Gwasgedd a gronynnau

1
Gwasgedd a gronynnau
Beth sydd yn achosi gwasgedd mewn nwyon?
Mae gronynnau nwy yn symud o gwmpas yn barhaol, a
phan mae nhwn taro unrhyw arwyneb mae nhwn creu
gwasgedd ar yr arwyneb hwnnw. Po amlaf y bor
taro ar yr arwyneb, uchaf y bor gwasgedd.
2
Deddf Boyle
Deddf yw hon ynglyn âr hyn sydd yn digwydd i
wasgedd nwy pan fo cyfaint cynhwysydd yn newid a
thymheredd y nwy yn parhau yn gyson
Maer gwasgedd yn dibynnu ar ba mor aml y maer
gronynnau yn taro ochraur cynhwysydd
Mwy aml gwasgedd uwch Llai aml gwasgedd is
3
Dwbl y cyfaint gt hanner y gwasgedd Hanner y
cyfaint gt dwbl y gwasgedd
mae cyfaint mewn cyfrannedd gwrthdro i wasgedd
Gwasgedd Terfynol 1 Cyfaint Terfynol 8
Gwasgedd Dechreuol 2 Cyfaint Dechreuol 4
Gwasgedd Terfynol 4 Cyfaint Terfynol 2
Cyfaint Dechreuol
Hanneru Cyfaint
Dyblu Cyfaint
4
Tabl canlyniadau
Beth yw gwerth P x V ar gyfer pob canlyniad? Ateb
8 felly-
P1 x V1 P2 x V2
5
Defnyddir y fformiwla P1 x V1 P2 x V2 i
ddatrys cwestiynau ar Ddeddf Boyle. P1
gwasgedd dechreuol P2 gwasgedd
terfynol V1 cyfaint dechreuol
V2 cyfaint terfynol Rhaid dechraur ateb bob
tro trwy ysgrifennu P1 x V1
P2 x V2
6

• Mae pwmp beic yn cynnwys 50 cm3 o aer ar wasgedd
  o 100N/cm2. Darganfyddwch ei wasgedd pe bain
  cael ei gywasgu i 10cm2.
• P1 x V1 P2 x V2
• 100 x 50 P2 x 10
• 5000 P2 x 10
• P2 5000 500 N/cm2
• 10

7

• Mae gan fàs o nwy ar wasgedd o 20 Pa gyfaint o
  3m3. Beth fydd y cyfaint pe bair gwasgedd yn
  cael ei ddyblu?
• P1 x V1 P2 x V2
• 20 x 3 40 x
  V2
• 60 40 x V2
• V2 60 1.5 m3
• 40

8

• Mae balwn yn cynnwys 8 litr o aer ar wasgedd o 5
  Pa. Beth yw gwasgedd newydd y balwn pe bair
  cyfaint yn lleihau i 5 litr?
• P1 x V1 P2 x V2
• 5 x 8 P2 x 5
• 40
  5 x V2
• V2 40 8 Pa
• 5
• 
  
• 
  

9

• Mae 100m3 o aer ar wasgedd o 75N/m2. Os yw
  cyfaint yr aer yn lleihau i 30m3, beth ywr
  gwasgedd newydd?
• P1 x V1 P2 x V2
• 75 x 100 P2 x 30
• 7500 P2 x 30
• P2 7500 250
  N/m 2
• 30
  
  
• 
  
•