ATPL Meteorolji - Cepheler

1
JAA ATPL Egitimi (METEOROLOJI) Hazirlayan
Ibrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012
2
CEPHELER VE OKLÜZYONLAR (Fronts and Occlusions)
Cephe çesitlerini ve karakteristik
özellikleri Farkli özelliklerdeki (sicaklik, nem,
yogunluk vb) hava kütlelerini birbirinden ayiran
geçis bölgelerine cephe veya cephesel yüzey
denir. Cepheler üzerinde çok aktif hava sartlari
görülür. Atmosferin fiziksel özelliklerinin çok
hizli degistigi cepheler, hava olaylarinin
olusumunda büyük önem tasimaktadir.
3
CEPHELER VE OKLÜZYONLAR (Fronts and Occlusions)
Iki hava kütlesi karsilastiginda, daha sicak
olan hava kütlesi daha az yogunluga sahip
oldugundan soguk olan hava kütlesi üzerinde
yükselir. Soguk hava ile sicak hava arasindaki bu
egimli sinir bize cephesel yüzeyi
verir. Sinoptik kartlarda farkli renklerde
çizgiler ile gösterilen bu sinirlar Cephesel
yüzeylerin yer ile kesistigi alanlari belirtmek
içindir. Gerçekte üç boyutludurlar ve yatay ve
düsey dogrultuda uzanirlar.
4
CEPHELERIN GENEL ÖZELLIKLERI
1- Cephe egimli bir yüzeydir. 2- Cephe bir
süreksizlik hattidir. 3- Cepheler atmosferin çok
yükseklerinde görülmez. 4- Cephelerde düsey
hareketler görülür.
5
SICAK CEPHE (WARM FRONT)
Sicak havanin soguk hava üzerinde hareket etmesi
neticesi olusan cepheye verilen addir.
Sicak Cephenin sinoptik kartlardaki gösterimi
6
SICAK CEPHE (WARM FRONT)
7
SOGUK CEPHE (COLD FRONT)
Sicak havanin yogunlugunun soguk havaya nazaran
az olmasi nedeniyle soguk hava üzerinde tirmanisa
geçecek bunun sonucu olarak soguk hava sicak
havanin yerini alacaktir.
Soguk Cephenin sinoptik kartlardaki gösterimi
8
SOGUK CEPHE (WARM FRONT)
9
YARI-ISTASYONER CEPHE (QUASI-STATIONERY FRONT)
Eger çok az bir cephesel hareket var ise ve
hiçbir hava kütlesi digerinin yerini alamiyor ise
bu sekilde olusan cepheye yari-istasyoner cephe
denir.
10
Cephelerin Sekillendirilmesi
11
Bir Cephede Basinç Durumu

• Bir uçak sicak hava kütlesinden soguk hava
  kütlesine dogru bir cepheyi katederek geçerse ve
  ayni gerçek irtifasini muhafaza ederse soguk
  havadan dolayi yogunlugu daha fazla olan bir
  ortama girecek ve geldigi ortama göre daha yüksek
  basinça sahip bir atmosferde uçusuna devam
  edecektir.
• Bu iki hava kütlesi arasinda geçis yaparken
  öncelikle Cepheyi geçer bu esnada basinç artar.
  Izobarlar yönünü degistirerek alçak basinca dogru
  kivrilmistir.
• Cephelerdeki büyük sicaklik degisimi izobarlarin
  yönünde büyük degisimler meydana getirir.
  Izobarlar rüzgarin yönünü belirler. Sicaklik
  degisimi büyük olursa kuvvetli windshear
  beklenmelidir.

12
KUZEY YARIM KÜREDEKI GENIS CEPHESEL ALANLAR

• ARCTIC FRONT Arktik hava ile polar hava arasinda
  yer alan cephelerdir. Genellikle 65 enlemlerinin
  kuzeyinde yer alirlar
• POLAR FRONT Tropikal hava kütlesi ile
  Polar(kutupsal) hava kütlesi arasinda yer alan
  cephelerdir. Kuzey yarimkürede 35-65 enlemleri
  arasinda güney yarimkürede ise 50 enlemi
  civarinda yer alirlar.
• MEDITERRANEAN FRONT Bu cephe sadece akdeniz
  üzerinde bir alçak basinç merkezi oldugunda kisin
  olusur. Polar hava kütlesi Güney batiya
  indiginde Büyük Sahra kaynakli cT ve Atlas
  Okyanusu olusumlu mT hava kütlesiyle karsilasarak
  Akdeniz cephesini dogurur.
• INTER TROPICAL CONVERGENCE ZONE (ITCZ)
• Her iki yarimkürede dogan tropikal hava
  kütlelerinin birbirleriyle karsilastigi, cephesel
  süreksizligin oldugu asagi enlemlerde görülen dar
  kusak. Koriolis ve basinç gradyan kuvvetinin
  hemen hemen etkisiz oldugu alçak basinç
  kusagidir. Ekvatoral trof veya intertropikal
  cephe terimleri de kullanilir.

13
(No Transcript)
14
(No Transcript)
15
(No Transcript)
16
Cephelerin Karakteristik Özellikleri

• Sicak Cephe
• Bu cephe sicak havanin soguk hava üzerinde
  hareket etmesi neticesi olusur. Genellikle
  kararli tip bir yapiya sahiptirler.
• Özellikleri
• Yagis Yagislar cephe üzeri ve önünde meydana
  gelirler. Havanin kararli bir yapiya sahip olmasi
  nedeniyle genellikle tabaka seklinde bulutlardan
  yagmur, kar ve çisenti seklindedir. Cephe içinde
  olusabilecek gizli Cb'lerden sagnak yagislar da
  görmek mümkündür. Yagislar çogu kez As bulutlari
  ile baslar.
• Bulutluluk Cephe önünde yaklasik 600 nmil önünde
  görülen Ci bulutlari cephe gelisinin
  habercisidirler. Ci bulutlarini daha sonra Cs,
  Ince As, Ac, Ns ve St takip eder. Zeminin nemli
  olmasi nedeniyle soguk havanin içinde çok alçak
  bulutlar tesekkül eder. Bu bulutlar çok alçak
  olduklarindan diger bulutlarin teshisini
  zorlastirirlar.

17
Sicak Cephe

• Sicaklik Cephe önünde düsük, cephe gerisinde ise
  yüksektir. Cephe geçisi ile yükselme gösterir
• Rüzgârlar Cephe önünde güneydogulu, (Güneydogulu
  rüzgârlar sicak cephenin en belirgin
  özelliklerindendir.) Cephe gerisinde batilidir
  (Sektör rüzgârlari).
• Tandanslar Cephe önünde kuvvetli düsüs, cephe
  üzeri ve gerisinde hafif düsüs, yükselis veya düz
  gidis seklindedir.
• Görüs Uzakligi Yagis ve sisten dolayi düsüktür.
• Cephe Meyili Ortalama Basinç gradientine bagli
  olarak 1/150 civarindadir.
• Cephenin Hizi Gradyan rüzgârinin 60 veya
  70'i (2/3) kadardir.

18
Polar Cephe Alçak basinç sahalari (Polar Front
Depressions)

• Bu cephe formu Polar hava kütlesi ile tropical
  hava kütlesi arasindaki geçis tabakasidir.

19
Polar Alçak basinç sahasinda Cephelerin olusumu
polar kaynakli soguk hava ile tropiklerden uzanan
sicak hava orta enlemlerde karsilastiklarinda
polar cepheyi olustururlar. Önceleri genç bir
dalga özelligi gösteren sistem zamanla üçlü cephe
sisteminin bulundugu olgunluk evresine ulasir. En
etkili oldugu dönem bu dönemdir.
20
Soguk Cephe

• Sicak havanin yogunlugunun soguk havaya nazaran
  az olmasi nedeniyle soguk hava üzerinde tirmanisa
  geçecektir. Bu tirmanis neticesi spread
  azalacagindan yükselmeyle yogunlasma görülerek
  bulut tesekkül edecektir.
• Yagis Cephe üzeri (süratli hareket edenler
  disinda) ve cephe gerisinde saganak ve oraj
  seklindedir. Ancak soguk cephe üzerindeki
  kararsizlik hatti nedeniyle sektörde saganak ve
  orajda görmek mümkündür
• Bulutluluk Konvektif faaliyetten olusan
  Cumuluform tipi bulutlardir.(Cb-Cu-Ac-As-Ns)
  Sicak cepheye göre oldukça dar bir bulutluluk
  bandina
• sahiptir (yaklasik 200 nmil)
• Sicaklik Cephe önünde yüksek gerisinde düsüktür.
• Rüzgâr Cephe önünde batili, güneybatili, cephe
  gerisinde ise kuzeybatilidir. Cephe geçmeden
  beking, geçerken viring yapar.
• Görüs uzakligi Genelde soguk cephelerde yagis
  ani disinda iyi bir görüs uzakligi vardir.
• Cephe Meyili 1/50 - 1/150 arasindadir. Sicak
  cepheye nazaran oldukça diktir.
• Cephenin hizi Cepheye gelen normal gradyan
  rüzgârinin yaklasik 80 - 90'i kadardir.

21
Oklüzyon Cephe

• Polar cephe sistemindeki gibi iki cepheli bir
  sistemi (genç dalga) gözönünde bulunduralim.
• Daha önceki bölümlerde soguk cephenin jeostrafik
  rüzgara yakin bir hizla, sicak cephenin ise
  jeostrafik rüzgarin 2/3 ne yakin bir hizla
  hareket ettiginden bahsetmistik.
• Genç dalganin cephelerinden soguk cephenin hizi
  daha fazla oldugundan belirli bir süre sonra
  öndeki sicak cepheyi yakalar.
• Bu durumda soguk cephe gerisindeki soguk hava ile
  sicak cephe önündeki soguk hava bir biriyle temas
  eder. Sektörün sicak havasi, soguk cephe
  gerisindeki ve sicak cephe önündeki soguk hava
  kütlelerinin temas ettigi bu üç hava kütlesinin
  kesistigi noktaya 'THREE POINT' noktasi veya
  Oklüzyon noktasi adi verilir.
• Oklüzyon cepheler cephesel sistemlerin en son
  devresidir. Oklüzyon cepheler iki tiptir
• 1- Sicak Oklüzyon
• 2- Soguk Oklüzyon.

22
Sicak Oklüzyon Cephe

• Soguk cephe gerisindeki hava sicak cephenin
  önündeki havadan daha sicak, diger bir tabirle
  TC1gtTC2 olup, bu modellerde C1 daha sicak
  oldugundan, C2 üzerinde tirmanisa geçerek
  oklüzyon cephesini meydana getirir. Genellikle
  sicak tip oklüzyonlar yeryüzünde meydana
  getirdikleri hadiseler dolayisiyle sicak
  cephelere benzemekte ancak yukari seviyelerde
  soguk cephenin özelliklerine raslanmaktadir

23
Soguk Oklüzyon Cephe

• Soguk cephe gerisindeki soguk hava (TC1) sicak
  cephe önündeki soguk havadan (TC2) daha soguksa,
  TC2gtTC1 oldugundan C2, C1 üzerinde tirmanarak
  soguk oklüzyonu olusturur.

24
Back Bend (geriye kivrimli) Oklüzyon Cephe

• Oklüzyon Cephenin Ana cephe sistemine göre yavas
  kalmasi sonucu Soguk havanin içine dogru sarkacak
  sekilde yön degistirmesi (kivrilmasi) ile olusan
  oklüzyon çesitidir.
• Bu durum siklonun eteklerinde yeni bir siklon
  olusmasi ve
• Ilk siklona göre daha hizli hareket etmesi sonucu
  da olusur.

25
Okllüzyon cephe çesitleri
26
Sicak Sector havasi

• Alçak ST veya SC
• Basinç Tandansi fazla degismez
• Yer rüzgarlari genellikle batilidir.
• Görüs zayiftir özellikle DZ içinde, Tepelerde sis
  görülme ihtimali vardir
• Hafif veya orta kuvvette aralikli DZ veya DZRA.

27
Families of Depressions
28
The polar front is the boundary between a)
maritime polar air and continental polar air. b)
arctic air and polar air. c) arctic air and
tropical air. d) polar air and tropical air.
29
The stability of an air mass increases by a)
cooling of the lower and heating of the upper
layers. b) heating of the lower and cooling of
the upper layers. c) supply of humidity. d)
decreasing dispersion.
30
Convective clouds are formed a) in stable
atmosphere b) in unstable atmosphere c) in
summer during the day only d) in mid-latitudes
only
31
There is a natural tendency for air to flow from
areas of a) High pressure to low pressure b)
Low pressure to high pressure c) Mountainous
areas to flat areas d) Flat terrain towards the
sea
32
Of which air mass does the warm sector of a polar
front depression consist? a) Maritime tropical
air b) Maritime polar air c) Continental
tropical air d) Continental equatorial air
33
The following is true concerning a warm
front a) The associated type of weather is
mostly uniform and offers only small
variations. b) When the air is stable, the
clouds are stratiform with uniform
precipitation. c) When the air is unstable, the
clouds form vertically and showers will develop
in the precipitation area. d) Both b) and c) are
correct.
34
On an aerodrome, when a warm front is
approaching a) QFE increases and QNH
decreases. b) QFE and QNH increase. c) QFE and
QNH decrease. d) QFE decreases and QNH increases.
35
What is the relative movement of the two
airmasses along a cold front ? a) Cold air
slides over a warm air mass b) Warm air pushes
over a cold air mass c) Cold air pushes under a
warm air mass d) Warm air pushes under a cold
air mass
36
The following is true concerning a cold
front a) A cold front is normally less steep
than a warm front. b) A cold front is normally
moving with less speed than a warm front. c )A
cold front is normally steeper than a warm
front. d) Both b) and c) are correct
37
Where is the coldest air to be found, in an
occlusion with cold front characteristics? a)
Ahead of the front. b) Behind the front. c) At
the surface position of the front. d) At the
junction of the occlusion.
38
An occlusion takes place when a) A cold front
catches up with a warm front. b) Warm air
displaces cold air. c) Cold air displaces warm
air. d) The front no longer moves.
39
Describe a warm occlusion at a polar front
depression a) The air behind the cold front is
less cold than the air ahead of the warm
front b) The air behind the cold front is colder
than the air ahead of the warm front c) The air
ahead of the warm front is warmer than the air
behind the cold front d) Both, the air ahead of
the warm front and the air behind the cold front
are of approximately the same temperature
40
What type of front / occlusion usually moves the
fastest? a) Cold front. b) Warm front. c) Cold
occlusion. d) Warm occlusion.
41
If a cold front moves at 30 knots, you could
expect the warm front to be moving at a) 20
knots b) 30 knots c) 40 knots d) 50 knots
42

• Which of the following conditions are you most
  likely to encounter when approaching an active
  warm front at medium to low level ?
• a) Severe thunderstorms at low altitude.
• b) High cloud base, good surface visibility, and
  isolated thunderstorms.
• c) Low cloud base and poor visibility.
• d) Extreme turbulence and severe lightning
  striking the ground.

43

• The approximate inclined plane of a warm front
  is
• a) 1/300
• b) 1/150
• c) 1/50
• d) 1/500