Papur 2

1
Papur 2

• TGAU TGC
• Haen Sylfaenol

2
Pwy un yw'r fwyaf
Did
Did
Did
Did
Beit
Did
Did
Did
Did
8 Didau
1Beit

3
Caledwedd
4
Proses cyfriadurol syml
Mewnbwn
Proses
Allbwn

• Bysellfwrdd
• Llygoden
• Sganwyr
• Camera Digidol
• Pen golau
• Tabl Graffeg
• Synwyryddion

• Monitor
• Uchelseinyddion
• Plotyddion
• Argraffyddion

Storfa gynorthwyol

• Disg Caled
• Disg Hyblyg
• CD
• Gyrwyr Zip

5
Mathau o Gyfrifiaduron
6
Meddalwedd
7
Meddalwedd
System Weithredu
yw rhaglen
Beth mae'n gwneud?

• Rheoli dyfeisiadau allbwn a mewnbwn
• Rheoli rhaglenni eraill
• Rhannu defnydd o gof y cyfrifiadur

8
Gwahanol fathau o systemau gweithredu
Swp-Brosesu Rhaid aros hyd bod y gwaith wedi
gorffen yn gyfan gwbwl cyn dechrau e.e. rheoli
stoc, rhestr gyflogau
Systemau gweithredu amser real Maer mewnbwn yn
cael effaith yn syth ar yr allbwn
Mae amser YN hanfodol Rheoli traffig awyr Gorsaf
pwer niwclear Rheoli robotau
9
System archebu ar-lein Mae teithio nawr yn
defnyddio data-bas remote ar-lein i archwilio
gwybodaeth ir cwsmeriaid a systemau archebu e.e.
British Airways Booking systems BABS neu system
archebu Thompsons or enw TOPS. Maen nhw yn
tanysgrifio am swm penodol pob blwyddyn ac maen
nhwn gael mynediad i basdata gwyliau trwy
Gyfrinair a chod adnabod.
10

• Amser real prosesu trafodion
• Llawer o ddefnyddwyr yn defnyddio y cyfrifiadur
  e.e. rhwydwaith
• Systemau archebu ar-lein fel asiantaethau teithio
• Mae teithio un rhan o system amlfynediad lle mae
  llawer o ddefnyddwyr yn defnyddior system fel
  system ysgol.

11

• Manteision ir asiantaethau teithio
•  
•  Maer bas-data ar gael 24 awr y dydd.
•  Does dim rhaid ir asiantaeth deithio ffonio
  cwmnïoedd teithio felly mae hyn yn arbed amser a
  costau i chwilio gwyliau addas.
• Lleihau y nifer o staff sydd angen felly yn arbed
  arian.
•  Mynediad i lawer o wybodaeth ar yr amrywiaeth o
  wyliau sydd ar gael.
•  
• Manteision i cwsmeriaid
•  
• Mae fwy o amrywiaeth o wyliau ar gael.
• Mae archebur gwyliau yn cael ei wneud yn syth
  felly mae llai o
• gyfle ir gwyliau gael archebu dwy waith can bod
  y sedd neur gwyliau yn ymddangos yn syth ar y
  sgrin.

12
Rhyngwyneb denyddwyr graffegol

• W indows ffenestr
• I cons eiconau
• M enus dewislen
• P ointers Pwyntiau
•  

13
Cof
14
Cof
RAM
Random Access Memory Cof Hapgyrch Cof dros tro
ROM Cof darllen yn unig
Cof parhaol
15
Storfa gynorthwyol
Magnetic
CD optegol
16
Cofnodi data
17
M R J O E E V A N S
DNG
Darllenwr nodau gweledol
Darllen
DNIM
 
                Côd Didoli Rhif
cyfrif Rhif siec
DMG
Tocynau Lotteri cofrestr dosbarth
Darllenwr marciau gweledol
Darllenwr nodau inc magnetic
Codau bar
18
Math o ddata
Rhif adnabod
Enw
Côd Post
Dyddiad geni
Pris
I/N
Rhif
Testun
Testun
Dyddiad
Arian cyfred
Boole
19
Gwirio data i leihau gwallau
Gwireddiad
Proses o gopïo data yn gywir o un lle ir llall
Gwallau trawsgrifio/teipio teipior llythyren
anghywir yn ddamweiniol e.e. 2 yn hytrach na 7
Gwallau trawsddodiad h.y. allweddu yn anghywir
ee 56789 yn hytrach 57689
Dilysiad
Broses o sicrhau fod datan ddilys a chyfreithlon
Gwiriad amrediad Rhwng 1 a 999 Gwiriad
presenoldeb 99/99/99 Cyfanswm swp Cyfanswm stwnsh
20
Rhwydwethiau
21
Cyfrifiaduron wedi eu cysylltu âi gilydd
Rhwydweithiau
RAL rhwydweithiau ardal lleol Ar un safle
RAE Rhywdweithiau ardal Eang tros sawl safle
Bws
Seren
Modrwy
22
Y Gyfraith
23
Y Gyfraith a Chyfrifiaduron

• Hacio

Deddf Camddefnyddio Cyfrifiaduron 1990

• Arian bygwth yn defnyddior
• cyfrifiadur

• Creu firysau

24
DEDDF HAWLFRAINT
Cyfrifiaduron a'r gyfraith
Maen anghyfreithlon i gopïo meddalwedd
Mathau o hawlfraint

• Copïo meddalwedd anghyfreithlon
• Prynu meddalwedd i roi wahanol cyfrifiaduron.
• Llwytho meddalwedd lawr or rhyngwyd

25
Deddf Gwarchod Data
Cyfrifiaduron a'r gyfraith
Beth gallwn ni wneud?

• Pobol yn poeni fod
• Ddata amdanyn nhw yn anghywir
• H hacio mewn i ddata personol

Gorchymyn i weld y data sydd yn cael ei gadw am
bob unigolyn
Rhaid fod system ddiogel da ar y data e.e.
cyfrineiriau
Mynd ar cwmni i cwrt

• Tri o egwyddorion or Deddf gwarchod data
• Rhaid i ddata personol fod yn gywir
• Cedwir data am bwrpas penodol
• Rhaid i bob data gael ei gadw yn ddiogel

Dysgwch
26
Eithriadau 1.    DATA PERSONOL sydd angen ar
yr Cyllid y Wlad (Treth) 2.     Data sydd yn
cael ei ddefnyddio gan National Security neu can
gyfreithwyr mewn sefyllfa cyfreithlon 3.     
Data personol sydd yn cael ei gadw gydar
defnyddiwr amdano ei hun neu gan deulu e.e.
Dyddiad pen-blwydd. 4. Data yn cael ei
gadw gan gyfreithiwr
27
Dadansoddi Systemau
28
Systems Analysis and Design
Holiaduron cyfweliadau Arsylwi dogfennau sydd
mewn bodolaeth.
Dadansoddi
Anghenion caledwedd a meddalwedd Rheolaeth syml
ar ddata a llif data trwyr system Systemau
diogelwch addas Llawlyfr hyfforddi staff
Dylunio

• Llwytho meddalwedd a chaledwedd
• Ysgrifennu rhaglenni
• Hyfforddi staff
• Newid uniongyrchol neu rhedeg paralel

Gweithredu

• Dogfennaeth dechnegol a defnydd
• Cadw y system heb wallau

Cynnal
29
2004 Cymwysiadau
30
 
Rheoli stoc awtomatig
Darllenwr Codau bar
Gwireddiad Prawf paredd ar stoc
Dilysu
      Gwiriad amrediad
Digidau gwirio
Gwireddiad
Dilysiad
Wedi trefnu yn ôl y ffeil feistr
Ffeil dradfod wedi storio
Ffeil feistr
Ffeil drafod Ffeil drosdro Mae yn cynnwys yr
gwybodaeth am y sesiwn olaf

• Edrych lan prisiau
• Cyfrifo nifer gwerthwyd
• Ail archebu stoc newydd

Ffeil Feistr Ffeil Parhaol Yn cael ei ddiweddaru
or ffeil drafod
Ffeil feistr Wedi ddiweddaru
Adroddiad gwerthiad Archebion
Systemau gweithredu Amser real prosesu trafodaeth
31
Trafod 2
Trafod 1
Ffeil meistr 2 cyfoes
Meistr 1 cyfoes
Meistr 1
Nain Mam
Merch

• Diogelwch Ffisegol
•  
•         Cadwch copi wrth cefn mewn lle diogel
•         Mae na ffordd o glou y disg i arbed ail
  ysgrifennu ar y ddisg
•         Glou desgiau
• Diogelwch meddalwedd
• Cyfrinair
• Gwrth firws
• Amgryptio

32
CYMWYSIADAU
Logio Data e.e. casglu data ar y
tywydd Synwyryddion Tymheredd Glaw Gwasgedd Cyflym
dra gwynt Storio data CD Disg hyblyg Disg
caled Manteision 24 awr y dydd 7 diwrnod yr
wythnos Ei fod yn fanwl gywir Dim angen
dyn Anfanteision Derbynio gormod ar y
cyfrifiadur Gwallau yn y meddalwedd neu Gwallau
yn y data Cost o offer
Rheoli adborth
Synwyryddion
Dyfais allbwn
UBG
A/D
D/A

• Robotau yw math o
• E.E mewn ffactori cynhyrchu ceir
•         cynhyrchu cydrannau
•         cydosod / weldio
•        gario a chludo

33
Manteision o defnyddio robotau         gallu
gweithio mewn sefyllfa peryglus neu
afiachus.        gallu gwneud swyddi
ailadroddus heb flino        gallu gweithio 24
awr y dydd, heb orffwys
34
Cyfrifiaduron a doctoriaid System gweinyddiaeth
ysbyty   Mae gwybodaeth am gleifion yn cael ei
gadw mewn cronfa ddata. Mae gweithwyr yr ysbyty
yn defnyddio terfynellau sydd wedi cysylltu a
RAL Mae ysbyty wedi cysylltu â RAE sydd yn
cysylltu llawer o ysbytai. Mae yn rhoi gwybodaeth
ar gweliau sydd ar gael, trawsblannu a.y.y.b Mae
cyfrifiaduron hefyd yn gael eu defnyddio yn
adrannau Gofal arbennig ac yn systemau
arbenigo   gwneud   Taenlenni I cadw
cyfrifon Cyhoeddi pen bwrdd I creu llythyron a
phosteri Cyfathrebu I cysylltu ar RAE ar
RAL Meddalwedd dyddiadur I cadw
apwyntiadau Meddalwedd rheoli alarwmiau
lladron  
35

• System arbenigo diagnosis meddygol
• Maer doctor yn gofyn ir claf am ei symptomau ac
  maer atebion yn cael eu bwydo mewn i system
  arbenigol. Fe fydd y cyfrifiadur yn chwilio ei
  fas- data am y broblem a sut iw drin.
• Nid yw cyfrifiaduron yn cymryd lle doctoriaid ond
  yn eu helpu nhw i wneud penderfyniadau.
•      Archwilio am cancr neu tiwmor ar yr
  ymennydd
•         Rhoi gwybodaeth i bobl am eu swyddi
  delfrydol
•         I Ddarganfod gwallau yn enjin ceir
•  

36
Manteision   Mae cyfrifiadur yn gallu dal
llawer fwy o wybodaeth na dyn .        Nid y
cyfrifiaduron yn anghofio na gwneud
camgymeriadau        Maer wybodaeth yn cael ei
diweddaru yn gyson.         Mae systemau yn
gallu gweithio 24 awr y dydd         Does ddim
rhaid teithio i weld yr arbenigwr.        
Maer wybodaeth yn gywir.
37

• Anfanteision
•   Yn dibynnu yn ormodol ar y cyfrifiadur
• Mae yn amhersonol
•     Maen rhaid ir wybodaeth sydd yn gael ei
  fwydo i mewn fod yn gywir.