Koorts en vlekjes

1
Koorts en vlekjes

• Wilco Zijlmans, kinderarts
• Diakonessenhuis
• m.m.v. Dick Winterberg, kinderarts
• Emma Kinderziekenhuis AMC

2
Anamnese

• Leeftijd
• Risicogroep (vaccinaties?)
• Prodromi
• Verloop van de koorts
• Verloop van het exantheem
• Medicatie
• Andere symptomen

3
Exantheem / enantheem

• Grof- / fijnvlekkig / confluerend
• Maculeus / maculopapuleus
• Vesiculeus
• Urticarieel
• Ook petechiën
• Enantheem

4
Erythema infectiosum

• Vijfde ziekte
• Parvovirus B19
• Eerst kortdurend milde koorts
• Slapped cheek / narcosekapje vrij
• Daarna m.n. romp en extremiteiten, handpalmen en
  voetzolen zijn vrij
• Maculopapuleus, confluerend, centrale opheldering
• Arthralgie / arthritis

5
Roseola infantum

• Exanthema subitum / zesde ziekte
• Humaan herpesvirus 6
• 3 dagen koorts gt39 C
• BLWI, cervicale kliertjes
• Exantheem verschijnt bij dalen van de koorts
• Maculopapuleus op romp en in de nek

6
Mazelen

• Hoge koorts, malaise, rhinitis hoesten,
  conjunktivitis
• Exantheem op hoogtepunt koorts
• en respiratoire symptomen
• Exantheem begint in nek,
• voorhoofd, breidt centrifugaal uit
• Grofvlekkig maculopapuleus en confluerend
• Koplik-spots pathognomonisch
• Jeuk (!)
• Complicaties otitis en pneumonie

7
Rubella / Rode hond

• Malaise en hoofdpijn zijn mild
• Koorts lt 38.5 C
• Fijnvlekkig maculopapuleus
• Klieren sub-occipitaal en retro-auriculair
• 20 enantheem palatum molle
• Geen conjunktivitis
• Blue berry muffin

8
Scarlatina / Roodvonk

• ß-hemolytische streptococ groep A
• Hoge koorts, keelpijn, braken
• Diffuus klein-folliculair met lichtrode huid
• Romp, liezen, oksels
• Narcosekapje vrij
• Aardbeientong
• Enantheem op palatum
• R/ smal spektrum penicilline

9
Ziekte van Kawasaki

• Koorts ? 5 dg, ondanks antibiotica
• Tenminste 4 symptomen bilaterale conjunktivitis,
  exantheem, enantheem, cervicale lymfadenopathie
• Vuurrode lippen met crustae, aardbeientong,
  oedeem handen/voeten
• Schietschijf-laesies
• Huid desquamatie na 1 tot 2 weken
• Coronair aneurysmata
• R/gammaglobuline i.v. en salicylaten

10
Pityriasis rosea

• Onbekende oorzaak, wrs. viraal
• Soms wat koorts, malaise, keelpijn, arthralgie
• Begint met grote solitaire plaque
• Na 510 dagen erythemateuze maculae
• Ovaal, in spijtlijnen van de huid
• (Christmas tree pattern)
• jeuk
• Verdwijnt spontaan binnen 2 maanden

11
Varicella / Waterpokken

• Incubatietijd 14-21 dagen
• Koorts, malaise, hoofdpijn
• Maculeus exantheem, daarna papels, vesikels en
  crustae
• Verschillende stadia naast elkaar
• Indien moeder 1 week voor t/m 2 dagen na de
  bevalling waterpokken ontwikkelt neonaat
  insturen!

12
Herpes simplex

• Herpes simplex virus
• Primo-infectie gingivo-stomatitis
• Recidief na extreme blootstelling
• aan zonlicht, koorts, stress, verzwakte
  weerstand
• Lidocaïne 2 visceus oraal
• Eventueel Acyclovir locaal
• Acyclovir i.v. bij immuun- gecompromiteerden

13
Herpes zoster

• Varicella zoster virus
• Eerst waterpokken doorgemaakt
• Virus blijft sluimeren in dorsale wortel ganglion
• Ongewoon op kinderleeftijd!
• CAVE gestoorde immuniteit
• Pijnbestrijding , antihistaminica locaal en evt.
  p.o.
• Acyclovir i.v. bij gestoorde immuniteit

14
Molluscum contagiosum

• Waterwratjes
• Poxvirus
• Centraal kleine delle
• In oksels, liezen, genitaalstreek
• Weinig klachten
• Spontaan herstel binnen 1 jaar
• Geen therapie nodig

15
Hand-mouth-foot disease

• Coxsackie virus
• Koorts, keelpijn, hoesten, verkouden
• Eerst enantheem rode maculae op tong en
  mondslijmvlies overgaand in vesicels
• Daarna exantheem op handpalmen en voetzolen
• Vesicels in huidlijnen
• Geneest binnen 2-7 dagen spontaan

16
Urticaria

• Hives
• Goedbegrensd, soms verheven,
• soms vesiculair of papuleus
• locaal of gegeneraliseerd
• Jeuk
• Diverse luxerende faktoren
• R/antihistaminica lokaal of systemisch

17
Erythema nodosum

• Nodi met rode kleur, wordt later livide en gelig
  groen (E. contusioforme)
• Drukpijnlijk en warm
• Strekzijde onderbenen, ook strekzijde bovenarm en
  gelaat
• Koorts, malaise, arthralgie
• Na div. infecties (Yersinia), medicatie,
  sarcoidose, histoplasmose, SLE, vasculitis,
  colitis ulcerosa
• Verdwijnt na 3-6 wk
• Eventueel R/ salicylaten

18
Henoch-Schönlein

• Vasculitis beeld (hemolyt. streptococ?)
• Non-trombocytopenische purpura en petechiën
• M.n. billen en benen
• Passagère arthritis van enkels, knieën, polsen,
  ellebogen
• 75 microscopische hematurie
• 5 chronische nierinsufficiëntie
• Oedeem en bloedingen in darmwand
• Rust en zachte voeding
• Evt. antibiotica (streptoccoc)

19
Dengue hemorraghic fever

• Hoge koorts
• Hoofdpijn, retro-orbitale pijn,
• myalgie, arthralgie
• Gegeneraliseerde maculopapulaire
• rash, verdwijnt in 1-5 dagen
• Petechiën, purpura, epistaxis
• Hypotensie na verdwijnen koorts
• Insturen bij petechien, verhoogde
  bloedingsneiging, hypotensie en
• trombos lt 100

20
Impetigo bullosa

• Stafylococ aureus
• Bethadine / zinkoxide zalf
• R/ flucloxacilline
• Stafyloccal scalded skin syndroom
• Impetigo crustosa ß-hemolytische streptococ
  groep A
• R/ fenoxymethylpenicilline

21
Staphylococcal scalded skin syndrome

• Loslating van de huid
• Uitgebreide impetigo bullosa
• Kinderen 5 jaar
• Eerst erytheem rond ogen en mond, daarna
  verspreidend
• Exsudatieve fase (Nikolsky sign)
• Desquamatieve fase
• R/ flucloxacilline i.v.
• Corticosteroïden gecontraïndiceerd!

22
Toxic shock syndrome

• tamponziekte
• adolescente en jonge vrouwen
• Hoge koorts, hoofdpijn, hypotensie,
  braken/diarree, vluchtig scarlatiniform
  exantheem, petechiën, vervellingen
• Stafylococcus aureus exotoxine
• Aantasting van meerdere organen (MOF)
• Mortaliteit tot 15

23
Meningococcensepsis

• Neisseria meningitidis
• Kan zeer snel verlopen (uren!)
• Koorts, hoofdpijn, braken
• Meningeale prikkeling
• Petechiën
• Sepsis met hypoxemie / necrose
• Bij twijfel DIREKT verwijzen
• Komt relatief weinig voor in Suriname

24
Geneesmiddelen exantheem

• Urticarieel
• Recidief op vaste plaats
• 1 of meerdere rood-paarse maculae
• Soms bulleus
• Medicament identificeren en stoppen
• Locaal flammazine / honing
• Antihistaminicum locaal of oraal
• Bij ernstige reaktie steroïden

25
Toxische epidermale necrolyse

• Lijkt op SSSS
• Oorzaak is geneesmiddelenallergie
• Eerst hoge koorts met confluerend erytheem,
  Nikolsky sign opwekbaar
• Na 1-3 dg laat huid los
• Na 5-7 dagen desquamatie
• Tzanck-test necrotische cellen (bij SSSS
  acantholytische epidermale cellen)
• Evt. wèl corticosteroïden i.v.

26
Erythema exsudativum multiforme (EEM)

• Reaktie op allergische of toxische stimuli
  geneesmiddelen, (herpes) virussen, mycoplasma,
  bacteriën
• EEM minor alleen de schietschijf (target)
  laesies
• EEM major / Stevens Johnson ernstig beeld,
  bullae en vesicels, slijmvliezen uitgebreid
  aangedaan, keratitis met cornea beschadigingen
• R/ eventueel AB steroïden omstreden

27
Coin rubbing

• Muntwrijven
• Cupping
• China / Azië
• Muntstuk / kopje
• Géén mishandeling