Title: Slayt 1
1Ruminant Forestomach
Normal Anatomy
Rumen papillae
Reticulum epithelial folds
Omasum epithelial folds
2Ön Mideler
Rumen, reticulum ve omasum bölümlerine ayrilan
ruminantlarin ön mide sistemleri kutan bir mukoza
ile örtülüdür. Submukozada bez ve lenf
foliküleri yoktur. Yeni doganlarda ön mideler
tam gelismemistir, gelisme kaba yemlerin
alinmasiyla baslar
Rutin otopsiler sirasinda rumen içeriginin
incelenmesi çogu kez üstün körü yapilir. Oysa,
bilinen toksik maddelerin varliginin ilk ve kimi
zaman tek isaretini rumen içeriginin kokusu ve
görünüsü saglayabilir. Örnegin Üre
zehirlenmesi amonyak kokusu ve alkali Ph ile fark
edilebilir. Organofosfatlarin karakteristik
keskin-yakici, pismis turbu hatirlatan insektisid
kokusu vardir. Taxus zehirlenmesi sedir yagi
benzeri aromatik bir kokuyla ve içerikte
ignelerin varligi ile kendini belli eder. Diger
bitki zehirlenme süphesi olan olgularda tipik
bitki yapraklari rumen içerigi içinde
aranmalidir. Yagli boya parçalarinin, metal
kursun parçaciklari içinde aranmalidir. Yagli
boya parçalarinin, metal kursun parçalarinin
yaglimsi içeriginin ve kokunun (kullanilmis
krank-differensiyel yagindan dolayi) varligi
kursun zehirlenmesine isaret edebilir.
3Ön Mideler
Postmortem Degisiklikler Ölümden ekseriya birkaç
saat sonra ruminal mukoza yerinden rumenomalacie
dökülür. Lamina propriyadan genis gri parçalar
halinde ayrilir ve rumen açildiginda sindirilmis
içerigi kapsar. Epiteliumun kalici saglam
yapismasi anormaldir. Bu asiri adhesionlar
(yapismalar) dystrofik degisikliklerde, akut
rumenitiste, özellikle funguslar tarafindan
olusturuldugunda ve nekrobasiller rumenitiste
iyilesen lezyonlar çevresinde olur. (Ruminal
acidosisin erken devrelerinde adhesionlar
olusmayabilir. ) Kokusmaya bagli gaz olusumu ?
Postmortem timpani ? Ruptur
4Ön Mideler
Ruminal Mukozada Hatali-Yetersiz Beslenmeye Bagli
Dystrofik Degisiklikler
Yeni doganlarda ruminal papillar rudimenterdir ve
mukozaya nispeten soluk-yumusak bir görünüm
verir. Sonraki ruminal papilla gelisimi baslica
beslenme için verilen gidanin tipine baglidir.
Hayvanlar sütle beslendikçe küçük veya papilla
hiç gelismez. Yeterli seviyede kaba besin
kapsayan rasyonla beslenen hayvanlar uzun, ince,
düzenli, beyaz, gri ruminal papillari gelistirir
Konsantre yemden zengin rasyonlar siyah, çubuk
ve dil benzeri papillalari dogurur.
Papillalardaki gelisme konsantre yemin tipine
baglidir. Mikroskobik olarak papillar epitel
hücrelerinde belirgin bir acanthozis, hyper ve
paraketozis ve hyperpigmentasyon vardir.
Ruminantlar yeterli seviyede (N 15) kaba
yemle beslendiklerinde hyper ve paraketozis
görülmez. Kaba yemin mukozal yüzeyden
keratinaseous kalintilari ve bezin parçaciklarini
uzaklastirildigi ileri sürülmüstür. Ruminal
epiteliumun hiperkeratosisi vitamin A
yetersizligi olan buzagilarda görülür.
5Ön Mideler
Ön Midelerin Genislemesi (Rumen
Dilatasyonu) Tympani, Hoven, Bloat Sivi veya
gaz ile sisme, gerilme
Ön midelerin tympanic siskinligi akut veya
kronik/ tekrarlayici olabilir. Bu ikisi arasinda
temel bir farklilik vardir. Baklagiller ile
beslenen sigirlarin akut tympanisi rumen
içeriginin köpürmesi ile karakterize olurken,
kronik veya tekrarlayan tympani de gaz serbesttir
ama gegirmedeki (eructation) fiziksel veya
fonksiyonel bir hatadan dolayi çikarilamaz
(tutulma).
6Ön Mideler
1- Akut, Primer tympanie
Primer tympani, köpüklü siskinlik olarak da
adlandirilir. Rumen içeriginde köpük üretimi
normalde görülür. Bununla beraber üretilen köpük
miktari azdir ve kalici da degildir. Köpük
üreten ve köpük önleyen faktörler-etmenler
arasinda gayet hassas bir denge vardir. Bu
faktörler çesitlidir ve bunlar ruminal içerik
üzerine etkiyerek köpüklü siskinligin
karakteristigi olan köpüklü viscous içerigi
olusturur. Sondalama ile geçmez. Özellikle
baklagillerin alinmasiyla eriyebilir eriyebilir
proteinlerin fazlaca rumende bulunmasi
mikroflora tarafindan parçalanan bu proteinlerin
rumen içeriginin yüzeyinde denature olarak erimez
hale dönüsmeleri ? köpük stabilizasyonu. Köpük
olusumu için optimum Ph 5.4 6.0. Proteinler
viskozite artirici, bitki lipidleri ise (metal
iyonlari ile rekabet ederek) köpük ? Asiri köpük
üretimi rumenin genislemesine neden olur çünkü
hayvanlar gegiremezler. Köpüklü rumen içerigi
KARDIYAnin temizlenmesini önler, bu kisim normal
gegirmenin tetiklendigi yerdir. Köpük özefagusa
girerek yutma refleksini uyarir-stimule eder,
buda normal gegirmeyi önler.
7Ön Mideler
Hayvanlar arasinda siskinlige karsi
duyarliliktaki degisiklik, salgilanan tükürügün
miktari ve yapisi tarafindan belirlenebilir.
Tükürük salgisinin çok açik bir sekilde
rumendeki köpügü arttirici veya önleyeci
özelliklere sahiptir. Tükürük salgisi ? rumen
içeriginin viskozitesi ?. Bu köpüklenmeyi
çabuklastirir. Köpüklenmeye çok duyarli
sigirlar, köpüklenmeye az duyarli olan
sigirlardan daha az tükürük üretirler. Sulu ve
yüksek konsantre gidalar tükürük salgisini
azaltir ve böylece rumen içeriginin viskozitesini
degistirir Tükürük salgisindaki bikarbonatlar
ile citric, malonik succinic asidler gibi
baklagillerde yüksek düzeylerde bulunan organic
asidlerin kombinasyonu (bilesimi) balon
sekillenmesini arttirarak fazla miktarda CO2
üretimiyle sonuçlar. Rumen olusan-üretilen gazin
40-70nden CO2 sorumludur.
Tükürük salgisindaki mucoproteinler viscositeyi
?, mucinler viskoziteyi ?. Tükürük salgisi
içindeki tükürük olusumu çabuklastiran ve önleyen
çesitli maddelerin seviyeleri bezin tabiatina
baglidir. Parotid ve submaksillar bezler mucince
zengin tükürük meydana getirirler. Bu bezler
hayvan yerken ve ruminal basinç yüksek iken aktif
olarak tükürük salgilarlar. Tükürük salginsin
tamponlayici-buffering etkisi rumen içeriginin
pHsini eriyebilen soluble proteinlerin (büyük
ihtimal ile) sabit köpük olusturabilecekleri
seviyenin üzerine çikarir. Siskinlikte tükürük
daha fazla çalismalar,diger faktörlerinde rol
oynayabildigini gösterebilir.
8Ön Mideler
Konsantre yemden zengin ve kaba yemden fakir
rasyonlar tükürük salgisini azaltmakla kalmaz
ayni zamanda rumen mikroflorasini da
degistirirler. Bunlar fazla sayida kapsullenmis
bakterilerin büyümesini hizlandirir, bu tip
bakteriler polysacchoridlerin concentrationlarini
arttirir ve bunlarda viscositeyi arttirlar . Bu
bakteriler çogunlukla da mucinolyticdirler ve
tükürük salgisi içindeki mucinleri tahrip
edebilirler. Bu muhtemelen merada geziye
alinanlarda tedrici olarak gelisen siskinligi
açiklar, çünkü ruminal floranin degismesi zaman
alir.
Siskinlikten dolayi olan ölümün nedeni muhtemelen
diafragma üzerine intraabdominal basincin
artmasi, solunumun engellenmesi ve karin
boslugundaki iç organlarda kan dolasiminin kisa
devre döngü kombine etkileri sonucu olabilir.
Karin boslugundaki basincin artmasi iç
organlardaki kan dinamigi (sirkulasyon) üzerine
de önemli etkilere sahiptir. Vena cava posterior
üzerine basinç vardir ve bu basinç hayvanin arka
kismindaki kan akisinin yeniden düzenlenmesine
neden olur. Kan beldeki venalara Longitudinal
vertebral sinuslara dogru buradan intercostal
venalara ve hemizigos veya costocervical venalar
içine kisa devre yaptirilir (shunt ettirilir) .
9Ön Mideler
Siskinligi olan hayvanlar çogunlukla gazla siskin
olarak ölü bulunurlar dogal deliklerden kan
disari akar ve gazli gerginlikten dolayi ölü
hayvan çogu sirt üstü döner. Kan koyu renktedir
ve iyi pihtilasmaz, bu her iki özellik ölümün
anoksidan dolayi oldugunu gösterir.
10Ön Mideler
Ense ve gövdede subkutan kanamalar belirgindir.
Boyun kaslarinda ense ve kafa lenf yumrularinda
belirgin ödem, konjesyon ve kanamalar vardir. Her
zaman görülmeyen ama önemli bir bulguda özofagus
mukozasinda (bloat- line)-siskinlik çizgisidir.
Bu lezyon cervikal özefagustaki mukozanin
congention özefagustaki mukozanin congention ile
petechial ve ecchymotic kanamasindan dolayidir bu
aniden veya tedrici olarak yavas yavas thoracal
giriste soluk mukozaya dönüsür. Trahea mukozasi
özellikle torakal girisin önünde kanamalidir.
11Ön Mideler
Bronchuslarda paranasal ve frontal sinuslarda kan
pihtilarisiklikla görülebilir. Akcigerler ileriye
dogru itilmis diaphragmadan dolayi anteriyer
thoraksa dogru sikistirilmistir . Abdominal iç
organlarda, özellikle karacigerde basinç iskemisi
vardir. Karaciger loblarinin uç kenarlari
konjeste olabilir. Arka bacaklarin lenf
dügümleri ve kaslari soluktur. Özellikle vulva ve
perineiumda belirgin subkutan ödem olabilir.
Ölümden hemen sonra otopsi yapilirsa rumen
içeriginin çok fazla ve köpüklü oldugu görülür
köpük ölümden sonra tedrici olarak kaybolur ve
eger otopsi 10-12 saat geciktirilirse ekseriya
görülmez. Ölümden sonra kasik fitki (inguinal
hernia) ve diafragma yirtigi olusabilir.
12Ön Mideler
1- Kronik, Sekonder tympanie
Sekonder tympani veya sekonder siskinlik akut
olabilir ama ekseriya akut siddetlenme
dönemleriyle kronik bir tabiat gösterir.
Çogunlukla normal rumen fermantasyonu sonucu
olusturulan gazin fiziksel veya fonksiyonel bir
hata sonucu gegirilememesi sonucu ortaya çikar.
Fiziksel problemler, özofagus veya sulcus
özefagikusun tumor, papilloma veya yabanci cisim
tarafindan tikanmasini retikular adhesionlari,
özefagus stenozunu kapsar. Fonksiyonel nedenler,
organofosfat zehirlenmesini, nervus vagusun
adhezyon veya lenfosarkom gibi tümoral
gelsmelerden dolayi tahribini içerir. Bu
topluca vagus hazimsizligi-vagal hazimsizlik
olarak adlanan sydromlarin bir parçasidir. Vagus
hazimsizligi persiste rumen atonisi, düzensiz
motilite, bilateral karin siskinligi, istahsizlik
ve süt veriminde düsme gibi belirtilerle ortaya
çikar. Tip I Nervus vagusta farinks, servikal
bölge ve gögüs boslugunda lezyon vardir. Örnegin
yabanci cisimlerin batmasi ve bunlarin
ilerlemesine bagli yangilar. T II Omasal
transport yetersizligi. Rumen- retikulumdan
omazuma geçiste aksama vardir. Retikuloomazal
orfisyumda abse gibi. Omazum büyür-genisler,
içerik kurudur. N. Vagus lezyonludur.
13Ön Mideler
Tympanie diger ani ölüm nedenlerinden mutlaka
ayirt edilmelidir. Hypomagnesemia, Yanikara, Mali
gnant edema (gazli ödem), Antraks, yildirim
çarpmasi ve elektrik çarpmalaridir. Bu
lezyonlarin hiç birisi ne abdominal kan akisinin
degisikligiyle iliskili lezyonlara sahiptir ne de
rumen içerigi köpüklüdür, gazlidir. Yanikara ve
malignant ödem olaylari gibi bakteriyel
infeksiyonlar tipik kan lezyonlariyla
karakterizedir ve antraksta bögürtlen benzeri
dalak dahil olmak üzere septisemik lezyonlar
vardir. Asiri tahil dane yenmesi sonu ruminal
gerginlik olusur ama rumen içerigi suludur ve
fermantation bir kokusu vardir. Rumenin
postmortem siskinligi antemortem tympani ile
kesinlikle karistirilmamalidir. Tympani tesisinin
konmasi için ekstraruminal lezyonlarin mutlaka
bulunmasi gereklidir.
14Ruminant Forestomach Foreign Bodies
- Trichobezoars hairballs
- Hair forms nidus
- Phytobezoars plant balls
15Hardware disease fibrinous pericarditis
16Rumenitis (Lactic Acidosis)
17Grain Overload
18Reticulitis/Rumenitis
19Rumenitis
20Mycotic Rumenitis