Ekotoksykologia - PowerPoint PPT Presentation

1 / 39

About This Presentation

Title:

Ekotoksykologia

Description:

Ekotoksykologia Wojciech Dmuchowski Pok. 3/110 e-mail: dmuchowski_at_ob.neostrada.pl Plan wyk ad w Wst p Zanieczyszczenie rodowiska Ekotoksykologia na poziomie ... – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:78

Avg rating:3.0/5.0

Slides: 40

Provided by: WojtekDm

Category:

more less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Ekotoksykologia

1
Ekotoksykologia

Wojciech Dmuchowski
Pok. 3/110
e-mail dmuchowski_at_ob.neostrada.pl

Podstawy
ekotoksykologii
C.H. Walker,
S.P. Hopkin
R.M. Sibly,
B. Peakall
Wydawnictwo
Naukowe PWN

Ekotoksykologia
od komórki
do ekosystemu
R. Laskowski,
P. Migula
PWRiL

Chemia srodowiska
G.W. vanLoon,
S.J. Duffy
Wydawnictwo
Naukowe PWN

Chemia srodowiska
Peter O'Neill
Wydawnictwo Naukowe
PWN

6
Toksykologia - definicje

Termin ekotoksykologia zlozenie slów ekologia
i toksykologia (Truhaut 1969)
E. zajmuje sie ochrona systemów ekologicznych
przed szkodliwym dzialaniem syntetycznych
substancji chemicznych (Calow 1993)
Nauka integrujaca ekologiczne i toksykologiczne
efekty chemicznych zanieczyszczen z losami tych
zanieczyszczen w srodowisku (przemieszczanie sie,
przemiany, rozklad) (Forbes i Forbes 1994)
E. zajmuje sie badaniem szkodliwego dzialania
substancji chemicznych na ekosystemy, co pozwala
objac zmiany w organizmach z konsekwencjami na
poziomie populacji i wyzszym (Walker i in. 1996)

7
Toksykologia definicje cd.

E. jest nauka o oddzialywaniu substancji
toksycznych na organizmy zywe i konsekwencjach
tych oddzialywan na poziomie organizacji wyzszych
niz pojedynczy organizm (Laskowski i Migula)
E. jest dziedzina wiedzy badajaca wystepujace w
srodowisku substancje chemiczne w aspekcie ich
oddzialywania na organizmy zywe w sposób
dlugotrwaly systematyczny oraz w niskich w
dawkach (Rejmer 1997)

8
Plan wykladów

Wstep
Zanieczyszczenie srodowiska
Ekotoksykologia na poziomie molekularnym i
komórkowym
Ekotoksykologia na poziomie osobniczym
Ekotoksykologia populacyjna
Ekotoksykologia ekosystemowa
Ekotoksykologia stosowana

9
(No Transcript)
10
(No Transcript)
11
(No Transcript)
12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14
(No Transcript)
15

Silent Spring
Rachel L. Carson

16
Plan wykladu

Wstep
Zanieczyszczenia srodowiska
Ekotoksykologia na poziomie molekularnym i
komórkowym
Ekotoksykologia osobnicza
Ekotoksykologia populacyjna
Ekotoksykologia ekosystemowa
Ekotoksykologia stosowana

17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
Glówne grupy substancji toksycznych

pierwiastki chemiczne
- glówne metale sladowe (np. Zn, Cu, Pb, Cd,
Hg)
nieorganiczne zwiazki chemiczne
- azotany (NO3-) i azotany (NO2-)
- gazy (SO2, NOx, O3, HF)
- detergenty (zeolity, poliweglany, nadborany)
Organiczne zwiazki chemiczne
- pestycydy (fungicydy, herbicydy,
insektycydy)
- pilichlorowane bifenyle (PCB) itp.
- wielopierscieniowe weglowodory aromatyczne
(WWA)
- dioksyny i furany

20
Toksycznosc jonów metali na przykladzie Cd

interakcja z receptorami sygnalowymi
interakcje i zmiany bialek kanalowych
interakcje z kinazami i fosfotazami
wplyw na ekspresje genów
zaburzenia chromosomowe
uszkodzenia DNA
zaburzenia mitochondriów
uszkodzenia blon komórkowych
stres oksydacyjny
zaburzenia metabolizmu glutationu.

21
Toksycznosc zwiazków nieorganicznych

Azotany i azotyny
- utlenianie hemoglobiny do methemoglobiny
- prekursory mutagennych i kancerogennych
nitrozwiazków
SO2, NOx, O3
- uszkodzenia komórek epidermy
- uposledzenie fotosyntezy, transpiracji,
respiracji
- zaburzenia funkcji oddechowych
- leukocytoza, uszkodzenia erytrocytów
- hamowanie aktywnosci wolnych rodników

22
(No Transcript)
23
cd.

detergenty
- rozpuszczanie warstwy lipidowej blon
komórkowych

24
Zwiazki metaloorganiczne

czteroetylek olowiu
- metabolizowany w watrobie do trietylku
olowiu ? dysfunkcje neurologiczne
metylortec
- powstaje w wyniku metylacji rteci
metalicznej przez bakterie (biometylacja) ?
uszkodzenia systemu nerwowego
organiczne zwiazki cyny
- trimetylocyna (TMT) ? neurotoksyny
- tributylek cyny (TBT) ? silnie toksyczny dla
- bezkregowców (ng/l), umiarkowanie dla
kregowców

25
(No Transcript)
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
Katastrofie ekologicznej sprzyjaja globalne
zagrozenia ekologiczne

globalne zmiany klimatyczne
niszczenie warstwy ozonowej
zakwaszenie atmosfery i wód
deforestacja powierzchni Ziemi
stepowienie i pustynnienie powierzchni Ziemi
zanieczyszczenie mórz i oceanów
degradacja zasobów wody pitnej
ograniczenie bioróznorodnosci i ekologicznych
uzytków pozaekonomicznych
zanieczyszczenie okoloziemskiej przestrzeni
kosmicznej
degradacja jezior np. Jezioro Aralskie

29
Choroba itai-itai

jap. ??????? itai-itai byo,
zwana tez choroba ouch-ouch
Nazwa pochodzi od japonskiego slowa
okreslajacego
silny ból (?? itai)
W prowincji Toyama uprawiano ryz na polach
nawozonych sciekami o duzej zawartosci kadmu,
pochodzacymi z zakladów przemyslowych (wody
kopalniane).
Lata 1940-1960

30
(No Transcript)
31

typowe objawy to
ubytek niezbednych zwiazków mineralnych z kosci
i ich znieksztalcenie
nadmierna lamliwosc kosci
charakterystyczny kaczy chód
silne bóle w ledzwiach i miesniach
ciezkie uszkodzenia nerek

32
Katastrofa Minamata

Choroba z Minamaty - zespól objawów
chorobowych spowodowany uszkodzeniem
ukladu nerwowego w wyniku zatrucia rtecia
(rtecica).
Do roku 2001 oficjalnie rozpoznano 2 265
przypadków (z czego 1784 zmarlo). Okolo
10 000 osób otrzymalo odszkodowania od
Chisso Corporation.
W 1965 roku w Japonii ujawniono drugi przypadek
zatruc rtecia, który mial miejsce w prefekturze
Niigata i
który nazwano choroba Niigata Minamata.

33
Ofiara katastrofy w Minamata
34
(No Transcript)
35
(No Transcript)
36
Seveso to miejscowosc i gmina we Wloszech miejsce
katastrofy przemyslowej

10 lipca 1976 r. doszlo tam do wybuchu zakladów
produkujacych 2,4,5-trichlorofenol. W wyniku
wybuchu do atmosfery wydostalo
sie od 1 kg do kilku kg toksycznej
2,3,7,8-tetrachlorodibenzodioksyny TCDD
(dioksyna).
500 osób uznano za poszkodowane, 37 tysiecy osób
uleglo
skazeniu
Wsród Indian Chippewa z Ontario tylko 35 sposród
nowonarodzonych dzieci stanowia chlopcy.
Podobnie jak w
Seveso, winnym sa toksyczne chemikalia.

37
Jednostki stosowane w ekotoksykologii
czesto uzywane bardziej poprawnie oznacza
ppm (czesci na milion) µmol / mol 10-6 (micromol / mol) 1 na 1 000 000
ppb (czesci na miliard) nmol / mol 10-9 (nanomol / mol) 1 na 1 000 000 000
ppt (czesci na bilion) pmol / mol 10-12 (pikomol / mol) 1 na 1 000 000 000 000
38