Title: SOCIALE PLATTEGROND
1SOCIALE PLATTEGROND
2Programma vandaag
- Welzijn en Welvaart in verandering (10.30
12.00) - Het Algemeen Welzijnswerk
- Geestelijke Gezondheidszorg (13.00 14.30)
- Personen met een Handicap (14.45 16.00)
3Welzijn en welvaart in verandering belangrijke
evoluties
- nachtwakerstaat (einde 19 E. tot )
- moderne welvaartstaat (vanaf 1945 tot )
- de actieve welvaartstaat vanaf 1990
4- Nachtwakerstaat de overheid beperkt zich tot
instaan voor fysieke veiligheid burgers via
leger en politie - Vanaf late 19 eeuw - 20 eeuw geleidelijke
uitbouw van een Welvaartstaat (Rijnlandmodel of
Continentaal model) - 1865 ASLK spaarkas arbeiders onderlinge
bijstand - 1891 Encycliek Rerum Novarum
- 1900 wet op arbeidsovereenkomsten
- 1919 algemeen enkelvoudig stemrecht mannen (1948
vrouwen) - 1912 subsidiëring van de ziekenfondsen etc.
5- Institutionele uitbouw van de overlegeconomie en
van de sociale zekerheid tijdens de oorlog
Ontwerp van overeenkomst van sociale
solidariteit 28 april 1944 - met reële uitbouw na de oorlog van
welvaartsstaat
6De welvaartsstaat
- een samenlevingsvorm waarbij een aantal
grondrechten van de burger, met het oog op zijn
materiële welvaart en de bevordering van zijn
kansen tot ontplooiing, binnen een wettelijk
raamwerk, effectief gewaarborgd worden. Dit
alles binnen het raam van een parlementaire
democratie en met behoud van een markteconomische
productiewijze. (H. Deleeck. 2008.)
7- De actieve welvaartstaat vandaag
- de burger moet actief streven naar participatie
en sociale integratie - rechten en plichtendiscours
- arbeid is de beste vorm van integratie en van
participatie
8Welzijnsbeleid een kluwen?
- Europees niveau vb. arbeid en minimum lonen -
armoedebestrijding - Federaal niveau vb. RSZ delen van de
gezondheidszorg - Vlaamse Gemeenschap vb. Welzijn - GGZ
- Provincie vb. netwerking met strategische
bovenlokale samenwerking sociale kaart en
sociale planning - impulsbeleid - Lokaal niveau en Gemeenten vb. decreet lokaal
sociaal beleid coördinerende rol voor lokaal
sociaal beleid - huizen van het kind
9Wat zijn tendensen de belangrijkste
- Van aanbod naar vraag-gestuurde zorg
- De cliënt moet de regie behouden
- Er moet een gediversifieerd aanbod bestaan
- Meer participatie van de zorgvrager in het beleid
- Empowerment als uitgangspunt empowerment als
het proces van versterking waarbij individuen,
organisaties en gemeenschappen greep krijgen op
hun eigen situatie en hun omgeving.
10- Professionalisering van de zorg maar
gelijktijdige tendensen naar de-professionaliseri
ng accent op mantelzorg, eigen kracht
conferenties, etc. - Vermaatschappelijking van de zorg of
- de-institutionalisering
- verandering in organisatiemodel en nieuwe visie
op zorg - zorg in de omgeving van de cliënt
- zorg in netwerken van zorg
11- Schaalvergroting van de organisaties en
gelijktijdig nieuwe kleinschalige initiatieven - CAWs
- fusies ziekenhuizen,
- fusies en netwerkvorming in sector RVT , etc.
- maar ook co-housing en sociaal artistiek werk
en kringloopwinkel en - Decentralisatie van bevoegdheden en gelijktijdige
centralisering naar Europees niveau - Welzijn op gemeenschapsniveau
- Lokaal sociaal beleid
- Enveloppefinanciering
12- Vermarkting van de zorg
- sector van de kinderopvang
- sector van de verzorgingstehuizen
- private initiatieven in sector personen met een
handicap (Terzake op maandag 7/10/2013) - Universeel versus selectief
- het Matteüseffect (Matteüs 13 12) Want wie
heeft, die zal gegeven worden, en hij zal
overvloedig hebben
13- Kwaliteitszorg en de zelfevaluaties
- Hulpverlening en ICT de nieuwe media
- Online hulpverlening
- Sociale media
- Zoeken en vinden (digitale sociale kaart)
- Virtueel ontmoeten en seniorenzorg
- Flanders Care
14- Integraal werken
- van categoriaal naar inclusief
- OF
- categoriaal waar nodig inclusief waar mogelijk
- werken in netwerken met naadloze overgangen
zorgcoördinatie - Preventief en proactief werken
- opvoedingsondersteuning
- borstkanker-screening etc.
15Hulpverlening
- Een schets van de sectoren
16Het Algemeen Welzijnswerk
- Een private partner en een publieke partner
17(No Transcript)
18De private partner het Algemeen Welzijnswerk
- Korte historiek
- - van 142 naar 35 naar 11 CAWs voor Vlaanderen
in 2014 - - Voor West-Vlaanderen blijven er drie
- Zuid West Vlaanderen Kortrijk Menen Waregem
- huidige CAW Piramide en CAW Stimulans
- Centraal West-Vlaanderen Roeselare- Ieper
- huidige CAW De Papaver en CAW Midden
West-Vlaanderen - Noord West Vlaanderen Brugge en Middenkust
- huidige CAW Regio Brugge en CAW Middenkust
- en hebben meerdere lokale steunpunten
19Er zijn echter twee types CAW
- De autonome Centra Algemeen Welzijnswerk
- De Centra voor Tele-onthaal 1 per provincie
- Dus West-Vlaanderen heeft eigenlijk 1 private
CAWs - Tot 2009 ook nog centra algemeen welzijnswerk in
het kader van de ziekenfondsen zijn sinds 2010
ondergebracht binnen het woonzorgdecreet en
noemen opnieuw diensten maatschappelijk werk
20Wat is hun kerntaak?
- De toegankelijkheid van de maatschappelijke
voorzieningen bevorderen en hun bereikbaarheid
effectief helpen realiseren - Problemen inzake sociale integratie en
bevredigend persoonlijk functioneren voorkomen - Oplossingen aanbieden voor de gebruikers
21Hoe organiseren ze zich
- Kern in concrete werking is vandaag het centrale
onthaal - zo breed mogelijk,
- laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen
- Gelijktijdig inspanningen ten aanzien van
specifieke doelgroepen jongeren, gedetineerden,
slachtoffers en meest kwetsbare doelgroepen
22- Teams voor gezins- en relationeel werk
- Teams schuldbemiddeling en budgetbegeleiding
- Teams scheidingsbemiddeling en ouderschapsbemiddel
ing - Teams slachtofferhulp
- Jongeren- en advies centra
- De neutrale bezoekruimte
- Dienstverlening interlandelijke adoptie en
adoptie - Inloopcentra
- Teledienst
- Straathoekwerk
23- Crisishulp via participatie in regionaal netwerk
- Voor Kortrijk Crisisnetwerk Kortrijk
- Crisisnetwerk midden West-Vlaanderen
- Crisisnetwerk regio Brugge
- Opvangcentra voor thuisloze mannen, vrouwen en
kinderen, jongeren maar evenzeer zorgwonen en
begeleid wonen - Vluchthuizen (Roeselare voor onze provincie)
- Forensisch Welzijnswerk met hulpverlening aan
gedetineerden - Teams Hulpverlening aan Seksuele Delinquenten
24samengevat
- De CAWs vandaag hebben een erg brede en
toegankelijke eerstelijnswerking met grote
differentiatie naar - doelgroepen
- themas
- werkvormen schakeringen van vindplaatsgericht
werken - en buurtwerking tot therapeutische
hulpverleningsgesprekken in het kantoor en - alle tussenvormen
- De CAWs zitten vandaag ook vaak in actieve
samenwerkingsverbanden met de lokale OCMWs
25Het Algemeen Welzijnswerk
26De publieke Partner Het OCMW
- Korte historiek
- 1925 COO
- 1976 OCMW
- 1980 deels federaal (vb. leefloon), deels
gemeenschapsmaterie en lokaal beleid - 2012 nieuwe OCMW decreet afstemming OCMWs en
gemeenten o.a. voor personeelsaangelegenheden en
OCMW voorzitter maakt deel uit van schepencollege
27Wat is kerntaak
- Centraal De sociale dienst financiële hulp,
administratieve hulp, advies, psychosociale
hulpverlening en pedagogische begeleiding, opvang
van kandidaat vluchtelingen, - Andere diensten thuiszorgdiensten, kinderopvang,
huisvesting, seniorenzorg, straathoekwerk,
buurtwerk, ..
28Hoe organiseren ze zich?
- Via decreet lokaal sociaal beleid (2004) opdracht
tot - (1) werken via een lokaal sociaal beleidsplan en
- (2) uitbouw van informatie, loket en
doorverwijsfunctie via Het Sociaal Huis - Het lokale sociale beleidsplan baseert zich op
het materiaal aangeleverd via het steunpunt
Sociale Planning van de provincie demografische,
sociaal- economische realiteit - Beleidsplan cyclus evaluatie- en keuzemoment
(PDCA) - Prioriteiten/keuzes
- Gemeenten en OCMW samen 1 lokaal sociaal
beleidsplan
29- Het sociaal huis brede algemene
één-informatie-loket - - toegankelijke hulpverlening voor iedereen
- - Alle vragen informatie advies verwijzing
- sociaal huis is ook de samenwerking tussen
lokale partners op de eerste lijn OCMW CAW
welzijnsdienst gemeente thuiszorgdiensten - -
30Samengevat
- Ook OCMWs vandaag hebben een erg brede en
toegankelijke eerstelijnswerking met grote
differentiatie naar - doelgroepen denk aan de seniorenwerking
- themas
- werkvormen schakeringen van vindplaatsgericht
werken - en buurtwerking tot technisch en juridisch
gespecialiseerde budgethulpverlening en
budgetbeheer - Het sociaal huis vervult bij uitstek die
eerstelijnsfunctie en is de netwerk-functie bij
uitstek
31Enkele uitdagingen voor de toekomst
- Stijging armoedecijfers
- Stijging aantal mensen met financiële problemen
- Grote instroom op die eerste lijn inclusie
vergroot nog instroom vb. ook personen met een
handicap worden expliciete doelgroep - Grote complexiteit van vele vragen
- Integraal werken steeds meer in netwerk
samenlevingsopbouw, CAWs, OCMWs, verenigingen
waar armen het woord nemen, thuiszorgdiensten,
32Geestelijke Gezondheidszorg
33(No Transcript)
34Korte Historiek
- Tot midden 20 eeuw Ministerie van Justitie en
grote gesloten niet gedifferentieerde
instellingen buiten de stadskern - Jaren 60 verschuiving naar volksgezondheid en
grote Revolutionaire veranderingen via
medicatie geloof in genezing, geloof in
terugkeer naar de samenleving groeit - Jaren 60 Ambulante geestelijke gezondheidszorg
(1975 1ste decreet op AGGZ) - Ontstaan van familievereniging Similes
- 1976 A T normen en ook a en t (dag- en
nachthospitalisatie) - Jaren 80 en 90 Beschut Wonen (90) en PVT (90)
35- Vandaag artikel 107 uit de ziekenhuiswetgeving
flexibilisering van de zorg, de uitbouw van
zorgcircuits en vooral vermaatschappelijking van
de zorg - Pleidooi voor meer getrapte zorg zelfzorg,
mantelzorg en omgevingszorg, professionele zorg
thuis, via dagopvang of nachtopvang.
residentieel kort en specialistisch - Ook hier weer netwerken
- Inclusief waar mogelijk
- Klemtoon op preventie
- Patiënt als regisseur van de zorg
36Hoe organiseren ze zich
- Psychiatrische ziekenhuizen (AT) vb. Kliniek
Heilige Familie Kortrijk en P.C. O.L. Vrouw van
vrede Menen maar ook Pittem - Psychiatrische afdelingen van algemene
ziekenhuizen (PAAZ) vb. az groeninge en AZ O.L.
Vrouw van Lourdes Waregem - Psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) vb
Heilige Familie samen met Pittem en Menen - Beschut wonen vb De Bolster
- Dagcentra zowel vb. alle ziekenhuizen en PAAZ
afdelingen
37- Psychiatrische thuiszorg vb. project VESTA
Kortrijk - Geestelijke gezondheidszorg vb. CGGZ MandelLeie
vestiging Kortrijk Menen Waregem Izegem
Tielt - Privaat gevestigde psychiaters en
psychotherapeuten - Via Psy 107 ontstaan er nieuwe vormen nl. de
mobiele ambulante teams soms ACT-teams genoemd
(Assertive Community Teams)
38De Kerntaak!
- Opdracht is om zorgregios uit te bouwen die 5
functies realiseren - 1 Preventie vroeg-detectie screening
diagnostiek - 2 Ambulante intensieve behandeling zowel voor
acute als voor chronische problemen - 3 Rehabilitatieteams die werken voor herstel en
inclusie - 4 Intensieve gespecialiseerde residentiële
behandelunits - 5 Specifieke woonvormen en verblijfsformules
wanneer het thuismilieu niet kan instaan voor de
zorg
39- Sector werkt steeds via multidisciplinaire teams
- Hulpverlening in CGGZ is niet gratis beperkte
bijdrage afhankelijk van inkomen - Aandacht voor preventie neemt toe hoge
suïcidecijfers in ons land, hoge cijfers
depressie en medicatie
40(No Transcript)
41In 2007 bedroeg de incidentie van suïcide in
Vlaanderen 22,6 per 100.000 inwoners voor mannen
en 9.8 voor vrouwen. Dit zijn 14,7 suïcides per
100.000 inwoners of gemiddeld 2,7 suïcides per
dag. In vergelijking met Frankrijk (14,8),
Duitsland (9,8) en Nederland (8,7) heeft
Vlaanderen daarmee een van de hoogste
suïcidecijfers in West-Europa. (p.1) Steunpunt
WVG Onderzoek naar verklarende factoren voor de
verschillen in suïcidecijfers in Vlaanderen in
vergelijking met Europese landen. Onderzoeker
Alexandre Reynders Promotor Prof. dr. Chantal
Van Audenhove co-promotor Prof. dr. Cornelis
Van Heeringen, Prof.dr. Jan De Maeseneer
421 op de 7 Belgen (15) wordt gedurende zijn leven
zwaar depressief. Dat is de conclusie van een
wereldwijd onderzoek in opdracht van de
Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Daarmee komt
België op de 7de plaats in de rangschikking, na
onder andere Frankrijk (21) en Nederland (18).
Meer dan 30 procent van de bevolking in
Frankrijk, de VS en Nederland heeft al ooit een
depressieve periode meegemaakt.
43(No Transcript)
44Specifieke doelgroep specifieke voorzieningen
middelenafhankelijkheid en verslaving
- Mantelzorg en zelfhulp AA Al-Anon Al-Ateen,
zelfhulpgroepen voor gokverslaafden, praatgroepen
voor ouders, gebruikers - Straathoekwerk (jaren 80) straathoekwerk OCMW
Kortrijk - Eerstelijnshulpverlening zoals huisartsen, CAWs,
JIAC werkingen - Specifieke ambulante centra gespecialiseerde
equipes binnen de CGG, maar ook MSOC
gespecialiseerd voor druggebruikers
(harm-reduction model) Antenne MSOC-Kortrijk in
8urenhuis
45- Specifieke afdelingen voor alcohol en
drugshulpverlening zowel in PAAZ als in
Psychiatrische ziekenhuizen az groeninge, PC
Pittem, - De therapeutische gemeenschappen hebben CIC
crisisinterventiecentra en behandelcentra Kompas
vzw ambulant en residentieel - Spoedopnames van algemene ziekenhuizen hebben ook
een EPSI functie Crisisopvang op Eenheid Spoed
Interventie crisisopvang en stabiliseren
uitbouw van zorg via casemanager
(zorgcoördinator) az groeninge
46Enkele uitdagingen voor de toekomst
- Preventie en vorming
- KOPP werking en familie werking
- Integrale community based zorg met
out-reachende teams - Stigmatisering versus inclusie
47Hulp aan personen met een handicap
48- Korte historiek
- Thuismilieu of psychiatrische instellingen of
grote en weinig gedifferentieerde instellingen - 1965 eerst subsidie voor opvang- en
begeleidingsdiensten - 1967 Fonds voor medische, sociale en
pedagogische zorg voor gehandicapten of Fonds 81 - Invloed jaren 68 en verder nieuwe visies op zorg
ook binnen deze sector professionalisering,
differentiatie, familie als partner,
kleinschaligheid, integratie in samenleving, ..
49- Het Vlaamse Beleid t.a.v. personen met een
handicap wordt vandaag gestuurd door Perspectief
20/20 de beleidsnota van de toekomst. - (studiedag 13/03/2013 VIVES studiegebied SAW info
via leen.vandervorst_at_vives.be) - We komen hier verder op terug
- Eerst het nu
50Hoe omschrijft men een handicap
- Elk langdurig en belangrijk participatieprobleem
van een persoon dat te wijten is aan het
samenspel tussen functiestoornissen van mentale,
psychische, lichamelijke of zintuigelijke aard,
beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en
persoonlijke en externe factoren. - Decreet 7 mei 2004 tot oprichting intern
verzelfstandigd agentschap VAPH
51 De bijzondere actoren
- Het Vlaams Agentschap personen met een Handicap
(VAPH) staat centraal - Wie
- Elke persoon met handicap jonger dan 65
- met verblijfplaats in Vlaanderen of Brussel kan
aanvraag indienen - Procedure start met twee stappen
- Indienen van een aanvraagformulier (kan ook
digitaal) - Opmaak van een multidisciplinair verslag bij een
daartoe erkend multidisciplinair team - Aanvraag wordt voorgelegd aan de provinciale
afdeling van het VAPH
Provinciale Evaluatiecommissie neemt beslissing
voldoet aanvrager aan de eisen om te spreken van
een persoon met handicap?
52- Antwoord is ja dan krijgt men VAPH
erkenning of het PEC-ticket - Zorgvragen worden geregistreerd in de Centrale
Registratie - zorgvraag krijgt code
afhankelijk van dringendheid (nu of
toekomstgericht) - Via CRZ worden de noden van elke regio in kaart
gebracht - dient als basis voor verdeling
van Vlaams budget voor verdeling van uitbreiding
van plaatsen
53VAPH voorziet drie types van ondersteuningsvormen
- 1. Verschaffen van hulpmiddelen en aanpassingen
om het dagelijks leven beter te kunnen
organiseren - aanpassingen woning of aanpassingen wagen of
- hulpmiddelen voor het dagelijks leven
- rolstoel (indien deze arbeidsdeelname bevordert
RIZIV, indien niet VAPH) - 2. Subsidieert voorzieningen en diensten die
instaan voor begeleiding en opvang - 3. Komt tussen via het Persoonlijk
Assistentiebudget (PAB)
54Subsidieert voorzieningen en diensten die instaan
voor begeleiding en opvang
- DOP Dienst Ondersteuningsplan (elke provincie
heeft minstens 1 DOP W.Vl. Brugge) - Doet aan vraagverduidelijking in de fase voor
iemand ingeschreven is in VAPH - resulteert in ondersteuningsplan met nadruk op
getrapte zorg - Zo inclusief mogelijk
- Sociaal netwerk van familie en vrienden
- Algemene welzijnsdiensten
- Indien nodig VAPH erkende handicap specifieke
hulpverlening
55VAPH
Indienen aanvraag Aanvraagformulier Multidiscipli
nair verslag
Provinciale evaluatiecommissie
DOP - vraagverduidelijking Ondersteuningsplan (zo
getrapt mogelijk)
JA Nee
PEC-ticket Registratie zorgvraag in CRZ
56Specifieke hulpverlening
- Rechtstreeks toegankelijke hulp (VAPH CRZ niet
nodig) - Ambulante voorzieningen VAPH
- Thuisbegeleidingsdiensten gezinnen met minder-
of meerderjarige kinderen met - Motorische (Dominiek Savio Hooglede)
- Visueel (Spermalie Brugge)
- Verstandelijke handicap (Start W.Vl. Brugge)
- Autismespectrum stoornis (Victor Roeselare)
- 1/provincie voor motorisch, 1 verstandelijk en 1
autisme, 2 in Vlaanderen voor visueel
57- Begeleid wonen meerderjarigen alle doelgroepen
(Avelgem UBUNTU) - Zelfstandig wonen meerderjarigen met fysieke
handicap (Brugge FOCUS of Oostende Adl Cluster) - Beschermd wonen begeleid wonen is te weinig en
tehuis voor (niet) werkenden te zwaar (Gits,
Proven De Lovie, UBUNTU) - Wonen onder begeleiding van een particulier (WOP)
is ambulante variant op pleegzorg voor
meerderjarigen
58- - Geïntegreerd wonen gelijkt op opvang in tehuis
voor niet- werkenden maar proberen te
integreren in inclusieve woonprojecten
(Kuurne De Branding WAAK) - - Diensten inclusieve ondersteuning of DIO
(UBUNTU, De Branding, ..) de diensten
beschermd wonen en diensten geïntegreerd wonen
gaan vanaf 2013 opgaan in DIO inclusief,
maatgericht, vraag-gestuurd de behoefte moet
duidelijk in kaart gebracht zijn hier komt ook
het - Persoonsgebonden Budget naar voor
59Semi-residentiële en residentiële voorzieningen
- Voor minderjarigen
- Observatie- en behandelcentrum (De Berkjes
Brugge) - MPI Internaat(De Kindervriend)
- MPI Semi-Internaat (De Hoge Kouter)
- Pleegzorg -minder- en meerderjarigen- (Roeselare
Dienst plaatsing in gezinnen, Oikonde
Brugge-Oostende) - Tehuis voor kortverblijf -minder- en
meerderjarigen- (Zonnebloem Heule, UBUNTU Kuurne,
.) - Gaan logeren (minder- en meerderjarigen)
- Multi-Functionele centra!
60- Meerderjarigen
- Tehuis Niet-werkenden (Ubuntu,De Branding,)
hier is nog onderscheid tussen nursing (zware
zorgbehoefte) of bezigheidstehuis (voor anderen) - Tehuis voor werkenden (De Branding, )
- Dagcentrum (De Branding, Ubuntu)
- Begeleid Werken (De Branding, )
61(No Transcript)
62(No Transcript)
63(No Transcript)
64(No Transcript)
65Organisatie van de eigen zorg
- Het persoonlijk assistentiebudget Een PAB is een
budget dat het VAPH je geeft om uw assistentie
thuis, op school of op het werk te organiseren en
te financieren. Vandaar dat je (of uw wettelijke
vertegenwoordiger) in dat geval budgethouder
genoemd wordt. Met het PAB werf je zelf je
assistenten aan, je wordt dus werkgever. - Het persoonsgebonden budget Een PGB is een
budget dat het VAPH aan een persoon toekent om
gedeeltelijk of volledig de eigen ondersteuning
te organiseren en te financieren. Daarbij krijgt
de budgethouder een grote keuzevrijheid en kan
zelf beslissen welke ondersteuning hij waar en
wanneer inkoopt. Je kan een beroep doen op zowel
persoonlijke assistenten als op al dan niet door
het VAPH erkende diensten en voorzieningen.
66De toekomst en de uitdagingen
- Perspectief 2020 het nieuwe ondersteuningsbeleid
voor personen met een handicap. Beleidsnota
minister Vandeurzen
67Samengevat en elk begrip dekt véél
- Met schaarse middelen
- voor een groeiende groep
- meer inclusieve
- vraag-gestuurde en maatgerichte
- kwalitatieve
- getrapte zorg
68- Meer accent op bestaande (niet specifieke) eerste
lijnsvoorzieningen (thuiszorg, dienstencentra,
CAWs, sociale huizen, ) - Gerichte expertise-inbreng onder vorm van
mentorschap en coaching binnen die
eerstelijnsvoorzieningen - Zorgregie op provinciaal niveau moet een stevige
bemiddelingsfunctie en afstemmingsfunctie kunnen
realiseren - Vereenvoudiging regelgeving
- Uitbouw van een lokaal infoloket en elektronisch
opvolgsysteem