MILLIYET

1
MILLIYETÇILIGIN GELISIMI ve TÜRKIYEDEKI
EVRIMI Cansu ARISOY 23 Mart 2010
2
20. yüzyilin sonu ve 21. yüzyilin baslangici,
hemen her kavram ve olgunun anlamini ya yitirdigi
ya da yeniden tanimlanmayi gerektirdigi bir
süreçtir. Birçok siyasal kavram ve olgu da bu
süreçten payini aldi.
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için
3

Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Küresellesme Soguk Savasin bitmesiyle hiz
  kazanmistir. Küresellesmenin en çok etkiledigi
  olgulardan biri de milliyetçilik ideolojisidir.
• Küresellesmenin milliyetçiligi asindirdigi iddia
  edilir.

4
AMAÇ
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Küresellesme Türkiyede milliyetçiligi
  asindirmamis fakat degisime ugratmistir. Bu
  sunumda genel olarak milliyetçilik, özel olarak
  Türk milliyetçiligi akademik çerçevede temel
  anlamda ele alinacaktir.

5
Hangi Bölgeleri Inceleyecegiz?
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• AVRUPA
• TÜRKIYE

6
MILLET NEDIR?
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• BENEDICT ANDERSON Millet bir hayali cemaattir.
  Dogal ve kendiliginden olan bir olgu degil belli
  ihtiyaçlarin giderilmesine yönelik olusturulmus
  bir mekanizmadir.
• (Anderson, B. 1983. Imagined Communities)

7
MILLIYETÇILIK NEDIR?
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Ideoloji, toplumsal hareket, sembolik bir dildir.
• Disiplinler arasi bir kavramdir tarih,
  sosyoloji, siyaset bilimi ve uluslararasi
  iliskilerin konusudur. Etnisite ile ilgili bir
  durum söz konusu olursa devreye antropoloji de
  girer.

8
MILLIYETÇILIGIN DOGUSU
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Fransiz Ihtilalinin ürünüdür (1789).
• Fransiz Ihtilali yasalar önünde esit
  vatandaslardan olusmus bir ulus-devlet
  anlayisini dünyaya yayan harekettir. Avrupada
  milli egemenlik ilkesi ve demokrasi fikri bu
  hareketin sonunda uyanmistir.

9
TEMEL PRENSIPLERI
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• ESITLIK
• ÖZGÜRLÜK
• ADALET

10
MILLIYETÇILIGIN OSMANLIYA SIÇRAMASI
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Fransiz Ihtilalinin etkileri 18. yüzyilin
  sonundan itibaren Osmanli Imparatorlugunda
  hissedilmeye baslamistir.
• 19. yüzyil boyunca devam eden bu arayislar, 1876
  yilinda Birinci Mesrutiyetin ilani ve ilk
  anayasanin kabul edilmesiyle bir anayasacilik
  hareketini baslatmistir. 

11
(No Transcript)
12
1. Tanzimat ve Mesrutiyetin Ilani
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• 1876 Anayasasi Osmanli Imparatorlugunun anayasal
  monarsi dönemine girmesini saglamistir.
• 1876 Anayasasi, sinirli da olsa halkin yönetimde
  temsil edilmesi ve parlamentonun kurulmasi
  bakimindan gerçek bir hukuk reformu olarak kabul
  edilmelidir.

13
TÜRKIYE TARIHINDE MILLIYETÇILIGIN
GELISIMI
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• 1. Dünya Savasi Türkiyede sosyal, siyasal,
  kültürel ve entelektüel geçis sürecinin dönüm
  noktasidir.
• Yeni kurulmus sosyal ve siyasal sistemin ihtiyaci
  olan yeni ideoloji ise milliyetçiliktir.

14
Egemenlik Kayitsiz Sartsiz Milletindir
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• 1921 Anayasasinda yer alan, "Hakimiyet Kayitsiz
  Sartsiz Milletindir" ifadesi ile milli egemenlik,
  Anayasanin bir hükmü haline getirilmis hukuki
  kimligine kavusmustur.
• "Çok Yasa Padisahim!"dan, "Simdi kuvvet sende!"ye
  geçistir.

15
NE MUTLU TÜRKÜM DIYENE!
16
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Türkiye demokrasisi Fransiz Ihtilalinin açtigi
  yolu izlemistir ama kendine özgü bir yolda
  ilerlemeye devam etmistir.

17
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Feroz Ahmad, Türkiye Cumhuriyetinin olusumunu
  anlatirken yükselis, gelisme, evrim gibi
  kavramlari kullanmaktan kaçinir. Cumhuriyetin
  Anka kusu misali Osmanlinin küllerinden
  dogduguna degil, Kemalist elitler tarafindan
  yabanci isgalcilere ve eski rejime karsi ulusal
  mücadeleler vererek olusturuldugunu iddia eder.
• (Ahmad, F. 1999 Modern Türkiyenin Olusumu)

18
ASIRI MILLIYETÇILIK
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Asiri milliyetçilik sadece uluslarin diger
  uluslara savas açmasina degil o ulusun kendi
  vatandaslarina da saldirmasini içerir.
• Bu tarz milliyetçilik hedefini irksal, etnik veya
  dinsel saflik olarak ortaya koyar.
• Sonu savas, isyan, soykirim olabilir.
• Bayrak, mars gibi semboller kutsal sayilir.
• Milliyetçilik bazen, daha pozitif bir anlami olan
  yurtseverlik kavramina kiyasla pejoratif bir
  terim olarak görülür.

19
ETNIK MILLIYETÇILIK
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Adolf Hitlerin Almanyayi refaha kavusturma
  vaatleri ile iktidara gelisi (1933),
• Hitlerin Etnik Milliyetçilik anlayisi,
• VOLK fikri (Etnik temizlik),
• Aryan irk yaratma hirsi (Alman, Iskandinav,
  Ingiliz, Hollanda irklari),
• Avustralya-Almanya birligi (1938),
• Çekoslovakya ve Polonyanin isgali,
• 2. Dünya Savasi

20
SIVIL MILLIYETÇILIK
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Jean-Jacques Rousseaunun toplumsal sözlesme
  teorisinden kaynaklandigi düsünülür.
• Sivil milliyetçi fikirler Amerika ve Fransadaki
  temsili demokrasinin gelisimini etkilemistir.

21
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Sivil milliyetçiligin prensiplerine göre ulus,
  siyasi bir bütün üzerine kurulmustur.
• Devlet siyasi mesruiyetini vatandaslarinin aktif
  katilimindan alir.

22

Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• ETNIK MILLIYETÇILIK
• Galatasarayli veya Fenerbahçeli olmak
• Farkliliklari öne çikarir
• Öteki daha da ötekilesir

• SIVIL MILLIYETÇILIK
• Milli Takim
• Farkliliklari birlestirir
• Ötekiler bizlesir

23
MUHAFAZAKAR MILLIYETÇILIK
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Muhafazakar milliyetçiler için self-determinasyon
  ilkesinden çok yurtseverlik ilkesi önemlidir.
  Milliyetçilik, gelenekselci bir anlayisla ele
  alinir. Statükonun korunmasi hedeftir.
  Muhafazakar milliyetçi anlayis yerlesik yapili
  uluslarda hayat bulur ve devrim ya da ulus
  insasi gibi revizyonist karakterde kendini
  göstermez.
• Göç ve ulus-üstücülük en büyük düsmanlardir.

24
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Ingilterede Margaret Thatcher Hükümeti, ABDde
  Baskan Bush, Fransada Sarkozy gibi liderler
  görüslerini muhafazakar milliyetçilige
  dayandirmislardir.

25
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Ben kardesime karsiyim,
• Kardesim ve ben kuzenimize karsiyiz,
• Kardesim, kuzenim ve ben komsularimiza
• Hepimiz yabancilara karsiyiz.
• Chatwin, B. (1988) The Songlines.

26
Fransada, okullarda milli
simgelere geri dönme karari çikti. Fransiz milli
marsi ve bayragi yeniden okullara giriyor.
Aileden Sorumlu Devlet Bakani Nadine Morano,
göçmen kabul beyannamesine "çarsaf giyilmeyecegi"
yönünde bir madde eklenmesini istedi. Öneri kabul
görmedi.
27
(No Transcript)
28
(No Transcript)
29
(No Transcript)
30
TÜRK MILLIYETÇILIGI NEDIR?
31
TÜRK MILLIYETÇILIGI NEDIR?
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Organik milliyetçilik olarak ifade edilen ortak
  kültür ve ortak tarih bilinci, diger milletlerle
  kültürel planda rekabeti esas alan bilimsel
  milliyetçilik, Türk Milliyetçiligi düsüncesinin
  ana iskeletini olusturmaktadir.

32
MODERN ZAMANLAR
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• PKK problemi,
• Irakta kurulmasi planlanan Kürt devleti,
• Bu düsünceye destek veren ABD ve Avrupa,
• Bu nedenle Batiya duyulan güvenin azalmasi,

33
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Hiç dinmeyen ve milli sinirin içindeki-disindaki
  Türkler tartismalarini alevlendiren Kibris
  anlasmazligi,

34
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için
çagdas Türk milliyetçiliginin beslendigi en
temel kaynaklardir
35
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Atatürk'e göre, milli hudutlar içindeki Türk
  Milleti'ni, etnik kökenlerine göre ayristirmak
  birkaç düsman aleti beyinsiz, mürteciden baska
  hiçbir millet ferdi üzerinde üzüntüden baska bir
  tesir birakmamistir.

36
SONUÇLAR
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Milliyetçilik yükseliyor mu? sorusu yaniltici
  bir sorudur. Milliyetçilik asla yok olmaz.
  Türkiyede milliyetçilik devlet tarafindan
  araliksiz yeniden üretilir, toplumun hemen hemen
  her kesimi tarafindan benimsenir.
• Türkiye-AB iliskisinde temel sorun karsilikli
  korkulardir. Milliyetçilik bu korkulardan
  beslenir.

37
NIHAI SONUÇ
Küresel ve Bölgesel Baris, Refah, ve Huzur için

• Ulus devlet modeli giderek yipranmaktadir. Ancak
  milliyetçilik hareketleri sekil ve içerik
  degistirerek devam etmektedir. Buradan hareketle
  milliyetçiligin yok olmayacagini söyleyebiliriz.
  Milliyetçiligin dogurdugu ulus-devlet modelinin
  kaderini ise ilerleyen yillar gösterecek.