Seminarium CIAZA Poloznictwo I rok - propedeutyka

1
SeminariumCIAZAPoloznictwo I rok -
propedeutyka
2
Rozpoznanie ciazy

• Ciaze rozpoznaje sie na podstawie objawów
  subiektywnych, które pojawiaja sie w wyniku
  reakcji organizmu kobiety na dzialanie hormonów
  cialka zóltego i trofoblastu, oraz obiektywnych,
  stwierdzanych na podstawie badan fizykalnych lub
  laboratoryjnych i bedacych wyrazem obecnosci oraz
  rozwoju elementów jaja plodowego.

3
Rozpoznanie ciazy

• Objawy prawdopodobne odczuwane przez kobiety
• zatrzymanie miesiaczki
• nudnosci, wymioty, slinotok, zgaga,
• czestsze oddawanie moczu
• zaparcia
• zmiana samopoczucia (zmeczenia, drazliwosc,
  nadpobudliwosc)
• bolesnosc gruczolów sutkowych

4
Rozpoznanie ciazy

• Objawy obiektywne
• podwyzszenie podstawowej temperatury ciala
• zmiany w gruczolach sutkowych

5
Rozpoznanie ciazy

• Zmiany w narzadach plciowych
• zasinienie przedsionka i scian pochwy,
  rozpulchnienie pochwy
• wzmozona wydzielina zawierajaca sluz
  szyjkowy
• zmiany w szyjce macicy
• zmiany w dolnym odcinku i trzonie macicy

6
Rozpoznanie ciazy

• Próby ciazowe
• Wszystkie testy ciazowe polegaja na stwierdzeniu
  w moczu lub surowicy krwi kobiety ciezarnej
  obecnosci gonadotropiny kosmówkowej -
• ß HCG - wytwarzanej przez trofoblast.
• czulosc testu z próbki moczu - w/po terminie
  spodziewanej miesiaczki (ok. 4 tc)
• czulosc testu z krwi - kilka dni po zaplodnieniu

7
Rozpoznanie ciazy

• Metody pewne
• ultrasonografia
• elektrokardiografia plodowa

8
Objawy pewne w drugiej polowie ciazy

• wysluchanie, wyczucie, zaobserwowanie
  czynnych ruchów plodu
• stwierdzenie elementów plodu w badaniu
  palpacyjnym
• wysluchanie czynnosci serca plodu
• balotowanie plodu
• radiologiczne stwierdzenie obecnosci koscca
  plodu

9
Fizjologiczne zmiany w organizmie podczas ciazy

• powiekszanie sie macicy - z 60g do okolo 1000g,
  w pierwszej polowie ciazy hipertrofia i
  hiperplazja miesnia, w drugiej polowie bierne
  rozciaganie
• gospodarka wodna - gromadzenie okolo 6-7 litrów
  wody, z czego 35 przypada na przestrzen
  naczyniowa
• Najwieksza objetosc krwi - 32-36 tydzien ciazy.
  Przyrost osocza jest wiekszy niz masy
  erytrocytarnej -gt spadek Htk

10
Fizjologiczne zmiany w organizmie podczas ciazy

• wzrost objetosci krwi -gt wzrost objetosci
  minutowej serca (szczyt 32 tc, okolo 5 l/min)
• zwiekszenie czestotliwosci uderzen serca o 20
  ud/min
• calkowity opór naczyniowy spada (najnizszy 32tc)
• RR - najczesciej bez zmian lub rozkurczowe
  poczatkowo sie obniza, potem nieco wzrasta
• ew. wystepowanie zesp. zyly glównej dolnej

11
Fizjologiczne zmiany w organizmie podczas ciazy

• zwiekszenie przeplywu nerkowego (max 32tc)
• zwiekszenie przesaczania klebuszkowego
• wzrost przesaczania glukozy - fizjologiczna
  glukozuria
• poszerzenie ukladu kielichowo-miedniczkowego od
  10 tyg ciazy - dzialanie progesteronu,
  uwarunkowania anatomiczne ew. wiekszy zastój po
  stronie prawej
• uklad oddechowy czestosc oddechów, pojemnosc
  zyciowa pluc nie zmienia sie, pojemnosc oddechowa
  i minutowa rosna o ok. 40
• obnizenie tetniczego pCO2 z powodu
  hiperwentylacji
• u polowy ciezarnych dusznosc wysilkowa, u 20
  spoczynkowa

12
Opieka nad kobieta ciezarna

• Opieka nad kobieta ciezarna powinna byc
  prowadzona wszedzie tam, gdzie ona przebywa.
• Dzieki prawidlowej opiece przedporodowej
  zmniejsza sie zachorowalnosc oraz umieralnosc
  matek i plodów.
• Badania kontrolne powinny byc wykonywane
  systematycznie i odpowiednio czesto, aby byla
  spelniona ich rola profilaktyczna.
• Pierwsza porada i badanie ciezarnej powinny
  wystapic mozliwie wczesnie, tzn. krótko po
  zatrzymaniu miesiaczki.

13
Pierwsze badanie kobiety ciezarnej obejmuje

• zebranie wywiadu
• badanie ogólne (ocene zdrowia)
• badanie poloznicze
• badania dodatkowe i laboratoryjne

14
Wywiad

• wiek
• przeszlosc poloznicza (porody, poronienia,
  porody przedwczesne, ciecia cesarskie i
  wskazania do nich, stan i choroby dzieci)
• dane dotyczace przebytych chorób, operacji,
  chorób przewleklych, przyjmowanych leków
• przebieg obecnej ciazy (OM, regularnosc cykli,
  objawy, leki)
• warunki zycia i pracy

15
Opieka nad kobieta ciezarna

• Badanie ogólne
• pomiar cisnienia tetniczego krwi
• kontrola masy ciala
• pomiar tetna
• pomiar temperatury ciala
• ogladanie calego ciala
• badanie internistyczne

16
Czas trwania ciazy

• liczony od pierwszego dnia ostatniej miesiaczki
  do dnia porodu wynosi 281-282 dni (5 ogólnej
  liczby porodów), tzn. 40 tygodni 10 miesiecy
  ksiezycowych
• liczony od dnia poczecia, zaplodnienia
  (rzeczywisty, faktyczny czas trwania ciazy)
  wynosi okolo 269 dni, tzn. 38 tygodni 9 i ½
  miesiaca ksiezycowego
• miesiac ksiezycowy 28 dni

17
Czas trwania ciazy

• Ustalenie prawdopodobnego terminu porodu wg
  reguly Naegelego - ulatwia obliczenie 280 dni
  wylicza sie przez odjecie 3 miesiecy i dodanie 7
  dni.
• Ustalenie prawdopodobnego terminu porodu od dnia
  poczecia wylicza sie przez odjecie 3 miesiecy i 7
  dni.

18
Czas trwania ciazy

• Pierwsze ruchy plodu odczuwane sa przez
• pierwiastki pod koniec 20 tc.
• wieloródki po koniec 18 tc.

19
Schemat badan ciezarnej I trymestr

• wizyta 1 wizyta 2
• Hbd 4-8 Hbd 10-12
• badanie, waga
• RR
• cytologia
• ABO Rh
• morfologia
• glukoza na czczo
• b. og. Moczu
• VDRL
• Toxo Ig ()
• HIV ()
• anty-Rh ()
• ultrasonografia ()
• biocenoza pochwy
• () - warunkowo lub jesli dotyczy

20
Schemat badan ciezarnej II trymestr

• wizyta 3 wizyta 4 wizyta 5
• Hbd 16 Hbd 20 Hbd 24-25
• badanie, waga
• RR
• morfologia
• glukoza na czczo
• b. og. Moczu
• VDRL
• Toxo Ig ()
• HIV
• ultrasonografia
• KTG/FHR
• 50g obciazenie glukoza

21
Schemat badan ciezarnej III trymestr

• wizyta 6 wizyta 7 wizyta 8
  wizyta 9
• Hbd 27 Hbd 30 Hbd 33 Hbd 36
• badanie, waga
• RR
• morfologia
• b. og. moczu
• VDRL ()
• Toxo Ig ()
• KTG/FHR
• anty-Rh ()
• ultrasonografia
• HBs
• posiew pochwa

22
Badanie poloznicze

• badanie zewnetrzne
• badanie we wziernikach
• badanie wewnetrzne, przez pochwe
• badanie gruczolów piersiowych

23
Badanie zewnetrzne

• badanie miednicy miednicomierzem
• wymiar miedzykolcowy 25-26cm
• wymiar miedzygrzebieniowy 28-29cm
• wymiar miedzykretarzowy 31-32cm
• sprzezna zewnetrzna 20cm

24
Badanie zewnetrzne

• dzieki wymiarom zewnetrznym mozna w przyblizeniu
  okreslic budowe miednicy. Gdy sprzezna zewnetrzna
  wynosi
• ponad 20cm -gt sprzezna wewnetrzna prawidlowa
• 19-20cm -gt prawidlowa lub nieco skrócona
• 18cm i mniej -gt na pewno skrócona

25
Badanie zewnetrzne

• Czworobok Michaelisa - równoboczny czworokat na
  plecach
• górny punkt L3/L4,
• dolny pkt szczyt szpary posladkowej,
• boczne pkt kolce biodrowe górne tylne

26
Badanie zewnetrzne

• Czworobok Michaelisa
• miednica prawidlowa plasko-krzywicza
• sciesniona jednostajnie skosnie zwezona

27
Badanie zewnetrzne

• wysokosc dna macicy
• 16tc - 2 palce pow spojenia
• 20tc - 2/3 pacle ponizej pepka
• 24tc - pepek
• 28tc - 2/3 palce powyzej pepka
• 32tc - 1/2 odleglosci pepek-wyrostek
  mieczykowaty
• 36tc - 2 palce ponizej wyrostka mieczykowatego
• 40tc - jak w 32tc

28
Badanie zewnetrzne

• pierwszy chwyt Leopolda
• oburacz dno macicy - na jakiej wysokosci? Jaka
  czesc plodu znajduje sie w dnie?

29
Badanie zewnetrzne

• drugi chwyt Leopolda
• oburacz boki brzucha - po której stronie tulów,
  a po której czesci drobne?

30
Badanie zewnetrzne

• trzeci chwyt Leopolda (warunek czesc przodujaca
  nad wchodem)
• uchwyt kleszczowy miedzy kciukiem a 2-3 palcem
  zaglebiajac - czy jest czesc przodujaca? co
  przoduje? czy balotuje? Polozenie czesci
  przodujacej w stosunku do wchodu?

31
Badanie zewnetrzne

• czwarty chwyt Leopolda (warunek czesc przodujaca
  zeszla do miednicy)
• oburacz tylem do ciezarnej - odpowiedz na
  pytania jak w 3 chwycie Leopolda (rózne
  zastosowanie)

32
Badanie zewnetrzne

• piaty chwyt Leopolda (Zangemeistera)
• z boku rodzacej, jedna dlon na spojeniu lonowym,
  druga na glówce - czy glówka wystaje ponad
  spojenie? (obecnosc lub brak niewspólmiernosci
  porodowej)

33
Opis badania polozniczego

• Wielkosc macicy
• Dno macicy
• Polozenie plodu
• Dlugosc szyjki macicy
• Rozwarcie szyjki macicy
• Stosunek czesci przodujacej do wchodu
• Blony plodowe
• Czynnosc serca

34
Badanie ultrasonograficzne

• Diagnostyka ciazy prawidlowej
• stwierdzenie prawidlowej ciazy wewnatrzmacicznej
• ruchy, ruchy oddechowe plodu, czynnosc serca
  (FHR)
• wielkosc plodu (i jednoczesnie wiek ciazowy)
• polozenie plodu i ciaza mnoga
• ocena anatomii plodu (wady rozwojowe)
• lokalizacja lozyska

35
Badanie ultrasonograficzne

• Badanie w I trymestrze - sonda dopochwowa
  7,5MHz, pecherz moczowy oprózniony
• Badanie w II i III trymestrze - sonda brzuszna,
  3,5MHz, przy wypelnionym pecherzu moczowym

36
Badanie ultrasonograficzne

• Poczatek ciazy
• echo pecherzyka ciazowego - 5 tc
• echo zarodka - 6-7 tc
• czynnosc serca plodu - 7-8 tc
• pomiar wielkosci pecherzyka ciazowego - GS
  (Gestational Sack)
• pomiar dlugosci ciemieniowo-siedzeniowej CRL
• ocena kosmówki

37
Badanie ultrasonograficzne

• W dalszym przebiegu ciazy
• wielkosc i prawidlowosc tempa wzrostu plodu
• BPD - wymiar dwuciemieniowy
• HC - obwód glówki
• AC - obwód brzucha
• FL - dlugosc kosci udowej
• ocena masy plodu (wyliczenie z wymiarów)
• ocena lozyska (lokalizacja, budowa, brak
  oddzielania)
• ocena ilosci plynu owodniowego (AFI - Amniotic
  Fluid Index)
• ocena anatomii plodu

38
Badanie ultrasonograficzne

• W przypadku wskazan poszerzenie badan
• test Maninga (ruchy konczyn, ruchy oddechowe,
  ilosc plynu owodniowego, FHR) po max 2 punkty
  za kazda ceche, max 8 pkt.
• badania przeplywowe (Dopplerowskie) - tetnica
  pepowinowa (UA), srodkowa mózgu (MCA), tetnice
  maciczne (LUA, RUA)

39
Usg macica nieciezarna
40
Usg pecherzyk ciazowy
GS
41
Usg ciaza blizniacza
42
Usg okolo 8-9 tc
CRL
43
Usg okolo 12 tc
44
Usg okolo 14 tc
45
Usg pomiar BPD
BPD
46
Usg pomiar AC
AC
47
Badanie kardiotokograficzne

• czynnosc skurczowa macicy (Toco-) i czynnosc
  serca plodu (Kardio-)
• czynnosc podstawowa (dlugotrwala) - FHR 120-160
  uderzen/min
• oscylacja (krótkotrwala zmiennosc, fluktuacja) -
  4 typy milczaca (amplitudalt5), zawezona (5-10),
  falujaca (10-25) i skaczaca (gt25)
• akcelereacje (sredniej dlugosci okresy)
• deceleracje (sredniej dlugosci okresy) -
  deceleracje wczesne (ze skurczem), pózne (po
  skurczach), zmienne (niezalezne od skurczów)

48
KTG - oscylacja 0

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

49
KTG - oscylacja I

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

50
KTG - oscylacja II

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

51
KTG - oscylacja III

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

52
KTG - nieregularne skurcze macicy

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

53
KTG - deceleracje wczesne

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

54
KTG - deceleracje pózne

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

55
KTG - deceleracje zmienne

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

56
KTG - akceleracje

• FHR
• 180
• 160
• 140
• 120
• 100

57
Badanie kardiotokograficzne

• Opis powinien zawierac przynajmniej nastepujace
  elementy
• czynnosc podstawowa - FHR
• oscylacja
• akcelereacje
• deceleracje
• skurcze macicy
• ew. reaktywnosc zapisu

58
KTG - przyklady
59
KTG - przyklady
60
KTG - przyklady
61
KTG - przyklady
62
KTG - przyklady
63
KTG - przyklady
64
KTG - przyklady
65
KTG - przyklady
66
KTG - przyklady
67
KTG - przyklady
68
Katedra i Klinika Zdrowia Matki i Dziecka

• http//www.kzmid.am.poznan.pl