Nuborgh College Lambert Franckens

1
Jij gaat toch ook voor gezond?

• Nuborgh College Lambert Franckens

2
Hoe het begon...
?
Tijdens de les Hé, waarom is er in onze kantine
niets gezonds te koop?
3
Hoe het begon...
?

• De leerlingen van B25 gingen
• Brainstormen over een project
• Toestemming aan de directie vragen
• Met conciërges praten
• Bij de supermarkt informeren
• Nadenken over de uitvoering van het project

4
Waarom gezond?Even een beetje achtergrondinformat
ie...

• Jongeren en ongezond eetgedrag
• Veel in het nieuws
• (Deel)oplossing De Gezonde Schoolkantine

5
Jongeren en ongezond eetgedrag

• Ongezonde leefstijl van jongeren nu leidt tot
  ongezonde toekomst met gezondheidsproblemen

6
Jongeren en ongezond eetgedrag

• Ongezonde leefstijl van jongeren nu leidt tot
  ongezonde toekomst met gezondheidsproblemen
• 15 van de jongeren heeft nu al overgewicht

7
Jongeren en ongezond eetgedrag

• Ongezonde leefstijl van jongeren nu leidt tot
  ongezonde toekomst met gezondheidsproblemen
• 15 van de jongeren heeft overgewicht
• risicos
• lichamelijk diabetes, verhoogde bloeddruk, hart
  en vaatziekten, aandoeningen aan
  bewegingsapparaat
• psychosociaal slecht zelfbeeld, pesten

8
Veel in het nieuws
Smaak leren op school zaterdag 17 november 2007
GELDERMALSEN - Onlangs begonnen op Brede school
de Sterrenbogerd de zogenaamde Smaaklessen, het
lesprogramma over eten en smaak voor het
basisonderwijs, waarin het beleven van voedsel
centraal staat.. De lessen worden gegeven door
Lucas Smid van restaurant Appels en Peren uit
Tricht. Het door meesterkok Pierre Wind en
Universiteit Wageningen ontwikkelde programma
Smaaklessen is vorig jaar door 500 basisscholen
aangeboden. Het is wegens succes geprolongeerd
Een op de drie middelbare scholieren ontbijt
niet Door Onno Havermans in Trouw Een op de drie
middelbare scholieren ontbijt niet, zo blijkt uit
onderzoek van de zes GGDs in Oost-Nederland
onder 35.000 tweede- en vierdeklassers. Veel
kinderen worden daardoor dik, zo concludeerde de
Wageningen Universiteit vorig jaar. Het onderzoek
uit 2003 is vorig jaar herhaald, nieuwe
conclusies worden dit jaar verwacht. Intussen
zijn de GGDs begonnen met een preventieprogramma.
Jeugdartsen en verpleegkundigen onderzoeken
jaarlijks alle leerlingen van groep 2 (5- en
6-jarigen), groep 7 (10- en 11-jarigen) van de
basisschool en tweedeklassers van de middelbare
school, waarbij ze standaard naar het
ontbijtgedrag vragen. Leerlingen met overgewicht
krijgen samen met hun ouders een
begeleidingstraject aangeboden, waarin ontbijt
een cruciale rol speelt, naast minder zoete
drankjes, minder tv kijken , meer buitenspelen en
sporten. De GGD Gelre-IJssel verzorgt verder in
de Achterhoek cursussen gericht op eetpatronen en
bewegen voor kinderen rond de 12 jaar en hun
ouders.

• 'Denk toch aan de vezeltjes, jongens'
• door Saskia Minkman
• HENGELO - Ouders zouden gewoon eens gezellig de
  tafel moeten dekken.
•  
• 'Kotsmisselijk' wordt hij van een ontbijt. Alles
  heeft hij al geprobeerdbrood, crackers. Maar het
  ligt als een baksteen op zijn maag. De leerling
  van klas 1B van 't Genseler fietst dus met lege
  maag naar school. Diëtiste Patricia van
  Wijngaarden van Carint fronst haar wenkbrauwen
  als ze dat hoort.

Snoep hoort bij school volgens leerlingen door
Tessa Klooster KAMPEN - Roken! Ze snapt niet
dat iemand dát doet. "Je weet toch hoe slecht dat
voor je is", zegt Astrid Verkerk (13). Maar elke
dag een lekkere chocolademars uit de
snoepautomaat moet wel kunnen. "Snoep hoort toch
bij school", vervolgt de onderbouwleerling van
het Ichthus College.   Zij en haar klasgenoten
moesten met lede ogen aanzien, hoe hun
snoepautomaat in de kantine werd leeggehaald en
hoe er verantwoordelijke tussendoortjes werden
teruggeplaatst.
Meer groente en fruit voor Hoornse jeugdHoorn -
Alle fracties in de gemeenteraad van Hoorn willen
dat kinderen meer groente en fruit gaan eten,
thuis en op school. In de gemeenteraadsvergadering
van 20 november is hiertoe in een motie
opgeroepen.
9
Een (deel)oplossing De Gezonde Schoolkantine

• Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door
  op school

10
Een (deel)oplossing De Gezonde Schoolkantine

• Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door
  op school
• Gezonde producten in kantine zorgen ervoor dat
  jongeren gezonder eten. We eten wat er is!

11
We eten wat er is..

• Weekvoorraad van een gezin in Chad (bron Hungry
  Planet, 2005)

12
We eten wat er is..

• Weekvoorraad van een gezin in Duitsland (bron
  Hungry Planet, 2005)

13
Een (deel)oplossing De Gezonde Schoolkantine

• Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door
  op school
• Gezonde producten in kantine zorgt ervoor dat
  jongeren gezonder eten
• Kinderen die gezond eten op school presteren ook
  beter op school

14
Een (deel)oplossing De Gezonde Schoolkantine

• Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door
  op school
• Gezonde producten in kantine zorgt ervoor dat
  jongeren gezonder eten
• Kinderen die gezond eten op school presteren ook
  beter op school
• Investeren in gezonde toekomst jong geleerd is
  oud gedaan

15
Uitwerken plan

• Met het enthousiasme van de leerlingen,
  betrokkenheid van directie, concierges en
  docenten werd er een werkplan geschreven om te
  starten met
• DE GEZONDE SCHOOLKANTINE
• En dit plan werd uitgevoerd!

16
Doelstellingen

• Het Nuborgh College Lambert Franckens, onze
  school, stimuleren actief te worden om de gezonde
  keuze in onze schoolkantine zo gemakkelijk en
  aantrekkelijk mogelijk te maken voor scholieren.

17
(deel)Doelstellingen

• Het aanbieden van een gezond en evenwichtig
  aanbod in de kantine, volgens de richtlijnen van
  het Voedingscentrum, waarbij toegewerkt wordt
  naar een ideaalpakket waarbij het aanbod bestaat
  uit basisproducten uit de Schijf van Vijf.
• Het actief betrekken van scholieren, ouders,
  schoolleiding en docenten bij het vaststellen van
  het aanbod en kantinebeleid, in verband met eigen
  verantwoordelijkheid.
• Het integreren van kantineaanbod en lessen over
  gezonde keus in de kantine.

18
Inhoud en uitwerking plan

• Gezond aanbod op school
• Gezonde voeding in de les
• Betrekken van alle partijen
• Structureel inbedden in beleid

19
Hoe dit te bewerkstelligen?

• Gezond aanbod op school
• Gezonde voeding in de les
• Betrekken van alle partijen
• Structureel inbedden in beleid

20
Gezond aanbod
21
Gezond aanbod

• Iedereen kent de
• Schijf van Vijf

22
Gezond aanbod

• Schijf van Vijf

• Regels
• Eet gevarieerd
• Eet niet te veel Beweeg
• Gebruik minder verzadigd vet
• Eet volop groente, fruit en brood
• Ga veilig met voedsel om

23
Gezond aanbod

• Schijf van Vijf

• Vakken
• Groente en fruit
• Brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta
  en peulvruchten
• Zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers
• Vetten en olie
• Dranken

24
Gezond aanbod

• Schijf van Vijf

• Wel
• Basisvoedingsmiddelen uit de Schijf dagelijks
  nodig
• Niet
• Sauzen, snacks, koek, snoep en gebak niet nodig
  om gezond te blijven

25
We gaan voor gezond dus....

• Op 6 juni 2008 zijn we gestart met steeds meer
  gezonde producten in de kantine...

En gezonde repen, melk, vruchtendranken....
26
Gezond aanbod en verder?

• Gezond aanbod op school
• Gezonde voeding in de les
• Betrekken van alle partijen
• Structureel inbedden in beleid

27
Gezonde voeding in de les

• Tijdens lessen en of projecten leren leerlingen
  over gezonde voeding

28
Gezond in de les

• Lessen Natuur en Gezondheid
• Bezig zijn met het maken van gezonde keuzes en
  milieu
• Uitgebreide practicum carroussel met practische
  toepassingen, o.a.
• Gezond eten hoe doe je dat
• Welke producten nog meer in de kantine
• Bacvechten (over vet)
• Gewicht
• Evenwichtig koken (op school en thuis)
• Creatieve integratie van gezonde schoolkantine in
  lessen Beeldende Vorming
• Displays maken voor gezonde producten
• Posters ontwerpen

29
En verder?

• Gezond aanbod op school
• Gezonde voeding in de les
• Betrekken van alle partijen
• Structureel inbedden in beleid

30
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam een gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor de school

31
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, hebben
  voorbeeldfunctie

32
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, voorbeeldfunctie
• Kantinebeheerder/cateraar zorgt voor gezond en
  goed aanbod tevreden klanten (leerling, ouders,
  directie)

33
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, voorbeeldfunctie
• Kantinebeheerder/cateraar zorgt voor gezond en
  goed aanbod tevreden klanten (leerling, oude,
  directie)
• Docenten onderwerp in reguliere lessen passen
  voorbeeldfunctie

34
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, voorbeeldfunctie
• Kantinebeheerder/cateraar zorgt voor gezond en
  goed aanbod tevreden klanten (leerling, oude,
  directie)
• Docenten onderwerp in reguliere lessen passen
  voorbeeldfunctie
• Scholieren fitheid en lekkerder in je vel door
  goed eten toekomstgericht inspraak en
  meebeslissen

35
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, voorbeeldfunctie
• Kantinebeheerder/cateraar zorgt voor gezond en
  goed aanbod tevreden klanten (leerling, oude,
  directie)
• Docenten onderwerp in reguliere lessen passen
  voorbeeldfunctie
• Scholieren fitheid en lekkerder in je vel door
  goed eten toekomstgericht inspraak en
  meebeslissen
• Lokale GGD begeleidt en adviseert

36
Betrekken van alle partijen

• Schoolteam gezonde kantine (en gezonde en
  goedpresterende leerlingen) als
  kwaliteitscriterium voor school
• Ouders willen gezonde kinderen nu en later,
  uiteindelijk samen met kinderen verantwoordelijk
  voor voedingsgewoonten kinderen, voorbeeldfunctie
• Kantinebeheerder/cateraar zorgt voor gezond en
  goed aanbod tevreden klanten (leerling, oude,
  directie)
• Docenten onderwerp in reguliere lessen passen
  voorbeeldfunctie
• Scholieren fitheid en lekkerder in je vel door
  goed etentoekomstgericht inspraak en
  meebeslissen
• Lokale GGD begeleidt en adviseert

37
Betrekken van alle partijen
Alle partijen dragen gezamenlijk
verantwoordelijkheid voor de gezonde
schoolkantine In werkgroep schoolleider,
ouder, kantinebeheerder, docent, scholier
38
Activiteiten van betrokkenen(1)Werkgroep

• Aansturen geheel
• Informeren ouders, docenten, leerlingen
• Enquête met vragen over mening schoolkantine en
  ideeën
• Communicatie over kantine via overleg, ELO,
  schoolkrant, website, flyers, posters, intercom

39
Activiteiten van betrokkenen(2)Leerlingen

• Betrokken bij maken van het werkplan.
• Meewerken aan PR (fotos, schoolkrant, posters en
  flyers, powerpoint voor ouders, versieren van het
  uitgiftepunt van de kantine voor de opening.
• Opening van kantine met leerlingen en directie,
  in de aanwezigheid van een journaliste van de
  plaatselijke krant.
• Veel leerlingen enthousiast in rijen voor de
  balie bij de opening en de verkoop van de 1e
  producten.
• Invullen van de enquête op ELO en het geven van
  ideeën over de kantine.

40
Activiteiten van betrokkenen(3)Leerlingen

• Verkoop van producten
• Verspreiden flyers
• Informatie krijgen via ELO en de schoolkrant
• Lessen gezond en gezonde keuzes en hoe hier
  actief mee aan het werk
• Goede-doel-acties combineren met aanbod gezonde
  schoolkantine.

41
Een impressie...
In de rij
De verkoop
In gesprek met journaliste
Even genieten...
42
In de krant...
43
Activiteiten van betrokkenen(4)Docenten/
directie

• Groot draagvlak, veel enthousiasme
• Deelname in werkgroep
• Verzorgen van opening door locatiedirecteur
• Inbedden in gezondheidsbeleid
• Betrokkenheid vakken BV en NG integratie van
  gezond en de gezonde schoolkantine in lessen.
• Maken van grafische uitbeelding op de kantinemuur
  om gezonde sfeer te verhogen.
• Kopen van gezonde producten
• Combineren gezonde kantine en goededoelcommissie

44
Activiteiten van betrokkenen(5)Conciërges

• Meedenken met uitvoer en toekomst van de kantine.
• Coördineren inkoop en verkoop van de producten
• Regelen opslag en controle van producten
• Begeleiden van leerlingen bij verkoop- en
  opruimwerkzaamheden
• Werken volgens hygiëne plan

45
Activiteiten van betrokkenen(6)GGD

• Presentatie aan school van EMOVO-rapport. Hierin
  werd gezonde schoolkantine als goed initiatief
  uitgelicht.
• Mogelijkheid verkennen bij gemeente voor
  subsidieaanvraag voor het gratis verstrekken van
  melk en fruit op school.
• Overleg met werkgroep
• Ondersteunende en adviserende gesprekken met
  betrekking tot evaluatie

46
Hoe dit te bewerkstelligen?

• Gezond aanbod op school
• Gezonde voeding in de les
• Betrekken van alle partijen
• Structureel inbedden in beleid

47
Structureel inbedden

• Doorgaan met verkoop gezonde broodjes, stukjes
  gezond fruit, gezonde repen en diverse
  vruchtendranken en melk.
• Jaarlijks aanbieden van lessen over gezond eten
  en gedrag tijdens het onderwerp Voeding en
  Vertering bij het vak Natuur en Gezondheid
• Integreren in de lessen Beeldende vorming middels
  etalering van diverse door de kantine aangeboden
  gezonde producten.
• Vast gesprekspunt bij de schoolarts
• Opname in het gezondheidsbeleidsdocument
• Vast punt in oudervoorlichtingsavonden

48
Het kan echt!
49
Aan het werk!
50
Concrete hulp van Voedingscentrum

• Waaronder
• Informatie voor alle betrokkenen om te komen tot
  een gezonde schoolkantine
• Handleidingen voor schoolteam, ouders en
  kantinebeheerders
• Stimuleringsprijs De Gezonde Schoolkantine
• Zie ook
• www.degezondeschoolkantine.nl

51
Stimuleringsprijs De Gezonde Schoolkantine

• Als school doen we mee met dit stimuleringsplan
• Goed werkplan ontwikkeling gezonde schoolkantine
  
• 1000,- werkbudget voor uitvoering plannen
• HET WERKBUDGET HEBBEN WE ONTVANGEN!
• School met beste ontwikkeling Gezonde
  Schoolkantine volgens eigen plan
• wint 10.000 voor de schoolkantine!
• nr 2 wint 4000,-
• nr 3 wint 1000,-

52
Wat kunnen ouders doen?

• Het goede voorbeeld geven
• Thuis zorgen voor gezond eten
• Op school het belang van gezonde producten
  aangeven
• Samen met docenten, leerlingen en beheerder vorm
  geven aan De Gezonde Schoolkantine

53
Samenvatting

• Werkgroep gestart opstellen werkplan, uitvoering
  werkplan
• Kleine stappen richting gezondere schoolkantine
• Werkbudget Stimuleringsprijs voor uitvoering
  stappenplan ontvangen

54
jij gaat toch ook voor gezond?