Title: 5520 SAYILI KURUMLAR VERGISI KANUNU
15520 SAYILI KURUMLAR VERGISI KANUNU
2IÇINDEKILER
- I.KISIM
- MÜKELLEFIYET
- (1-5. Maddeler)
- I.BÖLÜM KONU VE MÜKELLEFLER (1-3. Maddeler)
- II.BÖLÜM MUAFIYET VE ISTISNALAR (4-5.
Maddeler) - II.KISIM
- TAM MÜKELLEFIYET ESASINDA VERININ TARHI VE
ÖDENMESI - (6-21. Maddeler)
- I.BÖLÜM MATRAHIN TAYINI (6-13. Maddeler)
- II.BÖLÜM BEYAN (14-15. Maddeler)
- III.BÖLÜM VERGININ TARHI (16. Madde)
- IV.BÖLÜM TASFIYE BIRLESME DEVIR BÖLÜNME VE HISSE
DEGISIMI (17-20. Maddeler) - V.BÖLÜM VERGININ ÖDENMESI (21. Madde)
- III.KISIM
- DAR MÜKELLEFIYET ESASINDA VERGININ TARHI VE
ÖDENMESI - I.BÖLÜM MATRAHIN TAYINI (22-23. Maddeler)
3KURUMLAR VERGISI KANUNUNDA DIKKAT ÇEKEN YENILIKLER
- I-SISTEMATIK DEGISIKLIKLER
- II-DEGISTIRILEN HÜKÜMLER
- III-YENI GETIRILEN HÜKÜMLER
4I SISTEMATIK DEGISIKLIKLER
- Yeni Kanunda tam ve dar mükellef kurumlarin
vergilendirilmesi ayri kisimlarda düzenlenmistir.
- Yeni Kanunda Gelir Vergisi Kanununa yapilan
atiflar azaltilmistir. - Üzerinden tevkifat yapilmasi gereken tam ve dar
mükellef kurum kazançlari Yeni Kanunda tam ve dar
mükellef kurumlar itibariyle ayri maddelerde
düzenlenmistir. (Md. 15 ve 30) - Kanunun yaziminda yeni bir kodifikasyon
benimsenmistir. Madde numaralari, fikralar,
bentler ve alt bentler daha anlasilir sekilde
kodlanmistir. Bentler siralanirken birbirleriyle
ilgili hususlari düzenleyenler birbirini takip
edecek sekilde yerlestirilmistir. - Kanun dilinin mümkün oldugu kadar sade ve
anlasilir olmasina ve yasayan Türkçe kelimelerin
kullanilmasina özen gösterilmistir. - Yeni Kanun, Anayasal açidan vergileme ile ilgili
esaslar ancak kanun ile düzenlenebilir ilkesine
uygun olarak Maliye Bakanligina esaslari
belirleme yetkisi vermemis, Bakanligin yetkisini
usulleri belirlemekle sinirlandirmistir.
5II DEGISTIRILEN HÜKÜMLER
- Kurumlar vergisi ve geçici vergi orani 20ye
düsürülmüstür. - Bunun disinda ilgili kanunda asagidaki hükümlerde
önemli ölçüde degisiklikler yapilmistir Örtülü
Sermaye ve Örtülü kazanç dagitimi, Istisna ve
muafiyetler, - Yurtdisi istirak kazançlari istisnasi,
Istirak hissesi ve gayrimenkul satislarinda
istisna, - Rüçhan hakki satis istisnasi, Tasfiye,
Bölünme, Hisse degisimi, Yurtdisinda ödenen
gelir vergisinin mahsubu Temettüye kaynak
teskil eden kazanç üzerinden ödenen vergilerin
mahsubu, Mahsup edilemeyen tutarin 3 yil
ileriye dogru tasinmasi, Geçici vergi
dönemlerinde de mahsup yapilabilmesi,
6A-Kurumlar Vergisi Orani (Md-32)
- Kurumlar Vergisi Orani 20ye indirilmistir.
Geçici vergi orani olarak cari yilin Kurumlar
vergisi orani uygulanacaktir. - Bakanlar Kurulu geçici vergi oranini 5 puana
kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine
kadar getirmeye yetkilidir.
7A-Kurumlar Vergisi Orani (Md-32)
- Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen
kurumlarin 2006 takvim yili içinde biten hesap
dönemlerine ait kazançlarin vergilendirilmesinde
1/1/2006 tarihinden önceki aylara 30, sonraki
aylara ise 20 oraninin aritmetik ortalamasi
dikkate alinarak hesaplanan oran uygulanacaktir.
(Geçici Md. 1/6) - Bu hesaplamada, oran kesirleri dikkate
alinmayacaktir. - Kanunun 30/3 maddesinde kar dagitim sirasinda
uygulanacak tevkifat orani 10dan 15e
çikarilmaktadir.
8B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Örtülü sermaye konusu kanunun 12.maddesinde
yeniden düzenlenmistir. Madde hükmüne göre,
ortaklar ve ortaklarin iliskili oldugu kisilerden
dogrudan veya dolayli olarak alinan borçlarin
ilgili mali yil içinde herhangi bir tarihte
özsermayenin üç katini asan kismi örtülü sermaye
sayilmaktadir.
9B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Dolayisiyla yeni örtülü sermaye uygulamasinda
iliskili kisilerden alinan borcun örtülü sermaye
sayilmasi için borç miktarinin özsermayeye
oraninin üç olmasi sarti getirilmistir. - Örtülü sermaye kiyaslamasinda, sadece iliskili
sirketlere finansman temin eden kredi kurumlari
hariç iliskili banka veya benzeri kuruluslardan
alinan borçlarin yarisi dikkate alinacaktir.
Diger bir deyisle bu nitelikteki borçlar,
özsermayenin 6 katina ulasana kadar örtülü
sermaye sayilmayacaktir.
10B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Ancak bu kuruluslardan alinan borçlarin yarisinin
özsermayenin 3 katini asan kismi örtülü sermaye
olarak tanimlanacaktir. Iliskili kisiler
kapsamina ortaklar ve sermaye, oy veya kar payi
haklari açisindan 10 veya daha fazla payi olan
ortaklarin iliskili oldugu kisiler girmektedir.
11B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Ortakla iliskili kisiler
- - Ortagin dogrudan veya dolayli olarak en az 10
oraninda ortagi oldugu veya en az 10 oraninda oy
veya kar payi hakkina ya da hisselerine sahip
oldugu bir kurum veya,- Dogrudan ya da dolayli
olarak, ortagin veya ortakla iliskili bir kurumun
sermayesinin, oy veya kar payi hakkina sahip
hisselerinin en az 10unu elinde bulunduran bir
gerçek kisi veya kurum seklinde tanimlanmaktadir.
12B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Ancak kurumlarin Istanbul Menkul Kiymetler
Borsasinda islem gören hisselerinin edinilmesi
durumunda, söz konusu hisse senetleri nedeniyle
ortak veya ortakla ilskili kisi sayilanlardan
temin edilen borçlanmalarda en az 10 ortaklik
payinin aranacagi belirtilmistir.Özsermaye,
kurumun dönem basindaki özsermayesidir. Özsermaye
özkaynaklar toplamini ifade etmektedir.
13B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Örtülü sermaye ile ilgili oranlar, borç veren
ortaklar veya ortaklarin iliskili oldugu kisiler
için topluca dikkate alinacaktir. Ödenen veya
hesaplanan faizler disinda örtülü sermaye olarak
kabul edilen borçlar üzerinden hesaplanan kur
farklari ve benzeri giderler de kurumlar vergisi
matrahindan indirilemeyecektir.
14B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Ilgili madde metninde ayrica örtülü sermaye
sayilmayacak borçlanmalar da sayilmis olup,
bunlar- Ortaklarin veya ortaklarin iliskili
bulundugu kisilerin sagladigi gayrinakdi
teminatlar karsiliginda üçüncü kisilerden yapilan
borçlanmalar, - - Iliskili kisilerin, banka ve diger finans
kurumlarindan veya sermaye piyasalarindan temin
ederek ayni kosullarla kismen veya tamamen
kullandirdigi borçlanmalardir.
15B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- 5411 sayili Bankacilik Kanununa göre faaliyette
bulunan bankalar tarafindan yapilan borçlanmalar. - - 3226 sayili Finansal Kiralama Kanunu
kapsaminda faaliyet gösteren finansal kiralama
sirketleri, 90 sayili Ödünç Para Verme Isleri
Hakkinda Kanun Hükmünde Kararname kapsaminda
faaliyet gösteren finansman ve faktoring
sirketleri ile ipotek finansman kuruluslarinin bu
faaliyetleriyle ilgili olarak ortak veya ortakla
iliskili kisi sayilan bankalardan yaptiklari
borçlanmalar.
16B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan
faizler, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasinda
borçlu kurum açisindan dagitilan, alacakli olan
iliskili kisi açisindan elde edilen ve dar
mükellefiyette ana merkeze aktarilan kar payi
olarak kabul edilmistir. - Mükerrer vergilemeyi (ekonomik çifte
vergilendirme) önlemek için faiz veya kur farki
geliri elde eden iliskili kisi nezdinde daha önce
yapilan vergilendirme islemi buna göre
düzeltilecektir.
17B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Örtülü sermaye dagittigi tespit edilen kurumda
hem kapsama giren faiz ve kur farklari için hem
de kar dagitim stopaji için cezali tarhiyat
yapilacaktir. Borç veren iliskili sirkette
düzeltme yapilabilmesi için örtülü sermaye
kullanan kurum adina tarh edilen vergilerin
kesinlesmis ve ödenmis olmasi sarti aranmaktadir.
18B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Örtülü sermaye ile ilgili getirilen yeni
düzenleme ile ilgili diger hususlar asagidaki
gibidir - -Borcun devamli veya uzun süreli kullanilmasi
sarti kaldirilmistir. - -Yalnizca özsermayenin üç katini asan borç kismi
örtülü sermaye sayilacaktir. - - Maddede kullanilan ifadeler objektif ölçülere
göre tanimlanarak belirsizlikler ortadan
kaldirilmaya çalisilmistir.
19B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- - Örtülü sermaye açisindan borcun devamli veya
uzun süreli kullanimi sarti kaldirildigi için
grup sirketleri arasinda ticari teamüllere uygun
olarak yapilan vadeli mal ve hizmet alim ve
satimlarinda sorun çikmamasi için Maliye
Bakanliginin çikaracagi bir teblig ile konuyu
açikliga kavusturmasi ve bu tür islemlerde örtülü
sermaye hükümlerinin uygulanmayacagini açiklamasi
yararli olacaktir. Aksi takdirde, özellikle ayri
bir pazarlama ve satis sirketi olan gruplarda
pazarlama sirketlerine yapilacak yüksek tutardaki
vadeli satislarda denetim elemanlari tarafindan
vade farklarinin, örtülü sermaye üzerinden ödenen
faiz benzeri bir gider olarak degerlendirmesi
riski olabilecegini ve bunun da ticari hayati
olumsuz etkileyebilecegini belirtmek gerekir.
20B-Örtülü Sermaye (Md-12)
- Yeni Kanunda örtülü sermaye ile ilgili hükümler
1/1/2006 tarihinden sonraya sarkan ödünç
islemlerine de uygulanmak ve 1/1/2006 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere yürürlüge girecektir.
21C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Örtülü kazanç dagitimi hükmü önemli ölçüde
degistirilmis olup, transfer fiyatlandirmasi
konusundaki OECD rehberi esas alinmistir.
Iliskili kisiler ile emsallere uygunluk
ilkesine aykiri olarak tespit edilen bedel veya
fiyat üzerinden mal veya hizmet alim veya
satiminda bulunulmasi halinde kazanç kismen veya
tamamen transfer fiyatlandirmasi yoluyla örtülü
olarak dagitilmis sayilarak vergi matrahindan
indirimine müsaade edilmemistir.Mal veya hizmet
alim veya satimi çok genis anlamda kullanilmis ve
iliskili kisiler arasindaki her türlü iktisadi,
ticari veya finansal islemler ile istihdam
iliskisi bu kapsama dahil edilmistir.
22C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Kanun metninde iliskili kisi- Kurumlarin kendi
ortaklari, ortaklarinin ilgili bulundugu gerçek
veya tüzel kisiler ve,- Kurumun idaresi,
denetimi veya sermayesi bakimindan dogrudan veya
dolayli olarak bagli bulundugu veya nüfuzu
altinda bulundurdugu gerçek ve tüzel kisileri
ifade etmektedir.Kanun metninde ayrica
ortaklarin esleri, ortaklarin veya eslerinin
üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil kan ve
sihri hisimlari da iliskili kisi sayilmaktadir.
23C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Bakanlar Kurulu tarafindan tespit edilerek
zararli vergi rekabetine yol açtigi kabul edilen
ülkelerde veya bölgelerde bulunan kisiler ile
yapilan tüm islemler iliskili kisilerle yapilmis
sayilmaktadir. Emsallere uygunluk ilkesi,
iliskili kisiler ile yapilan mal veya hizmet alim
veya satiminda uygulanan fiyat veya bedelin,
aralarinda böyle bir iliski olmasaydi olusacak
fiyat veya bedele uygun olmasini ifade
etmektedir. Kurumlar, iliskili kisiler ile
yaptigi islemlerde uygulayacaklari emsaline uygun
fiyat veya bedelleri kanunda belirtilen
yöntemlerden islemin mahiyetine en uygun olanini
kullanarak tespit edeceklerdir.
24C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Kanunda öngörülen yöntemler OECD transfer
fiyatlandirmasi rehberinde belirtilen geleneksel
islem yöntemleridir. Bunlar-
Karsilastirilabilir fiyat yöntemiBir kurumun
uygulayacagi emsallere uygun satis fiyatinin
karsilastirilabilir mal veya hizmet alim veya
satiminda bulunan ve aralarinda herhangi bir
sekilde iliski bulunmayan gerçek veya tüzel
kisilerin birbirleriyle yaptiklari islemlerde
uygulanan piyasa fiyati ile karsilastirilarak
tespit edilmesini ifade etmektedir.
25C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Maliyet arti yöntemiEmsallere uygun fiyatin,
ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir
brüt kâr orani kadar artirilmasi suretiyle
hesaplanmasini ifade eder. - - Yeniden satis fiyati yöntemiEmsallere uygun
fiyatin, islem konusu mal veya hizmetlerin
aralarinda herhangi bir sekilde iliski bulunmayan
gerçek veya tüzel kisilere yeniden satilmasi
halinde uygulanacak fiyattan, uygun bir brüt
satis kâri düsülerek hesaplanmasini ifade eder.
26C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Kanunda sayilan yöntemlerden hiç birisi söz
konusu islemde emsale uygun bedelin tespitine
imkan vermiyorsa kurum kendi belirleyecegi
yöntemi uygulayabilecektir. Yöntemler arasinda
öncelik siralamasi yoktur, belli bir islem için
en uygun yöntem hangisi ise o yöntem
kullanilacaktir.
27C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Yeni uygulama ile belgelendirme önem
kazanmaktadir. Maliye Bakanligi ile transfer
fiyatlandirmasi konusunda mükellefin talep etmesi
halinde ön anlasma yapilmasi imkani
getirilmektedir. Sartlar degismedigi sürece
anlasma üç yila kadar yürürlükte kalacaktir.
Yapilan anlasma hem vergi idaresi hem de mükellef
açisindan baglayici olacak ve belirlilik
saglayacaktir.
28C-Örtülü Kazanç (Md-13)
- Transfer fiyatlandirmasi yoluyla örtülü olarak
dagitilan kazançlar kar payi dagitimi olarak
kabul edilecek ve karsi tarafta vergi ile ilgili
gerekli düzeltme yapilacaktir. Düzeltme yapilmasi
için örtülü kazanç dagitan kurum adina tarh
edilen vergilerin kesinlesmis ve ödenmis olmasi
gerekir. Transfer fiyatlandirmasi konusu ile
ilgili usullerin Bakanlar Kurulunca belirlenecegi
belirtilmistir.
29D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- Kanunun 5/1/b maddesi ile yurtdisi istirak
kazançlari istisnasi önemli ölçüde
degistirilmistir. Degisen madde metni ile
istisnadan yararlanmak için yurtdisi istirakteki
minimum pay orani 25den 10a düsürülmüstür. - Ayrica- Istirak hissesini elde tutma süresi iki
(2) yildan bir (1) yila indirilmistir.- Yurtdisi
istirakin ilgili ülkede tabi olmasi gereken
asgari vergi orani 20den 15e düsürülmüstür.
30D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- - Yurtdisi istirakin kazançlarinin en az 75inin
ticari, zirai veya serbest meslek kazanci
niteligindeki kazançlardan olusmasi sarti
kaldirilmistir.- Yurtdisi istirakin esas
faaliyet konusunun, finansal kiralama dahil
finansman temini veya sigorta hizmetinin
sunulmasi ya da menkul kiymet yatirimi olmasi
durumunda istisnadan yararlanmak için yurtdisinda
en az Türkiyede uygulanan kurumlar vergisi
oraninda vergiye tabi olma sarti getirilmistir.
31D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- - Karin, kazancin elde edildigi hesap dönemine
iliskin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi
gereken tarihe kadar Türkiyeye getirilmesi sarti
ile yurtdisi istirakin anonim veya limited sirket
mahiyetinde olma sarti yeni kanunda da
korunmustur. - Yukarida yer alan sartlarin
gerçeklesmesi halinde yurtdisi istiraklerden elde
edilen kar paylari kurumlar vergisinden istisna
olacaktir.
32D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- Kazancin elde edildigi tarih itibariyle devamli
olarak en az bir yil süre ile nakit varliklar
disinda kalan aktif toplaminin 75 veya daha
fazlasinin kanuni ve is merkezi Türkiyede
bulunmayan anonim veya limited sirket
niteligindeki sirketlerin sermayesine en az 10
oraninda istirakten olusan tam mükellefiyete tabi
anonim sirketlerin en az iki tam yil süre ile
elde tuttuklari yurtdisi istirak hisselerinin
satisindan dogan deger artis kazançlari da
vergiden istisna edilmektedir (Kanun Md 5/1/c).
33D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- Yukaridaki sartlarin saglanmasi halinde vergiden
istisna edilen hisse satis kazançlari ile
yukaridaki paragrafta yer alan özellikleri
tasiyan sirketlerin vergiden istisna sartlarini
haiz temettü kazançlarinin yabanci kurumlara
dagitilmasi halinde kar paylari üzerinden
uygulanacak olan stopaj orani normal kar
dagitiminda uygulanan stopaj oraninin yarisini
geçemeyecektir.
34D-Yurtdisi istirak kazanci istisnasi (Md-5/1/b)
- Yurtdisi insaat, onarim, montaj isleri ile teknik
hizmetlerin yapilabilmesi için ilgili ülke
mevzuatina göre sirket kurulmasi gereken
durumlarda yukarida belirtilen sartlar
aranmaksizin istirak kazançlari istisnasi
uygulanacaktir.
35E-Istirak Hissesi ve Gayrimenkul satis istisnasi
(Md 5/1/e)
- Istisnadan yararlanmak için kari sermayeye ilave
etme sarti kaldirilmakta ve karin en az bes yil
süreyle özel bir fon hesabinda tutulmasi sarti
getirilmektedir. Kazancin 75i istisnaya konu
olabilmektedir. Istisna satisin yapildigi dönemde
uygulanmaktadir.
36E-Istirak Hissesi ve Gayrimenkul satis istisnasi
(Md 5/1/e)
- Iki yil içinde satis bedeli tahsil edilmez veya
ilgili kazanç özel fondan çekilir veya sermayeye
ilave disinda baska bir hesaba aktarilirsa
istisna nedeniyle zamaninda tahakkuk ettirilmeyen
vergiler için vergi ziyai olusmus sayilmaktadir.
Kanun maddesi ile kurucu senetleri ve intifa
senetleri de istisna kapsamina alinmaktadir.
Devir ve bölünme suretiyle devralinan
tasinmazlar ve istirak hisselerinin iki yillik
elde tutma süresinin hesabinda devir olunan veya
bölünen kurumda geçen süreler de dikkate
alinmaktadir.
37F-Muafiyetlerde (Md- 4) Ve Istisnalarda (Md-5)
Yapilan Degisiklikler
- Yeni Kanunda istisna ve muafiyetlere iliskin
asagidaki hususlar dikkat çekmektedir - -Tüketim ve tasima kooperatiflerinde muafiyet
kaldirilmistir. - Rüçhan hakki kupon satisindan elde edilen
kazançlarda istisna yeniden düzenlenerek sadece,
iki yil elde tutulan rüçhan hakkinin satisindan
-istirak ve gayrimenkul satis kazanci istisnasi
için getirilen sartlarla- elde edilen kazancin
75i istisnaya konu edilebilecektir. - -Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda islem
gören altin ve kiymetli madenlere dayali yatirim
fonlari veya ortakliklarinin portföy
isletmeciliginden dogan kazançlari kurumlar
vergisinden istisna edilmistir. - -Istirak hisseleri alimiyla ilgili finansman
giderlerinin kurum kazancindan indirilebilecegi
hüküm altina alinmistir.
38G-Tasfiye (Md17)
- Kanun metninde tasfiyeden vazgeçilmesi halinde
yapilacak islemler düzenlenmektedir. - Ayrica tasfiye beyannamesinin verilme süresi 15
günden 30 güne çikarilmakta ve tasfiyeye iliskin
hükümler bir araya toplanmaktadir.
39H-Bölünme (Md-19)
- Getirilen yeni düzenleme ile kismi bölünmede
devredilen aktif kiymetlerle ilgili pasif
kalemlerin de devri (Örnegin, Makine, Bina
Tasitlar vb. Maddi Duran Varliklara iliskin
Birikmis Amortismanlar, Alacaklar için ayrilmis
olan Süpheli Alacaklar Karsiliklari, Stoklar Için
ayrilmis stok deger düsüklügü karsiligi, vb.)
zorunlu hale getirilmekte ve kismi bölünmede
isletme bütünlügüne vurgu yapilmaktadir.
40H-Bölünme (Md-19)
- Bunun disinda istirak hisseleri 2 tam yil süre
ile elde tutulmasi halinde kismi bölünmeye konu
edilebilmektedir. - Ayrica kismi bölünmede devredilen varliklara
karsilik edinilen devralan sirket hisselerinin,
devreden sirkette kalabilecegi gibi dogrudan bu
sirketin ortaklarina da verilebilecegi ve
tasinmazlarin ve istirak hisselerin devrinde,
devralan sirketin hisselerinin devreden sirketin
ortaklarina verilmesi halinde, devredilen
tasinmaz ve istirak hisselerine iliskin borçlarin
da devredilmesi gerektigi öngörülmüstür.
41H-Bölünme (Md-19)
- Kismi bölünmede devralan sirketin bölünen kurumun
borçlari için sorumlulugu, devraldigi kiymetlerin
emsal bedeli ile sinirlandirilmaktadir. Devir
ve bölünme hallerinde beyanname verme süresi 15
günden 30 güne çikarilmaktadir. - Beyanname verme süresinin baslangici, devir veya
bölünmenin Ticaret Sicil Gazetesinde ilan
edildigi tarih olarak tespit edilmekte ve
belirsizlik ortadan kaldirilmaktadir.
42H-Bölünme (Md-19)
- Yapilan degisikliklerden biri de devir ve tam
bölünme islemlerindeki zarar mahsubudur (Madde
9). - Buna göre devir islemlerinde mahsup edilecek
zarar miktari devralinan kurumlarin devir tarihi
itibariyle özsermaye tutarini geçemeyecektir. - Ayrica tam bölünme islemlerinde de mahsup
edilecek zarar miktari bölünen kurumdaki öz
sermayenin devralinan kismini geçemeyecek ve
devralinan kiymetle orantili olacaktir.
43H-Bölünme (Md-19)
- Devir ve tam bölünme hallerinde zarar mahsubu
için ayrica asagidaki sartlar aranacaktir- Son
5 yila iliskin kurumlar vergisi beyannamelerinin
kanunî süresinde verilmis olmasi,- Devralinan
kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana
geldigi hesap döneminden itibaren en az 5 yil
süreyle devam edilmesi.
44I-Hisse degisimi (Md-19/3/c)
- Hisse degisiminde limited sirketlerin
hisselerinin devralinmasi ile ilgili tereddüt
ortadan kaldirilmis ve Limited Sirketlerinin de
hisse degisimi yapabilmeleri saglanmistir.
45J-Beyanname verme (Md.14/3) ve Ödeme (Md. 21)
süresi
- Beyanname Verme Süresi
- Yillik kurumlar vergisi beyannamesi hesap
döneminin kapandigi ayi izleyen dördüncü ayin
birinci gününden yirmibesinci gününe kadar
verilebilecektir. - Tahakkuk Eden Verginin Ödenmesi
- Genel Olarak
- Kurumlar vergisi, beyannamenin verildigi ayin
sonuna kadar ödenir. - Özel Durumlar
- Tasfiye, Birlesme, Devir, Bölünme ve Hisse
Degisimi gibi özel durumlarda ve tevkif edilen ve
Muhtasar Beyanname ile Bildirilen Vergilerin
Ödenme Süreleri beyanname verme süreleri olarak
belirlenmistir.
46III YENI GETIRILEN HÜKÜMLER
- Kontrol edilen yabanci sirket, Vergi
cennetleri ile mücadele, Masraf dagitimi, - Yurtdisinda ödenen Vergilerin Mahsubu,
47a- Kontrol edilen yabanci sirket (Md-7)
- Yabanci ülkelerde kurulmus olup, tam mükellef
kurumlarin ve gerçek kisilerin dogrudan veya
dolayli olarak ayri ayri ya da birlikte
sermayesinin veya kar payinin ya da oy kullanma
hakkinin en az 50 sine sahip olmak suretiyle
kontrol ettikleri kurumlar, asagidaki kosullarin
birlikte saglanmasi halinde kontrol edilen
yabanci kurum sayilmaktadirlar
48a- Kontrol edilen yabanci sirket (Md-7)
- Yabanci istirakin gayri safi hasilatinin 25 veya
fazlasinin pasif nitelikteki gelirlerden(faiz,
kira,kar payi, lisans ücreti, menkul kiymet satis
geliri vb.) olusmasi (Md-7/1.a) , - - Kontrol edilen yabanci kurumun, ticari
bilanço kari üzerinden mahallinde 10dan daha az
oranda gelir üzerinden alinan vergiye tabi
olmasi,- Kontrol edilen yabanci kurumun ilgili
yildaki gayrisafi hasilatinin 100,000 YTL
karsiligi yabanci parayi geçmesi,
49a- Kontrol edilen yabanci sirket (Md-7)
- Kontrol edilen yabanci kurumun kazanci dagitilsin
veya dagitilmasin, hesap döneminin kapandigi ayi
içeren hesap dönemi itibariyle, kontrol eden
kurumlarin kurumlar vergisi matrahina hisseleri
oraninda dahil edilecektir.Kontrol orani
olarak, ilgili hesap dönemi içinde sahip olunan
en yüksek oran dikkate alinmaktadir.
50a- Kontrol edilen yabanci sirket (Md-7)
- Kontrol edilen yabanci kurumlarin, bu maddeye
göre daha önce Türkiyede vergilenen kazançlarini
sonradan dagitmalari halinde bu kazançlar
Türkiyede vergiye tabi tutulmamaktadir.
Dagitilan kazancin daha önce Türkiyede
vergilenmemis kismi vergiye tabi olmaktadir.
Kontrol edilen yabanci kurumun kazançlari
üzerinden ilgili yabanci ülkede ödedigi vergiler
ayni kazanç üzerinden Türkiyede hesaplanan
vergiye mahsup edilmektedir.
51b- Vergi Cennetleri ile Mücadele (Md-30/7)
- Vergi ve diger uygulamalar açisindan zararli
vergi rekabetine yol açtigi Bakanlar Kurulu
tarafindan ilan edilen ülkelerde yerlesik olan
veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef
kurumlarin bu yerlerde bulunan Subeleri dahil)
yapilan her türlü ödeme üzerinden-Bu ödemenin
verginin konusuna girip girmedigine veya,-Ödeme
yapilan kurumun mükellef olup olmadigina
bakilmaksizin - 30 oraninda vergi kesintisi yapilmasi
öngörülmektedir. Ancak
52b- Vergi Cennetleri ile Mücadele (Md-30/7)
- i) Emsaline uygun fiyatlarla satin alinan mal ve
istirak hisseleri için yapilan ödemeler, emsaline
uygun fiyatlarla deniz ve hava ulastirma
araçlarinin kiralanmasi için yapilan ödemeler ile
yapilan isin tamamlanabilmesi bakimindan
zorunluluk arz eden geçis ücreti, liman ücreti
gibi ödemeler üzerinden yapilacak kesinti
oranini her bir ödeme türü, faaliyet konusu ya
da sektör itibariyla ayri ayri belirlemeye,
sifira kadar indirmeye veya kanunî seviyesine
kadar getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili
kilinmistir.
53b- Vergi Cennetleri ile Mücadele (Md-30/7)
- ii) Yurtdisindaki finans kuruluslarindan temin
edilen borçlanmalara iliskin ana para, faiz ve
kâr payi ödemeleri ile sigorta ve reasürans
ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapilmayacagi
belirtilmistir.Bu sekilde kesintiye tabi
tutulan kazançlarin kontrol edilen yabanci sirket
kapsaminda Türkiyede vergilenmesi halinde, bu
maddeye göre stopaj suretiyle kesilen verginin
ayni kazanç üzerinden Türkiyede ödenecek
kurumlar vergisinden mahsubuna izin
verilmektedir.
54c- Masraf Dagitimi (Md-22/3/b)
- Dar mükellefiyette kurum kazancinin tespitinde
Ana merkezin veya Türkiye disindaki subelerin
genel yönetim giderlerine veya zararlarina
katilmak üzere ayrilan paylar indirilemez. - Bununla birlikte Dar mükellefiyete tabi
kurumlarin Türkiyedeki subelerinin kazanci
belirlenirken ana merkezdeki veya yurtdisindaki
diger grup sirketleri veya subelerinde yapilan
genel yönetim giderlerinden Türkiyedeki subeye
ayrilan paylar belli sartlara uyulmasi halinde
kazançtan indirilebilmektedir. - Bu sartlar-Söz konusu paylar (giderler)
Türkiyede kazancin elde edilmesi ve idamesi ile
ilgili olmalidir. - Emsallere uygunluk ilkesi uyarinca belirlenecek
dagitim anahtarlari kullanilarak ayrilmis
olmalidir. - Öte yandan, Türkiyedeki (Dar mükellef kurumun
subesi) kurumun denetimi için yurtdisindan gelen
yetkili kisilerin seyahat giderlerinin indirimi
mümkündür.
55d-Yurtdisinda ödenen Vergilerin Mahsubu (Md-33)
- Tam mükellef kurumlarin dogrudan veya dolayli
olarak sermayesi veya oy hakkinin 25'ine sahip
oldugu yurt disi istiraklerinin temettüye kaynak
olusturan kazançlari üzerinden yurtdisinda
ödedikleri gelir veya kurumlar vergisinin
mahsubuna imkan verilmistir. Mahsup edilemeyen
tutarin üç yil süre ile ileriye dogru tasinmasi
mümkün olup, mahsup islemi geçici vergi
dönemlerinde de yapilabilecektir. - Yurtdisi istirak satis kazançlari istisnasi ile
ilgili sartlarin özellikle iki yil elde tutma
sartinin- çok uluslu sirketler tarafindan
bölgesel yatirimlar için holding merkezi olarak
Türkiyenin seçimine engel olacagi yönünde
düsünceler ileri sürülmüstür. - Ayrica uluslararasi vergi uygulamalarindaki
gelismeler isiginda grup sirketlerine belirli
sartlarla konsolide vergi beyannamesi verme ve
zararlarin sinirli bir süre ile de olsa geriye
yürütülmesi imkani getirilmemesi yeni kanunun
önemli eksiklikleri olarak ifade edilebilir.
56IV KALDIRILAN HÜKÜMLER
- 1. Yeni kanun ile yabanci kurumlara ücret ödemesi
ile ilgili hüküm ve buna bagli stopaj
kaldirilmakta olup, uluslararasi uygulamalara
paralel olarak bu tip ödemeler hizmet ödemeleri
içinde degerlendirilmektedir. -
- 2. Rüçhan hakki satisinda daha önce sarta bagli
olmaksizin uygulanan istisna kaldirilarak rüçhan
hakki satisindan dogan kazancin rüçhan hakkinin
iki yil elde tutulmasi ve istisnaya iliskin karin
5 yil süre ile kurumda rezerv hesabinda tutulmasi
sartiyla 75i için istisna getirilmektedir.
57Ait ve Bagli Olma
- Devlete,
- Il Özel Idarelerine,
- Belediyelere,
- Diger Kamu Idarelerine Ve Kuruluslarina,
- ait olmak, sermaye açisindan bagli olmayi
- bagli olmak, yönetim açisindan bagli olmayi ifade
eder. - Diger bir ifadeyle iktisadi isletmenin tamaminin
yada yarisindan fazlasinin yukarida sayilan
kurumlara ait olmasi gerekir. - Iktisadi Kamu Kuruluslarina Örnekler,
- Et ve Balik Kurumu, SEKA, Demir Çelik
Isletmeleri, MKE, TKI, TMO, TZDK, TCDD, PTT,
DHMI, ÇAYKUR, TEKEL, - Geri Dön
- Dernege veya Vakfa
- ait olmak, isletme faaliyetinin vakif veya dernek
tarafindan organize edilmesini, dogrudan dogruya
vakif veya dernek isletilmesini ifade eder - bagli olmak,.
- isletmenin idaresinde dernek veya vakfin yetkili
olmasini ifade eder. - Geri Dön
58Kazanç ve Irat
- Kazanç Yalnizca emekten veya emekle sermayenin
birlesmesinden elde edilen hasilati, - Irat Menkul ve gayrimenkul sermayeden elde
edilen hasilati ifade eder. - Dön
59Mükellef ve Vergi Sorumlusu
- Vergi Usul Kanunu
- Mükellef ve Vergi Sorumlusu
- Madde 8
- Mükellef, vergi kanunlarina göre kendisine vergi
borcu terettüp eden gerçek veya tüzelkisidir. - Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakimindan,
alacakli vergi dairesine karsi muhatap olan
kisidir. -
- Bu kanunun müteakip maddelerinde geçen "mükellef"
tabiri vergi sorumlularina da samildir. - Geri Dön
60Gelirin Unsurlari
- Mevzu
- GVK Madde No 1
- Gerçek kisilerin gelirleri gelir vergisine
tâbidir. Gelir bir gerçek kisinin bir takvim yili
içinde elde ettigi kazanç ve iratlarin safi
tutaridir. - GVK Madde No 2
- Gelire giren kazanç ve iratlar sunlardir
- 1. Ticarî kazançlar,
- 2. Ziraî kazançlar,
- 3. Ücretler,
- 4. Serbest meslek kazançlari,
- 5. Gayrimenkul sermaye iratlari,
- 6. Menkul sermaye iratlari,
- 7. Diger kazanç ve iratlar.
- Bu Kanunda aksine hüküm olmadikça, yukarida
yazili kazanç ve iratlar gelirin tespitinde
gerçek ve safi miktarlari ile nazara alinir. - Geri Dön
61Kazanç Ve Iradin Türkiyede Elde Edilmesi
- GVK Madde No 7
- Dar mükellefiyete tabi kimseler bakimindan kazanç
ve iradin Türkiye'de elde edildigi asagidaki
sartlara göre tayin olunur - 1. Ticari kazançlarda kazanç sahibinin
Türkiye'de isyerinin olmasi veya daimi temsilci
bulundurmasi ve kazancin bu yerlerde veya bu
temsilciler vasitasiyle saglanmasi (Bu sartlari
haiz olsalar dahi is merkezi Türkiye'de
bulunmayanlardan, ihraç edilmek üzere Türkiye'de
satin aldiklari veya imal ettikleri mallari
Türkiye'de satmaksizin yabanci memleketlere
gönderenlerin bu islerden dogan kazançlari
Türkiye'de elde edilmis sayilmaz. - Türkiye'de satmaktan maksat, alici veya saticinin
veya her ikisinin Türkiye'de olmasi veya satis
aktinin Türkiye'de yapilmis olmasidir. Is
merkezinden maksat ise, is bakimindan
muamelelerin bilfiil toplandigi ve idare edildigi
merkezdir. - 2. Zirai kazançlarda Zirai faaliyetlerin
Türkiye'de icra edilmesi - 3. Ücretlerde
- a) Hizmetin Türkiye'de ifa edilmis veya edilmekte
olmasi veya Türkiye'de degerlendirilmesi - b) Türkiye'de kain müesseselerin idare meclisi
baskan ve üyelerine, denetçilerine tasfiye
memurlarina ait huzur hakki, aidat, ikramiye ve
benzerlerinin Türkiye'de degerlendirilmesi - 4. Serbest meslek kazançlarinda Serbest meslek
faaliyetlerinin Türkiye'de icra edilmesi veya
Türkiye'de degerlendirilmesi - 5. Gayrimenkul sermaye iratlarinda Gayrimenkulün
Türkiye'de bulunmasi ve bu mahiyetteki mal ve
haklarin Türkiye'de kullanilmasi veya Türkiye'de
degerlendirilmesi - 6. Menkul sermaye iratlarinda Sermayenin
Türkiye'de yatirilmis olmasi - 7. Diger kazanç ve iratlarda
- Bu kazanç veya iratlari doguran isin veya
muamelenin Türkiye'de ifa edilmesi veya
Türkiye'de degerlendirilmesi - Bu maddenin 3'üncü, 4'üncü, 5'inci ve 7'inci
bentlerinde sözü edilen degerlendirmeden maksat,
ödemenin Türkiye'de yapilmasi veya ödeme yabanci
memlekette yapilmissa, Türkiye'de ödeyenin veya
nam ve hesabina ödeme yapilanin hesaplarina
intikal ettirilmesi veya kârindan
ayrilmasidir.Geri Dön
62DAIMI TEMSILCI
- Isyeri ve Daimi Temsilci
- Madde No8
- 7'nci maddenin 1 numarali bendinde yazili is
yeri, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tayin
olunur. - Ayni maddede yazili daimi temsilci, bir hizmet
veya vekalet akdi ile temsil edilene bagli olup,
onun nam ve hesabina muayyen veya gayrimuayyen
bir müddetle veya müteaddit ticari muameleler
ifasina yetkili bulunan kimsedir. - Asagida yazili kimseler, baskaca sartlar
aranmaksizin temsil edilenin daimi temsilcisi
sayilirlar. - 1. Ticari mümessiller, tüccar vekilleri ve
memurlari ile Ticaret Kanunu'nun hükümlerine göre
acenta durumunda bulunanlar - 2. Temsil edilene ait reklam giderleri hariç
olmak üzere, giderleri devamli olarak kismen veya
tamamen temsil edilen tarafindan ödenenler - 3. Magaza veya depolarinda temsil edilen hesabina
konsinyasyon suretiyle satmak üzere devamli
olarak mal bulunduranlar. - Bir kimsenin birkaç kisiyi ayni zamanda temsil
etmesi, daimi temsilcilik vasfini degistirmez. - GERI DÖN
63ISYERI
- V.UK. Madde No 156
- Ticari, sinai, zirai ve mesleki faaliyette is
yeri magaza, yazihane, idarehane, muayenehane,
imalathane sube, depo, otel, kahvehane, eglence
ve spor yerleri, tarla, bag, bahçe, çiftlik,
hayvancilik tesisleri, dalyan ve voli mahalleri,
madenler, tas ocaklari, insaat santiyeleri, vapur
büfeleri gibi ticari, sinai, zirai veya mesleki
bir faaliyetin icrasina tahsis edilen veya bu
faaliyetlerde kullanilan yerdir. - Geri Dön
64Icra Iflas Kanunu 206 ve 207. Maddeler
- ADI VE REHINLI ALACAKLARIN SIRASI
- Madde 206 - Alacaklari rehinli olan
alacaklilarin satis tutari üzerinde, gümrük resmi
ve akar vergisi gibi Devlet tekliflerinden
muayyen esya ve akardan alinmasi lazim gelen
resim ve vergi o akar veya esya bedelinden istifa
olunduktan sonra rüçhan haklari vardir. - Bir alacak birden ziyade rehinle temin edilmis
ise satis tutari borca mahsup edilirken her
rehinin idare ve satis masrafi ve bu rehinlerden
bir kismi ile temin edilmis baska alacaklar da
varsa bunlar nazara alinip aylastirmada lazim
gelen tenacübe riayet edilir. - Alacaklari tasinmaz rehniyle temin edilmis olan
alacaklilarin sirasi ve bu teminatin faiz ve
eklentisine sümulü Kanunu Medeninin tasinmaz
rehnine müteallik hükümlerine göre tayin olunur.
Alacaklari gemi ipotegi ile temin edilmis olan
alacaklilarla gemi alacaklilari hakkinda Türk
Ticaret Kanununun bu cihetlere ait hususi
hükümleri tatbik olunur. - Teminatli olup da rehinle karsilanmamis olan veya
teminatsiz bulunan alacaklar masa mallarinin
satis tutarindan, asagidaki sira ile verilmek
üzere kaydolunur - Birinci sira
- A) Isçilerin, is iliskisine dayanan ve iflasin
açilmasindan önceki bir yil içinde tahakkuk etmis
ihbar ve kidem tazminatlari dahil alacaklari ile
iflas nedeniyle is iliskisinin sona ermesi
üzerine hak etmis olduklari ihbar ve kidem
tazminatlari, - B) Isverenlerin, isçiler için yardim sandiklari
veya sair yardim teskilati kurulmasi veya
bunlarin yasatilmasi maksadiyla meydana gelmis ve
tüzel kisilik kazanmis bulunan tesislere veya
derneklere olan borçlari, - C) Iflasin açilmasindan önceki son bir yil içinde
tahakkuk etmis olan ve nakden ifasi gereken aile
hukukundan dogan her türlü nafaka alacaklari. - Ikinci sira
- Velayet ve vesayet nedeniyle mallari borçlunun
idaresine birakilan kimselerin bu iliski
nedeniyle dogmus olan tüm alacaklari - Ancak bu alacaklar, iflas, vesayet veya velayetin
devam ettigi müddet yahut bunlarin bitmesini
takip eden yil içinde açilirsa imtiyazli alacak
olarak kabul olunur. Bir davanin veya takibin
devam ettigi müddet esaba katilmaz. - Üçüncü sira
- Özel kanunlarinda imtiyazli oldugu belirtilen
alacaklar. - Dördüncü sira
- Imtiyazli olmayan diger bütün alacaklar.
- Bir ve ikinci siradaki müddetlerin
hesaplanmasinda asagidaki süreler hesaba
katilmaz - 1. Iflasin açilmasindan önce mühlet de dahil
olmak üzere geçirilen konkordato süresi. - 2. Iflasin ertelenmesi süresi.
65Is Ortakligi Sartlari
- Ortaklardan en az biri KV mükellefi olmalidir.
- Ortaklik belirli bir isi sonuçlandirmak üzere
yazili sözlesmeyle kurulmalidir. - Ortakligin konusu, belli bir is olmalidir.
- Belli isin belirli bir sürede bitirilmesi
öngörülmelidir. - Belli isin,yillara sari insaat, onarim, montaj ve
teknik hizmetler isi olmasi gerekir. - Ortaklik ile isveren arasinda bir taahhüt
(yüklenim) sözlesmesi olmalidir. - Ortaklik taraflari, isverene karsi taahhüt edilen
isin tamamindan sorumlu olmalidir. - Isin bitiminde kazanç paylasilmalidir.
- Is bitiminden ve mükellefiyet ödevlerinin
tamaminin yerine getirilmesinden sonra
mükellefiyetin sona ermesi gerekir. Geri Dön