Dishekimligi Fak

1
Dishekimligi Fakültesi Hastanelerinde Dijital
Radyografi Uygulamasinda Karsilasilan Sorunlarin
Bilisim Teknolojilerindeki Gelismeler Isiginda
Degerlendirilmesi

• Önder Göçer
• Doç.Dr. Sevinç Gülseçen
• Prof.Dr. Tamer L. Erdem

2
Sunum Içerigi

• Saglik Bilisim
• Dijital Radyoloji
• PACS (Picture Archiving And Communication System)
• Istanbul Üniversitesi Dishekimligi Fakültesi
  Hastanesi Örnegi
• Güncel Bilisim Teknolojileri
• Çözüm Önerileri

3
Saglik Bilisim

• Rekabetin artmasi
• Yüksek Maliyet
• Kalite ve Verimlilik Arayislari
• 1980lerin sonunda
• Muhasebe ve Mali kayitlarin Tutulmasi

4
Hastane Arsivleri, Bir Zamanlar
5
Hastane Yönetim Bilisim Sistemlerinden Tani ve
Tedaviyi Destekleyici Sistemlere

• Globallesen dünya
• Rekabet
• Farklilik
• Liderlik Etkin yönetim
• Economy (düsük maliyet)
• Efficiency (verimlilik)
• Effectiveness (etkinlik)

6
Dijital Radyoloji

• Konvansiyonel röntegende, hastayi degisik
  oranlarda geçen x-isinlarinin röntgen filmi
  üzerindeki fotografik etkisi ile olusur.
• Dijital röntgende, hastayi geçen
  x-isinlarinin sayisal olarak ölçülmesi ve
  görüntünün bu ölçümden elde edilmesi
• Dedektör sistemi
• Fosfor plagi Laser isini ile taranir

7
Dijital Radyolojinin Avantajlari

• 80 daha düsük radyasyon
• Görüntü kalitesinde iyilesme ve ölçme imkanlari
• Hizli iletim
• Saglikli Arsivleme
• Arastirma imkanlari Içerik tanima sistemleri

8
PACS

• Picture Archiving And Communication System
• (Görüntü Arsivleme ve Iletisim Sistemi)
• Hizli iletim
• Saglikli Arsivleme
• Arastirma imkanlari Içerik tanima sistemleri

9
PACSin Nitelikleri

• Iletisim-Yetki Mekanizmasi dahilinde istenilen
  yer ve zamanda ulasabilme
• Filme ihtiyaç duyulmadan isler yürümeli
• DICOM uyumlu cihazlar ile entegrasyon
• Tek kaynaktan yönetim (Görüntü ve görüntülere
  iliskin veriler)
• HYBS ve RBS ile bütünlesik çalisma
• Internet üzerinden dis kullanicilar ile paylasma

10
Görüntüleyici (Viewer) Nitelikleri

• Isik ayari
• Beyaz Dengesi
• Döndürme
• Büyültme-Küçültme
• Çogaltma
• Ölçme
• Gruplama
• Karsilastirma
• Imleme

11
PACSe Geçiste Karsilasilan Sorunlar

• Hedefte belirsizlik
• Ön arastirmanin genis olmasi
• Kurulus maliyetinin yüksek olmasi
• Yazilima para ödeme konusunda isteksizlik
• Yetismis insan gücü
• Kamu olmanin getirdigi klasik sorunlar
• Büyük bir yapinin dönüsecek olmasi
• Ara çözümlerde görüntü kaybi
• Büyük ve Basarili örneklerin olmamasi
• Mobil internette veri indirme siniri ve yüksek
  maliyet
• Teknik zorluklar

12
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi Örnegi
13
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi-Cerrahi
14
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi - Ortodonti
15
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi
16
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi
17
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi
18
Istanbul Üniversitesi Dishekimligi - Ortodonti
19
Görüntü Örnegi
20
Güncel Bilisim Teknolojileri

• Ag ve iletisim
• USB-3.0
• SATA-3
• CPU
• Sabit Disk
• Tasinabilir Bilgisayarlar
• N-Computing
• Diger

21
Ag ve iletisim teknolojileri

• Fiber Optik ve UTP kablolu iletisimin performansi
  PACS için yeterlidir.
• Mobil internet

Sirket Kota Fiyat
Avea 4GB 39TL
Turkcell 4GB 39TL
Turkcell 8GB 69TL
Vodafone 5GB 45TL
22
USB 3.0 Universal Serial Bus

• USB 1.1 12 Mbit/sn
• USB 2.0 480 Mbit/sn ? 40 kat
• USB 3.0 4.8 GBit/sn ? 10 kat

23
SATA-3

• Serial Ata II Sata II ? 3.0 Gbit/s
• SATA III ? 6.0 Gbit/s
• SSD disklerin baglanmasinda da kullanilabilecek

24
CPU

• More Yasasi Hala geçerlidir.
• Moore Yasasi, Intel sirketinin kurucularindan
  Gordon Moore'un 19 Nisan 1965 yilinda, her 18
  ayda bir tümlesik devre üzerine
  yerlestirilebilecek bilesen sayisinin iki katina
  çikacagini, bunun bilgisayarlarin islem
  kapasitelerinde büyük artislar yaratacagini,
  üretim maliyetlerinin ise ayni kalacagini, hatta
  düsme egilimi gösterecegini öngören deneysel
  (ampirik) gözlem büyük ölçüde geçerliligini
  korumaktadir.
• Paralel islem yapma kapasiteleri,
• Grafik ve multimedya destegi,
• Mobil cihazlar için pil ömrü optimizasyonu,
• Etkin ön bellek kullanimi ile PACS için yeterli
  performansa sahiptirler.

25
Sait Disk

• Bilgisayar en yavas parçasi kadar hizlidir.
• HDD, Mekanik parçalarda içerdiginden artik
  limitlere gelindigi düsünülmektedir.
• HDD artik yerini yeni bir teknoloji olan SSD
  (Solid State Drive)-Kati Hal Sürücülerine
  birakmaktadir.
• Hizli baslangiç,
• Hizli veri erisimi,
• Az enerji tüketimi,
• Mekanik dayaniklilik,
• HDDye göre daha küçük,
• Maliyet(-)

26
Tasinabilir Bilgisayarlar

• Alan Kayin tasarimi Dynabookun üzerinden 42 yil
  geçti.

27
Tasinabilir Bilgisayarlar Tablet PCler

• Kablosuz iletisim (Wi-Fi, 3G)
• Çoklu-Dokunmatik Ekran,
• 10 saati asan Pil Ömrü,
• Hafif (680-730 gr),
• Makul fiyat araligi (500-1000)

28
Tasinabilir Bilgisayarlar MCA (Medical Clinic
Assistant)

• Kablosuz iletisim (Wi-Fi, Blutooth)
• Dokunmatik Ekran,
• Uzun Pil Ömrü ve kolay sarj,
• Hafif, saglam 1,5 kg,
• Sterilizasyon imkâni,
• Özel kulpu ile kolay tasinir,
• Parmak izi okuyucu,
• Yüksek fiyat (2.000 üstü).

29
NComputing

• Yönetim Kolayligi,
• Maliyet avantaji.

30
NComputing
http//ncomputing.com/Casestudies/Overview.aspx
31
Diger

• Elastik e-gazete
• 130 gr agirlik
• 19 Boyut

32
Yazilim

• Içerik tabanli sorgulama
• 3 Boyutlu modelleme
• Ses ve görüntü tanima sistemleri

33
Dishekimligi Fakültesi Hastanesinde PACS

• Oral Diagnoz ve Radyolojiden yönlendirme,
• Hekim tedavi aninda filme ihtiyaç duyabilir,
• Tedai basinda-sonunda filme ihtiyaç duyulabilir,

34
Çözüm Önerileri

• Planlama,
• Server ve yazilim seçimi önemli,
• PACSsiz olmaz,
• 40bin Panoramik,
• 80bin Periapikal,
• 200 civarinda mevcut kullanici,
• Saglikli ag ve iletisim,

35
Yazilimda standarlar aranmalidir

• DICOM
• Digital Imaging and Communications in Medicine
• Elektrikli ve Medikal Görüntüleme Ekipmanlari
  Üreticileri Birligi tarafindan gelistirilmistir.
• Medikal görüntüleme cihazlarindan alinan 2 ve 3
  boyutlu bilimsel verilerin depolanmasi,
  görüntülenmesi ve analizinde kullanilmak
  maksadiyla gelistirilmis olan bir digital veri
  formati standardidir.

36
Yazilimda standarlar aranmalidir

• HL7 (Health Level 7)
• IHE
• (Integrated the Healthcare Environment),
• Saglik bakim alaninda bilgi paylasimi ve
  entegrasyonu gelistirmek için kurulmus bir
  organizasyondur.

37
Çözüm Önerileri (devam)
PACS
38
TESEKKÜRLER
Önder Göçer