Contractuele clausules met betrekking tot geschillenregeling

1
Contractuele clausules met betrekking tot
geschillenregeling

• Seminarie IBJ
• Antwerpen 26 februari 2008
• Jean-Pierre Fierens
• Patrick Wautelet

2
Overzicht

• Arbitrage
• a. Arbitrageclausules
• - institutionele arbitrage
• - ad hoc arbitrage
• - amiable composition
• - het pre-arbitraal kort geding
• - de meerpartijenarbitrage

3
Overzicht

• Arbitrage
• b. Pathologische arbitrageclausules
• - de keuze voor arbitrage
• - de modaliteiten van de arbitrage
• - de aanstelling van de arbiters
• - draagwijdte van de arbitrage-opdracht

4
Overzicht

• Bemiddeling
• a. Bemiddelingsclausules
• - samengestelde clausule
• Mini-trial
• Bindend advies
• a. Bindend adviesclausule
• b. Pathologische clausules van bindend
  advies

5
Overzicht

• V. Aanpassingsclausules
• VI. Disputes Review Board

6
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• American Arbitration Association
•  Any controversy or claim arising out of
  or relating to this contract shall be determined
  by arbitration in accordance with the
  International Arbitration Rules of the American
  Arbitration Association .

7
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• ICC
•  Alle geschillen, die uit of met betrekking tot
  deze overeenkomst mochten ontstaan, zullen
  definitief worden beslecht overeenkomstig het
  Arbitragereglement van de ICC door één of
  meerdere arbiters benoemd overeenkomstig dit
  reglement .

8
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• LCIA
•  Any dispute arising out of or connection
  with this contract, including any question
  regarding its existence, validity or termination,
  shall be referred to and finally resolved by
  arbitration under the LCIA Rules, which Rules are
  deemed to be incorporated by reference into this
  clause .

9
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• CIRDI
• Le gouvernement / nom de la
  collectivité publique ou de lorganisme de nom
  de LEtat contractant (dénommé ci-après l  Etat
  daccueil ) et nom de linvestisseur (dénommé
  ci-après l investisseur ) consentent par la
  présente à soumettre au Centre international pour
  le règlement des différends relatifs aux
  investissements (dénommé ci-après le  centre  )
  tout litige né du présent accord ou en relation
  avec lui en vue de son règlement par
  conciliation / arbitrage / conciliation puis
  arbitrage si le litige na pas été réglé dans les
  délais de la communication du rapport de la
  Commission de conciliation aux parties
  conformément aux dispositions de la Convention
  pour le règlement des différends relatifs aux
  investissements entre Etats et ressortissants
  dautres Etats (dénommée ci-après la  Convention
  ) .

10
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• Nederlands Arbitrage Instituut
• Alle geschillen welke mochten ontstaan
  naar aanleiding van de onderhavige overeenkomst
  dan wel van nadere overeenkomsten, die daarvan
  het gevolg mochten zijn, zullen worden beslecht
  overeenkomstig het Arbitrage Reglement van het
  Nederlands Arbitrage Instituut .

11
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• Stockholm Chamber of Commerce
• Any dispute, controversy or claim
  arising out of or in connection with this
  contract, or the breach, termination or
  invalidity thereof, shall be finally settled by
  arbitration in accordance with the Rules of the
  Arbitration Institute of the Stockholm Chamber of
  Commerce .

12
Arbitrage Arbitrageclausules

• Institutionele arbitrage
• CEPINA
• Alle geschillen die uit of met betrekking tot
  deze overeenkomst mochten ontstaan zullen
  definitief worden beslecht volgens het
  Arbitragereglement van CEPINA, door één of meer
  arbiters die conform dit reglement zijn benoemd.
• Het scheidsgerecht zal uit (een) of (drie)
  arbiters bestaan.
• De zetel van de procedure is (stad).
• De taal van de arbitrage is ().
• De toepasselijke rechtsregels zijn () .
• De partijen sluiten uitdrukkelijk iedere
  vordering tot vernietiging van de arbitrale
  uitspraak uit .

13
Arbitrage Arbitrageclausules

• Arbitrage ad hoc hoe een arbitrageclausule
  opstellen
• Aantal arbiters
• Procedure om arbiters aan te stellen
• Zetel van arbitrage

14
Arbitrage Arbitrageclausules

• Arbitrage ad hoc hoe een arbitrageclausule
  opstellen
• Hoe de arbitrageprocedure starten
• Modaliteiten van de procedure
• Taal van arbitrage?
• Akte van opdracht?
• Mogelijkheid voor de arbiters om de zaak te
  splitsen
• Meerderheid binnen het arbitraal college

15
Arbitrage Arbitrageclausules

• Amiable composition clausule
•  () De arbiters zullen naar billijkheid
  oordelen ( amiable composition ) en kunnen hun
  uitspraak op billijkheidsoverwegingen steunen .

16
Arbitrage Arbitrageclausules

• Het pre-arbitraal kort geding
• ICC
• Iedere partij bij deze overeenkomst zal het
  recht hebben om een beroep te doen op en zal
  gebonden zijn door de procedure van pre-arbitrale
  derdenbeslissing van de Internationale Kamer van
  Koophandel (ICC) overeenkomstig het ICC Reglement
  voor een procedure van pre-arbitrale
  derdenbeslissing .

17
Arbitrage Arbitrageclausules

• Het pre- arbitraal kort geding en arbitrage
• ICC
• Iedere partij bij deze overeenkomst zal het
  recht hebben om een beroep te doen op en zal
  gebonden zijn door de procedure van pre-arbitrale
  derdenbeslissing van de Internationale Kamer van
  Koophandel (ICC) overeenkomstig het ICC Reglement
  voor een procedure van pre-arbitrale
  derdenbeslissing.
• Alle geschillen, die uit of met betrekking tot
  deze overeenkomst mochten ontstaan, zullen
  definitief worden beslecht overeenkomstig het
  Arbitragereglement van de ICC door één of
  meerdere arbiters benoemd overeenkomstig dit
  Arbitragereglement .

18
Arbitrage Arbitrageclausules

• Meerpartijenarbitrage enkele voorbeelden
• Mogelijkheid om een derde partij in de procedure
  te betrekken
• If the Contractor, on the occasion of a claim,
  dispute or difference arising with the Employer
  out of the Main Contract, whether initiated by
  the Contractor or by the Employer, is of the
  opinion that such claim, dispute or difference
  touches or concerns, whether partially or not,
  the Sub-Contractor, he may notify it in writing
  to the Sub-Contractor. In such notification, the
  Contractor shall offer the Sub-Contractor to
  participate together with the Contractor to the
  defence of the part of the claim the
  Sub-Contractor is concerned with in the procedure
  with the Employer as organized by the Main
  Contract. To this effect, the Sub-Contractor
  shall be offered to appoint jointly with the
  Contractor, in accordance with the provisions of
  the Main Contract, the arbitrator to be
  designated by the Contractor. The procedure
  before the Arbitration tribunal shall then be
  conducted by the Contractor in full cooperation
  with the sub-Contractor, who shall inter alia
  provide the Contractor with all documents and
  elements necessary for the preparation and
  defence of the part of the claim it is concerned
  with .

19
Arbitrage Arbitrageclausules

• Meerpartijenarbitrage enkele voorbeelden
• Verplichting opgelegd aan een derde partij om een
  andere partij bij het voeren van de procedure bij
  te staan The Sub-Contractor shall upon the
  request of the Contractor provide the latter with
  all documents or elements in its possession which
  could be needed by the Contractor, on the
  occasion of a claim, dispute or difference
  arising with the Employer out of the Main
  Contract .
• Gezag van gewijsde van de arbitrale uitspraak
  voor een derde partij Findings of fact and
  points of law relevant for the Sub-Contract
  relationship and contained in the arbitration
  awards rendered in accordance with the provisions
  of the Main Contract shall bind both the
  Contractor and the Sub-Contractor as well as any
  Arbitration Tribunal appointed in accordance with
  the provisions of sub-clause 1 of this clause to
  settle a dispute between the Contractor and the
  Sub-Contractor whether the Sub-Contractor has
  accepted or not the offer notified by the
  Contractor .

20
Arbitrage Arbitrageclausules

• Meerpartijenarbitrage enkele voorbeelden
• Mogelijkheid voor het scheidsgerecht om de
  behandeling van de zaak te schorsen in afwachting
  van uitspraak over ander deel van het geschil
  In the event an arbitration procedure is
  initiated in accordance with the provisions of
  sub-clause 1 of this clause, whether by the
  Contractor or by the Sub-Contractor and if, upon
  the request of the Contractor or of the
  Sub-Contractor, the arbitrators are of the
  opinion that such procedure touches or concerns
  partially or totally the rights and obligations
  of the parties under the Main Contract, they may
  suspend partially or totally the procedure under
  the Sub-Contract for the part of the claim
  related thereto until a final award by an
  Arbitration Tribunal is rendered in accordance
  with the settlement or disputes provisions of the
  Main Contract and, if appropriate, fix a date
  prior to which the Contractor shall have to
  initiate a procedure under the main Contract,
  provided the procedure under the Sub-Contract
  shall continue if the Contractor has not
  initiated a procedure under the Main Contract
  before such date .

21
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• Pour le règlement des contestations qui peuvent
  sélever à loccasion de lexécution ou du
  règlement du marché, les parties contractantes
  doivent se consulter pour soumettre leur
  différend à un arbitrage, ou pour refuser
  larbitrage .
• Cass. Fr., 30 oktober 2006, n 04-15.512, Bull.,
  2006, I, p.378 www.legifrance.gouv.fr

22
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• La présente convention est régie par et
  interprétée suivant le droit belge.
• Seul le tribunal de commerce de Bruxelles est
  compétent pour connaître de tout litige entre
  parties, découlant de la présente convention.
• Toutefois les parties sont daccord sur un mode
  de règlement de conflit par lintermédiaire dun
  collège dArbitres, selon les règles darbitrage
  du CEPANI .

23
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• Alle geschillen voortvloeiende uit deze
  overeenkomst zullen bij voorkeur bij wijze van
  arbitrage beslecht worden.
• Zo niet zullen de geschillen exclusief behandeld
  worden door de rechtbanken van het gerechtelijk
  arrondissement Gent .
• Kh. Gent, 18 september 1997, R.D.C., 1999, p.43

24
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• Tous les litiges découlant de la présente
  convention de représentation générale seront
  soumis à la Chambre de commerce internationale à
  Zurich. Si dans un délai de six mois, aucun
  accord nétait conclu ou si la sentence arbitrale
  ne rencontrait pas laccord unanime des parties,
  le litige ne pourra être porté que devant le
  tribunal compétent à Munich, pour autant quau
  moment du litige éventuel, il soit possible de
  faire exécuter la décision allemande dans le
  territoire contractuel dans la cas contraire,
  la juridiction compétente sera déterminée sur
  base des dispositions légales habituelles .
• Luik, 11 mei 1999, R.G 342/98

25
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• Article 28 Les différends seront soumis à
  lexamen préalable dun arbitre qui aura des
  pouvoirs damiable compositeur et statuera en
  premier ressort.
• Les associés sobligent à déférer le litige
  dabord devant larbitre.
• Article 29 En cas déchec de larbitrage
  organisé par larticle 28, le Tribunal de grande
  instance du lieu du siège, serait seul habilité
  pour connaître de tout litige
• Nancy, 12 december 1995, Rev.arb. 1986, p.
  255

26
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De keuze voor arbitrage
• Tous les litiges qui naîtraient au sujet du
  présent contrat et de sa poursuite et qui ne
  pourraient être réglés à lamiable, feront
  lobjet dune décision définitive par un ou
  plusieurs arbitres désignés conformément au
  règlement de conciliation et darbitrage de la
  chambre de commerce internationale.
• La partie plaignante détermine le lieu où se
  réunira le tribunal arbitral, ce lieu étant
  Stuttgart (Allemagne fédérale ou Bruxelles
  (Belgique).
• () Il est convenu que le tribunal compétent
  pour ce contrat est celui de Bietigheim/Würth .
• Kh. Brussel, 10 december 1987, J.T. 1988, p. 197

27
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De modaliteiten van de arbitrage
• The Place of such arbitration shall be Paris,
  France and the arbitration shall be carried out
  by a Board of 3 (three) arbitrators of which each
  party shall nominate one member who together
  shall appoint the third who shall act as
  Chairman. The award rendered by the arbitrator(s)
  shall be final and binding upon both parties
  concerned. The period of this Arbitration shall
  not exceed maximum 6 (six) months after the
  formal notification .

28
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Tout litige ou différend découlant de la
  présente lettre-contrat qui ne pourra faire
  lobjet dun règlement amiable, sera tranché
  définitivement selon le Règlement de conciliation
  et darbitrage de la C.C.I. par un tribunal
  arbitral de trois membres. Chaque partie
  désignera un arbitre et le troisième sera nommé
  par le Directeur général de lO.M.S .
• Trib. féd. (CH), 16 april 1984, Rev.arb. 1986,
  p. 596

29
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Elk geschil betreffende deze overeenkomst moet
  onderworpen worden aan de arbitrage van de
  Provinciale Raad van de Orde waarbij de architect
  ingeschreven is .
• Brussel, 23 juni 1992, Res.Jur.imm 1993, p.83

30
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Ieder geschil of meningsverschil dat kan
  ontstaan m.b.t. deze overeenkomst of met de
  herverzekeringstransactie daaronder . . . zal
  worden beslecht door middel van arbitrage. Iedere
  partij zal haar scheidsrechter aanstellen en de
  twee aldus aangestelde scheidsrechters zullen een
  voorzitter aanstellen. Indien één der partijen
  nalaat haar scheidsrechter aan te stellen () of
  indien de twee scheidsrechters het oneens zijn
  nopens (de aanstelling van) de voorzitter () zal
  de tweede scheidsrechter en/of de voorzitter
  worden aangesteld door de Openbare Notaris van
  Brussel .
• Brussel, 5 februari 2003, R.G 1996/AR/2526,
  http//www.law.kuleuven.be

31
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Art.28 Il est expressément prévu que toutes
  contestations survenues à loccasion du
  marchéseront soumises à une procédure
  darbitrage.
• Art. 29. Larbitrage auquel se soumettent les
  soussignés par application de larticle
  précédent, sera confié à larbitre désigné par X,
  lequel aura les pouvoirs damiable compositeur .
• Trib. gr. inst. Parijs, 31 januari 1986,
  Rev. Arb. 1987, p.184

32
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Het beding voorzag dat geschillen beslecht zoude
  worden door un arbitre unique dont la
  désignation est confiée au président de la
  chambre des notaires de larrondissement de sur
  requête de la partie la plus diligente .
• Rb. Namen (voorz.), 2 oktober 1996, J.T
  1997, p. 276

33
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Toutes contestations entre parties, autres que
  celles relatives au paiement des primes, sont
  soumises à deux arbitres choisis lun par
  lassuré, lautre par la Compagnie .
• Rb. Brussel, 26 juni 1990, R.G.A.R 1992,
  p. 11.968

34
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• Tout différend relatif à la validité, à
  lexécution ou à linterprétation du présent
  contrat dentreprise est tranché définitivement
  par la conciliation ou larbitrage conformément
  aux statuts et au règlement de la chambre de
  conciliation et darbitrage de Mons .
• Bergen, 15 juni 1995, J.T 1997, p. 80

35
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• De aanstelling van de arbiters
• La société Weyerhaeuser Belgium S.A. sengage à
  payer à M. Van Nieuwenhove le montant fixé par la
  chambre de conciliation du tribunal du travail de
  Mons, après sa réunion du 13 novembre ou toute
  autre réunion, en cas de mise en continuation,
  les décisions de la chambre seront mutuellement
  respectées sans faire appel à dautres
  procédures.
• Arbeidsh. Brussel, 29 juli 1974, J.T.T.
  1975, p. 276

36
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
• ICC arbitragebeding m.b.t. alle geschillen
  survenant pendant lexécution du contrat .
• Cass. fr, 13 maart 1978, Rev.arb. 1979, p.
  339

37
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
• Tous les différends qui pourraient surgir dans
  linterprétation du présent contrat seront
  tranchés définitivement selon les règles de
  conciliation et larbitrage de la C.C.I. .
• Parijs, 25 januari 1972, Rev. arb. 1973, p. 158

38
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
• Deze overeenkomst is onderworpen aan Belgisch
  recht.
• Alle geschillen mbt de interpretatie of de
  uitvoering ervan zullen definitief door een
  college van drie arbiters beslecht worden .
• Arbitraal uitspraak, 24 juni 1997, J.T 1999, p.
  192

39
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
• Should an irreconcilable difference of opinion
  arise as to the interpretation of this
  Certificateas a condition precedent of any right
  of action hereunder, such difference shall be
  submitted to arbitration .
• Gerling Global Reinsurance Co - U.S. Branch v.
  Ace Property Cas. Ins., 42 Fed. Appx. 522,
  C.A.2 (N.Y), 1 augustus 2002

40
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
•  Tout litige relatif à lexécution ou à
  linterprétation de la présente convention sera
  tranché en dernier ressort par un arbitre unique
  désigné à la requête de la partie la plus
  diligente par Monsieur le Bâtonnier de lordre
  des avocats à la Cour de cassation de Belgique.
  Larbitre unique rendra sa sentence conformément
  au droit belge, à Bruxelles et en dernier
  ressort .

41
Arbitrage Pathologische arbitrageclausules

• Draagwijdte van de arbitrage-opdracht
• In geval van geschil, zullen de vennoten of de
  vennootschap binnen 14 dagen een rechter-arbiter
  aanstellen. Indien er geen akkoord gevonden wordt
  over de aanstelling van een rechter-arbiter, kan
  elke vennoot of de vennootschap de zaak voor de
  voorzitter van het Instituut voor
  Bedrijfsrevisoren brengen. De voorzitter kan het
  geschil zelf beslechten, of een arbiter
  aanstellen, die zich binnen de drie manden moet
  uitspreken. Het arbitraal uitspraak is definitief
  en niet vatbaar voor beroep .
• Brussel, 27 april 1999, J.D.S.C 2001, p. 92

42
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• American Arbitration Association
• If a dispute arises out of or relates to this
  contract, or the breach thereof, and if the said
  dispute cannot be settled through negotiation,
  the parties agree first to try in good faith to
  settle the dispute by mediation under the
  Commercial Mediation Rules of the American
  Arbitration Association, before resorting to
  arbitration, litigation, or some other dispute
  resolution procedure .

43
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• Centre For Dispute Resolution
• 1. If any dispute arises out of this agreement
  the parties will attempt to settle it by
  negotiation.
• A Party may not serve an ADR notice or
  commerce Court proceedings/an arbitration until
  21 days after it has made a written offer to
  the other Party ies to negotiate a settlement
  to the dispute.
• 2. If the parties are unable to settle any
  dispute by negotiation within 21 days, the
  parties will attempt to settle it by mediation in
  accordance with the Centre for Dispute Resolution
  (CEDR) Model Mediation Procedure.
•  3. To initiate a mediation a party by its
  Managing Director/ must give notice in writing
  (ADR notice) to the other party ies to the
  dispute addressed to its/their respective
  Managing Director/ requesting a mediation in
  accordance with clause 2 .

44
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• CPR Institute for Dispute Resolution
• The parties will attempt in good faith to
  resolve any controversy or claim arising out of
  or relating to this agreement by mediation in
  accordance with the CPR Mediation Procedure.
• If the dispute has not been resolved pursuant to
  the aforesaid mediation procedure within 60 days
  of the commencement of such procedure (which
  period may be extended by mutual agreement), or
  if either party will not participate in a
  mediation,
• (i) the controversy shall be settled by
  arbitration in accordance with the CPR Institute
  for Dispute Resolution Rules for Non-Administered
  Arbitration, by a sole arbitrator three
  arbitrators, of whom each party shall appoint by
  either party. Any mediator or arbitrator not
  appointed by a party shall be selected from the
  CPR Panels of Distinguished Neutrals. The
  arbitration shall be governed by the United
  States Arbitration Act, 9 U.S.C. 1-16 to the
  exclusion of state laws inconsistent therewith,
  and judgement upon the award rendered by the
  arbitrator s may be entered by any court having
  jurisdiction thereof. The place of arbitration
  shall be .
• The arbitrators are are not empowered to
  award damages in excess of compensatory damages.
• (ii) either party may initiate litigation upon
  days written notice to the other party .

45
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• BBMC
• 1. In geval van een geschil tussen de partijen
  omtrent de geldigheid, de interpretatie of de
  uitvoering van de onderhavige overeenkomst, dat
  niet minnelijk kan opgelost worden, zullen de
  partijen trachten dit geschil op te lossen door
  bemiddeling overeenkomstig het bemiddelingsregleme
  nt van het Brussels Business Mediation Center,
  afgekort BBMC, Louizalaan 500 te 1050 Brussel.
• 2. In geval van een geschil tussen de partijen
  omtrent de geldigheid, de interpretatie of de
  uitvoering van de onderhavige overeenkomst, die
  niet op minnelijke wijze kan opgelost worden,
  zullen de partijen trachten dit geschil op te
  lossen door bemiddeling overeenkomstig het
  bemiddelingsreglement van het Brussels Business
  Mediation Center, afgekort BBMC, Louizalaan 500
  te 1050 Brussel.
• De partijen verbinden zich ertoe de bemiddeling
  niet stop te zetten vooraleer elke partij haar
  uiteenzetting heeft kunnen doen tijdens een
  inleidende gezamenlijke bijeenkomst.

46
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• 3. In geval van een geschil tussen de partijen
  omtrent de geldigheid, de interpretatie of de
  uitvoering van de onderhavige overeenkomst, die
  niet op minnelijke wijze kan opgelost worden,
  zullen de partijen trachten dit geschil op te
  lossen door bemiddeling overeenkomstig het
  bemiddelingsreglement van het Brussels Business
  Mediation Center, afgekort BBMC, Louizalaan 500
  te 1050 Brussel.
• De bemiddeling zal niet later van start gaan dan
  15 dagen nadat de ene partij het verzoek voor
  een bemiddeling heeft betekend aan de anderen
  partijen en de duur van de bemiddeling mag 15
  dagen niet overschrijden, uitgezonderd mits
  uitdrukkelijk akkoord van de partijen.
• Keuze
• Ofwel In geval de bemiddeling niet slaagt,
  zullen de partijen het geschil voorleggen aan
  arbitrage, overeenkomstig
• Ofwel In geval de bemiddeling niet slaagt,
  zullen de rechtbanken van uitsluitend
  bevoegd zijn om kennis te nemen van het geschil.

47
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• CEPINA
• De partijen verbinden zich ertoe voor alle
  geschillen die uit of met betrekking tot deze
  overeenkomst mochten ontstaan, het
  mediatiereglement van CEPINA toe te passen.
• De zetel van de mediatie is (stad)
• De taal van de mediatie is ()
• Indien de bemiddeling niet lukt, zal het geschil
  definitief beslecht worden volgens het
  arbitragereglement van CEPINA, door één of meer
  arbiters die conform dit reglement zijn benoemd
  .

48
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• samengestelde clausule
• 1. Except as may be otherwise provided in this
  contract, any dispute concerning any question
  arising this Contract which is not disposed of by
  agreement shall be decided promptly by the
  Governor of the Proprietor, who shall furnish to
  Contractor a written copy of his decision. Such
  decision shall be final and conclusive unless
  within thirty (30) days from the date of receipt
  thereof Contractor shall deliver to the
  Proprietor a written notice, addressed to the
  Governor of the proprietor that he desires that
  the controversy be submitted to arbitration.
  Pending decision from arbitration of a dispute,
  contractor shall proceed diligently with the
  performance of the contract and in accordance
  with the decision of the Governor of the
  Proprietor. The notice of Contractor shall, if
  possible, already contain the name of the
  arbitrator he has appointed. Otherwise such
  notice stating name of the Contractors
  arbitrator shall be given within fourteen (14)
  days after Contractors first notice. The
  proprietor shall appoint an arbitrator within
  thirty (30) days from the date of receipt of
  Contractors notice stating tne name of his
  arbitrator.
• 2. Should the arbitrators fail within thirty
  (30) days after the appointment of the
  Proprietors arbitrator to agree upon a decision
  of the dispute, or if no decision is reached,
  they, or either of them, should the other refuse
  to act, shall apply to the Court of Arbitration
  of the International Chamber of Commerce, Paris,
  for an appointment of an umpire.

49
Bemiddeling bemiddelingsclausules

• samengestelde clausule
• The decision shall be by the majority vote of
  the arbitrators and the umpire, and shall be
  final, conclusive, and binding upon the parties
  thereto. All arbitration proceedings shall be
  carried on in country in accordance with the
  rules of Conciliation and Arbitration of the
  International Chamber of Commerce. Each party
  shall bear the cost of its own arbitrator. The
  proportion in which each party is to bear the
  cost of an umpire, should one be appointed should
  be decided by the arbitrators, or, in case they
  disagree, by the umpire.
• 3. Notwithstanding any terms and conditions in
  this Contract, either Parties right to submit the
  dispute to Arbitration shall be limited by
  Limitation of Time under the local laws.
• 4. The Proprietor and contractor shall have
  the right to institute suit against each other in
  any court of competent jurisdiction, to enforce
  any decision of award rendered in arbitration
  proceedings or to enforce the Governor of the
  Proprietors decision in cases where the said
  decision is final and conclusive as above
  mentioned.

50
De mini-trial Mini-trialclausule

• CEPINA
• De partijen verbinden zich er toe voor ieder
  geschil dat uit of met betrekking tot deze
  overeenkomst mocht ontstaan, het mini-trial
  reglement van CEPINA toe te passen.
• De zetel van de mini-trial is (stad)
• De taal van de mini-trial is().
• Indien de mini-trial niet lukt, zal het geschil
  definitief beslecht worden overeenkomstig het
  arbitragereglement van CEPINA, door één of
  meerdere arbiters benoemd conform dit reglement
  .

51
Bindend advies - Clausules

• CEPINA
• De partijen verbinden zich ertoe voor alle
  geschillen die uit of met betrekking tot deze
  overeenkomst mochten ontstaan, een
  deskundigenonderzoek volgens het reglement CEPINA
  te laten plaats vinden.
• De zetel van het deskundigenonderzoek is (stad).
• De taal van het deskundigenonderzoek is ()
• Het deskundigenonderzoek zal uitgevoerd worden
  door (een) of (drie) deskundigen.
• De vaststellingen en besluiten van de
  deskundige(n) binden de partijen (niet) .

52
Bindend advies - Clausules

• CCI
• OPTIONAL ICC EXPERTISE
•  The parties may at any time, without prejudice
  to any other proceedings, agree to submit any
  dispute arising out of or in connection with
  clause X of the present contract to
  administered expertise proceedings in accordance
  with the Rules for Expertise of the International
  Chamber of Commerce .
• OBLIGATION TO SUBMIT DISPUTE TO ICC EXPERTISE
•  In the event of any dispute arising out of or
  in connection with clause X of the present
  contract, the parties agree to submit the matter
  to administered expertise proceedings in
  accordance with the Rules for Expertise of the
  International Chamber of Commerce. The findings
  of the expert shall be binding upon the parties.
  .

53
Bindend advies - Clausules

• ICC
• OBLIGATION TO SUBMIT DISPUTE TO ICC EXPERTISE,
  FOLLOWED BY ICC ARBITRATION AS REQUIRED
•  In the event of any dispute arising out of or
  in connection with clause X of the present
  contract, the parties agree to submit the matter,
  in the first instance, to administered expertise
  proceedings in accordance with the Rules for
  Expertise of the International Chamber of
  Commerce. If the dispute has not been resolved
  through such administered expertise proceedings
  it shall, after the Centres notification of the
  termination of the expertise proceedings, be
  finally settled under the Rules of Arbitration of
  the International Chamber of Commerce by one or
  more arbitrators appointed in accordance with the
  said Rules of Arbitration .

54
Bindend advies - Clausules

• ICC
• ICC ACTING AS APPOINTING AUTHORITY IN
  PARTY-ADMINISTERED EXPERTISE
•  In the event of any dispute arising out of or
  in connection with clause X of the present
  contract, the parties agree to submit the matter
  to an expertise as defined in clause Y of the
  present contract. The expert shall be appointed
  by the International Centre for Expertise in
  accordance with the provisions for the
  appointment of experts under the Rules for
  Expertise of the International Chamber of
  Commerce .

55
Bindend advies - Clausules

• Partijen geven hierbij een onherroepelijke
  mandaat aan Dhr X. om zich in de plaats van
  partijen te stellen en aldus in naam van partijen
  vast te stellen of de levering contractsconform
  gebeurd is .
• Lorsquaucune décision unanime ne peut être
  atteinte quand cela est nécessaire, le projet de
  décision qui a été approuvé par une majorité est
  transmis pour avis obligatoire aux hommes de
  confiance, nommés par le Règlement qui est établi
  conformément aux statuts et qui décident selon
  les modalités prévues par le Règlement considéré.
• Lapprobation ou la désapprobation du projet de
  décision par les hommes de confiance est
  obligatoire conformément à lapplication de
  larticle 1854, al. 1 et 2 du Code civil
  concernant la fixation des droits et obligations
  des associés par un tiers, de sorte que la
  décision des hommes de confiance ne peut être
  attaquée quendéans un délai de trois mois, et
  uniquement si leur décision est évidemment
  contraire à léquité .

56
Bindend advies - Clausules

• Indien tussen de Partijen onenigheid rijst
  inzake de bepaling of vaststelling van financiële
  of boekhoudkundige gegevens op grond van
  bepalingen van deze Overeenkomst, zal dergelijke
  betwisting worden onderworpen aan het bindend
  advies van een onafhankelijke derde. De expert
  zal door de Partijen in gezamenlijk overleg
  worden aangesteld, of bij gebreke aan een
  onderling akkoord, door de Voorzitter van het
  Instituut der Bedrijfsrevisoren .
• Ingeval de Verkopers en de Koper geen
  overeenstemming kunnen bereiken inzake de
  Definitieve Overnamebalansen binnen 1 week nadat
  de Koper zijn opmerkingen heeft overgemaakt aan
  de Verkopers inzake de Financiële Staten 2003 en
  de Overnamebalansen, zal de meest gerede partij
  de Deskundige belasten met het verlenen van een
  derden bindend advies inzake de opstelling van de
  Overnamebalansen, overeenkomstig de principes
  vervat in artikel 3.2, en de hoegrootheid van de
  Tweede Schijf, zoals bepaald in artikel 3.1.(ii)
  .

57
Bindend advies - Clausules

• (A) In the case of disagreement, the Seller and
  the Purchaser shall meet and discuss in order to
  seek to reach agreement upon the Closing Accounts
  and the Net Asset Value.
• (B) If the Purchaser and the Seller fail for any
  reason to resolve all matters in dispute within
  30 calendar days following receipt by the
  Seller/Purchaser of the comments of the
  Purchaser/Seller on the draft Closing Accounts
  and the proposed Net Asset Value, the matters in
  dispute shall be referred for resolution to the
  Expert Accountant. In giving his decision, the
  Expert Accountant shall state what adjustments
  (if any) are necessary to the draft Closing
  Accounts and the draft Net Asset Value in order
  for them to have been prepared in accordance with
  this Agreement. Such draft Closing Accounts and
  draft Net Asset Value shall, subject to and
  following any such adjustments, comprise the
  Closing Accounts and the Net Assets for the
  purposes of this Agreement.

58
Bindend advies - Clausules

• (C) If there is a referral to the Expert
  Accountant, the following provisions shall apply
• (1) the Purchaser and the Seller shall each
  prepare a written statement on the matters in
  dispute which, together with any relevant
  documents, shall be submitted to the Expert
  Accountant and to the other Party
• (2) Each of the Purchaser and the Seller may
  submit one set of written comments on the other
  Party's written statement to the Expert
  Accountant

59
Bindend advies - Clausules

• (3) the Expert Accountant shall be entitled
• to stipulate the time periods within which the
  Parties shall prepare and submit the written
  statement and written comments referred to in
  this Section (such time periods to be at least
  14 days) and to disregard any written statement
  or comments not delivered to the Expert
  Accountant within the time periods so
  stipulated
• to require the Parties to attend one or more
  meetings and to raise enquiries of them about any
  matters which the Expert Accountant considers
  relevant
• in the absence of agreement between the Parties,
  to determine the procedure to be followed in
  undertaking the expert determination, insofar as
  the procedure is not set out herein and
• to appoint advisers (including legal advisers) if
  required
• the Purchaser and the Seller shall use all
  reasonable endeavours to procure that the Expert
  Accountant is given all such assistance and
  access to documents and other information as he
  may reasonably require in order to make his
  decision
• the Expert Accountant shall be requested to give
  his decision on matters in dispute with written
  reasons therefore, within 30 calendar days of
  the date of his appointment

60
Bindend advies - Clausules

• save in the case of fraud or manifest error the
  decision by the Expert Accountant shall
• be final and binding on all concerned.
• (D) Each of the Parties shall bear its own legal
  costs. The costs of the Expert Accountant
  (including his expenses and the costs of any
  advisers to the Expert Accountant) shall be borne
  by the Seller and the Purchaser equally.

61
Bindend advies Pathologische clausules

• In geval van betwisting, zal de agent X de
  waarde van het goed bepalen .
• Partijen stellen Dhr X aan om een bindend
  derdenadvies te geven over de aansprakelijheid in
  geval van vertraging bij de levering en ook over
  het bedrag van de schade opgelopen door de partij
  die geen fout begaan heeft in relatie met de
  vertraging .

62
Aanpassingsclausules

• CEPINA
• De partijen verbinden zich er toe om op
  verzoek van één van hen toepassing te maken van
  het reglement CEPINA betreffende de aanpassing
  van de overeenkomsten.
• Het advies van de conform dit reglement
  aangestelde derde geldt als (aanbeveling) of als
  (beslissing).
• De zetel van het verloop van de procedure is
  (stad)
• De taal van de procedure is ()
• De procedure tot aanpassing van de overeenkomst
  zal op verzoek van een der partijen gevolgd
  worden door een arbitrageprocedure volgens het
  arbitragereglement van CEPINA .

63
Dispute Review Board

• CCI
• The Parties hereby agree to establish a
  Dispute Review Board (DRB) in accordance with
  the Dispute Board Rules of the International
  Chamber of Commerce (the Rules), which are
  incorporated herein by reference. The DRB shall
  have one/three members appointed in this
  Contract or appointed pursuant to the Rules.
• All disputes arising out of or in connection
  with the present Contract shall be submitted, in
  the first instance, to the DRB in accordance with
  the Rules. For any given dispute, the DRB shall
  issue a Recommendation in accordance with the
  Rules.
• If any Party fails to comply with a
  Recommendation when required to do so pursuant to
  the Rules, the other Party may refer the failure
  itself to arbitration under the Rules of
  Arbitration of the International Chamber of
  Commerce by one or more arbitrators appointed in
  accordance with the said Rules of Arbitration.

64
Dispute Review Board

• If any Party sends a written notice to the other
  Party and the DRB expressing its dissatisfaction
  with a Recommendation, as provided in the Rules,
  or if the DRB does not issue the Recommendation
  within the time limit provided in the Rules, or
  if the DRB is disbanded pursuant to the Rules,
  the dispute shall be finally settled under the
  Rules of Arbitration of the International Chamber
  of Commerce by one or more arbitrators appointed
  in accordance with the said Rules of Arbitration
  .