Slayt 1

1
MEME ILE ILGILI DURUMLAR
2
MEMELERLE ILGILI SORUNLAR

• Emzirme sirasinda problem yaratan bazi meme
  sorunlari mevcuttur
• Düz yada içe dönük meme uçlari
• Uzun yada büyük meme uçlari
• Tikanma
• Kanal tikanikligi ve mastit
• Meme ucunda yara ve çatlaklar

3

• BU DURUMLARIN TANISI VE GEREKENLERIN
  YAPILMASI ANNENIN RAHATLAMASI VE
  EMZIRMENIN DEVAMI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLIDIR

4
MEME BIÇIMI ÇESITLERI

• Memelerin görünümü degisik biçim ve boyutlarda
  olabilir
• Bir çok anne memenin boyutlari konusunda
  kaygilanir
• Meme sekli ve büyüklügü kismen kalitimsaldir
• Çocugu olmamis kisilerde memelere uzun olabilir

5
(No Transcript)
6

• Küçük memeli kadinlar yeterince süt
  üretemeyeceklerini düsünürler Oysa ki
  memelerin boyutu yag miktarina baglidir, salgi
  bezleriyle ilgili degildir
• Çocuk emziren bir çok kadinda meme küçük ve düz
  görünür
• Meme boyutu ne olursa olsun , tüm kadinlari
  yeterince süt üretebilecekleri konusunda
  rahatlatmak çok önemlidir

7

• Meme uçlari ve çevresindeki alan da çesitlilik
  gösterir.
• Yapisal meme ucu varyasyonlari bazen patolojik
  seviyelere ulasmakta ve ciddi boyutta emzirme
  güçlüklerine yol açabilmektedir.

8

• Yine de bebekler her boyuttaki memeden, meme ucu
  ne sekilde olursa olsun yeterince süt
  alabilmektedirler.
• Bazen meme ucunun sekli bebegin iyi yerlesmesini
  zorlastirir.
• Bebegin iyi emmeyi gerçeklestirmesi için annenin
  baslangiçta yardima ihtiyaci olur

9

• Bazen meme ucu düz görünümdedir,ancak bebek meme
  ucunu emmez.
• Meme ucu ve çevresindeki halkayi agzina alip bir
  meme basi olusturur.
• Meme ucu, bebegin agzindaki meme basinin
  yalnizca üçte birini meydana getirir.

10

• Memenin uzayabilmesi meme ucunun seklinden daha
  önemlidir.
• Gebelik döneminde ve dogumdan sonraki ilk hafta
  memenin uzayabilme kabiliyeti artar, yani
  gebeligin ilk zamanlarinda memeler düz görünse de
  bu bebegin emmesinde bir zorluk çikarmayabilir.

11
(No Transcript)
12

• Bazen meme ucu içeriye çökük görünümdedir.
• Bir kadin memelerinin uzama kabiliyetini kontrol
  ederken meme ucu disari çikacagina içeri girer.

13

• Bebegin memeye iyi yerlesmesi konusunda deneyimli
  birinin yardimiyla bu anne basarili bir emzirme
  yapabilir.
• Neyse ki bu tür zorluk çikaran meme uçlari çok
  nadir görülmektedir.

14
(No Transcript)
15
DÜZ VE IÇE ÇÖKÜK MEME UÇLARININ DÜZELTILMESI

• Dogum öncesi tedavi genellikle
  yararsizdir. Örnegin meme ucunu germek yada meme
  kilifi takmak ise yaramaz. Meme uçlarinin çogu
  herhangi bir tedavi gerektirmeksizin dogum zamani
  düzelir.

16

• Hemen dogum sonrasinda, bebek emzirilmeye
  baslandigi zaman yardim önemlidir. Anneye özgüven
  kazandirilmali, baslangiçta güçlükler
  olabilecegi, ancak sabir ve kararlilikla basarili
  olacagi anlatilmalidir. Dogumdan sonraki iki
  hafta içinde memelerin gelisip yumusayacagi
  belirtilmelidir.

17

• Bebegin meme ucunu degil, memeyi emdigi
  açiklanmalidir.
• Bebegin agzina alabildigince çok meme almasi
  gerekir.
• Bebek emdikçe memeyi ve meme ucunu disari
  çekecegi anlatilmalidir.

18

• Anne tensel temas ve bebegin memeyi kesfetmesi
  için özendirilmelidir.
• Bebegin kendi istedigi sekilde memeye
  yerlesmesine izin verilmelidir.
• Bazi bebekler bunu kendileri ögrenirler

19
YASSI VE IÇE ÇÖKÜK MEME BASLARININ BAKIMI

• Dogum öncesi tedavi Yardimci olmayabilir
• Dogumdan hemen sonra
• - annenin kendine güvenini saglayin
• - bebegin meme basini degil, MEMEyi emmesi
  gerektigini açiklayin
• - bebegin tensel temas ile memeyi tanimasina
  izin verin
• - anneye emzirme pozisyonu konusunda yardim
  edin

20

• Eger bebek kendi basina memeye iyi
  yerlesemiyorsa, anneye bu konuda yardim
  edilmelidir. Bu yardimin erken yapilmasi, hatta
  ilk gün süt gelip memeler dolmadan yapilmasi iyi
  olur.
• Annenin bebegi degisik pozisyon- larda
  tutmasina yardim edilmelidir. Bazen bebegin
  pozisyonunu degistirmek memeye yerlesmesini
  kolaylastirir.

21

• Emzirme öncesinde meme ucunu
  çikarmak için anneye yardim edilmelidir. Emzirme
  öncesinde meme ucunun çikmis olmasi bebegin
  yerlesmesini kolaylastirir.
• Bunun için bazen meme ucunun uyarilmasi
  yeterli olabilir, meme ucunu uyarmak için meme
  pompasi veya siringa kullanilabilir.

22

• Bazen memenin elle sekillendirilmesi de
  bebegin isini kolaylastirir. Elle sekillendirme
  için avuç memeyi distan desteklerken basparmakla
  da yukardan yavasça bastirilir. Eli
  meme ucundan uzak tutmaya özen gösterilmelidir.

23
ILK 2 HAFTA BASARILI EMZIRME YAPILMAMISSA

• Anne sütünü alip bebege bardakla vermek
  denenebilir.
• Anne sütünün bosaltilmasi memeyi yumusatacagindan
  bebegin memeyi almasini kolaylastirir, ayni
  zamanda süt üretiminin devamliligini saglar.
• Biberon kullanimi bebegin memeyi almasini
  zorlastiracagindan bundan kaçinilmalidir.

24

• Anne sütünün dogrudan bebegin agzina sagilmasi
  denenebilir.
• Bazi anneler bunu çok yararli bulurlar.
• Bebek sütü dogrudan alacagindan sinirlenmez,
  hatta emmeye daha istekli bile olabilir.
• Sik sik memeyi kesfetmesi için bebege firsat
  verilmeli, tensel temasa devam edilmeli, bebegin
  memeye kendi basina yerlesmesine izin
  verilmelidir.

25
UZUN VEYA BÜYÜK MEME UÇLARI

• Büyük meme uçlarinin emzirmeyi
  kolaylastiracak bir avantaj oldugu düsünülebilir,
  ancak büyük meme uçlari da emzirme konusunda
  sorun çikarabilir. Büyük olasilikla sadece meme
  ucunu emip, süt sinüslerinin bulundugu bölgeye
  ulasamayacaktir.

26

• Bu annelere emzirme teknigiyle ilgili
  yardimda bulunmak gerekir. Bebegin sadece meme
  ucunu degil, memeyi de agzina almasi
  saglanmalidir.

27
(No Transcript)
28
MEMELERDE DOLULUK VE TIKANMA

• Dolu memeler agir, sicak ve serttir.
• Ancak sütün akisi gayet iyidir, hatta
  kendiliginden memeden damlar.
• Bu normal doluluktur.

29

• Bazen dolu memeler nodüler görünüm alir.
• Anneye gereken tek tedavi daha sik emzirmeyle
  sütün bosaltilmasidir.

30
(No Transcript)
31

• Emzirme sonrasi agirlik, sertlik ve nodüler
  görünüm azalir, memeler yumusayip rahatlar.
• Birkaç gün içinde bebegin ihtiyacina göre bir
  ayarlama yapilir ve memeler artik bu kadar dolu
  olmazlar.
• Tikanma memelerin kismen süt, kismen de fazla
  kan ve doku sivisiyla haddinden fazla dolup süt
  akisinin engellenmesi demektir.

32

• Tikali memeler ödemden dolayi gergin ve parlak
  görünümdedir.
• Bu durumdaki memeler aci verir ve süt iyi akmaz.
• Bazen meme derisi kirmizi görünür ve annenin
  atesi çikar.
• Bu meme iltihabi gibi görünse de ates 24 saat
  sonra düser.

33
MEME TIKANMASININ NEDENLERI VE ÖNLEMLER

• Tikanmanin baslica nedenleri
• Fazla süt
• Emzirmeye baslamanin gecikmesi
• Memeye kötü yerlesme sonucu sütün yeterince
  bosaltilmamasi
• Sütün seyrek bosaltilmasi
• Emzirmenin kisa kesilmesidir.

34
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT NEDENLERI

• Emzirme aralarinin uzun olmasi
• Etkisiz emme
• Siki giysiler
• Emzirme sirasinda parmaklarla olusturulan basinç
• Drenaji kötü olan büyük meme

• Memenin bir bölümü veya
  tamaminin zayif drenaji

35
Tikanmayi önlemek için yapilacak en önemli seyler
ise

• Emzirmeye dogumdan hemen sonra baslamak
• Bebegin memeye iyi yerlesmesini saglamak
• Emzirme süresini sinirlandirmamaktir.

36

• Emzirmenin sikliginda ve süresinde
  sinirlandirma olmayinca, bebek dogum sonrasindan
  baslayarak basarili bir emzirme yapacak, bunun
  sonucunda memenin içinde fazla sütten basinç
  olusmayacak ve tikanma olasiligi azaltilmis
  olacaktir.

37
TEDAVI

• Tikanmanin tedavisinde esas olan sütün
  bosaltilmasidir
• süt bosaltilmazsa iltihap yada abseye yol açip
  süt üretimini azaltabilir. Anneye memeyi
  dinlendirmesi önerilmemelidir.

38

• Bebek emebiliyorsa
  Sik beslenmelidir
• Sütü bosaltmanin en iyi yolu budur. Bebegin
  memeyi iyi almasi ve meme ucunu tahris etmemesi
  için anneye pozisyon konusunda yardim
  edilmelidir.

39
Bebek Ememiyorsa

• Sütün bosaltilmasi saglanmalidir
• Anne bu isi kendi basina elle, meme pompasiyla ya
  da ilik bir siseyle yapabilir.
• Bazen bebegin emebilecegi yumusakligi saglamak
  için az miktarda sütün bosaltilmasi yeterli
  olmaktadir

40

• Emzirmeden ya da süt bosaltilma
  isleminden önce oksitosin refleksini uyarmak için
  
• memelere ilik, yas pansuman ya da ilik dus,
  omuz ve sirta masaj, memelere hafif masaj, meme
  ucu derisine uyari yapilabilir ve annenin
  rahatlamasina yardimci olunabilir..

41

• Bazen ilik dus sütün akmasini ve memelerin
  bebegin emebilecegi kadar yumusamasini saglar.
• Emzirme sonrasi ödemi azaltmak için ise
  memelere soguk, yas pansuman uygulanir.

42
MEME ILTIHABI

• Meme iltihabi (mastitis)
• Meme glandlarinin parankimatöz infeksiyonudur.
• Multipar ve nullipar kadinlarda görülüs sikligi
  birbirine yakindir.
• Daima unilateraldir.
• Iltihap, tikanik bir memede görülebilecegi gibi
  tikali kanal denen durumda da görülebilir.

43
(No Transcript)
44
Tikali kanal

• Memenin bir bölümündeki sütün disari
  verilememesidir.
• Tikaniklik sütün koyulasmasina bagli olabilir.

45

• Belirtiler
• Dokunmakla hassas bir nodül ve nodülün üstündeki
  deride kizariklik
• Annenin genel durumu iyidir, ates yoktur.

46

• Tikaniklik nedeniyle biriken süt
  atilmazsa, meme dokusunun inflamasyonuna, yani
  infektif olmayan iltihaba yol açar.
• Memenin bakterilerle infekte olmasi ise
  infektif iltihaptir.

47

• Infektif olmayan iltihabin nedeni büyük
  ihtimalle, basinçla çevre dokuya kaçan süte karsi
  dokunun yabanci cisim reaksiyonudur.
• Ayrica sütte inflamasyona yol açan maddeler de
  bulunur

48
Tikali kanal ve meme iltihabinin nedenleri

• Esas neden, memenin tamaminda yada bir
  kisminda süt akisinin azalmasidir.
• Akisin azalmasi memenin tümünde ise
  sunlara bagli olabilir

49

• Yetersiz emzirme örnegin anne çok
  mesgulse, düzensiz yada az meme isteyen
  bebeklerde, seyahat gibi nedenlerle emzirme
  programinin degismesinde söz konusu olabilir.
• Bebek iyi yerlesmemisse etkin emme
  yapamaz.

50
Kismi akis azalmasinin nedenleri ise sunlar
olabilir

• Iyi yerlesmemis bir bebek memenin bir kismindan
  süt aliyorsa tikanma görülebilir.
• Giysilerin darligi, sütyenin bütün gece
  giyilmesi, memenin üstüne yatmak kanallari
  tikayabilir.

51

• Büyük memelerin alt bölümünden süt akimi, memenin
  sarkmasina bagli olarak azalabilir.
• Bir baska neden, annenin stresi ve fazla
  çalismasidir ki bu, bebegi daha seyrek ve daha
  kisa emzirmesine neden olur.

52

• Daha büyük bir çocuktan kazayla gelebilecek bir
  yumruk yada tekmenin yol açacagi travma, meme
  dokusunu zedeleyip iltihaba neden olabilir.
• Ayrica meme ucundaki çatlaklar, bakterilerin meme
  dokusuna girmesini kolaylastirir.

53
Tikali kanal ve iltihabin tedavisi

• Tedavideki en önemli nokta, tikali bölümdeki süt
  akisini arttirmaktir. Bunun içinde öncelikle süt
  akisinin iyi olmamasinin nedeni aranip,
  düzeltilmeye çalisilmalidir.

54

• Yerlesmenin basarili olup olmadigina bakilir.
• Giysilerden, özellikle sütyen den (gecede
  giyiliyorsa), memenin üstüne baski olup,
  olmadigina bakilir

55

• Emzirirken annenin parmaklarina dikkat
  edilmelidir, meme çevresini tutup süt akisini
  engelliyormu ?
• Tikaniklik alt taraftaysa memenin büyüklügü
  dikkate alinmali, emzirme sirasinda meme biraz
  kaldirilarak akima yol saglamasi önerilmelidir.

56

• Nedenler bulunmasa da bir takim tavsiyelerde
  bulunulmali ve özellikle sunlar önerilmelidir
• Sik emzirme en iyisi bebegin uyudugu
  zamanlar dinlenip, bebegin cani istedigin de
  emzirmektir.
• Emzirme sirasinda memeye hafif masaj yapilmasi
  önerilir.

57

• Emzirme sirasinda meme ucuna dogru hafif masaj,
  tikali bölge üstünde ve tikali bölgeden meme
  ucuna dogru nasil masaj yapacagi anneye
  gösterilir.
• Bu tikanikligin kanali terketmesine yardimci olur.

58

• Anne, tikanikliga yol açan koyu tikacin sütle
  çikisini farkedebilir.(Bebegin bu tikaci
  yemesinde bir sakinca yoktur)
• Bazen emzirmeyi saglam memeden baslatmak da
  yararli olabilir. Eger agri, oksitosin refleksini
  engelliyorsa, bu uygulama yararli olacaktir.
  Refleks tekrar çalismaya baslayinca tikali memeye
  geçilebilir.

59

• Emzirirken degisik ögünlerde degisik pozisyonlar
  denemenin yarari, memenin çesitli bölgelerinden
  esit miktarda süt bosalmasini saglamasidir.
• Anneye koltuk alti ve yüzüstü emzirme
  pozisyonlari gösterilip, sürekli kucakta
  beslemektense bunlari da denemesi söylenir. Yine
  de rahat edemedigi bir pozisyonda emzirme
  önerilmez.

60

• Agrili ise, anne bebegini tikali memeden emzirmek
  istemez.
• Bazen de bebek tikali memeyi emmek istemez
• Bu durumlarda sütün sagilmasi gerekir, aksi
  takdirde abse olasiligi artar.
• Genellikle süt akimi saglandiktan bir gün sonra
  tikaniklik yada iltihap düzelmeye baslar.

61
ANCAK

• Hasta ilk görüldügünde agir belirtiler varsa,
  yada bakteri girisine elverisli meme ucu
  çatlaklari varsa, yada süt akimi saglandiktan 24
  saat sonra bir iyilesme söz konusu degil ise
  annenin özel tedaviye ihtiyaci var demektir.

62

• Bu durumda uygun antibiyotikle tedaviye baslamak
  gerekir.
• Penisiline rezistans S.aureus suslarinin varligi
  göz önünde tutularak , tedaviye sefalosporinler
  veya cloxacilin baslanmasi uygundur.

63

• Medikal tedavi kisa sürede sona erdirilmemeli
  çabuk ve etkin klinik bir iyilesme saglansa bile,
  tedaviye 10 gün kadar devam edilmelidir.
• Eger abse olusmussa, cerrahi drenaj sarttir.

64

• Akut peurperal mastitis tedavi edilmekte iken
  meme ucunda asiri fissür yok ise, her iki memeden
  de emzirmeye devam edilerek, süt stazi
  önlenmelidir.
• Bebegin emzirilmesi, fetal bir enfeksiyona yol
  açmayacagi gibi, S.aureus yada süte geçen
  antibiyotiklerin etkisiyle infantin
  gastrointestinal sistemide etkilenmeyecektir.

65

• Ancak süpüratif mastit varliginda, abse olan
  memeden bebegin emzirilmesine kesinlikle izin
  verilmemelidir.
• Tedavide ayrica mutlak yatak istirahati ve agri
  kesici olarak paracetamol önerilir.

66
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT SEMPTOMLARI

• Süt kanallarinda tikaniklik
• Sütün birikmesi
• Enfektif olmayan mastit
• Enfektif mastit

67
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT SEMPTOMLARI

• SISLIK KITLE
• HASSASIYET SIDDETLI
  AGRI
• LOKALIZE KIRMIZI
  ALAN
• KIZARIKLIK DÖNÜSÜR
• ATES YOK ATES
• KENDINI IYI KENDINI
  KÖTÜ
• HISSETME HISSETME

68
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT NEDENLERI

• Stres,asiri çalisma
• Meme travmasi
• Meme basi çatlagi

• Emzirmenin süresi ve sikligini azaltir
• Dokulari tahrip eder
• Bakterilerin girisini kolaylastirir

69
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT TEDAVISI

• ÖNCE
• Meme drenajini saglayin
• - kötü emzirme teknigi
• - siki giysiler
• - drenaji kötü büyük meme olup
  olmadigini kontrol edin, varsa düzeltin

70
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT TEDAVISI

• ÖNERIN
• - Sik emzirme
• - emzirme sirasinda meme basina dogru hafif
  masaj
• - ilik kompres
• Eger faydali ise anneye
• - beslemeye etkilenmemis meme ile baslamasini,
• - her emzirmenin farkli pozisyonda yapilmasini
  önerin.

71
SÜT KANALLARINDA TIKANIKLIK ve MASTIT TEDAVISI

• DAHA SONRA
• - Ciddi semptom, çatlak veya 24 saatten sonra
  iyilesme görülmez ise ek olarak,
• - Antibiyotik
• - Analjezik verin
• - Tam istirahat saglayin.

72
AGRILI MEME BASI BAKIMI

• Sebebleri arastirin
• - Emzirme teknigini kontrol edin
• - Memeleri, gögüste süt birikmesi, çatlaklar,
  candida yönünden muayene edin
• - Bebegi candida ve dil freni yönünden
  muayene edin

73
Meme ucunda çatlak

• Meme uçlarinin zedelenmesinin en sik
  nedeni bebege iyi pozisyon verilmemis olmasi yada
  uygun olmayan yerlesmedir. Iyi yerlestirilmeyen
  bebek emzirme süresince meme ucunu çekistirecek,
  meme derisini agziyla asindiracaktir. Bu anneye
  çok aci verir. Baslangiçta çatlak görülmez, meme
  ucu normaldir yada emzirmeden hemen sonra, uçta
  boydan boya bir çizgi belirir.

74
(No Transcript)
75

• Bebek böyle bir durumda emmeye devam
  ederse meme ucu zarar görecek, çatlak
  olusacaktir.
• Bu durumda bebegin daha iyi
  yerlestirilmesi için anneye yardimci olmak
  gerekir.Genelde bebek daha iyi pozisyona
  getirilir getirilmez aci azalir.
• Bebek normal emmeye devam eder.
• Meme uçlarinin düzelmesi için emzirmeye
  ara vermeye gerek yoktur.

76
(No Transcript)
77
(No Transcript)
78
Candida enfeksiyonu

• Meme ucu ve çevresindeki deride yara ve kasintiya
  neden olan diger bir durum candida enfeksiyonu
  yada pamukçuktur.
• Candida genellikle antibiotik kullanimi sonrasi
  görülür.
• Anne emzirmeden sonra da devam eden yanma ve igne
  batmasi hissi tarif eder.

79

• Bazen agri memenin derinliklerine kadar iner.
• Deri kizarir, parlar ve pul pul olur.
• Meme ucu çevresindeki derinin rengi açilabilir
  yada normal görünümde olabilir.

80
(No Transcript)
81

• Bebegin yerlesmesi iyi ise, buna karsin
  meme ucunda yaralar devam ediyorsa candidan
  süphenilmelidir.
• Bebekte pamukçuk kontrolü için,
  yanaklarin içinde veya dilinde beyaz lekeler,
  yada poposunda döküntü olup olmadigina bakilir.

82

• Bebegin emzik, annenin de meme kilifi gibi
  seyleri birakmasi ögütlenir. Kullaniyorsa
• Hergün 20 dakika kaynatilmasi ve haftada
  bir degistirilmesi söylenir.

83
Tedavi için Gentian moru ve Nystatin kullanilir

• Gentian moru Bebegin agzina, 0.25 lik
  solüsyon lezyonlarin geçmesinden 3 gün sonraya
  kadar, veya 5 gün süreyle hergün yada 2 günde
  bir
• Meme uçlarina, 0.5 lik solüsyon 5 gün
  süreyle her gün uygulanir.
• Nystatin krem memelere günde 4 kez emzirme
  sonrasi ( belirtiler geçtikten sonra 7 gün devam
  )
• Nystatin süspansiyon bebegin agzina günde 4
  kez emzirme sonrasi damlalikla 1 ml uygulanir. (
  7 gün süreyle yada anne iyilesene kadar devam )

84
Kisa Frenulum

• Meme ucunda zaman zaman yaralara yol
  açan diger bir durum
• bebegin frenulumun kisa olusu yada dil
  bagi bulunmasidir.

85

• Genelde bebegin dili normal, fakat biraz
  kisadir.Bu bebekler biraz yardimla, kisa sürede
  ögrenerek gayet güzel emebilirler.
• Ancak bazen bebek dilini alt damagina
  uzatamayinca süt sinüslerine ulasamaz ve iyi
  ememez.Yeterince süt alamadigi gibi meme ucunda
  da yaralara neden olur.

86
(No Transcript)
87

• Bebek emmede zorlaniyorsa ve sorunun
  kisa frenulumdan kaynaklandigi düsünülüyorsa,
  bebegin agzina daha fazla meme almasina çalismak
  gerekir.
• Genelde bu yeterli olur. Ancak dilin
  kisaligi önemli boyuttaysa yada zorluklar
  sürüyorsa , frenulumun insizyonu için bebegi bir
  cerraha göndermek gerekebilir.

88
Meme Ucu çatlaklarinda Yapilacaklar

• Öncelikle neden aranir
• Bunun için emzirme izlenip, kötü yerlesme
  belirtileri kontrol edilir.
• Memeler kontrol edilir.
• Candida belirtileri, tikaniklik yada çatlak olup
  olmadigina bakilir.
• Bebegin agzinda candida belirtisi veya kisa
  frenulum, poosunda candida döküntüsü kontrolü
  yapilir.

89
Sonra uygun tedaviye geçilir

• Annenin özgüvenini saglamak için yaralarin geçici
  oldugu ve kisa sürede emzirmeye geçecegi
  açiklanir.
• Bebegin yerlesmesini düzeltmesine yardimci
  olunur.Genelde gerekli olan tek nokta budur.
• Emzirmeye ara vermeksizin devam edilir.

90

• Anneye tikanikligi geçirmek için yardim edilir
  sik emzirme yapmasi ve sütünü sagmasi ögütlenir.
• Meme ucu çevresinde deri kizarik, parlak, pul pul
  ise yada kasinti ve yaralar geçmiyorsa candida
  tedavisi uygulanir.

91
Son olarak Anneye bazi tavsiyelerde bulunulur

• Memelerini günde bir kereden fazla yikamamasi,
  yikarken sabun kullanmamasi, havluyla
  ovusturmaktan kaçinmasi tavsiye edilir.

92

• Memelerin emzirme öncesi yada sonrasinda
  yikanmasi gerekmez, vücudun diger kisimlari kadar
  yikanmasi yeterlidir.
• Yikanmasinin derisindeki dogal yaglari
  azalttigindan yara olusumunun kolaylasacagi
  belirtilir.

93

• Ilaçli losyon ve merhemlerin deriyi tahris
  ettigi, herhangi bir yarasi olmadigi zaman
  kullanmamasi gerektigi söylenir.
• Emzirme sonrasi çikaracagi bir miktar süt ile
  meme ucu çevresini hafifçe ovmasinin iyilestirici
  özelligi oldugu söylenir.