KAVRAMSAL%20MODEL - PowerPoint PPT Presentation

About This Presentation
Title:

KAVRAMSAL%20MODEL

Description:

KAVRAMSAL MODEL ikinci a ama – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:102
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 59
Provided by: SeRH8
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: KAVRAMSAL%20MODEL


1
KAVRAMSAL MODEL
  • ikinci asama

2
KAVRAMSAL MODEL (Conceptual Model)
  • Veri tabani sistemlerinin modellenmesi amaciyla,
    ilk asamadaki verilere göre hazirlanir.
  • Varlik - Baginti Çizenegi kullanilir. (ERD)
  • Bu asamada, varliklar, bagintilar, is kurallari,
    bütünlük kisitlari tanimlanir.
  • Sekiller ile hazirlanilarak ifade edilir.

3
Varlik - Baginti Çizenegi
Bir yerlerden tanidik gelmiyor mu?
4
(No Transcript)
5
Varlik - Baginti Çizenegi
  • 1970lerde, DR. Peter Chen ve arkadaslari
    tarafindan gelistirilmistir.
  • Diyagram seklinde hazirlanir.
  • Veritabani tasarimcilari için gelistirilmis bir
    araçtir.

6
Niteliklerin Gösterimi
  • Nitelik (attribute)ler birazdan ögrenecegimiz
    varliklar ya da bagintilar ile ilgili
    özellikleri, belirtir.
  • Nitelikler oval sekiller içinde tanimlanir.
  • Bir nitelik tanimlanirken, deger alani, veri
    tipi, biçim ve büyüklügü de tanimlanmalidir.

ePosta
dYeri
gsmNo
7
Niteliklerin Gösterimi
  • Deger Alani (Domain) Bir niteligin deger alani,
    alabilecegi degerler kümesini tanimlar. Örnegin
    sehir plaka kodlari 1-81 arasindadir.
  • Veri Tipi (data type) Verilerin hangi tipte
    saklanacagini tanimlar.Örnegin sayisal
    degerler integer tanimlanir.

8
Niteliklerin Gösterimi
  • Biçim (Format) Verilerin hangi biçimde
    saklanacagini gösterir.Örnegin Tarih bilgisi
    için gg.aa.yyyy formati
  • Büyüklük (size) Girilecek verilerin ne kadar
    büyük olacagini tanimlar.Örnegin Soyad bilgisi
    için 20 karakter

9
Nitelik Türleri
  • Çekirdek Nitelik (atomic attribute)En sade hali
    ile tanimlanmis niteliklerdir. Alt parçalara
    bölünemezler.
  • Birlesik Nitelik (composite attribute)Birden
    fazla niteligin birlesmesi ile olusur.

10
Nitelik Türleri
  • Türetilmis Nitelik (derived attribute)Veri
    tabaninda bir deger tutmayan, varolan degerlerden
    birisini kullanarak hesaplanan degerlerdir. Kesik
    dis çizgilerle gösterilir.

11
Nitelik Türleri
  • Birden Çok Deger Alabilen Nitelik(multivalued
    attribute)
  • Bu nitelikler birden fazla deger alabilir.
    Örnegin bir kisinin birden fazla mail adresinin
    tutulmasi gereken durumlar olabilir.

12
Nitelik Türleri
13
(No Transcript)
14
Varlik Tiplerinin Gösterimi
  • Varlik (entity), veritabani sisteminde tek basina
    anlam ifade edebilen ve diger varliklardan
    ayristirilabilen herseydir.
  • Mutlaka ayristirici bir birincil anahtara sahip
    olmalidir.
  • En az bir nitelige sahip olmalidir.

15
Varlik Kümeleri
  • Benzer özellikler içeren elemanlar, varlik
    kümelerinde toplanir.
  • Örnegin, tüm kullanicilar, sistemde tek bir
    varlik kümesine alinabilir. Çünkü veritabaninda
    tutulacak özellikleri aynidir.

16
Varlik Kümeleri
  • Benzer özellikler içeren elemanlar, varlik
    kümelerinde toplanir.
  • Örnegin, tüm kullanicilar, sistemde tek bir
    varlik kümesine alinabilir. Çünkü veritabaninda
    tutulacak özellikleri aynidir.

17
Zayif Varliklar
  • Tek basina sistemde bir anlam ifade etmezler.
  • Baska varliklara bagimli olan varliklardir.

18
ZayiF Varlik Örnekler
19
(No Transcript)
20
Baginti Tipleri
  • Varliklar, veritabani sisteminde, birbirleri ile
    baginti içinde bulunabilirler.
  • Baklava dilimi seklinde gösterilirler.
  • Bagintilar iki veya daha fazla varligi birbirine
    baglayabilirler.

21
(No Transcript)
22
(No Transcript)
23
(No Transcript)
24
(No Transcript)
25
(No Transcript)
26
Baginti Tipleri
27
Bütünlük Kisitlari
  • Bütünlük kisitlari 2 farkli konu üzerinde
    yapilir.Eleman sayisi ve katilim.

28
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Bire bir Baginti ( 1 - 1 Baginti )
  • Bire bir bagintida bulunan elemanlar, karsi
    taraftan sadece bir eleman ile eslesebilir.
  • Bir otobüs firmasinin bilet sisteminin veri
    tabanini düsünelim.

29
(No Transcript)
30
(No Transcript)
31
(No Transcript)
32
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Bire bir Baginti ( 1 - 1 Baginti )

33
(No Transcript)
34
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Bire Çok Baginti ( 1 - N Baginti )
  • Bagintida bulunan varliklardan bir tanesinin
    elemaninin, diger varligin birden fazla
    elemaniyla eslesebildigi bagintidir.
  • Hepsiburada.com gibi alisveris sitelerinin, adres
    bilgilerini düsünelim

35
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Bire Çok Baginti ( 1 - N Baginti )

36
(No Transcript)
37
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Çoga Çok Baginti ( M - N Baginti )
  • Bagintida bulunan varliklarin her ikisinin
    elemanlarinin, diger tarafin birden fazla elemani
    ile eslesebildigi bagintidir.
  • Sinav ve sorularin bir veri tabaninda tutuldugunu
    düsünelim

38
Eleman Sayisi Bütünlük Kisitlari
  • Çoga Çok Baginti ( M - N Baginti )

39
(No Transcript)
40
(No Transcript)
41
Katilim Bütünlük Kisitlari
  • Zorunlu Katilim ( mandatory )
  • Zorunlu katilim olarak tanimlanmis bir varliga
    ait elemanlarin, bagintinin diger tarafindaki
    varliga eleman girilirken mutlaka bulunmasi
    gerekir.
  • Yolcu - Koltuk örnegimizi tekrar ele alalim

42
Katilim Bütünlük Kisitlari
  • Zorunlu Katilim ( mandatory )
  • Burada yolcu varligina, her yeni bir eleman
    eklendiginde, ona ait bir koltuk numarasi da
    tanimlanmalidir.
  • Girilmesi zorunlu olan taraftan çikan yola, düz
    çizgi eklenerek gösterilir.

43
Katilim Bütünlük Kisitlari
  • Kismen (Opsiyonel) Katilim ( optional )
  • Opsiyonel katilim olarak tanimlanmis bir varliga
    ait elemanlarin, bagintinin diger tarafindaki
    varliga eleman girilirken mutlaka bulunmasi
    zorunlu degildir.
  • Yolcu - Koltuk örnegimizden devam edelim

44
Katilim Bütünlük Kisitlari
  • Kismen (Opsiyonel) Katilim (optional )
  • Burada koltuklar varligina, yeni bir eleman
    eklendiginde, ona bir yolcu oturtulmasi zorunlu
    degildir. Koltuklar, sisteme önceden bos olarak
    eklenebilir.
  • Girilmesi zorunlu olmayan taraftan çikan yola,
    daire eklenerek gösterilir.

45
Varolma Bagintisi
  • Her zayif varligin bir var olma bagintisi olmasi
    gereklidir.
  • Zayif varligin var olusu, hangi varliga bagliysa
    ona dogru bir var olma bagintisi olusturulur.
  • Çift çizgili baklava dilimi içerisinde gösterilir.

46
Varolma Bagintisi
47
Özyineli Baginti
  • Bir varligin kendisi ile kurdugu bagintidir.
  • Bir varlik içerisinden, özel bir eleman
    seçilecegi zaman, özyineli baginti kurulur.
  • Meclis için bir veritabani modeli olusturalim ve
    bir kismini örnek olarak inceleyelim

48
Özyineli Baginti
49
VBÇnin Okunmasi
  • VBÇ okunurken, belirli kurallara dikkat edilir ve
    sira ile okunur.
  • Önce varliklar ve bu varliklari tanimlayan
    nitelikler okunur.
  • Devaminda bagintilar okunur.
  • Sonra eleman sayisi ve katilim bütünleme
    kisitlari okunur.

50
VBÇnin Okunmasi
51
Kümelenme
  • Bazi durumlarda, bazi varlik kümelerini ve
    bunlarin aralarindaki bagintilari kullanarak yeni
    bir baginti olusturmaya gereksinim duyulur.
  • Bu duruma kümelenme adi verilir.

52
Kümelenme Örnegi
53
VBÇ Tasarim Ipuçlari
  • Bir veritabani sistemi modellenirken, iki önemli
    bütünlük kuralina dikkat edilmelidir.
  • Varlik Bütünlügü Kurallari
  • Her varlik mutlaka bir birincil anahtara sahip
    olmali
  • Bir varliktaki iki kayit, ayni anahtar degerine
    sahip olamaz.
  • Anahtar nitelik degerleri bos (NULL) olamaz.

54
VBÇ Tasarim Ipuçlari
  • Referans Bütünlügü Kurallari
  • Yabancil anahtarlar referans verdikleri
    varliklara ait birincil anahtarlar ile
    eslesmelidir.
  • Bazi durumlarda yabancil anahtarlar bos olabilir.

55
Veri Tabani Tasariminda Dikkat Edilmesi Gereken
Durumlar
  • Gereksinimlerin dikkatle incelenerek sistemde
    bulunmasi gereken varliklarin belirlenmesi.
  • Bu varliklarin birincil anahtarlarinin
    tanimlanmasi
  • Varliklarin niteliklerinin tanimlanmasi
  • Varliklar arasindaki bagintilarin tanimlanmasi
  • Her bagintiya ait eleman sayisi ve katilim
    kisitlarinin tanimlanmasi

56
Veri Tabani Tasariminda Dikkat Edilmesi Gereken
Durumlar
  • Her bagintiya tek ve anlamli bir ismin verilmesi
  • Tasarimlarda gereksiz bagintilar kurmaktan
    kaçinilmasi
  • Verilere erisim için kullanilan yollarin dikkatle
    hazirlanmasi ve ayni bilgilerin tekrarli olarak
    sistemde tutulmasindan kaçinilmasi
  • Tasarimlarda birden fazla alternatif
    gelistirilerek, en uygun olaninin seçilmesi
  • Zayif varliklarin mutlaka çift çizgili kutularda
    gösterilmesi ve her zayif varlik için en az bir
    varolma bagintisinin kurulmasi

57
VBÇ GÖSTERIMLERI ÖZETI
58
Serhat KörükZafer TekkeTesekkürler
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com