Rhannu Arfer Dda

1

• Rhannu Arfer Dda
• Llythrennedd Triphlyg
• Mehefin 22, 2007

Sharing Good Practice Triple Literacy 22 June,
2007
2
Cefndir yr Ysgol
The school

• Ysgol Gyfun Gymraeg a sefydlwyd yn 2000.
• De-ddwyrain Cymru ardal draddodiadol Saesneg ei
  hiaith.
• Dros 90 on disgyblion o gartrefi di-Gymraeg.

• A Welsh-medium school which opened in 2000.
• South-East Wales traditionally an
  English-speaking area.
• Over 90 of pupils do not speak Welsh at home.

3
Rhwystrau
Frustrations

• Cywirdeb iaith y disgyblion yn y Gymraeg ar
  Saesneg yn peri gofid ir adrannau.
• Hyn yn ei dro yn peri problemau pan gyflwynir y
  drydedd iaith Ffrangeg.
• Angen cysondeb yn y dull o gyflwynor ieithoedd.

• Language accuracy in Welsh and English is a cause
  for concern to departments.
• This, in turn, causes problems when the third
  language, French, is introduced.
• The need for consistency in the methods used to
  introduce the languages.

4
Y Camau Cyntaf
First Steps

• Angen i ni gydlynnur defnydd o dermau gramadegol
  yn y Gymraeg, Saesneg ar Ffrangeg.
• Rhaid i hyn ddigwydd cyn gynted â phosibl er mwyn
  hyrwyddo cywirdeb.
• Rhaid defnyddior ystod llawn o adnoddau sydd ar
  gael i ni fel ysgol.

• A need to develop a unified approach to the use
  of grammatical terms.
• This needed to happen as soon as possible to
  encourage accuracy.
• The full range of resources available in the
  school had to be used.

5
Cwrdd a Thrafod
Meeting and Discussing

• Casgliadau
• Disgyblion yn cael problemau wrth drosglwyddo
  elfennau ieithyddol o un thema i un arall yn y
  Gymraeg ar Ffrangeg.
• Angen ir disgyblion weld bod elfennau tebyg iawn
  yn y tair iaith a bod un iaith yn gallu helpu eu
  dealltwriaeth yn yr ieithoedd eraill.

• Conclusions
• Pupils have difficulty transferring linguistic
  elements from one unit of work to another in
  Welsh and in French.
• Pupils need to see that there are very similar
  linguistic elements in the three languages and
  that one language can aid the understanding of
  the other languages.

6
Cam 1
Step 1

• Cyd-edrych ar gynlluniau gwaith fel tair adran
  gan edrych pa bryd mae angen cyflwynor gwahanol
  elfennau ieithyddol.
• Gweld yn syth yn y Gymraeg/Ffrangeg fod angen
  edrych ar yr elfennau mwyaf sylfaenol er mwyn
  sicrhau dealltwriaeth.

• To look at the schemes of work for the three
  departments, with regard to when certain
  linguistic elements are introduced.
• Realising immediately that, in Welsh/French,
  there is a need to look at the most basic
  grammatical elements to ensure understanding.

7
Cynlluniau Gwaith
Schemes of Work

• Adnabod a chydlynnur amser yr ydyn nin
  cyflwynor prif elfennau gramadegol gydan
  gilydd.
• Yn annibynnol fel adrannau, addasu cynlluniau
  iaith er mwyn diwallun hanghenion ni.
• Edrych ar elfennau iaith y tu allan i themau
  penodol e.e. berfau.

• Co-ordinate the period during which we introduce
  the main grammatical elements
• Each department will adapt the schemes of work to
  take account of our needs.
• Look at linguistic elements separately from
  specific themes e.g. verbs.

8
Enghraifft
Example

• Mae gen i..
• ( I have/Jai)

9
Beth sydd yn bod ar..?
Dwin cael tri brawd a dwy chwaer.
Mae gen i dri brawd a dwy chwaer.
10
mae gen i
dwin cael
mae gennyt ti
tin cael
mae en cael
mae ganddo ef/fe
mae hin cael
mae ganddi hi
mae gan Siôn
mae Siôn yn cael
mae gennyn ni
nin cael
chin cael
mae gennych chi
mae ganddyn nhw
nhwn cael
11
Cyflwyniadau
Presentations

• Sut i godi ymwybyddiaeth o hyn ymhlith y
  disgyblion?
• Defnyddio adnoddau TGCh yr ysgol h.y.
  sgriniau sydd ymhob coridor yn yr ysgol.

How can we raise awareness amongst pupils?
Use I.T. resources in the school i.e. display
screens in each corridor.
12
cael
cael
cael
to have
to have
avoir
avoir
to have
avoir
13
Mae gen i
I have
Jai
14
Mae gennyt ti
You have
Tu as
15
Mae gen i.
16
mae gen i
dwin cael
mae gen ti
tin cael
mae en cael
mae ganddo fe
mae ganddi hi
mae hin cael
mae gan Siôn
mae Siôn yn cael
mae gennyn ni
nin cael
chin cael
mae gennych chi
mae ganddyn nhw
nhwn cael
17
Dysgwch a defnyddiwch

• mae gen i
• mae gen ti
• mae ganddo fe
• mae ganddi hi
• mae gan Siôn
• mae gan y plant
• mae gennyn ni
• mae gennych chi
• mae gennyn nhw

18
Cam 2 Sillafu
Step 2 Spelling

• Ceisio ymateb i broblemau sillafur disgyblion yn
  y tair iaith.
• Cynllun sillafu iw wneud ym Mlwyddyn 7 yn y
  cyfnod cofrestru.
• Rhestri geiriau pynciol 18 rhestr y flwyddyn.

• Attempt to respond to spelling difficulties in
  the three languages.
• Spelling Scheme during registration periods in
  Year 7.
• Lists of subject-specific words 18 lists for
  the whole year.

19
Cam 2 Sillafu
Step 2 Spelling

• Rhestri wedi eu hamseru yn ôl cynlluniau gwaith y
  pynciau.
• Profi ar ddechrau ac ar ddiwedd y flwyddyn er
  mwyn mesur cynnydd.
• Rhan o gynllun sgiliau sylfaenol yr ysgol.

• Spelling lists timed to coincide with subjects
  schemes of work
• Assessment at the start and end of the year to
  measure progress.
• Forms part of the schools Basic Skills package.

20
Rhestr 1

• 1. berf 6. Cymru
• 2. verb 7. Beibl
• 3. fertebrat 8. colofn
• 4. cyfesurynnau 9. cydbwysedd
• 5. tystiolaeth 10. la famille

21
Geiriau Saesneg/English Words

• alphabet
• consonants
• vowels
• noun
• adjective
• verb

• present tense
• past tense
• poetry
• stanza
• rhyme
• simile

22
Parhad o 2005/06
Following on from 2005/06

• Bridging lessons in French delivered in primary
  schools
• First day in Year 7, introductory lessons
  covering the same aspects in the three languages.
• Completion of the passport as a record.

• Cynnal gwersi pontio Ffrangeg yn y cynradd.
• Diwrnod anwytho bl.7, cynnal tair gwers yn
  cyflwynor un elfennau yn y tair iaith.
• Cwblhaur pasbort iaith fel cofnod or gwaith.

23
Y Cam Nesaf
Next Step

• Edrych ar y dulliau o addysgur tair iaith.
• Gemau iaith yn cael eu defnyddion aml yn
  Ffrangeg oes modd addasu adnoddau?
• Arsylwi gwersi ein gilydd?

• Look at teaching methods in the three languages.
• Language games are used frequently in French
  can we adapt resources?
• Lesson observations within the three departments?