PowerPoint Sunusu

1

• Paketlenme
• Klasik nükleozom- solenoid- süpersolenoid
  paketlenme modeli ile ancak 30 kez katlanan DNA
  molekülü, metafaz kromozomu halinde iken 8-10 bin
  kez sikismistir.
• Bu yapi DNAnin belli bir iskelet yapisi üzerinde
  kivrilip loop formasyonu olusturmasi ve
  yogunlasmasiyla meydana gelir.
• Kromatin fbrilleri 30 nmden daha yukari
  seviyelerde, scaffold proteinlerince 50-150 kb
  uzunlugundaki loop domainleri olusturmaya
  zorlanirlar
• Loop formation adi ile anilan bu model
  kromozom paketlenmesinde günümüzde kabul
  görmektedir

2
(No Transcript)
3
Iskelet proteini üzerinde DNAnin halkasal
sekillenmesi (loop formation)
4

• Histon disi proteinlerin varligini ortaya koyan
  ilk çalismalar
• 1967de Maio ve Schildkraut Kromozomdan DNA ve
  RNAnin 80inin uzaklastirilmasi durumunda bile
  isik mikroskobu düzeyinde metafaz kromozomu
  yapisinin izlenebildigini bildirdiler.
• 1973te Stubbefield ve Wray Histon
  proteinlerinin uzaklastirilmasinin da metafaz
  yapisini bozmadigini gösterdi.
• 1978de Jeppesen, Bankier ve Sanders Histonu
  uzaklastirilmis olan kromozomlarin floresan bant
  özelligini korudugunu gözlemledi.

5

• Nonhiston proteinler kromozomun kütlece 1/3ünü
  olustururlar.
• Nonhiston Proteinler
• A-) Scaffold B-) High Mobility C-)
  Regülatör
• Proteinleri Group(HMG) Proteinleri (helix-
• (Kromozomal) Proteinler turn-helix,
  zinc
• finger,lösinzipper
• protein)

6
Nonhiston proteinler kromozomlarda merkezi bir
iskelet olustururlar. Bu özellikleri ile yapisal
bir görev yüklenen nonhiston proteinlere
kromozomal ya da metafaz iskelet(scaffold)
proteinler de denilebilir.
7
Metafaz kromozomunun elektron mikrografisi(Scaffol
d-central core-kromozom yapisi boyunca ana
iskelet olarak yapisini korumaktadir)
8
Scaffold yapisina baglanan loop (halka)
olusumunun kontrolü nasil olmaktadir? DNA
üzerinde degisen araliklarla tekrarlayan bazi baz
dizilerinin, nonhiston proteinlerince
taninmasiyla olmaktadir. Bu bölgelere SAR
(Scaffold Attachment Region) denir.
9

• SAR(Scaffold Attachment Region)
• 300-1000 bplik dizinler olup , üzerlerinde
  birden fazla baglanma bölgesi bulundururlar.
• Protein kodlamayan bölgelerdir.
• 3-112 kb araliklarla yerlesmislerdir.
• Bazi SARlar enhancer benzeri düzenleyici
  elemanlara çok yakin bulunurlar.
• Genellikle gen aktivasyonunda rolü oldugu
  anlasilan, nükleaza duyarli bölgelere yakindirlar.

10

• SARlar hücre yasam evreleri boyunca sabit olarak
  kromozom iskeletinde bulunan nonhiston proteinler
  tarafindan bagli tutulurlar.
• Çekirdek iskeletini olusturan proteinler (Lamin
  A, B ve C ) de ayni SAR bölgesini tanirlar. Ama
  digerinden farki hücre evrelerinde degisiklik
  gösteren geri dönüsümlü bir baglanma gösterirler.

Drosophilada haritalanan bazi loop domainleri.
Gen lokuslari ve SAR (scafford Attachment
Region) bölgeleri görülmektedir
11

• Scaffold kromozom yapisinda 30 farkli protein
  izole edilmistir (Moleküler agirliklari
  50.000-150.000 Dalton arasinda)
• Bu sayi yapisal görev için fazladir. Bu yüzden
  bazilarinin islevsel görevleri olan DNA binding
  proteinler oldugu düsünülmektedir.
• Bu iskelet proteinleri , kromozom yapisina
  katilan proteinlerin ancak 10unu
  olusturmaktadir.
• Izole edilen 30 proteinden 2 tanesinde belirgin
  bir yogunluk görülmektedir.
• Bunlar
• Topoizomeraz II (Topo II)
• SCII ( Bir çesit ATPaz) Mitotik kromozom
  yogunlasmasinda ve kardes kromatidlerin
  dagiliminda gereklidir

12
MCP1(Metafaz kromozom protein 1) Mitoz
sirasinda yogunlasan kromozoma özgül olarak
baglanir. Ayrica interfaz sirasinda nüklear
matrikse sikica baglanir
CEN-C ve CEN-E (Sentromerik Proteinler)
Kinetokor fonksiyonunda gereklidirler. INCENPs (
Iç Sentromerik Proteinler) Anafazin
baslangicindan sitokineze kadar kromatid
adezyonunun devam etmesinden sorumludur.
13
High Mobility Group (HMG) Proteinler

• Elektroforetik alanda hizli hareket ederler.
• Ilk kez memeli hücrelerinden izole edilmislerdir.
• Tüm memeli ve omurgali hücrelerinde ortak
  fiziksel özellikleri gosterirler.
• Kromatinle baglanti gösterirler.
• DNA ve kromatine baglanirlar ve yapisal
  elementler gibi davranarak baglanma bölgelerinde
  kisa ve uzun alan degisikliklerine neden olurlar.
• Cesitli regulatör proteinlerinin baglanma
  dizilerinde bulunurlar.

14
(No Transcript)
15
(No Transcript)
16

• Bazi HMG proteinlerinin genetik kodlanmasindaki
  degisikliklerin,iyi huylu bazi tümör
  hastaliklariyla baglanti gösterdigi bulunmustur.
• HMG-1 ve HMG-2 proteinleri anti-kanser ilaç olan
  cisplatinyumun etki mekanizmasinda önemli bir
  rolü oldugu saptanmistir.
• Otoimmun hastalikli bireylerde HMG proteinlerine
  karsi antibadiler saptanmistir.

17

• GFP- Tagged High Mobility Protein I
• Kromatinle baglantili nonhiston proteinidir.

HMG proteinlerinin, hücresel fenotipi etkileyen
birtakim processlerin regülasyonunda, DNA ve
kromatinin yapisal modifikasyonuna yol açacak
onemli fonksiyonlar üstlendigi düsünülmektedir.