Bibliotheekinstructie minoren geschiedenis

1
Bibliotheekinstructieminoren geschiedenis
2
Opzet instructie

• indeling collectie Letterenbibliotheek
• typen publicaties
• hulpmiddelen bij literatuuronderzoek
  kastplaatsingssysteem, catalogus, Picarta,
  bibliografieën
• demonstratie zoeken in bibliografie
• rondje door de bibliotheek
• P.S. de powerpoint presentatie staat op de
  website van de Letterenbibliotheek

3
Onderwerpsindeling geschiedeniscollectie LB

• 1. Algemeen
• 2. Politieke geschiedenis
• 3. Internationale betrekkingen
• 4. Sociaal-economische geschiedenis
• 5. Kerkgeschiedenis
• 6. Rechtsgeschiedenis
• 7. Cultuurgeschiedenis
• 8. Koloniale geschiedenis
• 9. Zee- en militaire geschiedenis
• 10.Stads- en streekgeschiedenis
• 11.Vrouwengeschiedenis

4
Geografische indeling geschiedeniscollectie LB

• Landenindeling 
• ALG Algemeen
• EUR Europa algemeen BEL Belgie (na 1830) BYZ
  Byzantium en Turkije in de Middeleeuwen DUI
  Duitsland FRA Frankrijk GBR Groot-Brittannië en
  Ierland GRI Griekenland en Cyprus IBE Spanje en
  Portugal ITA Italië NED Nederland en Belgie tot
  en met 1830 na 1830 alleen Nederland OEU
  Oost-Europa (Rusland, Polen, Oost-Duitsland
  (Pruisen), Tsjecho-Slowakije, Bulgarije,
  Hongarije, Roemenië) OOS Oostenrijk en het hele
  Habsburgse Rijk SCA Scandinavië Denemarken,
  Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland ZOE
  Zuid-Oost Europa Voormalig Joegoslavië en
  Albanië ZWI Zwitserland
• MO Midden-Oosten Turkije (na de Middeleeuwen),
  Syrië, Libanon, Jordanië, Iran, Irak, Israël,
  Egypte, Saoedie-Arabië, Noord- en Zuid-Jemen,
  Koeweit, Oman, Verenigde Arabische Emiraten,
  etcetera.
• AFR Afrika MAFR Midden-Afrika (Burundi,
  Centrafrika (Centraalafrikaanse Republiek),
  Equatoriaal Guinea, Gabon, Kameroen, Kongo,
  Rwanda, São Tomé en Príncipe, Tsjaad, Zaïre)
  NAFR Noord-Afrika (Algerije, Canarische
  Eilanden, Egypte, Libië, Madeira-archipel,
  Marokko, Spaanse bezittingen in Noord-Afrika,
  Tunesië) NOAFR  Noordoost-Afrika(Djibouti,
  Ethiopië, Somalia, Sudan) OAFR Oost-Afrika
  (Kenya, Tanzania, Uganda) WAFR West-Afrika
  (Benin, Burkina (Burkina Faso), Gambia, Ghana,
  Guinee, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Kaapverdië,
  Liberia, Mali, Mauritanië, Niger, Nigeria,
  Senegal, Sierra Leone, Togo, Westelijke Sahara)
  ZAFR Zuidelijk Afrika (Angola, Botswana, Brits
  Territorium in de Indische Oceaan, Comoren,
  Lesotho, Madagaskar, Malawi, Mauritius, Mayotte,
  Moçambique, Namibië, Réunion, Saint Helena,
  Seychellen, Swaziland, Zambia, Zimbabwe,
  Zuid-Afrika)
• AZI Azië algemeen CHI China JAP Japan OAZ
  Oost-Azië Noord- en Zuid-Korea, Hong Kong en
  Taiwan ZAZ Zuid-Azië India, Pakistan,
  Bangladesh, Afghanistan, Sri Lanka en Bhoetan
  ZOA Zuid-Oost Azië Vietnam, Laos, Cambodja,
  Thailand, Birma, Maleisië, Indonesië en Singapore
  
• AMER Amerika algemeen CAN Canada CARI
  Caraïbisch gebied LATA Latijns-Amerika (d.i.
  Zuid- en Midden-Amerika) MEX Mexico VS
  Verenigde Staten van Amerika

5
Periodisering geschiedeniscollectie LB

• Let op de oudheid!

6
Voorbeeld van een boeknummer in de LB

• hoofdrubriek 60
• geografische aanduiding NED
• tijdvak 2
• onderwerp 04
• vormletter M
• volgnummer 1 t/m .
• 60.NED 2.04 M15
• is de vijftiende monografie over de
  sociaal-economische geschiedenis in de
  middeleeuwen in Nederland

7
Hulpwetenschappen

• HW1 Geschiedfilosofie
• HW2 Historische geografie
• HW3 Methoden v.d. geschiedschrijving,
  historiografie
• HW4 Diplomatiek
• HW5 Chronologie
• HW6 Numismatiek
• HW7 Sigillografie
• HW8 Heraldiek
• HW9 Archiefkunde

8
Indeling in documenttypen LB

• A. Bibliografieën
• B. Woordenboeken
• C. Gidsen
• D. Seriewerken en jaarboeken
• E. Feestbundels, verzamelwerken,
  congresverslagen
• F. Organisatie van het vak, geschiedenis van het
  vak, theorie en methode
• G. Encyclopedische inleidingen
• H. Inleidende overzichtswerken, handboeken
• I. Registers en indexen
• K. Atlassen

• L. Bronnen
• M. Monografieën
• N. Catalogi (oeuvre catalogi, monumenteninventari
  ssen)
• O. Teksten ( literaire teksten)
• P. Anthologieën
• R. (teksten ) Commentaar
• S. Secundaire werken
• T. Concordanties
• U. Opgravingsverslagen
• V. Vertalingen (van literaire teksten)

9
Handboek

• geeft een systematisch overzicht van het
  onderwerp, een synthese van de actuele kennis
• is gericht op gebruikers zonder basiskennis over
  het onderwerp
• bevat een index om deelonderwerpen in op te
  zoeken
• bevat literatuuropgaven om verder te lezen, zo
  mogelijk beredeneerd
• er zijn handboeken in één deel en er zijn grote
  meerdelige standaardwerken

10
Voorbeeld handboek
11
Voorbeeld meerdelig handboek standaardwerk
12
Voorbeeld beredeneerde literatuuropgave
13
Zoeken naar handboeken

• zoeken via de catalogus met trefwoord handboeken
  vorm! Indien verschenen vanaf 1992
• zoeken in de boeken in de open opstelling op
  vormletter H (Letterenbibliotheek) of vormletter
  D (studiezaal UB)

14
Voorbeeld van zoekactie in de catalogus
15
Monografie

• boek over een afgebakend onderwerp
• biedt een uitgebreide behandeling van het
  onderwerp
• leuk om helemaal te lezen
• een wetenschappelijk boek heeft altijd voetnoten
  en een literatuurlijst, maar geen beredeneerde
  literatuurlijst

16
Voorbeeld monografie
17
Naslagwerken

• woordenboeken- biografische woordenboeken-
  woordenboeken met historische gebeurtenissen en
  begrippen
• encyclopedieën
• chronologieën
• (historische) atlassen

18
Voorbeeld van een naslagwerk
19
Zoeken naar naslagwerken

• via de catalogus zoeken opwoordenboeken vorm,
  encyclopedieën vorm, atlassen vorm, historische
  atlassen vorm, etc. ! Indien verschenen vanaf
  1992
• via het kastplaatsingssysteem. In de
  Letterenbibliotheek hebben woordenboeken een B,
  encyclopedieën een G, atlassen een K

20
Bron

• bronnen vormen het basismateriaal dat door de
  historicus wordt gebruikt bij het onderzoek
• zeer divers van overheidsdocumenten tot beeld en
  geluid
• in druk uitgegeven bronnen

21
Voorbeeld van een bron
22
Zoeken naar uitgegeven bronnen

• via de catalogus zoeken op het trefwoord bronnen
  vorm ! Indien verschenen vanaf 1992
• via kastplaatsing. In de Letterenbibliotheek
  hebben bronnen de vormletter L, in de UB een R.

23
Wetenschappelijk tijdschrift vaktijdschrift

• bevat
• artikelenArtikelen zijn compacte
  wetenschappelijke bijdragen, bedoeld om
  belangrijke nieuwe onderzoeksresultaten op het
  betreffende terrein bekend te maken
• boekbesprekingen, soms overzichts-artikelenOverzi
  chtsartikelen geven een overzicht van de stand
  van het onderzoek over een bepaald thema. Dit
  gebeurt door een bespreking van belangrijke
  recente publicaties.
• aankondigingen en nieuws
• Artikelen in een wetenschappelijk tijdschrift
  hebben een beperkt, afgebakend onderwerp waarin
  een bepaalde interpretatie met argumenten wordt
  onderbouwd. Ze zijn bedoeld voor vakgenoten.

24
Voorbeeld vaktijdschriften

• Tijdschrift voor geschiedenis
• Bijdragen en mededelingen betreffende de
  geschiedenis der Nederlanden
• The American historical review

25
BMGN
26
Zoeken naar tijdschriften

• de meeste tijdschriften zijn elektronisch en de
  gebruiker kan ze niet vinden via de kast
• het is mogelijk in de catalogus te zoeken via het
  geavanceerde zoekscherm naar tijdschriften over
  een bepaald onderwerpsgebied. Je vindt wel de
  tijdschriften, maar niet de artikelen

27
Hulpmiddelen voor het zoeken naar literatuur

• catalogus RUG
• Picarta
• bibliografieën
• meta-systemen waarbij je tegelijk in
  verschillende bestanden kunt zoeken (is nog in
  ontwikkeling)voorbeeld RUGcombine

28
Catalogus RUG

• zoeken op alle woorden / titelwoorden
• zoeken op trefwoorden in catalogus-
  onderwerpstrefwoorden- geografische
  trefwoorden- persoonstrefwoorden-
  periodetrefwoorden?
• zoeken op basiscode
• Er is een catalogustrainingsmodule om de
  mogelijkheden van de catalogus te leren kennen

29
Voorbeeld beschrijving in catalogus
30
Picarta

• bevat de Nederlandse Centrale Catalogus met
  daarin alle boeken van UBs in Nederland en van
  de Koninklijke Bibliotheek
• bevat beschrijvingen van tijdschrift-artikelen.
  Aan deze beschrijvingen zijn vaak weinig
  trefwoorden toegevoegd.

31
Voorbeeld beschrijving Picarta
32
Bibliografieën

• Een bibliografie is een verzameling
  beschrijvingen van publicaties, met hulpmiddelen
  om er op onderwerp in te zoeken. Bibliografieën
  zijn bij uitstek het middel om tijdschriftartikele
  n te vinden
• Tegenwoordig zijn bibliografieën vaak
  electronisch
• Er zijn veel bibliografieën voor het vak
  geschiedenis

33
Beschrijving van een tijdschriftartikel in een
bibliografie
34
Zoeken in bibliografieën

• zoeken op keyword / alle woorden
• zoeken in abstracts
• zoeken op trefwoord
• zoeken op geografisch gebied
• zoeken op periode

35
Internationale bibliografieën voor het vakgebied
geschiedenis

• World History - Historical Abstracts (Europa
  vanaf 1500)- America History and Life (qua
  tijd onbegrensd)
• International Medieval Bibliography(Europese
  middeleeuwen tussen 450-1500 )
• LAnnée Philologique (Oude geschiedenis
  klassieke archeologie Periode van 2.000 v.Chr.
  tot 800 n.Chr. )

36
Nationale historische bibliografieën

• Digitale Bibliografie Nederlandse Geschiedenis
  (DBNG)
• Jahresberichte für deutsche Geschichte
• American Bibliography of Slavic and East European
  Studies (ABSEES)
• European Bibliography of Slavic and East European
  Studies (EBSEES)

37
Bibliografieën andere vakgebieden

• Worldwide Political Science Abstracts (WPSA)
• International Bibliography of Social Sciences
  (IBSS)
• Socindex
• Modern Language Association Bibliography

38
Hoe vind je bibliografieën?

• Rugcombine(via de metasearch)
• Literatuurgids per vakgebied op de website van de
  UBhttp//www.rug.nl/bibliotheek/instructies/elekl
  iteratuurgids/geesteswetenschappen/geschiedenis/in
  dex
• Gedrukte literatuurgidsen

39
Doorschakelen via Ruglinks

• niet alles wat je in de bibliografie vindt is bij
  de RUG aanwezig
• bij boeken schakel je meestal door naar de
  catalogus of naar Picarta
• bij tijdschriftartikelen schakel je of door naar
  de elektronische full text, of naar de vermelding
  in de catalogus van het gedrukte tijdschrift, of
  het betreffende artikel is niet aanwezig bij de
  RUG.

40
Demonstratie.