Cydbwyllgor Addysg Cymru

1

• Cyd-bwyllgor Addysg Cymru
• 245 Rhodfa'r Gorllewin
• CAERDYDD
• CF5 2YX
• 44(0)29 2026 5000

2
Uned Dau

• 15
• Naill ai 2(a) Papur Ysgrifenedig cwestiwn
  strwythuredig gorfodol sy'n seiliedig ar ddeunydd
  adnoddau. 1 awr 15 munud
• Neu 2(b) Adroddiad Ymchwil hyd at 1,500 o
  eiriau ar ymchwil cyhoeddedig, wedii strwythuro
  fel a ganlyn
• Dewis ac amcanion yr astudiaeth,
• Cyd-destun yr astudiaeth,
• Disgrifiad o'r dulliau a ddefnyddiwyd,
• Crynodeb o'r canlyniadau ar casgliadau
• Gwerthuso'r astudiaeth

3
Cynnwys y fanyleb

• Disgwylir i ymgeiswyr ddeall y berthynas rhwng
  pwrpas ymholi cymdeithasol a'r dewis o ddulliau,
  a dod i ddeall yr un pryd yr offer cysyniadol
  sydd eu hangen ar gyfer dadansoddi ansawdd yr
  ymchwil.
• Dylai ymgeiswyr ddeall cysyniadau, cryfderau a
  chyfyngiadau
• Termau allweddol a ddefnyddir wrth wneud ymchwil
  yn cynnwys dibynadwyedd, dilysrwydd, moeseg,
  ansoddol, meintiol, cyffredinoli, cynrychioldeb,
  gweithredoleiddio cysyniadau, gwrthrychedd a
  goddrychedd.
• Dulliau cynradd yn cynnwys arolwg, holiadur,
  arsylwi, cyfweliad, astudiaeth achos, arbrofion,
  astudiaethau ethnograffig ac astudiaethau arhydol
• Dulliau eilaidd, e.e. dogfennau, ystadegau
  swyddogol a data personol.
• Materion ymarferol yn ymwneud ag ymchwil yn
  cynnwys rhagbrofi, samplu, mynediad, triongliant
  a lluosedd methodolegol.
• Materion moesegol yn ymwneud ag ymchwil yn
  cynnwys twyll, sensitifrwydd, gogwydd,
  cyfrinachedd, tresmasu ar breifatrwydd a
  chaniatâd gwybodus.
• Dylai ymgeiswyr allu defnyddio termau allweddol
  sy'n berthnasol i'w hymatebion/ymchwil

4
Fformat Adroddiad Ymchwil

• Mae'r ymgeiswyr yn dewis darn o ymchwil ac yn
  cynnig sylwadau arno gan ddefnyddio'r penawdau a
  ddarperir.
• Mae'r gwaith yn cael ei farcio gan y ganolfan yn
  unol â'r cynllun a ddarperir gan y bwrdd. Caiff
  ei safoni gan bwrdd arholi.
• Dylai athrawon anodi'r gwaith i gyfiawnhau'r
  marciau.
• Mae pwysiad y marciau yn y gwahanol adrannau yn
  amrywio, ond darperir y rhain fel canllaw yn
  unig.
• Dylid anelu at tua 300 o eiriau ym mhob adran.
  Nid yw hyn yn gyfarwyddol.
• Ni all gwaith cwrs ennill marc yn y band uchaf os
  yw'n hwy na'r cyfyngiad geiriau.

5
Dyraniad y marciau
6
Adran 1 dewis a nodaur astudiaeth

• NA1 4 marc
• NA2 8 marc
• Mae'r ymgeiswyr yn egluro sut y gwnaethon nhw
  ddewis eu hastudiaeth nhw mewn termau personol
  a/neu gymdeithasegol gan roi rhesymau eglur dros
  eu dewis.
• Mae'r ymgeiswyr yn archwilio amcanion yr
  astudiaeth, ei bwrpas ai fwriad gan ddangos peth
  dealltwriaeth o ddulliau ymchwil cymdeithasegol.

7
Adran 2 Cyd-destun yr astudiaeth ymchwil

• NA1 8 marc
• NA2 4 marc
• Mae'r ymgeiswyr yn egluro cyd-destun yr
  astudiaeth pam y cafodd ei chynnal, beth oedd
  testun y ddadl, pam roedd ei angen.
• Mae yna rai cyfeiriadau at gyd-destun yr
  astudiaeth a sut gallai fod wedi dylanwadu ar y
  casgliadau.

8
Adran 3 Disgrifiad o'r Dulliau

• NA1 5
• NA2 7
• Mae'r ymgeisydd yn rhoi crynodeb o'r dulliau a
  ddefnyddiwyd gan yr ymchwilydd/wyr ac yn egluro
  beth ddigwyddodd yn ystod yr ymchwil.
• Mae'r ymgeisydd yn dangos dealltwriaeth o'r
  pwrpas sy'n sail i'r astudiaeth wreiddiol. Pam
  roedd rhai dulliau yn fwy priodol nag eraill?

9
Adran 4 Crynodeb o'r casgliadau

• NA1 8
• NA2 4
• Mae'r ymgeisydd yn gallu egluro'r hyn a
  ddarganfuwyd wrth i'r ymchwil fynd yn ei flaen.
• Mae'r ymgeisydd yn cyfeirio at amcanion yr
  ymchwil ac yn gallu cynnig sylwadau arnynt yng
  ngoleuni amcanion yr astudiaeth.

10
Adran 5 Gwerthuso'r astudiaeth

• NA1 8
• NA2 4
• Mae'r ymgeisydd yn gallu esbonio'r ymchwil gan
  ddefnyddio termau allweddol.
• Mae'r ymgeisydd yn cymhwyso'r termau hynny at yr
  astudiaeth wreiddiol ac yn gallu rhoi barn
  wybodus gan ddefnyddio termau allweddol.

11
Ffynonellau awgrymedig

• Sociology Review er y gall eu crynodebau fod yn
  fyr ar brydiau
• www.statistics.gov.uk - nid yw'r rhain ychwaith
  yn egluro'r dulliau'n llawn bob amser
• Cyhoeddiadau Joseph Rowntree
• Ymchwil o wefannau
• Eu darllen eu hunain
• Testunau crynodeb er bod perygl o lên-ladrad a
  dylid egluro hyn i'r ymgeiswyr

12
Cefnogaeth gan athrawon

• Cymorth wrth ddewis y testun i'w astudio
• Cymorth wrth drefnu'r gwaith
• Dylai'r gwaith adlewyrchu barnau'r ymgeiswyr yn
  unig.
• Dylai'r adroddiad hefyd adlewyrchu'r sillafu a'r
  gramadeg a ddefnyddir gan yr ymgeisydd.

13
Confensiynau adroddiadau

• Dylid cydnabod cymorth o ffynonellau eraill.
• Dylai llên-ladrad gael ei ystyried yn beth
  difrifol iawn am ei fod yn golygu torri rheolau.
• Dylid rhestru darllen ategol mewn llyfryddiaeth
  neu restr gyfeiriadau. Nid yw hwn, fodd bynnag,
  yn cael ei marcio.
• Dylid teipio gan ddefnyddio gofod dwbl ac un ochr
  o'r dudalen yn unig.

14
Y diwedd