Title: Physiology of kidney and excretion
1(No Transcript)
2HEMOSTAZ VE KAN PIHTILASMASI
- Hemostaz, kan kaybinin önlenmesi anlamina gelir.
- Bir damar zedelendigi ya da yirtildiginda damar
duvari ve kandaki çesitli mekanizmalar harekete
geçerek kanin damar disina çikmasini engeller ve
hemostaz saglanir.
3Hemostazdaki mekanizmalar
- 1- Damar spazmi,
- 2- Trombosit tikaci olusumu,
- 3- Kanin koagülasyonu sonucu, kan pihtisi
olusumu, - 4- Fibröz dokunun pihti içine dogru
büyümesiyle damardaki deligin kalici olarak
kapatilmasidir.
4(No Transcript)
5(No Transcript)
6(No Transcript)
7(No Transcript)
8Arasidonik asitten prostaglandin meydana gelisi
- Arasidonik asit
- Siklooksijenaz aspirin ve
indometazin bu enzimi bloke ederler -
ve prostaglandin sekillenmesini
önlerler - PGC2 ve PGH2
- (Cyclic endoreroksitler)
- Prostasiklin sentetaz
tromboksan sentetaz - (endotelium hücrelerinde bulunur)
(trombositlerde bulunur) - PGI2
TROMBOXAN A2 - (trombosit agregasyonunu önler)
(trombositleri agrege eder)
9PIHTILASMA MEKANIZMASI
- Kan ve dokularda pihtilasmayi etkileyen birçok
faktör bulunmaktadir. - Bunlar prokoagülan (pihtilasmayi saglayan) ve
antikoagülanlar (pihtilasmayi inhibe eden) - Kan pihtilasmasi bu iki grup madde arasindaki
dengeye baglidir. - Normalde antikoagülanlar baskindir ve kan
pihtilasmaz fakat damar zedelendiginde
prokoagülanlar baskin hale gelir ve pihti olusur.
10Pitilasmada Genel mekanizmalar
- 1- Damarin yirtilmasi ya da kanin kendisinin
hasarlanmasina cevap olarak gelisen kimyasal
reaksiyonlar sonucu, protrombin aktivatörü denen
bir kompleksin olusumu. - 2- Protrombin aktivatörünün etkisiyle
protrombinin trombine dönüsümü. - 3- Trombinin fibrinojeni fibrin iplikçiklerine
çevirmesi ve fibrin iplikçiklerinin
trombositler, kan hücreleri ve plazmayi da içine
alarak pihti olusturmasi.
11Protrombin ve trombin
- Protrombin 68.700 mol. agir.da, a2 globulin
yapisinda bir plazma proteinidir. KCde
sentezlenir. - Plazma konsantrasyonu 15 mg/dldir.
- Kolayca daha küçük bilesiklere parçalanabilir.
- Bunlardan biri mol. agir. 33.700 olan trombindir.
- Sentezi için K vitaminine gereksinim vardir.
- K vit. eksikligi ve bazi KC hastaliklarinda
protrombin düzeyi, kanamaya neden olacak kadar
düsebilir.
12Fibrinojenin fibrine dönüsümü
- Fibrinojen plazmada bulunan yüksek molekül
agirlikli (340.000) bir proteindir. - Miktari 100-700 mg/dl dir. Karacigerde yapilir.
- Interstisyel sivilara geçisi çok azdir.
Dolayisiyla interstisyel sivi pihtilasmaz. - Kapiller permeabilitenin arttigi durumlarda
fibrinojen pihtilasmaya yetecek miktarda doku
sivisi içine geçerse bu sivilar da pihtilasir.
13Fibrin olusumunda trombinin etkisi
- Kan pihtisinin olusmasi
- Pihti retraksiyonu (büzüsmesi)- serum
- Pihti olusumunun kisir döngüsü
14Pihtilasmanin baslamasi protrombin aktivatörü
olusumu
- Protrombin aktivatörü birbirleriyle sürekli
etkilesim halinde olan iki yolla olusturulur - 1- Damar duvari ve çevresindeki dokularin
travmaya ugramasiyla baslayan ekstrensek yol, - 2- Kanin kendi içinde baslayan intrensek yol.
15Faktör I
fibrinojen
Faktör II
Protrombin
Faktör III
Doku faktörü
Faktör IV
Kalsiyum
Faktör-3
Faktörü
16Pihtilasma mekanizmasini baslatan ekstrensek yol
17Pihtilasma mekanizmasini baslatan intrensek yol
18(No Transcript)
19Ekstrensek ve intrensek yollar arasindaki
etkilesim
- Ekstrensek ve intrensek yol ayni anda baslar.
- Doku faktörü ekstrensek yolu baslatirken, faktör
XII ve trombositlerin damar duvarindaki
kollejenle temasi intrensek yolu aktive eder. - Ekstrensek yolun dogasi patlayicidir. Pihtilasma
15 sn gibi kisa bir sürede olusabilir. - Intrensek yol daha yavas gelisir pihtilasmanin
olusmasi için 1-6 dk.ya gereksinim vardir.
20Normal damar sisteminde pihtilasmanin önlenmesi,
intravasküler antikoagülanlar
- 1- Endotelin düzgünlügü intrensek pihtilasma
sisteminin aktivasyonunu önler, - 2- Glikokaliks tabakasi pihtilasmanin
aktivasyonunu engeller, - 3- Trombomodulin trombini baglar.
- 4- Trombomodilin-trombin kompleksi protein
C'yi aktive eder bu da, faktör V ve VIII'i
inaktive ederek antikoagülan etkinlik gösterir.
21Fibrinin antitrombin etkinligi ve antitrombin III
- Kanindaki en önemli antikoagülanlar trombini
kandan uzaklastiranlardir. Bunlarin arasinda en
güçlü etkinlik gösterenler - 1- Pihtilasma islemi sirasinda olusan fibrin
iplikçikleri, - 2- antitrombin III veya antitrombin- heparin
kofaktörü de denilen a-globulindir.
22Heparin
- Tüm vücutta perikapiller bag dokusuna yerlesmis
olan bazofilik mast hücreleri tarafindan yapilir.
Antikoagülan etki gösterir. - Yüksek negatif yüklü konjuge bir polisakkariddir.
- Tek basina antikoagülan etkinligi çok azdir.
Antitrombin III ile birleserek trombini
uzaklastirir. - Heparin-antitrombin III kompleksi faktör XII, XI
ve X u ortamdan uzaklastirarak antikoagülan
aktiviteyi arttirirlar.
23FIBRINOLIZIS
- profibrinolizin
PLASMINOJEN (globulin) - Doku plazminojen aktivatörü (t-PA)
-
Plasminojen aktive ediciler -
1-Kanda -
2-Dokularda -
3-Idrarda (ürokinaz) -
4-Mikroorganizmalarda
(streptokinaz) -
-
PLASMIN (proteolitik enzim) -
FIBRIN (bir protein) -
-
Fibrin parçalanma ürünleri -
(suda eriyen polipeptidler)
24Asiri kanamaya neden olan durumlar
- 1- K vitamini eksikligine bagli kanama,
- 2- Hemofili,
- 3- Trombositopeni (trombosit eksikligi)
25K vitamini eksikligine bagli protrombin, faktör
VII, faktör IX ve faktör X azalmasi
- Pihtilasma faktörlerinin çogu karacigerde
yapilir. - Karacigerde pihtilasma faktörlerinin yapimini
baskilayan nedenlerin biri K vitamini
eksikligidir. - K vit. protrombin, F VII, F IX, F X ve protein C
yapimi için gereklidir. - K vit. intestinal kanalda bakteriler tarafindan
da sentezlenir. - K vit. eksikliginin en sik nedenlerinden biri
barsakta yag sindiriminin yeterli olmayisidir.
26Hemofili
- Hemofili yalnizca erkeklerde görülen bir kanama
egilimidir. Kadinlar hemofili tasiyicisi
olabilirler. - 85i F VIII eksikligine baglidir. Buna hemofili
A veya klasik hemofili adi verilir. - 15'i ise F IX eksikligine baglidir, hemofili B.
- F VIII iki komponentten olusmustur Molekül
agirligi milyonlarla ölçülen büyük komponent ve
molekül agirligi yaklasik 230.000 olan küçük
komponent. - Von Willebrand hastaligi büyük komponentin
yokluguna baglidir.
27Trombositopeni
- Trombositopeni, dolasim sistemindeki trombosit
sayisinin çok azalmasidir. - Trombosit sayisi 50.000'in altina düsmedikçe
kanama görülmez. 10.000-l5.000in altindaki
düzeyler genellikle ölümcüldür. - Kanama egilimi vardir, vücut dokularinda küçük,
noktasal hemorajiler olusur. Bu kisilerin
cildinde görülen çok sayida küçük morumsu lekeler
nedeniyle hastaliga trombositopenik purpura adi
verilir.
28Insanda tromboembolik durumlar
- Kan damarinda olusan anormal pihtiya trombüs
denir. - Pihti bir kez olustuktan sonra, pihtinin yanindan
geçen kan pihtiyi yerinden koparip kan akimiyla
birlikte sürükleme egilimindedir. - Dolasimda serbest dolasan pihtilara emboli denir.
29Tromboembolik durumlarin nedenleri
- Insanlarda tromboembolik olaylar genellikle iki
nedene baglidir - 1- Damar endotel yüzeyinin düzgünlügünün
bozulmasi - 2- Kanin damarlarda akisinin çok yavaslamasi
- Damar içi pihtilarin tedavisinde t-PA veya
streptokinaz kullanimi - t-PA kateter araciligiyla tromboze bölgeye
dogrudan verildiginde plazminojenin plazmine
dönüsümünü aktive eder ve plazmin de damar içi
pihtiyi eritir.
30Femoral venöz tromboz ve masif pulmoner emboli
- Yataga bagimli hastalarda immobilizasyon ve buna
ek olarak dizlerin altina yastik konularak
yükseltilmesi bir veya daha fazla bacak venasinda
staz sonucu siklikla damar içi pihtilasmaya yol
açar. - Pihtinin büyük bir parçasi damar çeperine
tutundugu yerden koparak, venöz kan içinde
serbestçe hareket eder ve sag kalbe ve oradan da
pulmoner arterlere tasinarak pulmoner arterlerin
masif tikanmasina neden olur. Bu olaya masif
pulmoner embolizm adi verilir.
31Yaygin damar içi pihtilasma
- Vücutta büyük miktarda travmaya ugramis veya ölü
dokulardan yüksek düzeyde doku faktörünün kana
serbestlenmesi sonucu gelisir. - Genellikle pihtilar küçük fakat çok sayidadir ve
küçük periferik kan damarlarinin büyük
çogunlugunu tikarlar. - Küçük periferik damarlarin tikanmasi dokulara
oksijen ve besin maddelerinin tasinmasini büyük
ölçüde azaltir ve bu durum sok tablosunu daha da
agirlastirir.
32Klinik kullanimda antikoagülanlar
- Heparin
- Intravenöz antikoagülan olarak kullanilir.
- 0.5- 1 mg/kg gibi düsük dozlarin enjeksiyonu
yaklasik 6 dk olan pihtilasma zamanini 30 dk
üzerine çikarir. - Etkisi 1.5- 4 sa sürer, heparinaz ile
parçalanir. - Kumarin
- Bir kumarin olan warfarin hastaya
verildiginde, karacigerde yapilan protrombin,
faktör VII, IX ve X düzeyleri düsmeye baslar.
33(No Transcript)
34(No Transcript)