1
ÜNITE 3- MADDENIN TANECIKLI YAPISI
www.fenokulu.net
Hikmet MUSLU
2
Ders kitabiSayfa 70-71)

• Resimleri inceliyoruz.
• Resimdeki hangi maddeler kati, sivi ve gazdir?
• Resimdeki yas pastayi yapmak için kullanilan
  maddeleri düsününüz. Pastanin yapiminda
  kullanilan malzemelerin ilk ve son hallerindeki
  özellikleri ayni mi?
• Resimdeki hangi varliklar küçük parçalardan
  olusuyor?
• Resimde odunlar yandiktan sonra baslangiçtaki
  özelliklerini koruyor mu?

3
HAZIRLANALIM (Ders kitabiSayfa 72)

• GRUP HALINDE HAZIRLANALIM BÖLÜMÜNÜ YAPIYORUZ.

4
ÜNITE ADI MADDENIN TANECIKLI YAPISI KONU BASLIKLARI Maddenin yapitaslari - atomlar Elementler Bilesikler - Moleküller Fiziksel Degisim - Kimyasal Degisim Maddenin halleri ve Tanecikli Yapisi ÜNITE ADI MADDENIN TANECIKLI YAPISI KONU BASLIKLARI Maddenin yapitaslari - atomlar Elementler Bilesikler - Moleküller Fiziksel Degisim - Kimyasal Degisim Maddenin halleri ve Tanecikli Yapisi ÜNITE ADI MADDENIN TANECIKLI YAPISI KONU BASLIKLARI Maddenin yapitaslari - atomlar Elementler Bilesikler - Moleküller Fiziksel Degisim - Kimyasal Degisim Maddenin halleri ve Tanecikli Yapisi
NE BILIYORUM? NE ÖGRENMEK ISTIYORUM? NE ÖGRENDIM?

ÇIZELGEYI DEFTERIMIZE ÇIZIYORUZ. ILK IKI SÜTUNU
BITISIK EGIK EL YAZISI ILE DOLDURUYORUZ.
5

• Kati, sivi, gaz, hal degistirme, genlesme,
  büzüsme, isi alma, isi verme ile ilgili neler
  biliyorsunuz?
• Ne biliyorum bölümüne yazmanizi istiyorum.
• Maddenin tanecikli yapisi ünitesinde neler
  ögrenmek istiyorsunuz?
• Ne ögrenmek istiyorum bölümüne yaziyoruz.

6
Ünitemizin kavram haritasi
7
MADDENIN YAPITASLARI - ATOMLAR
8
Düsündünüz mü? (Ders kitabiSayfa 73)

• Maddeler sikistirilabilir mi?

9
KATI SIVI GAZ

ÖRNEKLER VERIYORUZ
10

• Önceki siniflarda maddelerin farkli özelliklere
  sahip oldugunu ögrenmistiniz.
• Örnegin süngeri elimizle kolayca
  sikistirabiliriz. Birakinca da eski haline döner.
• Tasi sikistiramayiz.
• Sivilar ile ile pirinç, tuz, toz seker gibi küçük
  taneli katilar ise bulunduklari kabin seklini
  alirlar.
• Tüm katilar için bu geçerli midir?

11

• Gazlar bulunduklari ortamda yayilma özelligi
  gösterirler.
• Sivilar ve katilar da gazlar gibi bulunduklari
  ortamda yayilabilir mi?
• Kati, sivi ve gazlarin özellikleri ayni midir?
• Katilar sikistirilabilir mi?
• Ya sivi ve gazlar sikistirilir mi?
• DENEY YAPARAK ARASTIRIYORUZ.

12
Deney Hangisi sikisir?(Sayfa74)

• Araç,gereçlerIgnesiz plastik siringa2 adet), su
• Yapilisi1-Siringalardan birine su dolduruyoruz.
• 2-Diger siringanin pistonunu geriye dogru çekerek
  siringanin içini hava ile dolduruyoruz.
• 3-Siringalarin igne takilmamis uçlarini
  parmagimiz ile kapatarak pistonlari ileriye dogru
  itmeyi deniyoruz.
• 4-Içi hava dolu siringanin pistonunu serbest
  birakiyoruz.
• Sonuç 1-Hangi siringanin pistonunu daha kolay
  ittiniz? Bunun nedeni ne olabilir?

13

• Deneyde yaptiginiz gözlemlerden yola çikarak,
  sivilar ve gazlarin sikistirilabilme özellikleri
  ile ilgili ne söyleyebilirsiniz?
• Sivi ve gazlar sikistirilabilir mi?
• Gazlar mi yoksa sivilar mi daha kolay
  sikistirilabilir?
• Deneyde siringanin pistonunun sikisma sirasinda
  geri itilmesinin nedeni nedir?

14

• Gaz basinci yüzeye çarpan görünmez parçaciklardan
  kaynaklanmistir.

15

• Ders kitabimizin 75. sayfasinin altinda yer alan
  park yerindeki araçlari incelemenizi istiyorum .

16
Maddenin halleri ve özellikleri (Çalisma
kitabiSayfa 44)

• KATI Tanecikleri arasinda bosluk yoktur,
  genlesir, sikistirilamaz.
• SIVI tanecikleri arasinda bosluk azdir,
  konuldugu kabin seklini alir, az da olsa
  sikistirilabilir, genlesir.
• GAZ Tanecikleri arasinda büyük bosluklar vardir,
  yayilir, genlesir, konuldugu kabin seklini alir,
  sikistirilabilir.

17

• Resimdeki varliklarla maddenin yapisi arasinda
  baglanti var midir?

18

• Bos bir kagit çikariniz.
• Kagidi ikiye bölünüz.
• Her parçayi tekrar bölünüz.
• Bölme islemine bölebileceginiz en küçük parçaya
  kadar devam ediniz.
• Bölerek elde ettiginiz en küçük parçayi bana
  dogru gösteriniz.
• Bir maddeden ne kadar küçük parçalar elde
  edebiliriz?

19

• Küp seker de küçük taneciklerden mi olusur?
• Baska örnekler verebilir miyiz?

20
Deney Iyot ve sekler dagilinca ne olur?(Sayfa78)

• Araç,gereçlerBeherglas(250 mL), sicak su, alkol,
  iyot kristali, seker
• Yapilisi1-Beherglasi yarisina kadar alkolle
  dolduruyoruz.
• 2-Alkolün içine birkaç iyot kristali atarak
  gözlemliyoruz.
• 3-Ayni deneyi sicak suya seker atarak
  tekrarliyoruz.
• Sonuç Alkolün içine attigimiz iyot kristallerine
  ve suya attigimiz sekere ne oldu?

21

• Deneyde siviya dagilan renkli madde iyot
  kristalinden ayrilmis olabilir mi?
• Iyot küçük parçalari kristal yüzeyinden kopmus
  olabilir mi?
• Seker ve sicak su ile yapilan deneyde de benzer
  olaylar mi olmustur?
• Iyot ve seker parçaciklarini neden göremiyoruz?

22

• Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve
  bölünmesi zor yapi taslari olan ..
  Olusmustur.
• Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük
  tanecikler olmasina karsilik, ancak günlük
  yasantimizda pek çok gözlem sonucu atomlarin
  varligi

ATOMLARDAN
KANITLANMISTIR.
23

• Atomlar .. biçimlidir.
• Deneyde alkolün içine atilan iyot kristallerine
  ne olmustu?
• Iyot kristalleri alkolün içinde çözünerek alkole
  renk verdigini gözlemlemis miydik?
• Bu gözlemlerden yola çikarak, çözünen iyodun
  alkolün içinde yayilmasini nasil açiklarsiniz?
• Iyodun alkolde dagilmasi ile, sekerin suda
  dagilmasini karsilastiralim.

KÜRE
24
(No Transcript)
25

• Atomlar çok küçük gözle göremiyoruz. Peki nasil
  görücegiz?
• Elektron mikroskobu ile çekilmis atom resimlerini
  bulup inceleyebilir, sinifa getirip diger
  arkadaslarimizla da paylasabiliriz.

26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
BAKIR
30
ALTIN
31
DEMIR
32
ALÜMINYUM
33
KARBON
34

• Demir ya da bakir parçasi da ardisik olarak
  yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde
  gördügümüz atomlari elde edecektik.

35
IYOT
36
SU
37

• Daha önce inceledigimiz modellerden farki var mi?
• Su ve iyotta gördügümüz bu atom kümelerine
  MOLEKÜL diyoruz.
• Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle
  olusur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir
  oksijen atomu içerir.
• Iyot molekülleri de bir araya gelerek iyodu
  olusturur.

38
BU SEKLIN NE OLDUGUNU HATIRLADIK MI?
39

• Hücreyi de yeteri kadar büyütürsek daha küçük iç
  yapilarini görebilir miyiz?
• Hücrenin büyütülmesi ile çekirdegi, çekirdegin
  büyütülmesi ile molekülleri, moleküllerin
  büyütülmesi ile de görebiliriz.

ATOMLARI
40

• Tek bir hücrede bile ? Atom vardir.
• Atom büyütülseydi ne görürdük?

trilyonlarca
41

• Atomdan da küçük parçaciklar var midir?(82)

42

• BILIYOR MUSUNUZ?
• (Ders Kitabi sayfa80)

43

• DEMOCRITUS, ATOMU HIÇBIR ZAMAN GÖREMEMIS OLMASINA
  RAGMEN OLAYLAR VE OLGULAR ÜZERINDE DÜSÜNEREK ATOM
  KAVRAMINI ILERI SÜRMÜSTÜR.

44
DAHA SONRA ARASTIRMA YAPAN BILIM INSANLARINA
GELINCE

• John Dalton(Can Daltin), atomlarin içi dolu, berk
  ve bölünmez oldugunu söylemistir.
• Becquerel(Bekerel) ve Madam Curie(Madam Kuri)
  nin çalismalari ise atomlarin da bölünebildigini
  göstermistir.

45

• Dalton, atom hakkindaki düsüncelerini açiklamak
  için ilk atom modelleri olarak ders kitabimizin
  81. sayfasindaki resimde yer alan toplari
  kullanmistir.
• Maddenin küçük bölünemez parçaciklardan yani
  atomlardan olustugunu öne sürmüstür.

46
POSTER ÇALISMASIDers Kitabi sayfa81

• Dalton (1.2.3. kümeler), Becquerel (4.5.6.
  kümeler) ve Madam Curie (7.8.9.kümeler) nin
  yasam öykülerini arastiriniz. Edindiginiz
  bilgileri kullanarak bir poster hazirlayiniz.

47
TarihtenDers Kitabi sayfa82

• ATOMUN TARIHÇESI (1)
• John Dalton(1766-1844) (5)
• J.J.Thomson(1856-1940) (9)
• Ernest Rutherfort(1871-1937)(19)
• Niels Bohr(1885-1962) (28)

48

• Tarih boyunca atom ile ilgili düsünceler ayni
  kalmis midir?

49
MedyadanDers Kitabi sayfa83

• DEPREME KARSI ATOM BOMBASI (11)

50
DEPREME KARSI ATOM BOMBASI DEPREME KARSI ATOM BOMBASI
En çok ilgimi çeken noktalar
Anlamadigim noktalar
Sormak-Tartismak istediklerim
51
MedyadanDers Kitabi sayfa83

• KANSERIN TEDAVISINDE ATOM (21)

52
KANSERIN TEDAVISINDE ATOM KANSERIN TEDAVISINDE ATOM
En çok ilgimi çeken noktalar
Anlamadigim noktalar
Sormak-Tartismak istediklerim
53
MedyadanDers Kitabi sayfa83

• HIROSIMALAR OLMASIN (29)

54
HIROSIMALAR OLMASIN HIROSIMALAR OLMASIN
En çok ilgimi çeken noktalar
Anlamadigim noktalar
Sormak-Tartismak istediklerim
55

• Defterimize çizmis oldugumuz bu tablolari yarim
  dosya kagidi büyüklügünde kart haline getirip
  eksikliklerini tamamlayarak ürün dosyamiza
  koyuyoruz.

56
ETKINLIK 2 (Çalisma Kitabi sayfa45)

• Kati, sivi ve gazlarin genlesme-sikisma
  özellikleri
• Kati, sivi ve gazlar genlesebilir, gazlar kati
  ve sivilara göre daha fazla genlesir.
  Sivilarsivilar ve gazlar sikistirilabilir,
  katilar sikistirilamaz. Gazlar, sivilara göre
  daha fazla sikistirilabilir.
• Maddenin sikisma-genlesme özellikleri ile
  tanecikli yapilari arasindaki iliski
• Maddelerin sikisma ve genlesme özellikleri
  maddeyi olusturan taneciklerin arasindaki bosluk
  miktarina baglidir. Tanecikleri arasindaki bosluk
  miktari en fazla olan gazlar, sivilar ve katilara
  göre daha fazla sikistirilabilir ve ve
  genlesebilir.
• Atom
• Maddeyi olusturan en küçük yapi tasidir.

57
ETKINLIK 2 (Çalisma Kitabi sayfa45)

• Atom kavrami ile ilgili tarih boyunca degisen
  düsünceler
• Democritus ve diger Yunan filozoflari her
  maddenin hep ayni özdes atomlardan olustugunu
  düsünüyorlardi. John Dalton atomun içi dolu berk
  ve bölünmez oldugu fikrini tasiyordu. Becquerel
  ve Madam Curie nin çalismalari isse atomlarin da
  bölünebildigini göstermistir.
• Atom konusunda çalismalar yapan bilim insanlari
• Democritus ve Yunanli filozoflar, John Dalton,
  J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr,
  Becquerel, Madam Curie

58
Neler ögrendik? (Ders kitabi Sayfa 85-86)

• Bosluk
• doldurma
• 1.Daha az
• 2. Daha çok
• 3.atom
• 4. azdir
• Dogru mu
• yanlis mi
• 1.Yanlis
• 2.Yanlis
• 3.Dogru
• 4. Dogru
• 5.Yanlis
• 6.Dogru
• 7.Yanlis

Eslestiriniz 1. I.sekil-Gaz II.sekil-kati
III.sekil-sivi 2. John Dalton-Atomlar maddenin en
küçük yapi tasidir, bölünemez.
J.J.Thomson-Atomun yapisinda atomdan daha küçük
parçalar vardir. Ernest Rutherford-Atomun
yapisinda bulunan küçük parçaciklar atomun
merkezinin etrafinda dolasir. Seçenegi
bulunuz. 1.B seçenegi 2.A seçenegi
59

• Bir sonraki derse gelirken sizlerden çevrenizde
  bulunan maddeleri benzerlik ve farkliliklarina
  göre liste halinde çizgisiz beyaz bir kagida
  yazmanizi ve ürün dosyaniza koyup getirmenizi
  istiyorum.
• Bir de OYUN HAMURU getiriyoruz.

MADDELER MADDELER MADDELER
KARISIK OALARAK BENZEYEN-LER FARKLI OLANLAR