Th?c tr?ng c?nh tranh ? Vi?t Nam

1
Th?c tr?ng c?nh tranh ? Vi?t Nam

• N?i dung c?a ph?n trình bày này
• Thành t?u, co c?u kinh t? và các d?c di?m khác
• Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
  c?nh tranh ? Vi?t Nam
• Các hành vi ph?n c?nh tranh
• (M?t s? n?i dung trong Báo cáo s? du?c d? c?p
  trong 3 bài trình bày khác)
• F\Table of content.doc

2
Thành t?u, co c?u kinh t? Tang tru?ng
3
Thành t?u, co c?u kinh t? GDP d?u ngu?i theo giá
hi?n hành (USD)
4
Thành t?u, co c?u kinh t? GDP d?u ngu?i ? m?t s?
nu?c
GDP per capita in current price in 2002 (USD) GDP per capita in PPP in 2001(USD)
Bruney 12090 19210
Cambodia 299 1860
Indonesia 819.0 2940
Laos 329 1620
Malaysia 3914 8750
Myanmmar 104.0 1027
Philippines 974.0 3840
Singapore 20515 22680
Viet Nam 439 2070
Thailand 2043 6400
China 965.8 4020
5
Thành t?u, co c?u kinh t? D?ch chuy?n co c?u
kinh t? giai do?n 1986-2004
6
Thành t?u, co c?u kinh t? T? l? L?m phát
7
Thành t?u, co c?u kinh t? T?c d? tang xu?t nh?p
kh?u
8
Thành t?u, co c?u kinh t? Ti?t ki?m và d?u tu
9
Thành t?u, co c?u kinh t? Co c?u FDI theo ngành
10
Thành t?u, co c?u kinh t? V?n d?u tu uu dãi theo
Lu?t KKÐT trong nu?c
The realized capital investment under the preferential treatment The realized capital investment under the preferential treatment The jobs created The jobs created
Total number (Billion VND) Share Total number Share
In the whole country 42,001 100 331,354 100
In the SOE sector 25,757 61.3 96,365 29.1
In the private sector 16,244 38.7 234,989 70.9
11
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam

• M?t s? d?c di?m c?a n?n kinh t? tru?c nam1986
• N?n kinh t? t?p trung kinh t? tu nhân không du?c
  th?a nh?n nhà nu?c d?c quy?n trong da s? các
  linh v?c kinh t? Khái ni?m thi dua xã h?i ch?
  nghia du?c s? d?ng thay cho khái ni?m c?nh tranh
• Hàng hoá khan hi?m, phân ph?i theo ch? d? tem
  phi?u
• Giá c? b? bóp méo các ch? tiêu hi?n v?t du?c s?
  d?ng trong da s? các tru?ng h?p (h? th?ng s? li?u
  MPS du?c s? d?ng thay cho h? SNA)

12
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

1. Khung kh? pháp lý y?u kém, thi?u r?t nhi?u lu?t
   và pháp l?nh
2. Các ho?t d?ng xu?t nh?p kh?u ch? du?c th?c hi?n
   trong khuôn kh? các nu?c XHCN không có các lu?ng
   v?n d?u tu tr?c ti?p nu?c ngoài FDI và các lu?ng
   h? tr? phát tri?n chính th?c ODA

13
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Sau nam 1986
• Th?c hi?n các gi?i pháp c?i cách kinh t? t?ng
  bu?c thi?t l?p các quan h? kinh t? theo co ch?
  th? tru?ng kinh t? tu nhân du?c th?a nh?n và
  khuy?n khích phát tri?n (Hi?n pháp 1992)
• ?n d?nh t? vi mô ki?m soát l?m phát, h?n ch?
  thâm h?t ngân sách t? do hoá giá c? và t? giá
• Hoàn thi?n khung kh? pháp lý
• Ð?y nhanh quá trình h?i nh?p qu?c t?

14
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách công nghi?p
• Chi?n lu?c phát tri?n kinh t?-xã h?i d?t m?c tiêu
  dua Vi?t Nam tr? thành nu?c Công nghi?p hoá và
  hi?n d?i vào nam 2002 vai trò ch? d?o c?a khu
  v?c kinh t? nhà nu?c
• Có m?t s? chi?n lu?c phát tri?n ngành c? th? nhu
  ngành di?n, co khí, ô tô, d?t may,
• Chính sách công nghi?p chua chú tr?ng dúng m?c
  t?i các ngành thu hút nhi?u lao d?ng giành t? l?
  v?n d?u tu khá l?n cho các ngành thay th? nh?p
  kh?u, s? d?ng nhi?u v?n

15
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách công nghi?p
• Vi?c thành l?p các T?ng công ty dã t?o ra môi
  tru?ng c?nh tranh không bình d?ng d?i v?i khu v?c
  kinh t? tu nhân và các doanh nghi?p v?a và nh?
• Ngh? quy?t k? h?p th? 5 c?a Ban Ch?p hành TU khoá
  9 v? phát tri?n kinh t? tu nhân là hu?ng tích c?c
  trong vi?c t?o môi tru?ng c?nh tranh bình d?ng
  gi?a các thành ph?n kinh t?

16
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách thuong m?i
• Ðã xây d?ng chuong trình xu?t-nh?p kh?u d?u tiên
  cho 5 nam 2001-2005
• Gi?m thi?u vi?c s? d?ng các rào c?n phi thu? quan
  (NTBs) h?n ch? kh?i lu?ng nh?p kh?u d?i v?i
  kho?ng 20 s?n ph?m h?n ng?ch d?t may du?c phân
  b? theo quy ch? d?u th?u
• M?c thu? quan b? thay d?i thu?ng xuyên m?c thu?
  trung bình không quá cao nhung co c?u ph?c t?p
  du?c áp d?ng cho 3 nhóm nu?c MFN, CEPT và m?c
  chung

17
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách thuong m?i
• Các d?i tác xu?t nh?p kh?u c?a Vi?t Nam tang
  nhanh cùng v?i quá trình h?i nh?p
• M?t s? s?n ph?m c?a Vi?t Nam dã có th? c?nh tranh
  du?c v?i các s?n ph?m ngo?i (phích TQ, Bia V?n
  l?c TQ dã b? b?t kh?i th? tru?ng Vi?t Nam)

18
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách d?u tu
• Huy d?ng d?u tu t? nhi?u ngu?n khác nhau Ngân
  sách (23.4), tín d?ng và ODA (15.3), SOEs
  (17.5), tu nhân 21.2, FDI (22.6)
• Hi?n tu?ng d?u tu dàn tr?i, kém hi?u qu? và n?
  t?n d?ng th? hi?n s? b?t c?p trong chính sách d?u
  tu
• Các d? án FDI ít t?p trung vào nông nghi?p các
  d? án khuy?n khích d?u tu trong nu?c v?n du?c uu
  tiên cho các SOEs

19
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách d?u tu
• Chính sách d?u tu còn s? phân bi?t gi?a các khu
  v?c kinh t? và các ngành kinh t? (ví d? Lu?t
  KKÐT trong nu?c và Lu?t d?u tu nu?c ngoài, h?
  th?ng 2 giá)

20
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách tu nhân hoá và c?i cách SOEs
• K? ho?ch c? ph?n hoá SOEs du?c th?c hi?n t? nam
  1992 v?i t?c d? khá ch?m
• K? ho?ch 5 nam v? c?i cách SOE du?c xây d?ng
  tháng 3 nam 2001. Theo k? ho?ch này,1800 trong s?
  5500 SOEs s? du?c c?i cách, trong dó c? ph?n hoá
  (1440) sáp nh?p g?n 200 SOEs. H?u h?t các SOEs
  này có v?n di?u l? du?i VND 10 t?.

21
Các chính sách kinh t? có liên quan t?i tình hình
c?nh tranh ? Vi?t Nam (ti?p)

• Chính sách mua s?m c?a Chính ph?
• Tru?c 1994, Vi?t Nam không có các quy d?nh v? d?u
  th?u c?nh tranh m? r?ng
• Hi?n nay các phuong pháp và th? t?c d?u th?u du?c
  quy d?nh trong Ngh? d?nh 66/2003/ND-CP. Tuy nhiên
  còn nhi?u b?t c?p du?c trình bày trong báo cáo
• Ðã có d? th?o l?n 9 (D? th?o m?i hon? ) v? Pháp
  l?nh d?u th?u

22
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Bán kèm (Tied selling) Hành vi ép ngu?i mua ph?i
  mua kèm s?n ph?m ho?c d?ch v? thì m?i mua du?c
  s?n ph?m ho?c d?ch v? mà anh ta mu?n.
• Ví d? Ð? mua du?c m?t chi?c xe máy Honda Wave a,
  ngu?i mua ph?i mua kèm mu b?o hi?m
• Ð? ngh? các quý v? cung c?p thêm ví d?, ngu?n?

23
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Ð?c quy?n kinh doanh (Exclusive dealing) là hành
  vi mà ngu?i s?n xu?t ho?c ngu?i cung ?ng h?n ch?
  các nhà phân ph?i kinh doanh các s?n ph?m c?nh
  tranh và yêu c?u h? ch? du?c kinh doanh các s?n
  ph?m c?a nhà s?n xu?t ho?c ngu?i cung ?ng dó.
  Hành vi này nh?m t?o rào c?n cho nh?ng ngu?i m?i
  nh?p cu?c và vì v?y có ?nh hu?ng x?u t?i c?nh
  tranh
• Ví d? V? ki?n Quán Cây d?a v? vi?c ch? du?c bán
  lo?i bia do Nhà máy bia Vi?t Nam s?n xu?t, không
  du?c bán các lo?i bia khác
• Ð? ngh? các quý v? cho thêm ví d?, ngu?n?

24
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• T? ch?i kinh doanh (Refusal to deal) Các công ty
  ? các khâu khác nhau c?a cùng m?t h? th?ng s?n
  xu?t-cung ?ng tho? thu?n (tho? thu?n theo chi?u
  d?c) v?i nhau không mua ho?c bán s?n ph?m t? m?t
  s? khách hàng nh?t d?nh
• Ví d? Ngu?i s? d?ng d?ch v? S-phone không th?
  g?i tin nh?n cho nh?ng ngu?i s? d?ng d?ch v?
  Vinaphone và Mobilephone do b? t? ch?i k?t n?i
  m?ng
• Ð? ngh? các quý v? cho thêm ví d?, ngu?n?

25
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• 5.4. Duy trì giá bán l? (Resale price
  maintenance) Ngu?i s?n xu?t áp d?t giá bán l?
  các s?n ph?m và b?t bu?c các m?ng lu?i bán l? bán
  theo giá dó. Ðôi khi m?c giá tr?n và m?c giá sàn
  cung du?c áp d?t. Khi ti?n hành áp d?t vi?c duy
  trì giá bán l?, giá hàng hoá s? gi?ng nhau t?i
  t?t c? các di?m bán l? b?t k? s? khác bi?t v? v?
  trí, tính ch?t và ch?t lu?ng d?ch v?. Tuy nhiên
  hành vi này không ph?i lúc nào cung du?c coi là
  hành vi ph?n c?nh tranh
• Ð? ngh? các quý v? cho ví d?, ngu?n?

26
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Phân bi?t giá (Price Discrimination) Vi?c nhà
  s?n xu?t ho?c nhà cung ?ng d?nh giá cho cùng lo?i
  s?n ph?m v?i các m?c giá khác nhau, bán cho ngu?i
  này giá cao hon và bán cho ngu?i kia giá th?p
  hon.
• Ví d? H? th?ng 2 giá phân bi?t gi?a nhà d?u tu
  trong nu?c v?i nhà d?u tu nu?c ngoài có th? coi
  là hành vi phân bi?t giá?
• Ð? ngh? các quý v? cho ví d?, ngu?n?

27
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Ép giá (Predatory pricing) Hành vi bán s?n ph?m
  v?i giá th?p hon chi phí s?n xu?t nh?m m?c dích
  lo?i d?i th? c?nh tranh ra kh?i th? tru?ng
• Ví d? Vi?c bán ép giá c?a công ty nu?c gi?i khát
  Coca-Cola
• Ð? ngh? các quý v? cung c?p thêm ví d?, ngu?n?

28
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• ?n d?nh giá (Price Fixing) Là hành vi du?c các
  d?i th? c?nh tranh có tác d?ng tr?c ti?p d?n giá
  c? s? d?ng r?ng rãi. D?ng don gi?n nh?t c?a hành
  vi này là tho? thu?n v? giá d?i v?i m?t s? ho?c
  t?t c? khách hàng. ? m?c t?i thi?u, các cartel
  d?nh các m?c giá cao hon m?c giá c?a nhà s?n xu?t
  có hi?u qu? th?p nh?t trên th? tru?ng. Ngoài các
  tho? thu?n don gi?n v? giá, các hành vi sau day
  cung du?c coi là ?n d?nh giá
• Các tho? thu?n tang giá
• Các tho? thu?n v? công th?c chu?n du?c s? d?ng d?
  tính giá
• Các tho? thu?n duy trì t? l? c? d?nh gi?a giá c?
  c?a các s?n ph?m c?nh tranh nhung không ph?i là
  s?n ph?m d?ng nh?t
• Các tho? thu?n hu? b? các m?c gi?m giá ho?c thi?t
  l?p các m?c gi?m giá thông nh?t
• Các tho? thu?n v? di?u ki?n bán ch?u ddu?c m?
  r?ng cho khách hàng
• Các tho? thu?n hu? b? các s?n ph?m du?c tr? giá
  th?p kh?i th? tru?ng nh?m h?n ch? lu?ng hàng cung
  ?ng và gi? giá cao

29
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Các tho? thu?n không gi?m giá mà không báo tru?c
  cho các thành viên khác c?a cartel
• Các tho? thu?n bám theo giá công b?
• Các tho? thu?n không bán s?n ph?m tr? khi các
  di?u ki?n v? giá du?c tho? mãn
• Các tho? thu?n s? d?ng giá th?ng nh?t làm di?m
  kh?i d?u cho vi?c dàm phán.
• Ví d? 1 Các hãng Taxi ? Tp. H? Chí Minh tho?
  thu?n ?n d?nh giá cu?c th?ng nh?t. Vi?c ?n d?nh
  giá cu?c Taxi c?a HTX Sao Vi?t dã b? Hi?p h?i
  Taxi Tp. H? Chí Minh ph?n ?ng quy?t li?t
• Ví d? 2 Các ngân hàng thuong m?i qu?c doanh v?i
  th? ph?n trên 75 dã tho? thu?n ?n d?nh lãi su?t
  ti?n g?i và lãi su?t cho vay
• Ð? ngh? các quý v? cung c?p thêm ví d?, ngu?n?

30
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Tho? thu?n h?n ch? s?n lu?ng (Agreement to ouput
  restriction) Ð?i v?i tho? thu?n này, các công ty
  thu?ng d?ng ý h?n ch? s?n lu?ng cung ?ng theo
  m?c t? l? v?i doanh s? bán hàng c?a h? t?i th?i
  di?m tru?c dó. M?c dích c?a vi?c h?n ch?
  s?n lu?ng cung ?ng nh?m tang giá c?a s?n ph?m
  trên th? tru?ng.
• Ví d? 1 Vi?c d?p b? trên 1 tri?u m2 kính thành
  ph?m c?a Công ty kính n?i Vi?t Nam du?c coi là
  hành vi hàn ch? s?n lu?ng nh?m ki?m soát giá c?a
  s?n ph?m này trên th? tru?ng.
• Ví d? 2 Vi?c ng?ng bán du?ng c?a 8 doanh nghi?p
  c?a Công ty Ðu?ng C? ph?n Biên Hoà t? ngày 1
  tháng 6 nam 2003 nh?m tang giá du?ng
• Ð? ngh? các quý v? cung c?p thêm ví d?, ngu?n?

31
Các hành vi ph?n c?nh tranh

• Thông th?u (Bid rigging or Collusive bidding)
  Là tho? thu?n gi?a các bên d? th?u sao cho m?t
  trong s? các bên d? th?u dó s? th?ng th?u. Tho?
  thu?n này có th? du?c th?c hi?n b?i vi?c m?t ho?c
  m?t s? bên d? th?u d?ng ý rút h? so d? th?u ho?c
  các bên d? th?u d?ng ý có m?t bên d?t giá th?u
  th?p hon và sau dó các bên còn l?i d?t giá cao
  hon m?c giá quy d?nh c?a gói th?u
• Ví d? Gói th?u s? 5, 6, 7 c?a D? án nâng c?p
  du?ng quôc l? 27B do don v? qu?n lý giao thông
  v?n t?i Ninh Thu?n là tru?ng h?p c?a thông th?u
• Các tru?ng h?p thông th?u khác du?c nêu trong
  báo cáo cung thu?c ph?m vi các d? án c?a t?nh
  Ninh Thu?n
• Ð? ngh? các quý v? cung c?p thêm ví d?, ngu?n?

32

• Xin cám on các quý v? dã quan tâm theo dõi.
• Mong nh?n du?c ý ki?n góp ý vào phi?u xin ý ki?n
  góp ý