Smoking and Health

1
TEMEL SAGLIK HIZMETLERI GENEL MÜDÜRLÜGÜ TÜTÜN
VE BAGIMLILIK YAPICI MADDELERLE MÜCADELE DAIRE
BASKANLIGI TÜTÜN ve TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE
MÜCADELE ve KONTROL FAALIYETLERI Dünyada ve
Türkiyede Durum 19 Ekim 2007 - ANKARA
2
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

3
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

4
SIGARA NEDIR ?
Zehirli bir bitki olan tütünün ince bir kagit
içine sikistirilarak sarilmis halidir.
ÖLÜM
ZEHIR
KAGIT-TÜTÜN
5
Sigara Dumaninin Içerigi Mikroplu bir siringa
Nikotin
Katran
Aseton
Arsenik
Sigara Dumani, 40inin kanserojen oldugu bilinen
4000 fazla sagliga zararli kimyasal madde içerir.
Karbon Monoksit
Hidrojen Siyanid
Kadmiyum
6
SIGARANIN NEDEN OLDUGU KANSERLER
Agiz
Bogaz
Ses telleri
Yemek Borusu
Akciger
Kan
Mide
Pankreas
Böbrek
Rahim agzi
Mesane
7
Akciger kanseri ölümlerinin de yaklasik 90i
sigaradan kaynaklanmaktadir.
8
AKCIGER KANSERLILERIN 60I 1 YIL, 85I 5 YIL
IÇINDE ÖLÜR.
9
Türkiyedeki kayiplar (Akciger kanseri için
saglik harcamasi)

• HÜ Hastanesi 1999-2002 yillari
• Akciger kanseri tibbi harcamalar
• Tani için 1.5 milyar TL
• Tedavi için 9.5 milyar TL
• 1/3 kanser tedavisi 2/3 komplikasyon tedavisi
• Toplam 11 milyar TL.
• Tanidan sonra yasam süresi 7 ay

10
Türkiyedeki kayiplar (Akciger kanseri için
saglik harcamasi)

• Tibbi harcamalar 100 milyon dolar / yil
• Dolayli harcamalar 200 m. dolar / yil
• Üretim kaybi, erken ölüm, diger harcamalar, vs.
• Toplam 300 milyon dolar / yil
• Diger hastaliklar eklenmeli !!

11
SIGARA DAMARLARI BOZAR VE DAMAR TIKANIKLIGINA
NEDEN OLUR
12
65 YAS ÖNCESINDE KALP DAMARI TIKANIKLIGI
NEDENIYLE OLAN ÖLÜMLERIN YARISI SIGARA
YÜZÜNDENDIR.
SIGARAYI BIRAKANLARDA KALP KRIZI GEÇIRME
TEHLIKESI BIR YIL IÇINDE 50 AZALIR.
13
Kronik obstrüktif akciger hastaligi
14
Aterosklerotik periferal damar tikanmasi
hastaligi
15
SIGARA KAN AKIMINI
BOZARAK CINSEL IKTIDARSIZLIGA
NEDEN OLUR.
16

• DÜSÜK, ÖLÜ DOGUM, ERKEN DOGURMA, DÜSÜK
  AGIRLIKLI DOGUM
• ANI ÖLÜM, DAVRANIS BOZUKLUGU, ZEKA PUANINDA
  AZALMA
• ÖGRENME ZORLUGU, DAVRANIS BOZUKLUGU

17
Sigara içiminin çocuklar üzerindeki zararli
etkileri

• Anne ve Babasi SIGARA IÇEN ÇOCUKLAR
• ASTIM HASTALIGINA YAKALANMA RISKLERI 1.5 KAT DAHA
  FAZLADIR
• SOLUNUM YOLU HASTALIKLARINA YAKALANMA RISKLERI 2
  KAT DAHA FAZLADIR.
• YILDA 30-80 ADETE YAKIN MIKTARDA SIGARAYI
  FARKINDA OLMADAN IÇMEKTEDIRLER.
• Annesi hamilelik sirasinda sigara içen çocuklar
• ANIDEN ÖLME RISKLERI 2 KAT DAHA FAZLADIR.

18
Sigara içiminin çocuklar üzerindeki zararli
etkileri

• Eger anne ve baba sigara içiyorsa, çocuklarin
  sigara içme ihtimali anne ve babasi içmeyenlere
  göre üç kat daha fazladir.
• Sigara içen çocuklarda daha sik akciger
  hastaliklari görülmektedir.
• Gençlik yillarinda içilen sigara akcigerlerde
  kalici zararlara ve genetik degisikliklere neden
  olmaktadir.

19
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

20
Türkiye Genelinde Seçilmis Risk Faktörlerinin
Ortadan Kaldirilmasi Ile Önlenebilecek DALY
Sayilarinin Dagilimi (UHY-ME Çalismasi, 2004,
Türkiye)
Disability Adjusted Life Year (Sakatliga
Uyarlanmis Kayip Yasam Yili Erken ölümler (YLL)
Sakatliga Bagli Kayip Yillar (YLD )
931.909
21
Türkiye Genelinde Seçilmis Risk Faktörlerinin
Ortadan Kaldirilmasi Ile Önlenebilecek DALY
Sayilarinin Dagilimi (UHY-ME Çalismasi, 2004,
Türkiye)
52.905 ERKEK 1.794 KADIN
54,699
22
Seçilmis Risk Faktörlerinin Önlenmesi Ile
Cinsiyete Göre Türkiye Genelinde Önlenebilecek
Ölüm ve DALY Sayilari, (UHY-ME Çalismasi, 2004,
Türkiye)
Önlenen Ölümler      
Risk faktörleri Erkek Kadin ErkekKadin
Obesite (gt30, Vücut Kitle Indeksi) 26.006 31.136 57.143
Sigara Içme 52.905 1.794 54.699
Fiziksel aktivitenin yetersiz olma durumu 22.515 22.605 45.120
Düsük düzeyde meyve ve sebze tüketimi 21.668 17.066 38.734
Önlenen DALY ler      
Risk faktörleri Erkek Kadin ErkekKadin
Obezite (gt30, Vücut Kitle Indeksi) 379.980 407.203 787.183
Sigara Içme 870.603 61.306 931.909
Fiziksel aktivitenin yetersiz olma durumu 254.555 210.072 464.627
Düsük düzeyde meyve ve sebze tüketimi 250.660 166.216 416.876
DALY (Disability Adjusted Life Year Sakatliga
Uyarlanmis Kayip Yasam Yili
Erken ölümler (YLL) Sakatliga Bagli Kayip
Yillar (YLD)
23
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

24
18 YAS ve ÜZERINDE TÜTÜN KULLANIMI ORANLARI
(TÜRKIYE)

Kaynaklar 1993 Saglik Bakanligi Arastirmasi,
2004 Saglik Bakanligi Ulusal Hastalik Yükü
Çalismasi, 2006 Aile Arastirma Kurumu ve
TÜIK Aile Yapisi Arastirmasi
25
Türkiye
26
Türkiye
27
Türkiyede saglik personelinde sigara içme
oranlari ()
  YER YIL ERKEK KADIN
Hekim ve Dis Hekimleri (Sezer E) Elazig 1988 54.9 39.5
Ebe ve hemsireler (Sezer E) Elazig 1991 - 50.8
Tip Fakültesi Ögrencileri (Kocabas A) Türkiye 1991 48,3 22,9
Hekimler (Dedeoglu N) Antalya 1993 52,9 41
Hekimler (Onaran D) Elazig 1993 53,4 33.3
Hemsireler (Dedeoglu N) Antalya 1993   50,8
19 Mayis Üni Tip Fak. (Demircan C) Samsun 1994 27 9,6
Saglik Personeli (Dedeoglu N) Antalya 1994 55.6 39.3
Tip Fakültesi ögrencileri (Ögüs C) Antalya 1994 55.2 31
Askerlik yapan doktorlar (Öztürk ) Samsun 1995 51.1 -
Hekim ve Dis Hekimleri (Onaran ) Elazig 1996 53.4 33.3
Saglik Ocagi Doktorlari (Ergüder T) Elazig 1997 66,7 27,3
Saglik Ocagi Hemsireler (Ergüder T) Elazig 1997 47,1  
Saglik Ocagi Ebeler (Ergüder T) Elazig 1997 45  
Uzman ve Pratisyen hekimler (Bilir N) Ankara 1997 51,2 33,9
Hekimler (Günes G) Malatya 1997 43,7 20,5
Hemsireler (Ünalan D) Kayseri     24
Doktorlar (Bilir N) Türkiye 1999 51,2 33,9
Uzman Hekimler (Bostanci M) Denizli 1999 40 50
Cumhuriyet Üni. (Sezer E) Sivas 2000 47,4 33,3
28
13-15 yas grubu ögrenciler arasinda SIGARA
IÇMEYI DENEYENLER
21,5
34,9
29,3
Saglik Bakanligi Küresel Gençlik Tütün
Arastirmasi (2003)
29
13-15 yas grubu ögrenciler arasinda HALEN SIGARA
IÇENLER
11,9
5,0
9,1
Saglik Bakanligi Küresel Gençlik Tütün
Arastirmasi (2003)
30
13-15 yas grubu ögrenciler arasinda 10 YASINDAN
ÖNCE SIGARAYA BASLAYANLAR
33,1
22,3
29,5
Saglik Bakanligi Küresel Gençlik Tütün
Arastirmasi (2003)
31
SIGARA IÇEN ÖGRENCILERIN BÖLGELERE GÖRE ORANLARI
Saglik Bakanligi Küresel Gençlik Tütün
Arastirmasi (2003) n15.957
32
Ülkelere göre sigara içme oranlari, Küresel
Gençlik Tütün Arastirmasi, CDC
Türkiye
Kaynak Tobacco Control 200615(Suppl
II)ii1ii3. doi 10.1136/tc.2006.015719
33
Madde Kullanimi Ile Ilgili Riskli Davranislar
(Lise ögrencileri)
Sigara kullanma En az bir kez 37,0
Halen 15,6
Alkollü içki içme En az bir defa 30,0
Son bir ayda en az bir kez 16,5
Uyusturucu/uyarici madde kullanma En az bir defa Son üç ayda en az bir kez 4,0 2,9
T.B.M.M. Çocuklarda ve Gençlerde Artan Siddet
Egilimi ile Okullarda Meydana Gelen Olaylarin
Arastirilarak Alinmasi Gereken Önlemlerin
Belirlenmesi Amaciyla Kurulan Meclis Arastirmasi
Komisyonu (10/337, 343, 356, 357) Raporu 2007
34
(No Transcript)
35
1,5 SAATLIK BIR FORMULA 1 ARABA YARISINDA,
ÇOCUKLAR VE GENÇLER EN AZ 45 DAKIKA SIGARA
REKLAMLARINA MARUZ KALMAKTADIRLAR.(Saglik Için
Sigara Alarmi, 1(2)45.)
36
Halen Sigara Içen Ögrencilerin Sigaraya
Ulasabilirlikleri

• 50,4ü marketten sigara almaktadir
• (erkek 53,5 kiz 42,9).
• 86,7si sigara alirken yasindan dolayi sigara
  satin alamama gibi bir durumla karsilasmamaktadir.
  

Saglik Bakanligi Küresel Gençlik Tütün
Arastirmasi (2003)
37
Bölümlere ayirmak ISE YARAMAYABILIR !

• 2005 Eurobarometer çalismasina göre Türk
  halkinin 80i çevresel dumana maruz
• kalmakta ve 50si de çevresel dumanin
  zararlarinin farkindadir.
• Yaninda baskalari tarafindan sigara içilmesi
  nedeniyle, sigara dumanina maruz kalma
• orani 54.51.
• Toplu bulunulan ortamlarda sigara dumanina maruz
  kalma orani 55.64. (UHY-ME Arastirmasi)

38
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

39
YASAL TÜTÜN ÜRETIMI VE TÜKETIMI
2002 2003 2004 2005 2006
ÜRETIM 129,9 120,9 117,9 114,9 125,6
IHRACAT 15,3 12,6 8,9 11,6 16,9
TÜKETIM 110,1 108,1 108,8 106,7 107,9
Kaynak Tekel ve TAPDK, 2006 Verileri
40
TÜRKIYEDE TÜTÜN KULLANIMI (BIN TON)
Türkiyede yabanci sigara fabrikalarinin
kurulmasi
Amerikan Sigaralarin Ithalati ve Satisi
4207 Sayili Yasanin yürürlüge girmesi
Kaynak Tekel ve TAPDK, 2006 Verileri
41
Ülkemizde kisi basina sigara tüketimi
YILLAR NÜFUS (tahmini) TÜIK projeksiyonu Tüketim Miktari (milyon adet) TAPDK Kisi Basina Tüketim (adet Sigara)
2000 67,420,000 111,710 1,657
2001 68,365,000 111,765 1,635
2002 69,302,000 110,126 1,589
2003 70,231,000 108,157 1,540
2004 71,152,000 108,870 1,530
2005 72,065,000 106,700 1,481
2006 72,974,000 107,900 1,479
42
(No Transcript)
43
1989 - 2006 ARASI YAPRAK TÜTÜN VE SIGARA ÜRETIMI,
SIGARA TÜKETIMI
44
Dünya Sigara Tüketimi
Ülkeler 2004 (milyar adet)
1.Çin 1,777 32,9
2. A.B.D 402 7,43
3. Rusya 374 6,92
4. Japonya 279 5,16
5. Endonezya 171 3,16
6. Almanya 127 2,35
7. Türkiye 109 2,02
8. Italya 99 1,83
TOPLAM 5,407 100
45
YILLIK SIGARA TÜKETIMI (KISI BASINA)
Kaynak The Tobacco Atlas, 2006, WHO
46
(No Transcript)
47
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
FAALIYETLERI MEVCUT DURUM

• Sigara Kullaniminin Insan Sagligina Etkileri
• Sigaraya Bagli Hastalik Yükü
• Sigara Içme Oranlari
• Sigara Tüketimi
• Tütün Kontrol Politikalari ve Müdahaleleri
• Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi
• Ulusal Tütün Kontrol Programi
• Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

48

• Tütün Kontrolü
• Fiyat ve Vergilendirme

49

• En çok satilan 3 markanin perakende satis fiyati
  (YTL)

2002 2004 2005 2006 2007
Tekel 2001 1,30 2,00 2,25 2,50 2,75
Marlboro (Uzun) 2,50 3,60 4,10 4,50 4,80
Marlboro 2,30 3,30 3,90 4,25 4,60
50
8
7,5
6,5
4,5
1,5
5
4
1,5 - 2
3
2,8
51

• En çok satilan 3 markanin vergi oranlari (YTL)

2007 Satis Fiyati Vergi Orani Vergi Orani
2007 Satis Fiyati YTL
Tekel 2001 2,75 73,25 2,01
Marlboro (Uzun) 4,80 73,25 3,52
Marlboro 4,60 73,25 3,37
52
76,10
77,79
77,69
76,08
75,01
80,39
24,4
75.16
73,5
78,08
73.47
53
FIYAT VE VERGILENDIRME
Fiyat degisimi
Gelismekte olan Ülkeler
Gelismis Ülkeler
Tüketim degisimi
54

• Tütün Kontrolü
• Uyari Resimleri

55
01.01.2006 TARIHINDEN ITIBAREN PIYASAYA ARZEDILEN
SIGARALARIN GENIS YÜZEYI(Çerçeve hariç paketin
30 unda uyari var)
   
Marka Marka
Sigara içmek size ve çevrenizdekilere ciddi zararlar verir Sigara içmek öldürür
56
01.01.2006 TARIHINDEN ITIBAREN PIYASAYA ARZEDILEN
SIGARALARIN DIGER GENIS YÜZEYI (Çerçeve hariç
paketin 40 unda uyari var)
 
Marka Marka
Sigara içmek kan akisini yavaslatir ve cinsel iktidarsizliga neden olur Sigara içmek ölümcül akciger kanserine neden olur
57
RESIMLI UYARILAR
58
RESIMLI UYARILAR
BREZILYA
TAYLAND
59
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• GEREKÇE
• "Tütün Kontrolü Çerçeve Sözlesmesi TKÇS"
  21 Mayis 2003 tarihinde Dünya Saglik Örgütünün
  56. Dünya Saglik Asamblesinde kabul edilmistir.
  
• TKÇS, 28 Nisan 2004 tarihinde
  Saglik Bakanimiz Sayin Prof. Dr. Recep AKDAG
  tarafindan imzalanmistir.
• TKÇS, 5261 sayili Kanun ile TBMMde kabul
  edilerek 30 Kasim 2004 tarihli ve 25656 sayili
  Resmi Gazetede yayimlanarak yürürlüge
  girmistir.

60
(No Transcript)
61
(No Transcript)
62
VERGILER VE SIGARA FIYATLARI
REKLAMLAR
SIGARA DUMANINDAN PASIF ETKILENIM
63
TEMEL SAGLIK HIZMETLERI GENEL MÜDÜRLÜGÜ TÜTÜN
VE BAGIMLILIK YAPICI MADDELERLE MÜCADELE DAIRE
BASKANLIGI TÜTÜN ve TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE
MÜCADELE ve KONTROL FAALIYETLERI Ulusal Tütün
Kontrol Programi 19 Ekim 2007 - ANKARA
64
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• "Tütün Kontrol Çerçeve Sözlesmesi" kapsaminda
  yapilacak çalismalarin planlanmasi,
• Ülkemizde sigara tüketiminin kontrol altina
  alinarak vatandaslarimizin ve özellikle
  gençlerimizin korunmasi amaciyla,
• 2006 - 2010 yillarini kapsayacak sekilde bir
  "ULUSAL TÜTÜN KONTROL PROGRAMI" hazirlanmistir.

65
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• Ulusal Tütün Kontrol programi degisik kamu kurum
  ve kuruluslari, akademisyenler ve sivil toplum
  örgütlerinden 130 uzmanin katilimi ve isbirligi
  ile hazirlanmistir.
• Program ile hedef ve stratejiler ortaya konmus
  ve bunlarin yerine getirilmesinden sorumlu kamu
  kurum ve kuruluslari belirlenmistir.

66
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• 2006/29 sayili Basbakanlik Genelgesi
• (7 Ekim 2006 Cumartesi tarihli ve 26312 Sayili
  Resmî Gazetede yayimlanmistir)
• HEDEF
• 2010 yilina kadar ülkemizde
• 15 yas üzerinde sigara içmeyenlerin oranini
  80'in üzerine çikarmak,
• 15 yas altinda ise 100'e yakin olmasini
  saglamaktir.

67
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
  Yönelik Önlemler
• A.1. Halki Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve
  Egitim
• A.2. Sigarayi Birakma
• A.3. Fiyat ve Vergilendirme
• A.4. Çevresel Tütün Dumani (Pasif Içicilik)
• A.5. Reklâm, Promosyon ve Sponsorluk
• A.6. Ürün Kontrolü ve Tüketicinin
  Bilgilendirilmesi
• B. Tütün Arzinin ve Tütün Ürünlerinin
  Kullaniminin Azaltilmasina Yönelik Önlemler
• B.1. Yasadisi Ticaret
• B.2. Gençlerin Ulasabilirligi
• B.3. Tütün Üretimi ve Alternatif Politikalar
• C. Tütün kullanimi ve Ulusal tütün kontrol
  programinin izlenmesi, degerlendirmesi ve
  raporlanmasi

68
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.1. Halki Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve
  Egitim
• A.1.2. Hedef
• 2010 yilina kadar toplumun 90inda sigara
  karsiti bir tutum
• olusturmak.
• A.1.3. Amaç
• Ulusal Tütün Kontrol Programinin kabulünü ve
  uygulanmasini
• her düzeyde kolaylastirmak için tütün ve tütün
  ürünlerinin
• saglik, ekonomik ve sosyal açidan zararlari
  konusunda halkin
• bilgilendirilmesi, egitilmesi ve
  bilinçlendirilmesi saglamak.

69
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.2. Sigarayi Birakma
• A.2.2. Amaç
• Sigarayi birakmayi yayginlastirmak, tütün
  bagimliliginin tedavisinde
• ve tekrar baslamanin önlenmesinde basari oranini
  yükseltmek.
• A.2.3. Hedefler
• 2007 yili sonuna kadar toplumda sigara birakma
  oranini tespit etmek.
• 2010 yilina kadar toplumda sigara birakma oranini
  40in üzerine
• çikarmak.
• 2008 yili sonuna kadar saglik personelinde
  birakma oranlarini 50nin
• üzerine çikarmak.
• 2010 yilina kadar ögretmenler, din adamlari,
  yöneticiler ve görevle baglantili
• meslek mensuplarinda sigara birakma
  oranlarini 50nin üzerine çikarmak.
• 2008 yili sonuna kadar hamilelik döneminde
  sigarayi birakma oranini 90nin üzerine
  çikarmak.

70
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.3. Fiyat ve Vergilendirme
• A.3.2. Amaç
• Tütün ürünleri üzerindeki vergi yükünü yasa disi
  ticareti
• özendirmeyecek oranda artirarak tütün
  ürünlerinin fiyatini
• arttirmak ve bu yolla tütün ürünlerine olan
  talebi azaltmak.
• A.3.3. Hedefler
• Türkiyede sigara üzerindeki vergi yükünü 2010
  yilina kadar
• 80nin üzerine çikarmak (sigara fiyatlarini
  tüketimi caydirici
• biçimde arttirmak).

71
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.4. Çevresel Tütün Dumani (Pasif Içicilik)
• A.4.2. Amaç
• Pasif maruziyetin kanser etkeni olarak kabul
  edilerek tütün ve tütün
• mamulleri kullanmadigi halde pasif maruziyet
  nedeniyle risk altinda olan
• kisi ve toplumlarin sagligini koruma altina
  almak.
• A.4.3. Hedefler
• 2008 yili sonuna kadar pasif maruziyetin aktif
  içicilik kadar sagliga zararli
• oldugu bilgisini toplum geneline yaymak.
• 2010 yilina kadar gebe ve çocuklarin pasif
  maruziyete ugramalarini
• önlemek.
• 2008 yili sonuna kadar kamu hizmet binalarinin
  kapali alanlarinda tütün mamulü tüketimini
  tamamen engellemek.

72
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.5. Reklâm, Promosyon ve Sponsorluk
• A.5.2. Amaç
• Tütün mamulleri ile ilgili her türlü reklam,
  promosyon ve
• sponsorluk faaliyetlerinin önlenmesi.
• A.5.3. Hedefler
• 2007 yili sonuna kadar, sigara ve diger tütün
  mamullerinin marka ve firma reklamina araci
  olacak her türlü reklam, sponsorluk ve promosyon
  ihlallerini sifira indirmek.
• 2007 yili sonuna kadar idari ve adli yaptirimlari
  etkili, adil ve caydirici hale getirmek.

73
A. Tütün Ürünlerine Olan Talebin Azaltilmasina
Yönelik Önlemler

• A.6. Ürün Kontrolü ve Tüketicinin
  Bilgilendirilmesi
• A.6.2. Amaç
• Sigara dumaninda ve diger tütün ürünlerinde
  bulunan kanserojen maddelerin, katki
• maddelerinin ve zehirli bilesenlerinin bilimsel
  olarak degerlendirilmesi, ürün standartlarina
• iliskin düzenlemelerin getirilmesi ve tütün ve
  tütün mamullerinin içerigindeki zararli
• maddeler hakkinda tüketicinin bilgilendirilmesi.
  
• A.6.3. Hedefler
• 2007 yilindan itibaren tütün ve tütün
  mamullerinin içerigi, emisyonlarinin
• degerlendirilmesi ve ölçülmesi için ulusal
  ve uluslar arasi standart ve
• düzenlemeler dogrultusunda akredite
  laboratuar kurmak ve Dünya Saglik Örgütü
• (DSÖ) bünyesinde faaliyet gösteren
  TobLabNet (uluslararasi laboratuar, test ve
• analiz agi) ile koordinasyon halinde
  çalismalar yapmak.
• 2006 yilindan itibaren mamullerin içerigi ile
  ilgili toplumu bilgilendirmek.
• 2007 yilindan itibaren mamullerin içerik olarak
  standartlara uygunlugunun
• düzenli olarak izlemek.

74
B. Tütün Arzinin ve Tütün Ürünlerinin
Kullaniminin Azaltilmasina Yönelik Önlemler

• B.1 Yasadisi Ticaret
• B.1.2. Amaç
• Tütün ve tütün mamullerinin her türlü yasadisi
• ticaretinin önlenmesi için ulusal ve uluslararasi
  düzeyde önlemlerin alinmasi.
• B.1.3. Hedefler
• 2007 yili sonuna kadar Türkiyede yasadisi
  ticaretin boyutunu kanita dayali yöntemlerle
  saptamak.
• 2010 yilina kadar, tespit edilen yasadisi
  ticareti ortadan kaldirmak.

75
B. Tütün Arzinin ve Tütün Ürünlerinin
Kullaniminin Azaltilmasina Yönelik Önlemler

• B.2. Gençlerin Ulasabilirligi
• B.2.2. Amaç
• Onsekiz yas altindaki bireylerin tütün ve tütün
  mamullerine satis
• ve dagitim yolu ile ulasmasinin engellenmesi.
• B.2.3. Hedefler
• 2010 yilina kadar 15 yas alti gençler arasinda
  sigara içme
• oranini 0a, 15 18 yas arasi gençlerde ise
  mevcut durumun
• en az yarisina indirmek.

76
B. Tütün Arzinin ve Tütün Ürünlerinin
Kullaniminin Azaltilmasina Yönelik Önlemler

• B.3. Tütün Üretimi ve alternatif politikalar
• B.3.2. Amaç
• Tütün üretiminin kontrolü, izlenmesi, tütüne
  alternatif tarim ürünleri ve
• ekonomik faaliyetlerin belirlenmesi, tütün
  üreticiliginden alternatif
• ürünlere geçen üreticilere ekonomik varliklarini
  sürdürebilecekleri
• desteklerin saglanmasi.
• B.3.3. Hedefler
• 2010 yilina kadar, tütün üretiminden vazgeçen
  veya vazgeçirilen üreticiler
• ile sektörden uzaklasmak durumunda kalan tütün
  isçilerinin alternatif
• ürünlere ve ekonomik faaliyetlere geçisleri
  tamamlamak, sürdürülebilir
• alternatif geçim yollarinin gelistirilmesini
  saglamak

77
C. Tütün Kullanimi Ve Ulusal Tütün Kontrol
Programinin Izlenmesi, Degerlendirmesi Ve
Raporlanmasi

• C.2. Amaç
• Ulusal tütün kontrol programinin süreç ve
  çiktilarinin
• izlenmesi, degerlendirmesi ve raporlanmasi için
  model
• olusturulmasi.
• C.3. Hedefler
• 2007 yili sonuna kadar Ulusal Tütün Kontrol
  Programinin izlenmesi, degerlendirmesi ve
  raporlanmasi için ulusal bir veri sistemi kurmak,
  
• 2010 yilinda Ulusal tütün kontrol politikalarinin
  etkililiginin degerlendirilmesi ve raporlanmasi

78
AMAÇ, HEDEF ve STRATEJILER

• 10 AMAÇ
• 21 HEDEF
• 81 STRATEJI

79
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• GÖREVLER
• Saglik Bakanligi (36)
• TAPDK (28)
• Içisleri Bakanligi (14)
• Milli Egitim Bakanligi (7)
• Tarim ve Köyisleri Bakanligi (6)
• Maliye Bakanligi (4)
• RTÜK (4)
• Gümrük Müstesarligi (4)
• Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi (2)
• Sanayi ve Ticaret Bakanligi Reklam Kurulu (2)
• Sivil Toplum Örgütleri (1)
• TEKEL (1)
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlügü (1)
• Devlet Bakanligi (1)
• Türkiye Istatistik Kurumu - TUIK (1)
• Yüksek Ögretim Kurumu (1)

80
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• Ulusal Tütün Kontrol Programi" (c) bendi Tütün
  kullanimi ve Ulusal
• Tütün Kontrol Programinin
• eylem planlarinin hazirlanmasi,
• izlenmesi,
• degerlendirilmesi ve
• raporlanmasi
• amaciyla, 08/02/2007 tarih ve 1491 sayili Onay
  ile
• Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi kurulmustur.

81
Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi

• Kamu kurum ve kuruluslarinin temsilcileri (TAPDK
  7-8 kisi ile çalismalara katildi)
• Ülke genelindeki akademik kurumlardan, tütün ve
  tütün ürünleri mücadelesi ve kontrolü konusunda
  deneyimli
• halk sagligi,
• psikiyatri ve
• gögüs hastaliklari uzmanlari ile
• diger uzmanlik dallari uzmanlarindan olusmustur.

82
Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi

• ÜYELER
• Basbakanlik (Personel ve Prensipler Genel
  Müdürlügü)
• Saglik Bakanligi (Sekretarya)
• Ilgili Kurum ve Kurulus(lar)dan
• 38 KISI
• Akademik kurumlardan uzman kisiler
• 47 KISI

83
TÜTÜN KONTROLÜ ULUSAL KOMITESI YÜRÜTME KURULU

• Uzm. Dr. Hasan Irmak
• Uzm. Dr. Kemal Macit Hisar
• Uzm. Dr. Aysegül Erdogan
• Dr. Toker Ergüder
• Uzm. Dr. Ahmet Fevzi Inceöz
• Doç. Dr. Dilek Aslan
• Prof. Dr. Hilal Özcebe
• Prof. Dr. Elif Dagli
• Prof. Dr. Ali Kocabas
• Prof. Dr. Nazmi Bilir
• Prof. Dr. Erol Sezer

84
YILLIK EYLEM PLANLARININ HAZIRLANMASI (7 Çalisma
Grubu)

• Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi toplantilari
  sonucunda
• 7 çalisma grubu olusturulmustur
• Halki Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Egitim
• Çevresel Tütün Dumani (Pasif Içicilik)
• Sigarayi Birakma
• Reklâm, Promosyon ve Sponsorluk
• Gençlerin Ulasabilirligi
• Tütün Üretimi, Vergilendirme, Ürün Kontrolü,
  Tüketicinin Bilinçlendirilmesi ve Yasadisi
  Ticaret
• Tütün kullaniminin izlenmesi ve degerlendirilmesi

85
YILLIK EYLEM PLANLARININ HAZIRLANMASI

1. Hangi eylemlerin ilk 6 ay veya 1 yil içerisinde
   yapilacaginin tespiti,
2. Net beklentilerin ve kilometre taslarinin
   tespiti,
3. Sorumlu kisi, kurum veya birimlerin tespitiyle
   sorumluluk alanlari ve rollerin tespiti,
4. Eylemlerin ne zaman ve nerede yapilacaginin
   tayini,
5. Kaynak ihtiyacinin tespiti ve bu kaynaklarin
   nereden saglanacaginin tespiti,
6. Iletisim sisteminin belirlenmesi,
7. Olusturulan Stratejilerin ve Eylem Planinin
   izlenip degerlendirilmesi.

86
Kaynak WHO Building Blocks for Tobacco Control
A handbook. 2004.Sah 67-73
YILLIK EYLEM PLANLARININ HAZIRLANMASI
Amaç (lar) Hedefler (beklenen sonuçlar) Stratejiler Ilgili Kurum ve Kurulus(lar) ve Kisiler Etkinlikler (Faaliyetler) Gereksinim duyulan kaynaklar ve isbirligi yapilacak kuruluslar Tamamlanma tarihi Olasi engeller ve gerekli mevzuat düzenlemeleri Ilerleme göstergeleri Izleme ve kontrol için toplanmasi gereken veriler
A.1. Halki Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Egitim UTKP kabulünü ve uygulanmasini her düzeyde kolaylastirmak için ürünlerinin saglik, ekonomik ve sosyal açidan zararlari konusunda halkin bilgilendirilmesi, egitilmesi ve bilinçlendirilmesi. 2010 yilina kadar toplumun 90inda sigara karsiti bir tutum olusturmak 1. Tütün ve tütün mamulleri kullanimi ile mücadele konusunda örgün ve yaygin egitim politikalarinin gelistirilmesi ve uygulanmasi Milli Egitim Bakanligi Saglik Bakanligi Prof. Dr. Nazmi Bilir Prof. Dr. Yasemin Açik Prof. Dr. Gülsen Günes Prof. Dr. Mehmet Bostanci Doç. Dr. Metin Özkan Selma Biyikli Kürün Prof. Dr. Tezer Kutluk
A.1. Halki Bilgilendirme, Bilinçlendirme ve Egitim UTKP kabulünü ve uygulanmasini her düzeyde kolaylastirmak için ürünlerinin saglik, ekonomik ve sosyal açidan zararlari konusunda halkin bilgilendirilmesi, egitilmesi ve bilinçlendirilmesi. 2010 yilina kadar toplumun 90inda sigara karsiti bir tutum olusturmak 2. Tütün mamullerinin tüketiminin itibar düsürücü olumsuz bir davranis oldugu mesajinin topluma verilmesi, Milli Egitim Bakanligi Saglik Bakanligi
87
Ulusal Tütün Kontrolü Eylem Plani

• Komitenin sekreteryasini 29/11/2006 tarih ve
  13258 sayili Onay ile olusturulan Tütün ve Tütün
  Ürünleri Mücadele ve Kontrol Sube Müdürlügü
  yapmaktadir.
• Sube, 05/07/2007 tarih ve 7741 sayili Onay ile
  Tütün ve Bagimlilik Yapici Maddelerle Mücadele
  Daire Baskanligina dönüstürülmüstür.

88
YILLIK EYLEM PLANLARININ HAZIRLANMASI

• Grup Baskan ve Raportörleri ile bir araya gelinip
  (Ekim 2007), Eylem Planlarina son hali verildi.
• (TAPDKdan Sn. Hikmet Doydum ve Sn. Refik Yel)
• Son hali verilen Eylem Planlarinin kurumlara ve
  Basbakanliga onay için gönderilmesi
• 2008, 2009 ve 2010 yillari için Türkiye Ulusal
  Tütün Kontrolü Eylem Planlarinin Sayin Bakanimiz
  tarafindan bir basin toplantisi ile kamuoyuna
  duyurulmasi (Kasim 2007).
• Somut faaliyetlerin izlenmeye baslanmasi

89
Ulusal Tütün Kontrol Programi
90

• DÜNYA SAGLIK ÖRGÜTÜ
• TÜTÜN KONTROLÜ ÇERÇEVE SÖZLESMESI (FCTC)
• II. TARAFLAR TOPLANTISI
• 30 HAZIRAN 6 TEMMUZ 2007
• Bangkok-Tayland

91
(No Transcript)
92
AVRUPA BÖLGESI KOORDINATÖRLÜGÜNE ATAMA

• 5 Temmuz 2007 tarihinde yapilan Avrupa Bölgesi
• toplantisinda, Türkiye Avrupa Bölgesi Grup
• Koordinatörlügüne aday gösterilmistir.
• Öneri oybirligi kabul edilmistir.
• Avrupa Bölgesi Baskanlik görevi Ekim-Kasim
  2008'de düzenlenecek 3. Taraflar Toplantisinin
  sonuna kadar ülkemizde olacaktir.   

93

• Diger Tütün Kontrolü Aktiviteleri
• 31 Mayis Dünya Sigarasiz Günü aktiviteleri
• Radyo televizyon programlari ve seminerlerin
  organize edilmesi
• Poster, afis ve posterler yoluyla Halki
  bilgilendirme kampanyalarinin yapilmasi
• Saglik personelinin egitimi
• Sigarayi birakmak isteyenler için Sigara
  birakma merkezlerin kurulmasi
• Uluslar arasi kuruluslarla isbirligi
• Küresel Gençlik Tütün Arastirmasi (GYTS)
• Birak Kazan Kampanyalari

93
94

• SONRAKI ADIMLAR ?
• TBMM gündeminde bulunan 4207 sayili Kanunun
• güncellestirilmesi çalismalarina yeniden
  baslanilmasi ve
• gündeme alinmasi, Kanunun yeniden (?) gözden
  geçirilmesi
• Bu Kanun ile,
• Tütün ürünlerinin tüketilmesinin yasak oldugu
  yerlerin genisletilmesi
• (restoranlar, kafeler ve kahvehaneler)
• Sinema ve televizyon filmlerinde rol geregi de
  olsa sigara içmenin yasaklanmasi
• Cezalarin uygulanilabilirligin saglanmasi

94
95

• Tütün Mevzuati

96

• Basbakanlik tarafindan 07 Ekim 2006 tarihli ve
  26312 sayili Resmi Gazetede yayimlanarak
  yürürlüge giren Ulusal Tütün Kontrol Programi
  konulu 2006/29 sayili Genelge.
• Tütün Kontrol Önlemleri hakkinda 2006/119 Sayili
  Genelge (29 Kasim 2006 tarih ve 16741 sayi ile
  Hukuk Müsavirliginden)
• Tütün Kontrol Önlemleri kapsaminda Özel Saglik
  kurum ve kuruluslari dahil olmak üzere illerdeki
  saglik kuruluslarinin denetiminin yapilmasi için
  18.12.2006 tarih ve 19429 sayili 81 Il Valiligine
  verilen talimat.
• 21.03.2007 tarih ve 3248 sayi ile sigara içme
  odasi haricinde tüm kapali alanlarda tütün ve
  tütün ürünlerinin yasaklandigini belirtir Genel
  Müdürlük Genelgesi
• Illerde Tütün Kontrol Kurulu Kurulmasi hakkinda
  2007/38 sayili Genelge (24.05.2007 tarih ve 11083
  sayi ile Temel Saglik Hizmetleri Genel
  Müdürlügünden)

97
KRITIK BASARI FAKTÖRLERI

1. Tütün üreticilerin gelir kaybi ve farkli ürünlere
   geçisin olamamasi
2. Vergi gelirlerinin kaybi (?)
3. Saglik Bakanliginin sigara ile mücadele konusunda
   politik kararliliginin devami,
4. TBMMde bekleyen 4207 sayili Kanunun
   yasalasmasi, bu amaçla kamuoyu olusturmak ve
   halkin bilinçlendirilmesi (tüm kapali alanlarda
   sigara içilmemesi),
5. Sektörler arasi destek ve isbirligi, (TORAKS
   Dernegi, HASUDER, STK)
6. TKÇSnin gelecegi (yönetmelikler) ve DSÖnün
   tutumu (FINANSAL),
7. Tütün Endüstrisinin yeni politikalari.
8. Tütünle mücadelede finansman kaynaklari (Tütün
   satisindan elde edilecek fonlar vb)

98
Sigara Mücadele Faaliyetleri
Ulusal Tütün Kontrol Programi

• Saglik Bakanligi
• Tütünle Mücadele ve Kontrol Daire Baskanligi
• Tütünle Mücadele ve Kontrol Sube Müdürlügü
• Il Tütün Koordinasyon Kurulu

• Dünya Saglik Örgütü
• Bloomberg Küresel Girisimi
• Ulusal Tütün Kontrolü Program Sorumlusu
• UTEP
• Proje Destekleri
• Mevcut Durumun Belirlenmesi
• 1.Yetiskin Sigara Anketi
• 2.Saglik Çalisanlari Anketi
• 3.Tütün Ekonomisi Çalismasi

Yerel Yönetimler
Sivil Toplum Örgütleri
Medya
Ulusal Tütün Eylem Plani
99
ENDONEZYA
Ülkemizde sigara içenlerin 64,1i, içmeyenlerin
91,1i halka açik yerlerde sigara içilmesinin
yasaklanmasi gerektigini düsünmektedir (KGTA 2003)
100
KENYA
101
100 SIGARASIZ ORTAM, HIÇ BIR YERINDE SIGARA
IÇILMEYEN KAPALI ALANLAR ANLAMINA GELMEKTEDIR.
SIGARA ODALARI IÇEREN MEKANLAR KABUL
EDILMEMEKTEDIR.
KENYA
102
IRLANDA
Kanunun uygulamaya girdigi 2005 yilindan bu yana
sadece 86 kez kanuna karsi hareket edildigi
saptanarak cezai islem uygulanmistir.
103
IRLANDA
104
çalisanlarin sagligi için kapali alanlarda
sigara içmeyin
IRLANDA
105

• 2004 yilinda bar çalisanlarinin
• sagliginin korunmasindan yola
• çikilarak hazirlanan ve
• kapali alanlarda sigara
• içilmesini yasaklayan
• kanuni düzenleme büyük bir
• basari ile uygulanmakta olup
• hapishane,
• ruh ve sinir hastaliklari hastaneleri ve
• otel odalari
• haricinde hiç bir kapali alanda
• sigara içilmemektedir.

IRLANDA
106
TAYLAND
Bangkok - Taylandda taksiler dahil tüm kapali
alanlarda sigara içilmesi yasaklanmis durumda ve
yasaklara uyulmakta.
107
Tesekkür Ederiz
TEMEL SAGLIK HIZMETLERI GENEL MÜDÜRLÜGÜ TÜTÜN
VE BAGIMLILIK YAPICI MADDELERLE MÜCADELE DAIRE
BASKANLIGI TÜTÜN ve TÜTÜN ÜRÜNLERI ILE MÜCADELE
ve KONTROL FAALIYETLERI Dünyada ve Türkiyede
Durum