vatni, fóðri,matvælum
• Meltingarvegi dýra og manna
• Fundist í
• Bolludeigi
• Kjúklingum
• Iceberg (líkleg osök)

5
Cl. perfringens

• Getur fundist í
• Jarvegi, Skólpi, vatni
• Innyflum manna og dýra
• Fundist í
• Kínamat
• Hangikjöti
• Lambakjöti
• Kartöflurétti
• pottrétti

6
B. cereus

• Getur fundist í
• Jarvegi, ryki og vatni
• Meltingarvegi dýra og manna
• Fundust í
• Hamborgurum
• kjúklingabitum
• Pastasalati
• Lambakjötréttur
• Núðlum
• Kjötfarsi
• Kartöflurétti
• Pottrétti
• Hrísgrjónum

7
Campylobacter

• Getur fundist í
• Meltingarfærum húsdýra og villtra dýra
  (sérstaklega fugla)
• vatni
• Fundist í
• Neysluvatni
• Kjúklingum
• Grænmeti(líkleg orsök)

8
Listeria

• Getur fundist í
• Jarðvegi, plöntum og skólpi
• Þörmum manna og dýra
• Fundist í
• Laxi
• Reyktum silungi

9
Noroveirur

• Geta fundist í
• Vatni
• Menguðum snertiflötum
• Öðrum mönnum
• Fundist í
• Snittur (líkleg orsök)
• neysluvatni

10
(No Transcript)
11
Matvæli / vatn sem hafa orsakað hópsýkingar frá
1992 - 2005
 
Matvæli, vatn og örverutegundir / toxín tengd
hópsýkingum 1992-2005
Matvæli / vatn
Tegund örvera / eitur Fjöldi
hópsýninga
 
12
Helstu atriði sem skipta máli

• Undirbúningur
• Hitun
• Hitun matvæla
• Upphitun matvæla
• Kæling
• Krossmengun
• Grænmeti vs. hrátt kjöt
• Hrátt og soðið kjöt
• Hreinlæti
• Í umhverfi
• Persónulegt hreinlæti

13
(No Transcript)
14
Of stórar veislur í heimaeldhúsum

• Hætta
• Kælirými vantar
• Kælivara breytist í venjulega vöru
• Kæla úti
• Upphitun ekki nóg
• Plássleysi
• Verkferill breytist
• Fleiri í eldhúsinu en venjulega
• Vinna að fleiri ferlum en venjulega
• Skyndilausnir
• Meðhöndlun afganga

15
Fjölgun baktería við herbergishita
16
Eldun utan eldhúss

• Hætta
• Undirbúa matinn við grillið
• Blanda hráum og elduðum matvælum saman
• Nota sömu tangir fyrir hrá og elduð matvæli
• Drykkja sljóvgar dómgreind fólks

17
(No Transcript)
18
Meðhöndlun á tjaldsvæðum

• Hættur
• Geymsla matvæla
• Kæling
• Kælibox
• Undirbúningur eldunar
• marinering
• Krossmengun
• Hreinlæti
• Persónulegt
• Þvottur á áhöldum

19
Salat-brauðtertur
Hættustaður
Kæling
20
Eldun

• Áhættustaður

Meðhöndla með gát
21
Eldun pottrétts og upphitun hans
Hættustaður

• Meðhöndla með gát

22
Munið !

• Gætið vel að undirbúningi
• Haldið ykkur við verkferlið
• Hitið matvælin upp fyrir 75C
• Haldið heitum matvælum yfir 60C
• Hafið kælivöru í kæli
• Setja ekki of mikið fram í einu
• Varist krossmengun
• Þrífið áhöld og borð jafnóðum og þau hafa verið
  notuð
• Þvoið ykkur oft og vel um hendurnar