Hipersensitivite reaksiyonlari

1
Hipersensitivite reaksiyonlari

• Asiri duyarlilik reaksiyonlarini genel olarak
  tanimlar.
• Klasik olarak 1-5 e kadar tanimlanan tipleri
  vardir.

2
HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI
Tip Medyatör Inflamatuar cevap Baslama süresi Tanisal test
I. Reagenik, ellerjik IgE, mast hücresi, bazofil Ödem vazodilatasyon, mast hücre degranülasyonu, eosinofiller , düz kas kontraksiyonu 5-10 dak RAST, deri testi
II. Sitotoksik antikor Ig G , Ig M, komplemanlar Dolasan faktörlerin lizis ve fagositozu, dokuda hasar, akut inflamasyon 6-36 saat Coombs , indirekt IF, kirmizi hücre agglütinasyonu, presipite olan antikorlar
III. Immun kompleksler Ig G , Ig M, Ig Akomplemanlar, PMNL ve amakrofaj akumulasyonu, vaskülit 4-12 saat Immun kompleksler
IV. Gecikmis hipersensitivite T lenfositler, aktive makrofajler, sitokinler Perivasküler inflamasyon, MNL, fibrin , granulom 48-72 saat Deri testi
V. Stimulan/blokan Ig G Hipertrofi veya normal Degisken Indirekt IF
3
TIP I

• Ig E güdümlüdür.
• Mast hücre ve bazofil uyarilmasi ile
  medayatörler açiga çikar
• Histamin, bradykinin , prostoglandinler,
  lökotrienler, PAF (platelet aktive edici faktör)
  gibi.
• Bu aracilar nedeni ile dokuda bir çok
  degisikliler meydana gelir.

4
TIP I- devam

• Dokuda meydan agelen gegisiklikler
• Ø       Vazodilatasyon
• Ø       Düz kas kontraksiyonu
• Ø       Mukus salgilayan bezlerde
  uyarilma
• Ø       Damar geçirgenliginde artis ve
• Ø Doku inflamasyonu

5
(No Transcript)
6
TIP I- devam

• Vucüda giren antijenler yabanci oldugundan en çok
  etkilenen organlar
• Deri ve
• Solunum sistemi olacaktir
• Allerjenin bütün vucüdda reaksiyon olusturmasi
  haline yani sistemik reaksiyona anafilaksi
  diyoruz.
• Atopi
• bir kiside çevresel ortak bir çok antijene
  kolayca Ig E olusturmasi ve ailede (allerjik
  rinit, allerjik astim, atopic dermatit, ve
  allerjik gastroenteropati) allerjik hastaliklarin
  genetik olarak sik bulunmasina denir

7
TIP I- devam

• Tip I içinde yer alan hastaliklar nelerdir.
• allerjik rinit,
• allerjik konjuctivit
• saman nezlesi- mevsimsel
• yilboyu nezlesi
• extrinsic astim
• Aerosol tozlar, duman, polenler vs karsi
• gida allerji
• anafilaksi
• lateks kullanimi

8
Anafilaksi

• Bazi allerjenler vücuddan sistemik olarak tüm
  mast hücrelerinden araci salinmasina yol açabilir
• Ilaçlar
• Böcek zehirleri
• Latex
• Gidalar gibi
• parenteral enzimler
• kan ürünleri
• b laktam Ab
• b-blokerler
• Bu durumda vücuddada sistemik ve ölümcül
  degisiklikler olur.

9
Anafilaksi-devam

• Vücudda sistemik ve ölümcül degisiklikler olur.
• Yaygin vazodilasyondan dolayi hipotansiyon ve sok
• Bronkospazm
• Gastrointestinal ve uterus kontraksiyonlari
• Ürtiker ve angioödem
• Ürtiker ve angiödem tek basina olabilir. Bu
  durumda lokalize bir anafilaksiden
  bahsedilebilir. Daha sik ve iyi seyirlidir.
• Anaflaktoid reaksiyon !

10
Anafilaksi-proflaksi

• Kaçinma
• immunoterapi

11
Anafilaksi-tedavi

• epinephrine ? 1/1000 epinefrine 0.3-0.5 ml SC,
• difenhidramin IV 50-100 mg (systral , avil amp,
  )
• teofilin IV 5 mg/kg bolus 10-30 dk daha sonra 0.5
  mg /kg infüzyon
• IV hidrasyon- CVP ile mümkünse
• Norepinefrine ve dopamin

12
TIP I- devam

• Allerjik rinit
• Burun kasintisi, konjesyon, akinti,hapsirik,
• Birlikte atopic dermatit, alt solunum sistem
  bulgulari (öksürük, hirilti,dispne), gözlerde
  yasarma ve akinti olabilir.
• Çevresel bir antijene karsi olusmaktadir.
• Test edilen Ag karsi specific Ig E gösterilmesi
  ile teyid edilir.

13
TIP I- tanisal islemler

• non spesifik
• kanda eosinofil
• IG E düzeyi ? pulmoner aspergilloziz ve hiper Ig
  E sendormu
• spesifik
• cilt testleri
• prick testi- pucture igneleme testi
• intradermal testler
• negatif kontrol
• pozitif kontrol ? histamin
• RAST ? radioallergosorbant test
• Hasta serumu ? bilinen Ag lar ile karsilastirma?
  125 I isaretli Anti-Ig E ile muamele edilir.
  Radyoaktivitesi sayilir.

14
TIP I- tedavi

• Tedavide 3 ana yol vardir.
• Allerjenden sakinmak
• Semptomatik tedavi
• antihistaminikler
• sempatomimetikler
• cromolin
• glukokortikoidler
• Immünoterapi
• Kaçinilamiyacak allerjenlere karsi
• Ig G ? , allergen spesifik Ig E ?

15
TIP II HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Sitotoksik bir reaksiyondur
• Antijen dokular üzerinde bulunan yapilardandir
  veya dokulara yapisan hapten denilen tek basina
  antijenik olmadigi halde dokuya yapistiginda
  antijenite kazanan maddelerdir.
• Bu entijenlere karsi gelismis Ig G ve Ig M tipi
  antikorlar rol alir.
• Doku üzerindeki bu antijenlere antikorlar
  baglandginda reaksiyon baslar. Sonunda sitotoksik
  T hücreler uyarilirlar ve hücreler fagositize
  edilir.
• T hücre aktivasyonu compleman C3 veya diger
  komplemanlar araciligi ilede olabilir.

16
TIP II HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Yanlis kan transfuzyonu sonucu olusan hemoliz iyi
  bir örnektir.
• Coombs pozitif hemolitik anemi- Rh ve Li kan
  gruplarina karsi en sik, bazen ilaçlara karsi
• Antibody güdümlü trombositopenik purpura
• Phemfigus- desmozom proteinlerine karsi Ab
• Phemfigoid
• Good pausture sendromu anti GBM antikorlari,
  glomerüler ve ac dokusunu tutar
• Pernisiyöz anemi
• Myastenia gravis ? post sinaptik ACH
  reseptörlerine karsi AB
• Lambert eaton ? nöron kanallarindaki proteinlere
  karsi AB mevcut. Bu kez ACH salgilanamaz.
• Penicilline uyarimli hemolytic anemi (penicilline
  burada hapten rolundedir

17
TIP III HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Immun kompleks iliskili reaksiyonlardir.
• Çözünebilir Antijen-antikor komplekslerinin
  damarlar veya dokularda çöklemeleri ile klinik
  olusur.
• Antikorlar daha fazla ise reaksiyonlar antijenin
  köken aldigi dokulara sinirli kalabilir. Örnegin
  romatoid artrit ? synovium
• Antijenler fazla ise olay daha sistemik olmaya
  adaydir. Sistemik dolasima katilip daha fazla
  dokuya ulasabilir.
• Tip III reaksiyonlar
• Serum sikness disease- serum hastaligi
• SLE (sistemik lupus eritematoziz)
• RA (Romatoid artrit)
• PAN (Poliarteritis nodosa)
• Cyroglobünemi
• Hipersensitivity pneumonitis
• Bronkopulmonary aspergillosis
• Akut glomerülonephritis
• Kronik membranoproliferatif GN

18
TIP IV HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Sellüler immünite ile ilgildir
• Geç tip hipersensitivite reaksiyonuda denir
• Spesifik bir antijen ile T hücrelerinin
  karsilasmasi ve bu antijenlere sensitivite
  kazanmasi ile olur. Sensitif T hücrelerin nakli
  ile diger insanlarda benzer reaksiyonlar olusur.
• Sensitize T hücreleri antijenin bulundugu
  dokulara veya mikroorganizmalara direkt saldirip
  hasar olusturur. Etken son hücreler
  makrofajlardir.
• Sensitize olmus T hücreleri (memory hücreler)
  lenfokinler salgilayarak diger killer hücreleri,
  makrofajlari aktiflestirebilirler.

19
TIP IV HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Reaksiyon 3 fazlidir.
• Tanima
• Aktivasyon-
• IL-2, TNF, gama IFN, lenfotoksinler
• Effektör faz
• Tip IV reaksiyonlar
• Ppd reaksiyonu tuberküloz deri testi
• Candida deri testi
• Kontakt dermatit
• Allograft rejeksiyonu
• Intracellüler organizmalara karsi granulomatoz
  cevap
• Kuduz asisina karsi gelisen encephalomyelit
• Bazi ilaç hipersensitiviteleri
• tiroidit

20
TIP V HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI

• Burada bir antijene karsi olusan antikorlar
  baglandiktan sonra hedefi yikmaya sebep olmaz.
• Baglandiktan sonra bazi fizyolojik hadiselere yol
  açarlar.
• Bu fizyolojik olaylar UYARICI /STIMULANt veya
  BLOKE EDICI/INHIBITION olabilir.
• örnekler
• Myastenia gravis- blokan
• Graves- stimulan

21
HIPERSENSITIVITE REAKSIYONLARI
Tip Medyatör Inflamatuar cevap Baslama süresi Tanisal test
I. Reagenik, ellerjik IgE, mast hücresi, bazofil Ödem vazodilatasyon, mast hücre degranülasyonu, eosinofiller , düz kas kontraksiyonu 5-10 dak RAST, deri testi
II. Sitotoksik antikor Ig G , Ig M, komplemanlar Dolasan faktörlerin lizis ve fagositozu, dokuda hasar, akut inflamasyon 6-36 saat Coombs , indirekt IF, kirmizi hücre agglütinasyonu, presipite olan antikorlar
III. Immun kompleksler Ig G , Ig M, Ig Akomplemanlar, PMNL ve amakrofaj akumulasyonu, vaskülit 4-12 saat Immun kompleksler
IV. Gecikmis hipersensitivite T lenfositler, aktive makrofajler, sitokinler Perivasküler inflamasyon, MNL, fibrin , granulom 48-72 saat Deri testi
V. Stimulan/blokan Ig G Hipertrofi veya normal Degisken Indirekt IF