Veiligheid en vrijheidsbeperking

1
Veiligheid en vrijheidsbeperking

• Inspectie voor de Gezondheidszorg
• Lucie Claessen
• en
• Elke Marijnusse
• 10 jaar VraagRaak
• Congres Veiligheid 14 november 2009
• www.igz.nl

2
Definitie vrijheidsbeperking Alle
maatregelen (fysiek en verbaal) die de vrijheid
van cliënten beperkenVoorbeelden- buitendeur
of slaapkamerdeur op slot- bedtijden of
bezoektijden- niet toestaan van huisdieren-
bedhekken en onrustbanden- verbod op alcohol
3
VrijheidsbeperkingGeldt voor?
Individuele cliënt of een groep cliënten Is
het vastgelegd en waar? Voor individu in het
zorgplan, voor groep cliënten in
huisregelsWaarom huisregels? Ordelijk verloop
van de huishoudingAfwijken van huisregels?
Vastleggen in het zorgplan Tip- met regelmaat
evalueren en zonodig bijstellen- in overleg en
samenspraak met cliënten- in huiskameroverleg of
in de cliëntenraad
4
MISSIE INSPECTIE - veilige zorg-
zorg die goed helpt- zorg die jou helpt
5
Wat is vrijheidsbeperking?

• Nee zeggen
• als
• ja ook kan

6
Wat vindt de inspectie belangrijk?

• Je mag niemand zomaar beperken!
• Je mag eigen keuzes maken
• Je mag oefenen
• Je hebt inspraak en inzage in je
  ondersteuningsplan

7
Wat opvalt bij de toepassing van
vrijheidsbeperking

• Cliënten en hun ouders praten te weinig mee
• Verzet komt door de beperking (syndroom of
  ziektebeeld)
• Te weinig overleg met anderen
• Begeleiders hebben te weinig kennis
• Vrijheidsbeperking is gewoon
• Er zijn te weinig begeleiders
• Cliënten en hun ouders kennen de klachtenregeling
  niet

8
Waar let de inspectie op?

• Medewerkers herkennen je signalen
• En merken of je je veilig voelt
• De begeleiders hebben verstand van jou
• Er wordt heel goed nagedacht
• Er worden andere mogelijkheden gezocht
• Er wordt met jou, je ouders en anderen overlegd.

9
Vrijheidsbeperking is risicovol!

• Tast kwaliteit van leven aan
• Roept agressie op
• Middelen brengen risicos mee
• Tekortkoming in de zorgverlening (?)

10
Dus

• Vrijheidsbeperking mag niet!
• Samen overleggen en nadenken
• Wat lossen we op
• Is het wel nodig
• Kan het ook anders
• Is het veilig?

11
In gesprek over vrijheidsbeperkingen

• Het begint bij vragen stellen, luisteren en
  doorvragen
• Hoe is het tot stand gekomen?
• Is gekozen voor de minst ingrijpende maatregel?
• Welke afweging is gemaakt?
• Staat dit in verhouding?
• Wie zijn er betrokken geweest bij de
  besluitvorming?

12
In gesprek over vrijheidsbeperkingen

• TIPS
• Moeite met vrijheidbeperking, maak het
  bespreekbaar!
• Een goede voorbereiding is het halve werk!
• Een voorbespreking is zinvol met een
  cliëntvertrouwenspersoon, pber, ouder of
  vertegenwoordiger
• Neem iemand mee, die je steunt!
• Neem een aanvaardbaar risico!

13
CASUS

• Situatie
• Jacob is 34 jaar oud en woont in een
  zorginstelling. Hij is
• matig verstandelijk beperkt, kampt met
  gedragsproblemen en
• heeft daarnaast epilepsie. Verder is hij gezond
  en kan zich
• prima verstaanbaar maken.
• Vrijheidsbeperking Deur van zijn appartement
  gaat op slot
• van 21.00 uur in de avond tot 8.00 uur in de
  ochtend
• Casus uitwerken aan de hand van
• Waarom?
• Voors en tegens?
• Keuze/besluit?