Sigara Ana ve Yan Duman I

1
Sigara Ana ve Yan Duman IçerikleriDoç.Dr.
Celal Karlikaya
2
Sunum Amaci

• Gelecegin tütün kontrol uzmanlarina, sigaranin,
  neden dikenli tel oldugunu, dikenli telden çok
  daha fazlasi oldugunu anlatmak.

3
Ögrenim Hedefleri

• Bu oturumun sonunda, katilimcilar sigaranin
  komponentlerini, bunlarin bulunma nedenlerini
  (dogal, manuplatif) ve bu bilgilerin tütün
  kontrolündeki yerini tanimlayabilmelidirler.

4
Seçilmis risk faktörlerine küresel hastalik ve
yaralanma yükü, 1990 (x1000)
1 Years of life lost
SOURCE Authors estimates are based on data and
information contained in individual chapters of
Volume IX of the Global Burden of Disease and
Injury Series
5
Sigara dumani, 2000i zehir, 4000 çesit kimyasal
madde içermektedir
6

• "Biz bu boku içmeyiz, sadece satariz. Bunu içme
  hakki ve özgürlügünü gençlere, zencilere, aptal
  ve fakirlere birakiriz."
• Sigara sirketi yöneticisi - PM

www.pmdocs.com
7
Sigara

• Tütün
• Kagit
• Filtre kisimlari
• Katkilar
• Ayrica olasilikla kalintilar
• Pestisid
• Fertilizer (gübre)
• Fumigants (buharla dezenfekte eden ajanlar)
• Fabrikasyon sirasinda islem ajanlari

ASH sources of information Updated February 2001
8
Kurutulmus tütün

• Büyük oranda karbohidratlar ve proteinlerden
  olusur.
• Alkaloidler 0.5-5 gtgt 95i nikotin
• Terpenler 0.1-3
• Polifenoller 0.1-2.5
• Karboksilik asitler 0.1-0.7
• Alkanlar 0.1-0.4
• Alkali nitratlar 0.01-5
• Aromatik hidrokarbonlar
• Aldehidler
• Ketonlar
• Aminler
• Nitriller
• N- ve O- heterosiklik bilesiklikler,
• Pestisidler
• 30dan fazla metalik bilesik

US. Surgeon General, 1989
9
Ölçüm Laboratuari
http//www.labstat.com/services.htmmainstream
10
Sigara Dumani

• Binlerce kimyasal maddeden olusan bir kokteyl
  katran, CO gibi çesitli gazlar, uçucu maddeler,
  nikotin
• Karisim sürekli degismektedir
• Duman yaslanmaktadir
• Dumandaki kimyasallar ve her seferinde çevredeki
  farkli atmosfer arasinda UV etkisi ile degisik
  kimyasal reaksiyonlar olusur.

11
Ana Duman

• Ana akim duman yanan bir sigaranin içici kisi
  tarafindan inhale edilmesi sirasinda agiz
  kismindan çikan kompleks duman karisimidir.

12
4000 Çesit Kimyasal Madde
Karbonmonoksit Egzos Gazi
Arsenik Zehir imalatinda
Metanol Roket Gazi yapiminda
DDT Böcek ilaçlamada
Kadmiyum Araba Akülerinde
Bütan Gazi Tüp ve Çakmak Gazi
Aseton Oje ve Kimyasal sökücü
Naftalin Güve ilaçlamada
Amonyak Kimyasal Temizlik islerinde
13
Soru

• Sigara dumaninda 4000den fazla kimyasal madde
  vardir. Bunlardan vücutta hiçbir etkisi olmayan
  inert- biyolojik inaktif- madde hangisidir?
• Katran
• CO
• Vinil-klorid
• Benzo(a)pyren
• NNK
• PAH
• 210Po
• 210Pb
• ..
• ..
• ..

14

• The International Agency for Research on Cancer
  (IARC) sigara dumanini Grup 1 (insan için)
  karsinojen olarak kabul etti (IARC, 1985).
• Ayrica IARC ana akim dumanda (AAD) bulunan birçok
  maddeyi de karsinojen olarak siniflandirmistir
• 11 IARC Grup 1(Smith et al., 1997),
• 9 Grup 2A (olasi insan kanseri) (Smith et al.,
  2000)
• 48 Grup 2B (insan karsinojen olabilir) (possible
  human).
• Smith CJ ve ark. 2003te IARCnin 61 olarak
  bildirdigi insan karsinojeni sayisini 81e
  yükseltmistir (3).

15
Ana Duman

• Kaç Madde Var?
• Siklikla sigara dumaninda 4000 madde var
  denmektedir. Ancak bu sekildeki rakamlar
  kolaylikla yanlis anlasilabilmektedir. Kaç madde
  oldugu dumanin nerede ve ne zaman alindigina,
  laboratuarin kalitesine ve çalisma yilina vs.
  baglidir. Bu otomobil eksozu, senlik atesi-havai
  fisek vs., hatta çevre havasi için de geçerlidir.
  Halk sagligi açisindan rakamlar çok anlamli
  degildir. Esas sorun ne kadar toksik oldugudur.
  Daha az yogun miktarda ama daha zararli maddeler
  içeren bir duman daha toksiktir.

16
Kaç Madde Var?

• 1936, Bruckner 120 madde
• 1959, Johnstone and Plimmer 1959 450
• 1968, Stedman 950
• 1982, Dube and Green 3875
• 1988, Roberts 3996
• Günümüzde 4000i geçmistir.
• Farmakolojik aktif, toksik,mutajenik veya
  karsinojenik

17
Kanserojen Maddenin tipi Bu tip maddelerin sayisi
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar 10
Aza-arenes 3
N-nitrosaminler 7
Aromatik aminler 3
Heterosiklik aromatik aminler 8
Aldehidler 2
Çesitli organik maddeler 15
Inorganik bilesikler 7
TOPLAM 55

• Kaynak SS Hecht. Tobacco smoke carcinogens and
  lung cancer.
• J Natl Cancer Inst 1999 91 (14) 1194-1210.

18
Carcinogen class Compound Amount in mainstream cigarette smoke, ng/cigarette Sidestream/ mainstream ratio Representative lung tumorigenicity in species\ Reference No.\
Polycyclic aromatic hydrocarbons Benzoapyrene 2040 2.53.5 Mouse, rat, hamster (41,42)
Benzobfluoranthane 422 Rat (4143)
Benzojfluoranthane 621 Rat (4143)
Benzokfluoranthane 612 Rat (4143)
Dibenzoa,ipyrene 1.73.2 Hamster (41,42,44)
Indeno1,2,3-cdpyrene 420 Rat (4143)
Dibenza,hanthracene 4 Mouse (41,42,45)
5-Methylchrysene 0.6 Mouse (42,45)
19
Asz-arenes Dibenza,hacridine 0.1 Rat (41,42,46)
7H-Dibenzoc,gcarbazole 0.7 Hamster (41,42,47)
N-Nitrosamines N-Nitrosodiethylamine ND2.8 lt40 Hamster (48,49)
4-(Methylnitrosamino)-1- 80770 14 Mouse, rat, hamster (22,50)
(3-pyridyl)-1-butanone (NNK)
Miscellaneous organic 1,3-Butadiene 2070 103 Mouse (51)
compounds Ethyl carbamate 2038 Mouse (52)
Inorganic compounds Nickel 0510 1330 Rat (53)
Chromium 0.2500 Rat (53)
Cadmium 06670 7.2 Rat (54)
Polonium-210 0.031.0 pCi 1.04.0 Hamster (5558)
Arsenic 01400 None (59)
Hydrazine 2443 Mouse (60)
20
Ana Duman
21
Dumanda Neler Var? - Karsinojenler
22

• Tütüne-özel nitrosaminler NNN, NNK, NAT ve NAB,
  tütün bitkisinin dogal komponentleridir.
• Bu ajanlarin metabolik aktivasyonu DNA
  bozulmalarina, gen mutasyonuna ve kansere giden
  olaylara yol açabilir.
• Detoksifikasyon ve metabolik aktivasyon smokerin
  kansere duyarliligini belirleyici etkenlerden
  birisidir.

nicotine-derived nitrosoamineketone
23
(No Transcript)
24
Carbonyls (Aldehid ve Ketonlar)
25
Phenolics (Catechol,Cresol, Hydroquinone and
Resorcinol)
26
Sigaralarda izin verilen maksimum madde oranlari
(ABD)

• Kimyasal Tavan Deger mg/m3 ppm
• Acetaldehyde 45 25
• Acrolein 0.23 0.1
• Crotonaldehyde 0.86 0.3
• Formaldehyde 0.37 0.3
• Hydrogen Cyanide 5 4.7

27
AVUSTURALYA
28
KANADA
29
(No Transcript)
30
Soru-1

• Kanadada sigara paketlerinin üzerinde miktarinin
  yazilmasi zorunlu olan maddeler nelerdir?
• Katran
• Nikotin
• CO
• Formaldehid
• Nitrojen siyanit
• Benzen

31
(No Transcript)
32
STYRENE

• Olasi bir insan karsinojenidir.
• Insanda bas agrisi, oküler ve konjunktival
  irritasyon, reaksiyon zamaninda azalma,
  halsizlik, bas dönemsi ve bulanti, dikkat azligi,
  el becerisinde azalma ve renkli görme
  keskinliginde azalma yapar.
• Spontan düsük riskinde artis olasiligi
• Anormal sperm sayisinda artis
• Butadien ile birlikte (Sigara dumaninda bulunur)
  4-phylglycolhexenee yol açar. Bir sensitizer
  oldugundan süphelenilmektedir.
• Esas endüstriyel kullanim alanlari plastik,
  kaplama, poliester, reçineler ve sentetik
  kauçuklar

33
Benzene

• Çok toksiktir.
• Insan ve hayvanlarda kromozomal aberasyonlara yol
  açar. Lösemi yaptigi kanitlanmistir.
• Cilt yoluyla emilir.
• Endüstriyel olarak eskiden, mürekkep, kauçuk,
  vernik ve boya sökücü olarak kullanilirdi.

34
TAR - Katran

• Tar tütün endüstrisinin tüm gaz-olmayan,
  nikotin-olmayan ve buhar fazinda olmayan
  kimyasallar için kullanilan bir tanimdir.

35
NIKOTIN

• Serbest-baz nikotin (tütün dumanindaki)
  inhalasyon, sindirim ve deri yoluyla alindiginda
  tümüyle hemen hemen absorbe edilir.
• Beyin, böbrek, mide mukozasi, adrenal medulla,
  nasal mukoza ve tükrük bezlerinde konsatre olur.
• Arastirmalar nikotine maruziyetin epileptik
  ataklara, kusmaya, SSS depresyonuna, gelisme
  geriligine, fetusta gelisimsel toksisiteye ve
  erken doguma, düsük dogum agirligina ve
  hayvanlarda beyin gelisiminde düsüklüge yol
  açtigi gösterilmistir.
• Nikotin süte geçer.
• Hafif nikotin zehirlenmesi insanda su semptomlara
  yol açar kusma, diare, solunum sayisinda artis,
  kalp hizinda artis, kan basincinda artis, bas
  agrisi, bas dönmesi ve nörolojik stimülasyon.
• Nikotin tütünün duman seklinde inhalasyonu,
  çignenmesi vs sonucu olusan birçok akut
  psikolojik ve fizyolojik etkiden sorumlu kabul
  edilmektedir.
• Endüstriyel olarak nikotin esas olarak (tütün
  endüstrisi disinda) insektisid (su anda genel
  olarak yasaklanmistir) ve vahsi hayvanlarin igne
  ile yatistirilmasinda kullanilmaktadir.

36
CARBON MONOXIDE

• Tütün dumani insanin inhale ettigi en önemli CO
  kaynagidir.
• CO kana absorbe edilir, eksersiz toleransinin
  azalmasi, anginanin artmasi ve bas agrisina yol
  açar.
• Hbe baglanir, kanin oksijen tasima kapasitesini
  azaltir.
• Hbe 3 kadar az bir CO baglansa bile psikomotor
  fonksiyonda azalmaya ve böylece otomobil sürüs
  yeteneginde azalmaya yol açar. 10 COHb bas
  agrilarina yol açar.
• Myoglobine baglanir kalp ve kas fonksiyonlarini
  azaltir.
• Olasilikla bir reproproduktif-üreme zehiridir.
• Gebe hayvanlarla yapilan çalismalar orta düzey
  dozlarda düsük dogum agirligi, fetal ölüm veya
  hasara yol açtigini göstermistir.
• Fetal CO düzeyleri maternal düzeylerde 10-15
  daha yüksektir.
• Inhale tütün dumani fetusta CO düzeylerini
  arttirir düsük dogum agirligi, olasi perinatal
  ölüm veya mental yeteneklerde geri kalmaya yol
  açar.

37
BENZOaPYRENE

• Benzoapyrene (BaP) süpheli insan
  kanserojenidir.
• Akciger kanseri mortalitesi ile BaP maruziyeti
  arasinda belirgin bir iliski vardir.
• BaP bugüne kadar yapilan bütün çalismalarda
  hayvanlarda ve balikta kanser yapmistir.
• BaPnin 0.05 mgi kadar az dozunun bile
  hayvanlarda tümör yaptigi gösterilmistir.
• Hayvan çalismalari 0.05 mg BaPnin bile tümöre
  yol açabildigini göstermistir.
• BaP akcigerlerde birikir. BaPnin
  akcigerlerden eliminasyonu sigara içimi nedeniyle
  ciddi oranda bloke olur.
• BaP ile tekrarlayan maruziyet ayni miktarin tek
  seferde maruziyetine göre daha yüksek oranda
  kanser yapar.
• BaP maruziyeti ayrica cilt kanserine,
  dermatite, fotoallerjiye, non-neoplastik solunum
  sistemi hastaligina ve amfizeme yol açar.
• BaP maruziyeti üreme kapasitesini hem erkekte,
  hem kadinda azaltir.
• BaP deri yoluyla da absorbe edilir.

38
FORMALDEHYDE

• Insanda kanser yaptigindan süphelenilen bir
  maddedir.
• Dogal olarak 0.12 to 0.38 parts per BILLION ppb
  miktarinda olusur. Sidestream dumanda 0.23 to
  0.27 parts per MILLION ppm (1000 kat) bulunur.
• 0.1 ppmden yüksek doza uzun süreli maruziyet
  akciger, farinks, bukkal kavite, karaciger,
  kemik, deri,prostat, mesane, böbrek ve göz
  kanseri, lösemi ve Hodgkin hastaligi riskini
  arttirmaktadir.
• 0.22 ppmden yüksek maruziyetler öksürük, balgam,
  kronik bronsit, astim, nefes darligi ve soguk
  alginligi gibi belirtilere yol açar.
• Allerjik reaksiyonlara ve astim benzeri
  durumlara, hafif bas agrilarina, bas dönmelerine,
  azalmis el becerisine, gözlerde kasinmaya, bogaz
  kurumasi ve agrisina, uyku bozukluguna, degisik
  susuzluk hissine ve insanda malign hastaliklara
  yol açar.
• Insan gözü 0.01 ppm miktara duyarlidir ve 0.05 to
  0.5 ppm miktarinda irrite olur.
• Endüstride esas kullanim alanlari fertilizer,
  boya, dezenfektan, germisid, koruyucu ve
  mumyalama sivisidir.

39
HYDROGEN CYANIDE

• Ortalama dozlari insanda, nazal irritasyon,
  konfüzyon, bas agrisi, bulanti, halsizlik ve
  kusma yapar.
• Daha yüksek dozsari asteni, vertigo,kilo kaybi ve
  GIS problemleri yapar.
• Endüstride ana kullanim alani buharla
  dezenfeksiyon, insektisid, elektroplating
  (galvanizasyon?), metalurji ve fotografçiliktir.

40
AMONYAK

• Keskin, irrite edici kokusu 1 ppmde bile
  hissedilebilir.
• Yüksek konsantrasyonlarda yogun irritasyona,
  ciddi göz hasarina ve astima yol açar.

41
'Light' Sigaralar Neden?

• Kanadada içenlerin 16.5i bu sigaralarin daha
  az zararli olduguna inanmaktadir.
• Ultra-light veya ultra-mild içenlerin ise 26si
  daha az zararli oldugunu düsünmektedir.
• 6.59 içici daha az bagimlilik yaptigina
  inanmaktadir.

Health Canada
42
Light Sigaralar bildik sigaralardan daha mi
güvenli?
Hayir!!!!

• Light sigaralar ilk kez 1970lerde piyasaya
  çiktiginda bunlarin içicilere daha az kanserojen
  tar verdigi sanilmaktaydi.
• Sonraki arastirmalar gösterdi
• Düsük katranli sigara içenlerin sigaraya bagli
  hastaliklara yakalanma ve bunlardan ölme riski
  aynidir.
• Içiciler kansere yol açan katrana ve bagimlilik
  yapici nikotine ayni oranda maruz kalirlar.
• Lynn Kozlowski et al. Am J Preventive Med,
  199815 (1)

43
Katkilar Neden?

• Tütün ürününün fiziksel karakteristiklerini
  gelistirmek muhtemelen bunlarin bireysel yasama
  süresini uzatmak (ulasim esnasinda bozulma,
  çürüme olasiliklarini azaltmak) için,
• Ayrica
• Ürünlerin tercih edilme seçilme sansini
  arttirmak (örnegin daha lezzetli olmasi) için
• Katkilar ayrica daha kötü amaçlar için de
  kullanilir ör. Nikotinin bagimlilik yapici
  etkisini daha da arttirmak için veya sigara
  içiminin daha kolay ögrenilebilir olmasi için.
• Sigaralarin çekiciligini arttirmak veya daha
  kötüsü sözde daha güvenli olmasi için ki
  böylece daha çok içilmesine ve böylece daha fazla
  ilave kimyasal yükle daha büyük zararlar
  vermesine yol açar.

44
Potansiyel davranis etkileri olabilen sigara
içindeki katkilar ve diger maddeler

• Sigara içindeki 4000 kimyasal maddenin çogu
  biyolojik olarak aktiftir.
• Minör Tütün Alkaloidleri
• Nornikotin ve anabasine
• Tar
• CO

45
Katki maddeleri

• Yaklasik 1400 madde kullanilmistir. 600 katki
  maddesinin kullanimina izin verilmistir (Bates et
  al., 1999). Ancak bu izni veren ne ABD Devleti ne
  de Avrupa Komisyonu hangi markada hangi
  katkilarin ne oranda oldugunu bilmemektedir.
• Amonyak
• Asetaldehid, sekerin yanmasi sonucu olusur.
  Nikotinin bagimlilik yapici etkisini arttirir.
• Levulinik asid gtgt nikotin-levulinat ölçüm
  makinasinda nikotin ve katrani sabit tutarken
  nikotinin yararkanimini arttrir.
• Kakao ve teobromin Kakao kendisi bazi
  alkoloidler içerrir ve bagimlilik yapici
  potansiyel yaratir. 1 kadar teo bromin içerir
  bu da bronkodilatör etki yaparak nikotin daha
  hizli emilimini saglar.
• Glycyrrhizin bronkodilatör
• Pyridin nikotin gibi etki eden alkoloid.

46
Amonyak

• "AT ammonia technology is the key to competing
  in smoke quality with PM Philip Morris
  worldwide. All US manufacturers . . . use some
  form of AT on some cigarette products." (Johnson,
  1989)

47

• Çesitli kokular (ortalama bir markada 30-150 koku
  vardir (Manus,1989)
• Kahve ekstresi
• Seker
• Çikolata
• Kakao yagi gtgt yanmagt bromid gt bronkodilatasyon
  gtnikotin absorbsiyonunda artis
• Kumarin
• Vanilya
• Mentol gt bogazi hissizlestirebilir
• Çesitli bitkisel yaglar
• Karamel
• Klorofil

48
(No Transcript)
49
(No Transcript)
50
(No Transcript)
51
Sigara üreticileri gelismis ülkelerde
yasaklardan dolayi satamadiklari yüksek katranli
ve yüksek nikotinli sigaralari gelismemis
ülkelerin pazarina sürmektedir. WHO (Dünya
Saglik Örgütü)
52
Reduced risk !! cigarettes

• Düsük katranli ve light sigaralari kapsar ve
  minimal tütün yanmasi ile nikotin veren yeni
  ürünleri içerir.
• Saglikla ilgili risklerin daha azaldigi
  gösterilememistir. Fakat bagimlilik için yeterli
  nikotin verdikleri kesindir.
• Bazi yeni ürünler daha az veya düsük seviyelerde
  toksin verebilir ama daha fazla CO verir.
  Sigaraya bagli risklerin daha az oldugu veya
  birakmaya yardimci olduklari gösterilememistir.
• Sigarayi birakmak herhangi düsük riskli bir
  sigaraya göre daha güvenlidir.

1 Benowitz NL, et al. N Engl J Med 1983 309
139-142. 2 Buchhalter IR Eissenberg T. Nicotine
and Tobacco Research 2000 2 39-43. 3 Fagerstrom
KO, et al. Tobacco Control 2000 9 327-333. 4
Giovino GA, et al. NCI Smoking and Tobacco
Control Monography No 7, 1996. 5 Pauly JL, et al.
Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention
1998 7 967-979. 6 US Department of Health and
Human Services. National Cancer Institute Smoking
and Tobacco Control Monograph 7 Ed DR Shopland,
1996.
53
Tar ve düsük tar"

• Hükümetler acilen önlem almalidir
• Yaniltici "light", "mild vs. kelimeler veya
  yaniltici marka isimleri yasaklanmalidir.
• Bunlarin esas amaci düsük katran ve nikotin
  ölçümlerine dayandirarak riskin daha azaldigini
  vurgulamak, böylece reklam ve promosyon araci
  olarak kullanmaktir.

54
About Eclipse and Your Health May present less
risk of cancer associated with smoking.. Produces
less inflammation in the respiratory system,
which suggests a lower risk of chronic
bronchitis, and possibly emphysema.. Reduces
secondhand smoke by 80.
55
(No Transcript)
56
(No Transcript)
57
(No Transcript)
58
YAN DUMAN1 (sidestream smoke)

• (ETS Environmental Tobacco Smoke, second-hand
  smoke, involuntary smoking and passive
  smoking).
• Çevresel Sigara Dumani (ÇSD) direk olarak
  sigarayi içme disinda ortaya çikan baska kisinin
  inhale ettigi dumandir. Su dumanlardan olusur
• içici tarafindan exhale edilen duman (second-hand
  smoke, ikinci-el duman)
• sigaranin ucundan yanmakla olusan duman
  (sidestream smoke, yan duman)
• yanan bir sigaranin kagidi ve filtresinden sizan
  duman (lateralstream smoke, yanal duman). 2
• Çikan duman çevre havasi ile reaksiyona girebilir.

1 Health Effects of Exposure to Environmental
Tobacco Smoke. California Environmental
Protection Agency. 1997. 2 ADVANCING KNOWLEDGE
ON REGULATING TOBACCO PRODUCTS. WHO, Oslo
Monograph, 2000.
59
Soru

• Çevresel Sigara Dumani (D-Y)
• Olsa olsa ana duman kadar zararlidir?
• Insanlarin genelinin 10unun hayati kapali
  ortamda geçer?
• En çok gebelere, çocuklara, ev kadinlarina zarar
  veriyor olabilir.
• Ülkemizde yilda 10,000 kisiyi öldürüyor olabilir.
• Mücadele için toplumsal bilinç gerekir.

60
Yurdagül Tufanin Sigara Içmesinin Bedelini
Kimler Ödedi/ödüyor/ödeyecek?

• Kendisi
• Ailesi

61
Sigara içenler bazen içme özgürlükleri oldugundan
bahsederler, ancak içmeyenlerin temiz ve zehirsiz
bir hava soluma haklari daha önemlidir. Su
gerçekler unutulmamalidir

• Kapali bir ortamda kalabalik içinde sigara
  içilmesi hava kirliligini ortalama 6 kat
  arttirir.
• Pasif sigara dumani diger zehirli maddelere göre
  30 kat daha fazla akciger kanseri yapar.
• Pasif sigara dumani saçlari ve elbiseleri pis
  kokutur.
• Pasif sigara dumani öksürük, hiriltili nefes,
  soguk alginligi, kulak agrisi, kalp spazmi ve
  astim krizine yol açabilir.
• Pasif sigara dumani yiyeceklerin tadini ve
  kokusunu bozar.
• Gözlerin kizarmasina, kasinmasina ve sulanmasina
  neden olur.

62
Pasif sigara - ÇSD
Her yil pasif sigaraya maruziyet
yüzünden Binlerce insan kalp krizinden,
akciger kanserinden ve diger kanserlerden
ölmektedir. Onbinlerce bebek ve çocuk zatüre
ve bronsit gibi akciger infeksiyonuna
yakalanmaktadir.
63
Sayin Kamil Yavuzun izniyle
64
ÇSD

• Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir.
• Karsinojenler daha yüksek konsantrasyondadir.
• Insanlarin çogu hayatlarinin 90ini ev ve is
  yeri olmak üzere kapali alanlarda geçirirler.
• Özellikle ev içi ETS daha büyük boyutlardadir. Is
  olarak uçus görevlileri, gazino çalisanlari,
  restoran ve bar çalisanlari vs. maruz
  kalmaktadir.
• Sigara içilen evde yasayanlarda kotinin
  düzeylerinin yükseldigi gösterilmistir.
• 1992de EPA ETSyi Grup A karsinojen olarak
  tanimlamistir.
• EPAnin raporuna göre 24 arastirmada kocasi
  sigara içen kadinlarda akciger kanseri riski
  artmaktadir.

65
(No Transcript)
66
(No Transcript)
67
ÇSD

• ETS ana dumandan farklidir ve 8 saatlik ETS
  maruziyetinin direk olarak 20 sigara içimine
  bedel oldugu, gaz fazdaki içeriklerinin 1/3üne
  yakin maruziyet ve partikül fazin 1/100
  1/1000ine maruziyetle sonuçlanabilir.

Scherer G, Conze C, Tricker AR, et al Uptake of
tobacco smoke constituents on exposure to
environmental tobacco smoke (ETS). Klin
Wochenschr 70352-367, 1992  
68
ÇSD

• ÇSDde irritanlar, sistemik zehirleyiciler,
  mutajenler, karsinojenler, üremeye ve gelismeye
  etki eden zehirler gibi kimyasallar bulunur.
  Bugüne kadar (1997) ÇSDde 50 adet karsinojen, 6
  tane üreme ve gelismeye etkili toksin ve 12 hava
  için zehirli bulasici madde saptanmistir.

69
ÇSD

• Bazi maddeler ÇSDde bazilari ana dumandan daha
  fazladir.
• ÇSDde bulunan akut etkileri olan irritan ve
  toksinler sunlardir amonyak, acrolein, carbon
  monoxide, formaldehyde, hydrogen cyanide,
  nicotine, nitrogen oxides, phenol ve sulfur
  dioxide.

70
ÇSD

• Ammonia, formaldehyde ve sulfur dioxide
  solunumsal irritandir ve solunum problemi olan
  bireylerde alevlenmelere yol açabilir.
• Acrolein, crotonaldehyde, formaldehyde, ve
  hydrogen cyanide, gibi birçok komponent
  mukosiliyer fonksiyonu etkiler ve standart
  dozlarda duman partiküllerinin temizlenmesini
  engelleyecek sekilde klirensi bozabilir.
• (Battista, 1976).

71
ÇSD

• Dumandan ayristirilan nitrözaminlerin çogu deney
  hayvanlarinda karsinojendir ve bazilari (ör.
  N-nitrosodimethylamine) yan dumanda ana dumana
  göre 10 to 200 kat daha yüksektir.
• (U.S. DHHS, 1986 Lofroth, 1989).

72

• Benzene 2-Napthylamine 4-Aminobiphenyl Nickel
  Polonium 210 (radioactive) Nitrogen oxides
  N-Nitrosodimethylamine N-Nitrosodiethylamine
  N-Nitrosopyrrolidine 1,3-Butadiene Analine
  Formaldehyde Hydrazine N-Nitrodiethanolamine
  Cadmium Benzoapyrene Benzaanthracene
  Y-Butyrolactone Particulate matter
  N-Nitrosonornicotine NNK Carbon monoxide
  Carbon dioxide Carbonyl sulfide Toluene
  Acrolein Acetone Pyridine 3-Methylpyridine
  3-Vinylpyridine Hydrogen cyanide Ammonia
  Methylamine Dimethylamine Nicotine Anatabine
  Phenol Catechol Hydorquinone Cholesterol
  Quinoline Harman Zinc Benzoic acid Lactic
  acid Glycolic acid Succinic acit PCDDs and
  PCDFs (Dioxins, Dibenzofurans) Formic acid
  Acetic acid Methyl chloride

73
Sigara Dumaninda Bulunan Kimyasal Maddeler Için
Esik Degerler

• Kimyasal 15 Dakikalik Limit
• mg/m3 ppm
• Acetone 1782 750
• Ammonia 24 35
• Benzene 8 2.5
• Methyl ethyl ketone 885 300
• Resorcinol 90 20
• Styrene 170 4

74

• Kimyasal 8 Saat Ortalama Limit
• mg/m3 ppm
• Acetone 1188 500
• Acrylonitrile 4.3 2
• Ammonia 17 25
• Benzene 1.6 0.5
• 1,3-Butadiene 4.4 2
• Cadmium (Respirable) 0.002
• Cadmium (Inhalable) 0.01
• Carbon Monoxide 29 25
• Catechol 23 5
• Chromium (Cr - Cr III) 0.5
• Chromium (H2O s. Cr VI) 0.05
• Chromium (H2O I. Cr VI) 0.01
• Cresol 22 5
• Hydroquinone 2
• Lead 0.05
• Methyl ethyl ketone 590 200

75
Bir lokanta çalisaninin inhale ettigi madde
miktari

• CHEMICAL amount(ug) CHEMICAL amount
  CHEMICAL amount (ug) (ng)
• carbon monoxide 5606 1,3-butadiene 25 resorcinol
  123
• tar 3128 Hydroquinone 24 benzoapyrene 18
• nicotine 678 methyl ethyl ketone 23 cadmium 9.7
  
• acetaldehyde 207 Catechol 22 1-aminonaphthalene
  8.5
• Nitric oxide 190 Propionaldehyde 17 chromium 7.1
  
• Isoprene 151 Cresols 15 lead 6.0
• Acetone 121 Hydrogen cyanide 14 2-aminonaphtalene
  5.2
• Toluene 66 Styrene 13 nickel 4.2
• formaldehyde 54 Butyraldehyde 12 3-aminobiphenyl
  2.4
• Phenol 44 acrylonitrile 11 4-aminobiphenyl 1.4
  
• Acrolein 40 crotonaldehyde 10
• benzene 36 quinoline 1.3
• pyridine 33

www.smoke-free.ca
76
(No Transcript)
77
Sigara Dumaninda Neler Var

• Web kaynaklari
• http//www.ash.org.uk/html/factsheets/html/fact12.
  html
• http//www.gasp.org/chemicals.html
• http//www.labstat.com/services.htm
• http//www.smoke-free.ca/factsheets/Chemicals.htm
  
• Çevresel Dumandan
• http//www.smoke-free.ca/Health/ETS_inhaling.htm

78
Özet