BILIMSEL ARASTIRMA Y

1
BILIMSEL ARASTIRMA YÖNTEM VE TEKNIKLERI

• Dr. Nejla CAN GÜLERAB Uzmani Iktisat Doktoru

2
KAPSAM

• Arastirma Teknikleri sunusu, arastirma
  yöntemlerindeki farkli anlayislari, yaygin olarak
  kullanilan arastirma tekniklerini, arastirma
  basamaklarini, veri toplama ve analizini,
  yorumunu, rapor yazma esaslarini, kaynakça ve
  dipnot gösterme tekniklerini kapsamaktadir.

3

• Temel amaç arastirma sürecini (sorun belirleme,
  veri toplama, veri analizi ve sonuçlari
  yorumlama) incelemek, belli basli bilimsel
  arastirma yöntemlerini (deneysel yöntem,
  betimleme yöntemi, tarihi yöntem vd.) gözden
  geçirmek ve belirli bir konu hakkinda arastirma
  yapabilmek için gereken literatür bulma, veri
  toplama, verileri degerlendirme ve rapor yazma
  tekniklerini anlatmaktir.

4
  I- ARASTIRMA TEKNIKLERI ASAMALARI

• Belirlenen bir konuda arastirma yapilirken, belli
  asamalari takip etmek, çalismanin daha hizli ve
  verimli olmasini saglayacaktir. Bu asamalar 8
  baslik altinda toplanabilir.
• Arastirmanin Konusu
• Arastirmanin Amaci ve Önemi
• Arastirmanin planlanmasi
• Problem Cümlesi
• Kaynak Taramasi (Anahtar kelimeler, veri toplama
  yöntem ve teknikleri Veri türleri/kaynakça
  (ilgili kurumlar, kütüphaneler, ilgili kisiler,
  internet) Verileri toplama/siniflandirma)
• Varsayimlar
• Tanimlar ve Sinirliliklar (Arastirmanin içerigi,
  Basliklar/alt basliklar)
• Yazim/sunum (rapor yazma teknikleri)

5
Bilimsel arastirmada verilen bir arastirma
konusunu

• Bilimsel arastirma yöntemlerine uygun olarak
  yürütebilmek,
• Arastirma sonucuna uygun çözüm önerileri
  gelistirebilmek,
• Arastirma konusuna ait çözüm önerilerini analiz
  edebilmek,
• Bilimsel kurallara uygun olarak rapor edebilmek,
• Arastirma konusuna uygun amaç, önem, varsayim,
  sinirlilik ve tanimlari yazabilmek,
• Arastirma amacina uygun veri toplama aracini
  uygulayabilmek,
• Arastirma verileri üzerinde temel istatistiksel
  islemler ve çözümlemeler yapabilmek,

6

• Bulgularin yorumlanmasi ile ilgili özellikleri
  açiklayabilmek,
• Arastirmada elde edilen bulgulari
  yorumlayabilmek,
• Arastirma sonucuna göre öneriler gelistirebilmek,
  
• Yapilan arastirmayla ilgili özet yazabilmek,
• Arastirma raporunun yaziminda dikkat edilmesi
  gereken kurallari açiklayabilmek,
• Kurallarina uygun olarak raporlastirabilmek,
• gerekmektedir.

7
Bilimsel bir arastirma iki evreden olusur.
Bunlar

•  A-Arastirma Teknikleri  (Arastirmanin Amaci ve
  Önemi, Veri Toplama Teknikleri)
• B-Arastirma Teknikleri (Rapor Yazma Teknikleri) 
•  

8
A. ARASTIRMA TEKNIKLERI ARASTIRMANIN AMACI VE
ÖNEMI, VERI TOPLAMA TEKNIKLERI

• Arastirma yapilacak konuda, amaci ortaya tam
  koyabilmek, çalismanin önemini vurgulamak,
• Bilimsel arastirma teknikleri dogrultusunda,
  seçilen konu üzerinde arastirma yaparak, degisik
  kaynaklardan veri toplamak ve elde edilen
  verileri dogru olarak analiz edebilmek.
• Veri türleri
• 1-Belgesel tarama (kütüphane)
• 2-Gözlem
• 3-Görüsme
• 4- Yazisma
• 5-  Internet
• Çalismanin bu asamasinda dikkat edilmesi gereken
  hususlar asagida özetlenmistir.

9

• Seçtigi konuyla ilgili kaynak taramasi yapabilmek
  
• 1. Konuyla ilgili kaynak eser ve kisileri
  belirleyip yazma
• 2. Kaynak taramasi için uygun bir plân hazirlama
• 3. Kütüphane çalismalarinda katalog kullanma
• 4. Yararlandigi kaynak ve kisilerden elde ettigi
  bilgileri not ve fislere yazma
• 5. Basin yayin organlarini takip ederek konuya
  iliskin bilgileri toplama
• 6- Internetten arastirma yapma

10

• Arastirma konusuna uygun amaç, önem, varsayim,
  sinirlilik ve tanimlari yazabilmek
• 1. Arastirma konusuna uygun olarak arastirmanin
  amacini yazma
• 2. Arastirma konusuna göre arastirmanin önemini
  yazma
• 3. Arastirmanin dayandigi temelleri yazma
• 4. Arastirma konusunun sinirliliklarini yazma
• 5. Arastirma konusuna uygun tanimlari yazma

11

• Arastirma verileri üzerinde temel istatistiksel
  islemler ve çözümlemeler yapabilmek
• 1. Elde ettigi verileri amacina uygun olarak
  siniflayip yazma
• 2. Siniflandirdigi veriler üzerinde gerekli olan
  istatistiksel islemleri yapma
• 3. Verileri tablo halinde gösterme
• 4. Sonuçlari kontrol etme

12

• Bulgularin yorumlanmasi ile ilgili özellikleri
  açiklayabilmek
• 1. Bulgularin nasil yorumlanacagini yazma
• 2. Yorumlamada dikkat edilmesi gereken
  özellikleri yazma
• 3. Bulgularin yorumlanmasini örnek vererek
  açiklama
• Arastirmada elde ettigi bulgulari yorumlayabilmek
  
• 1. Istatistiksel tekniklerle elde ettigi
  bulgulari yazma
• 2. Bulgular dogrultusunda yorumunu yazma
• 3. Yaptigi yorumun dogrulugunu tabloya göre
  kontrol ederek yazma

13

• Arastirma sonucuna göre öneriler gelistirebilmek
• 1. Arastirma sonuçlarina dayali olarak
  gerçeklestirilebilecek öneriler yazma
• 2. Bu önerileri önemine göre siralayip yazma
• Yaptigi arastirmayla ilgili özet yazabilmek
• 1. Arastirmanin tüm asamalarini özetleyerek yazma
  
• 2. Yazdigi özeti, arastirmanin ilgili bölümüne
  yerlestirme

14
B-ARASTIRMA TEKNIKLERIRAPOR YAZMA TEKNIKLERI 

•  I-Arastirma raporunun yazilmasinda temel
  kurallar
• 1-Bilimsel kurallar
• 2-Içerik ile ilgili kurallar
• a-Alintilarin kullanilmasi
• b-Dipnotlarin yazilmasi
• -Kaynak belirtme amaçli dipnot
• -Ek bilgi verme amaçli dipnot

15
II-Arastirma raporunun yazilmasi  1-Ön bölüm

•                                      .
• a-Baslik sayfasi
• b-Önsöz
• c-içindekiler
• d-Listeler

16
2-Ana bölüm/Metin

• a-Giris
• -Problem
• -Amaç
• -Önem
• -Sinirliliklar
•  -Tanimlar
• b-Kaynak arastirmasi
• c-Materyal ve yöntem
• -Evren ve örneklem
• -Arastirma modeli
• -Veriler ve toplanmasi
• -Verilerin islenmesi
• d-Arastirma sonuçlari e-Tartisma
• f-Sonuç
• g-Öneriler
• h-Özet

17
3-Arka bölüm

• a-Ekler
• b-Kaynaklar listesi
• Çalismanin bu asamasinda dikkat edilmesi gereken
  hususlar asagida özetlenmistir.

18

• Raporlastirma ile ilgili temel kavramlar bilgisi
• 1. Rapor, dipnot, kaynakça, metodoloji
  kavramlarinin tanimlarini yazma
• 2. Verilen bir kavramin tanimini, verilen bir
  dizi tanim arasindan seçip isaretleme
• 3. Verilen bir dizi kavramla, bir dizi tanimi
  eslestirip isaretleme
• Arastirma raporunun bölümlerini siralayabilmek
• 1. Arastirma raporunda bulunmasi gereken
  bölümleri sirasiyla yazma
• 2. Sirasi karisik verilen bölümleri siraya koyma
• 3. Verilen bir bölümde bulunmasi gereken ögeleri
  yazma

19

• Arastirma raporunun yaziminda dikkat edilmesi
  gereken kurallari açiklayabilmek
• 1. Arastirma raporunun yazilmasinda dikkat
  edilmesi gereken kurallari yazma
• 2. Raporlastirmada kullanacagi dilin
  özelliklerini açiklama
• 3. Kapak düzeninin nasil olacagini yazma
• 4. Raporlastirmada kâgit düzeninin nasil
  olacagini yazma
• 5. Raporlastirmada baslik ve paragraf düzeninin
  nasil olacagini yazma
• 6. Raporlastirmada sekil ve tablolarin
  yerlestirilmesinde dikkat edilecek özellikleri
  açiklama
• 7. Dipnot yaziminda dikkat edilmesi gereken
  kurallari açiklama
• 8. Alinti yapilirken dikkat edilmesi gereken
  kurallari açiklama
• 9. Kaynakça yaziminda dikkat edilmesi gereken
  kurallari açiklama
• 10. Özet yazmada dikkat edilmesi gereken
  kurallari açiklama

20
II-SAGLIK VE AVRUPA BIRLIGI KONUSUNDA BAZI WEB
SAYFALARI

• A- AVRUPA BIRLIGI KONUSUNDA BAZI WEB SAYFALARI
• AB ana sürücüsü (11 dilde)
• http//www. Europa.eu.int.
• AB Komisyonu Türkiye temsilciligi
  (Ingilizce-Türkçe)
• http//www. Deltur.cec.eu.int
• AB Genel Sekreterligi, euturkey
• http//www. abgs.gov.tr
• AB haber bülteni
• http//www. abhaber.com

21
PROJE KONUSUNDA BAZI WEB SAYFALARI

• TAIEX
• http//cadmos.carlbro.be/intro.asp
• Twining El Kitabi
• http//europa.eu.int/comm/enlargement/pas/twining
• Avrupa Birligi Saglik ve Tüketiciyi Koruma Genel
  Müdürlügü
• http//europa.eu.int/comm/health/index_en.html

22

• 6.Çerçeve Programi
• http//europa.eu.int/comm/research/fp6/index_en.ht
  ml
• e-posta (Genel Sorular) info_at_fp6.org.tr
• Gida, Biyoteknoloji ve Saglik Ulusal Irtibat
  Kisisi
• http//cordis.lu/ist/ka3/digicult/newsletter.htm
• Partner Bulmak Için http//cordis.lu/fp6/partners
  .htm
• Yeni Halk Sagligi Programi
• http//europa.eu.int/comm/health/ph_programme/prog
  ramme_en.htm

23
B-SAGLIK BAKANLIKLARININ WEB SAYFALARI

• Türkiye http//www. Saglik.gov.tr
• 1-AB Ülkeleri Saglik Bakanligi Web siteleri
• Almanyahttp//www. bmgs.bund.de
• Belçikahttp//www. minsoc.fgov.be
• Danimarkahttp//www. im.dk
• Finlandiya http//www. stm.fi
• Fransa http//www. sante.gouv.fr
• Hollanda http//www. minvws.nl
• Ingiltere http//www. doh.gov.uk
• Irlanda http//www. Doh.ie
• Ispanya http//www. msc.es
• Isveç http//www. sos.se
• Italya http//www. ministerosalute.it
• Yunanistan http//www. ypyp.gr

24
2-Aday Ülkeler Saglik Bakanligi Web Siteleri

• Bulgaristan http//www. mh.government.bg
• Çek Cum. http//www. mzcr.cz
• Polonya http//www. mzios.gov.pl
• Slovenya http//www. sigov.si/vrs/ang/ang-text/mi
  nistrires/ministry-of-health.html

25
III- ARASTIRMA TEKNIKLERI HAKKINDA ÇESITLI
KAYNAKLAR

• Earl Babbie, The Practice of Social Research. 9th
  ed. Belmont, CA Wadsworth, 2001. (ISBN
  0534574742)
• Engin Yildirim ve digerleri, Sosyal Bilimlerde
  Arastirma Yöntemleri SPSS Uygulamali. Adapazari
  Sakarya Kitabevi, 2001. (ISBN 9758644009)
• Niyazi Karasar, Bilimsel Arastirma Yöntemi
  Kavramlar, Ilkeler, Teknikler. 7. bs. Ankara 3A
  Arastirma Egitim, Danismanlik Ltd. Sti., 1995.
• Saim Kaptan, Bilimsel Arastirma ve Istatistik
  Teknikleri. 10. bs. Ankara Tekisik, 1995.
• Halil Seyidoglu, Bilimsel Arastirma ve Yazma El
  Kitabi.. 8. bs. (Güzem Yayinlari, No. 15)
  Istanbul Güzem, 2000.
• Kate L. Turabian, A Manual for Writers of Term
  Papers, Theses, and Dissertations. 5th ed.
  Chicago University of Chicago, 1987.

26

• Niyazi Karasar, Arastirmalarda Rapor Hazirlama.
  8. bs. 3A Arastirma Egitim, Danismanlik Ltd.
  Sti., 1995.
• Rauf Arikan, Arastirma Teknikleri ve Rapor Yazma
  . 3. bs. Ankara Gazi Kitabevi, 2000.
• R.K. Schutt, Investigating the Social World. 2d
  ed. Thousand Oaks, CA Pine Forge Press, 1999.
• Ali Yildirim ve Hasan Simsek, Sosyal Bilimlerde
  Nitel Arastirma Yöntemleri. 2. bs. Ankara
  Seçkin, 2000.
• Nilgün Köklü ve Sener Büyüköztürk, Sosyal
  Bilimler Için Istatistige Giris. Ankara Pegem A
  Yayincilik, 2000.
• Arthur W. Hafner, Descriptive Statistical
  Techniques for Librarians. 2d ed. Chicago ALA,
  1998.
• William Strunk, Jr. and E.B. White, The Elements
  of Style. 3d ed. New York MacMillan, 1979.

27

• Wayne Booth, Gregory G. Colomb and Joseph M.
  Williams, The Craft of Research. Chicago
  University of Chicago, 1995.
• Charles H. Busha and Stephen P. Harter, Research
  Methods in Librarianship Techniques and
  Interpretation. New York Academic Press, 1980.
• John Martyn and F. Wilfrid Lancaster,
  Investigative Methods in Library and Information
  Science An Introduction. Arlington, VA
  Information Resources Press, 1981.
• A. Aziz, Arastirma Yöntemleri-Teknikleri ve
  Iletisim. Gnsl. 2. bs. Ankara Turhan Kitabevi,
  1994.
• A.Day Robert, Bilimsel bir makale nasil yazilir
  ve yayimlanir?, çev Gülay Askar Altay, TÜBITAK,
  4bs. 1998
• Türkkaya Ataöv, Bilimsel Arastirma El Kitabi,
  savas yayinlari, 2.bs.1989
• Arthur H.Cole, Karl W Bigelow, Tez hazirlama el
  kitabi, Inkilap yayinlari, 2bs.
• Internet arama motorlari (google, yahoo, netbul,
  arabul, arama, hemenbul com)

28
KAYNAKCA

• Türkkaya Ataöv, Bilimsel Arastirma El Kitabi,
  savas yayinlari, 2.bs.1989
• Arthur H.Cole, Karl W Bigelow, Tez hazirlama el
  kitabi, Inkilap yayinlari, 2bs.
• Internet (google)