Amphibia - czynna ochrona plaz

1
Amphibia - czynna ochrona plazówkampania
edukacyjna skierowana do mieszkanców woj.
kujawsko-pomorskiego
Projekt pn. Amphibia czynna ochrona plazów
sfinansowano ze srodków Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu
2

• Cele projektu
• podniesienie swiadomosci ekologicznej
  spoleczenstwa w zakresie ochrony plazów,
• obalenie negatywnych przesadów dotyczacych tej
  grupy zwierzat,
• zwiekszenie zaangazowania spoleczenstwa w sprawy
  ochrony przyrodniczego
• podniesienie swiadomosci ekologicznej
  spoleczenstwa w zakresie zagrozen dla bytowania
  plazów wynikajacych z niezgodnego z zasadami
  zrównowazonego rozwoju korzystania ze srodowiska.

3

• Opis projektu
• realizowany na terenie woj. kuj-pom.
• skierowany do uczniów i nauczycieli klas IV-VI
• szkól podstawowych, gimnazjalnych i
  ponadgimnazjalnych,
• dzialania do realizacji
• promocja i koordynacja projektu pn. Amphibia -
  czynna ochrona plazów,
• warsztaty edukacyjne dla nauczycieli przyrody i
  biologii,
• organizacja wystawy plakatowej na terenie szkól,
• organizacja zajec monitoringowych dla uczniów,
• przeprowadzenie kampanii medialnej,
• wykonanie i ustawienie stanowisk do badan
  ekologii stawu.

4

• Efekty projektu
• organizacja warsztatów dla 35 nauczycieli
  przyrody i biologii z woj. kujawsko-pomorskiego,

5

• Efekty projektu
• przeprowadzenie przez uczniów i nauczycieli badan
  monitoringowych w 28 szkolach

S.P. Zakrzewek
Zespól Szkól w Dabrowie Chelminskiej
Zespól Szkól w Lubiance
S.P. Kowalewo Pomorskie
6

• Efekty projektu
• organizacja wystawy plakatowej w 31szkolach,
• zamieszczenie materialów edukacyjnych plakatów
  w obiektach, autobusach gminnych z woj.
  kujawsko-pomorskiego,

7

• Efekty projektu
• zakup srodków dydaktycznych w postaci
  przewodników i zestawów do badan wody,
• przygotowanie stanowisk do zajec z zakresu
  ekologii stawu na terenie Szkoly Lesnej na
  Barbarce,

8

• Efekty ekologiczne projektu
• podniesienie swiadomosci ekologicznej dzieci i
  mlodziezy w zakresie ochrony plazów,
• podniesienie swiadomosci ekologicznej
  spoleczenstwa w zakresie zagrozen dla bytowania
  plazów, wynikajacych z niezgodnego z zasadami
  zrównowazonego rozwoju korzystania ze srodowiska,
• wskazanie sposobów korzystania z zasobów
  srodowiska zapewniajacych zrównowazony rozwój,
• zwiekszenia poparcia spolecznego dla inicjatyw
  majacych na celu ochrone gatunków zagrozonych,
• rozwijanie wsród mlodziezy i dzieci zamilowan
  przyrodniczych oraz wrazliwosci na potrzeby
  srodowiska naturalnego.

9

• Lista placówek oswiatowych bioraca
• udzial w projekcie

NAZWA SZKOLY OPIEKUN
Szkola Podstawowa w Wiecborku Grazyna Lazanowska
Szkola Podstawowa nr 1 w Gniewkowie Agata Sokolowska Agnieszka Bochat
Zespól Szkól nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu - Dobrzyniu Anna Puchalka
Zespól Szkól im. J. Korczaka w Lubiance Anna Socha Hanna Hermann
I Liceum Ogólnoksztalcace w Zninie Anna Strzelecka
Szkola Podstawowa w Mlyncu Barbara Winkler
Szkola Podstawowa w Ostaszewie Beata Dembinska
Szkola Podstawowa w Zadusznikach Beata Wyrzykowska
Zespól Szkól nr 15 w Toruniu Grazyna Walecka- Trocha Bernadeta Jankowska
NAZWA SZKOLY OPIEKUN
Szkola Podstawowa w Peperzynie Bozena Betyn
Szkola Podstawowa w Zakrzewku Dorota Los
Szkola Podstawowa w Kowalewie Pomorskim Elzbieta Kuciak-Olszewska
Szkola Podstawowa w Samsiecznie Elzbieta Mikolajczyk
Zespól Szkól w Karnkowie Elzbieta Wojciechowska
Gimnazjum w Zespole Szkól nr 1 w Lysomicach Ewa Szczepanska
Szkola Podstawowa w Starogrodzie Grazyna Bukowska
Szkola Podstawowa w Zawdzie Grazyna Kolodziejska Ewa Bartkowska
Szkola Podstawowa nr 11 w Toruniu Grazyna Kruszka Jedrzej Izycki Maria Narczewska
10
Lista placówek oswiatowych bioraca
udzial w projekcie
NAZWA SZKOLY OPIEKUN
Zespól Szkól w Wystepie Violetta Binias
Szkola Podstawowa w Dobrzejewicach Iwona Kosek
Zespól Szkól nr 8 w Toruniu Jolanta Kosiorek
Zespól Szkól SP i Gimnazjum im. Ziemi Kujawskiej Lidia Pomianowska Lidia Tuszynska
Szkola Podstawowa w Zespole Szkól nr 1 w Lysomicach Lucyna Góralska
Gimnazjum nr 1 im. Ziemi Kujawskiej w Gniewkowie Maciej Stysial
Szkola Podstawowa nr 3 w Toruniu Maria Kuroczycka Izabela Gozdzikiewicz
Zespól Placówek Oswiatowych w Wielgiem Teresa Wlodarska
Szkola Podstawowa w Nadrozu Wioletta Majewska
11
Podsumowanie wyników akcji
12
RODZAJE ZBIORNIKÓW WODNYCH ZLOKALIZOWANYCH W
CZASIE AKCJI
Rodzaj zbiornika wodnego Liczba odnotowanych akwenów
Jezioro 25
Staw rybny 24
Zbiornik przeciwpozarowy 7
Torfowisko 2
Staw parkowy 8
Wyrobisko 1
Rów melioracyjny 2
Inne 7
SUMA 76
13
Parametry chemiczne zbiornika
Dobrym wskaznikiem eutrofizacji i jakosci wody
jest stezenie zwiazków azotu. Wystepuje on w
wodzie w formie jonów azotanowych III lub V i
amonowych.

1. Kowalewo Pomorskie
2. Biskupice
3. Dobrzejewice
4. Znin, j.Czaple
5. Golub Dobrzyn, starorzecze
6. Jez. Wiecborskie
7. Zaduszniki
8. Nadróz, zb.7
9. Nadróz, zb.5
10. Zakrzewek, staw
11. Starogród
12. Torun, Park Bydgoski
13. Lysomice, park przydworski
14. Lysomice, zbiornik ppoz.

Lubianka
14
Lp. NO3 NO2 NH4 pH
1 10 0,1 0,2 7
2 5 0,02 0,05 7
3 10 0,02 0,05 9
4 4 0,02 0,05 7
5 1 0,02 0 7,5
6 10 0,02 0,2 8
7 0 0,02 0,05 8
8 10 0,02 0,2 9
9 10 0,02 0,2 7
10 0 0,02 0,05 9
11 10 0,02 0,05 9
12 0 0,02 0,1 8
13 0 0,02 0,2 8
14 8 0,02 0,2 8
Obecnosc amoniaku, przy niewielkim stezeniu
azotanów (III) swiadczy o swiezym
zanieczyszczeniu wody sciekami. Jezeli amoniak i
jony azotanowe (III) wystepuja w zblizonych
stezeniach moze to swiadczyc o dawnym
zanieczyszczeniu. Zdecydowana przewaga jonów
azotanowych (V) swiadczy o procesie
samooczyszczania wód po dawnym zanieczyszczeniu.
15
MAKSYMALNE LICZBY STWIERDZEN OSOBNIKÓW PLAZÓW W
WYBRANYCH DO OBSERWACJI ZBIORNIKACH
Gatunki plazów Zaduszniki Samsieczno Karnkowo Torun Podgórz Lysomice park przydworski Golub Dobrzyn Wielgie, zbiornik 1 Wielgie, zbiornik 2 Jezioro Wiecborskie Torun, staw przy szpitalu
Zaba trawna 35 11 50 58 15 5 40 64 8
Zaba moczarowa 3 1 3
Zaba jeziorkowa 15 1 1 10
Zaba smieszka 3 2 112
Zaba wodna 35 15 10 20 1 117 12
Rzekotka drzewna 3 3 1 5
Ropucha szara 2 5 100 2 1 1 30
Grzebiuszka ziemna 1 1
Kumak nizinny 5 1
Duze zanieczyszczenie zbiorników, silna izolacja
wplywaja na liczebnosc plazów.
16
Gatunki plazów Lysomice zbiornik ppoz. Nadróz zb.5 Nadróz zb.7 Nadróz zb.11 Dabrowa Biskupia zb.1 Dabrowa Biskupia zb.2 Starogród Chelminski Znin, jezioro Czaple
Zaba trawna 28 20 42 5 4 3 25
Zaba moczarowa 7 6
Zaba jeziorkowa 4 5 9
Zaba smieszka 3 8 5
Zaba wodna 3 60 65 32 32 48 4 95
Rzekotka drzewna 2 6 1
Ropucha szara 2 5 1 2 7 2
Kumak nizinny 4 2
Otoczenie szkoly jest niezwykle bogate w
zbiorniki wodne. Mozaikowosc i dostepnosc
zbiorników dla zwierzat sprzyja ich róznorodnosci.
17
Gatunki plazów Torun Park Bydgoski Torun zbiornik przy szosie Bydgoskiej Zakrzewek rów melioracyjny Zakrzewek - staw Zakrzewek wyrobisko zwirowe Kowalewo Pomorskie rów melioracyjny Biskupice Slomowo Lubianka - Kozielec Dobrzejewice
Zaba trawna 10 20 8 10 8 4
Zaba moczarowa 11 5 10 30 4 18 7
Zaba jeziorkowa 20 40 9 3 9
Zaba smieszka 6 2 15 9
Zaba wodna 29 5 3 10 4 2 4 13
Rzekotka drzewna 2 1 3
Ropucha szara 6 1 1 1 3
Ropucha zielona 2
Traszka zwyczajna 2 5
Rów posluzyl jako miejsce rozrodu gatunkom
wczesnowiosennym. Pózniej zwierzeta nie mogly z
niego korzystac gdyz wysechl.
18
Laczne liczby osobników plazów
Gatunek Liczba osobników
Zaba trawna 473
Zaba moczarowa 105
Zaba jeziorkowa 126
Zaba smieszka 165
Zaba wodna 619
Rzekotka drzewna 27
Ropucha szara 172
Grzebiuszka ziemna 2
Kumak nizinny 12
Ropucha zielona 2
Traszka zwyczajna 7
19

• Struktura dominacji we wszystkich próbach jest
  zblizona. Widac to równiez przy podsumowaniu
  zebranych wyników.
• Wynika to z tego, ze najczesciej spotykanymi
  gatunkami byly zaba trawna Rana temporaria, zaba
  wodna Rana esculenta i ropucha szara Bufo bufo.

http//www.fotografie.waw.pl
www.herpetologia.waw.pl
www.herpetologia.waw.pl
Fot. J. Mazgajska
20
Przyczyny smiertelnosci plazów

• Za najczestsze przyczyny smiertelnosci plazów
  uznano ruch samochodowy, który utrudnial migracje
  tych zwierzat. Najbardziej drastyczne dane
  pochodza z Karnkowa, gdzie uczniowie znalezli w
  poblizu zbiornika przeszlo sto martwych
  osobników. Wiekszosc badanych zbiorników lezy w
  poblizu szos na co wskazuja mapki wykonywane
  przez uczniów.

http//www.celestynow.pl
Amanda Wawrzyniak, Samsieczno
21
Co zrobic gdy chcemy zaopiekowac sie waznym dla
zwierzat obszarem?

• "Uzytkami ekologicznymi sa zaslugujace na ochrone
  pozostalosci ekosystemów, majacych znaczenie dla
  zachowania róznorodnosci biologicznej - naturalne
  zbiorniki wodne, sródpolne i sródlesne oczka
  wodne, kepy drzew i krzewów, bagna, torfowiska,
  wydmy, platy nieuzytkowanej roslinnosci,
  starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamience,
  siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich
  lub chronionych gatunków roslin, zwierzat, i
  grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnazania lub
  miejsca sezonowego przebywania."

Ustawa o ochronie przyrody z 2004 roku
22
Zalozenia projektu pn. Amphibia czynna
ochrona plazów 2009

• Przeprowadzenie zajec edukacyjnych dla dzieci i
  mlodziezy z woj. kujawsko-pomorskiego (zajecia na
  terenie Osady Lesnej - 30 grup/klas, opracowanie
  i druk plansz edukacyjnych wykonanych na
  materiale nieprzemakalnym),
• Wystawa na terenie szkól z województwa
  kujawsko-pomorskiego,
• Zajecia monitoringowe dla uczniów z woj.
  kujawsko-pomorskiego w okresie marzec-czerwiec
  (prowadzenie pierwszych zajec monitoringowych
  przez pracownika Szkoly Lesnej, opracowanie
  broszury podsumowujacej projekt, przeprowadzenie
  w okresie wrzesien- listopad spotkan na temat
  zagrozen i ochrony plazów na terenie placówek
  objetych monitoringiem),
• Kampania medialna na terenie województwa
  kujawsko-pomorskiego
• (przekazanie plakatów do gmin, szkól i
  placówek kulturalnych)