Marek Fertsch Podstawy planowania

1
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Planowanie to rozumowa czesc dzialania. Jest to
  abstrakcyjny proces, w którym rozpatruje sie i
  organizuje dzialania ze wzgledu na kryterium ich
  przyszlych wyników. Zadaniem tego procesu jest
  znalezienie najlepszej drogi do osiagniecia
  wczesniej postawionych celów

2
Marek Fertsch Podstawy planowania

• ZNACZENIE PLANOWANIA
• ( z punktu widzenia przedsiebiorstwa)
• teoretyczne
• planowanie jest funkcja zarzadzania - bez
  planowania nie ma
• zarzadzania
• praktyczne
• istnieje statystyczny zwiazek pomiedzy
  planowaniem a
• odnoszeniem sukcesu przez przedsiebiorstwo
• z punktu widzenia logistyki
• plan przedsiebiorstwa (plan produkcji, plan
  sprzedazy) jest podstawa dzialan podejmowanych w
  sferze logistyki

3
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Specyficznym rodzajem planowania laczacym w sobie
  sfery ekonomiczna, techniczna oraz spoleczna
  jest w przedsiebiorstwie planowanie produkcji.
  Definiowane jest ono jako okreslenie wielkosci
  produkcji najlepiej odpowiadajacej zaplanowanej
  wielkosci sprzedazy przy osiagnieciu zalozonego
  poziomu zysku, produktywnosci i konkurencyjnosci
  cykli dostawy. W zaleznosci od warunków
  konkretnego przedsiebiorstwa planowanie produkcji
  obejmowac moze równiez budzetowanie produkcji,
  planowanie zaopatrzenia i dostepnosci sily
  roboczej. Glównym celem planowania produkcji jest
  osiagniecie takiego rozlozenia produkcji w
  czasie, które zaspokajac bedzie zapotrzebowanie
  klientów przy relatywnie stalym poziomie
  zatrudnienia. Planowanie produkcji wykorzystuje
  informacje pochodzace ze sfery marketingu,
  finansów, technicznego przygotowania produkcji,
  produkcji, zaopatrzenia

4
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Wszystkie modele planowania produkcji opieraja
  sie na wspólnych zalozeniach
• a) elementy systemu produkcyjnego podzielone sa
  na dwie klasy
• - zadania produkcyjne, charakteryzowane przez
  asortyment, programy produkcji, terminy
  wykonania,
• - zasoby charakteryzowane przez strukture
  rodzajowa oraz zapotrzebowanie i graniczne
  obciazenie (dostepnosc) danego elementu zasobów,
  
• b) pomiedzy elementami systemu produkcyjnego
  wyróznia sie dwie grupy zaleznosci
• - ilosciowe, polegajace na zwiazkach pomiedzy
  programami produkcji wyrobów róznych stopniach
  zlozonosci, sumaryczna wielkoscia wynikajacego z
  planów produkcji obciazenia a zapotrzebowaniem na
  zasoby, wielkoscia produkcji a jej kosztami,
• - czasowe, zwiazane glównie z zaleznosciami
  wystepujacymi pomiedzy terminami wykonania
  poszczególnych wyrobów.

5
Marek Fertsch Podstawy planowania

• MODELE PLANOWANIA
• Planowanie globalne, w których wszystkie
  zaleznosci pomiedzy elementami systemu
  produkcyjnego uwzgledniane sa równoczesnie. Plan
  produkcji ma forme zadania matematycznego.
  Rozwiazanie takiego zadania jest optymalne w
  sensie matematycznym (daje ekstremalna wartosc
  funkcji celu) i w pelni odpowiada warunkom
  rzeczywistym.
• Prezentowane w literaturze zadania
  planowania globalnego nie nadaja sie do
  praktycznego wykorzystania w warunkach
  funkcjonujacych w rzeczywistosci systemów
  produkcyjnych.

6
Marek Fertsch Podstawy planowania

• MODELE PLANOWANIA
• Planowanie hierarchiczne, w którym zaleznosci
  pomiedzy elementami systemu produkcyjnego
  rozpatrywane sa w obrebie arbitralnie
  wyróznionych poziomów struktury systemu.
  Wyróznienie tych poziomów pozwala na realistyczne
  odwzorowanie struktury istniejacych w
  rzeczywistosci systemów produkcyjnych i specyfiki
  poszczególnych branz. Zapewniona jest wewnetrzna
  spójnosc pomiedzy poszczególnymi poziomami.
  Arbitralnosc wyodrebnienia poszczególnych
  poziomów systemu przesadza jednak, ze otrzymywane
  droga planowania hierarchicznego rozwiazania nie
  moga byc uznane za optymalne

7
Marek Fertsch Podstawy planowania

• MODELE PLANOWANIA
• Planowanie sukcesywne oparte na powtarzalnej,
  niezaleznej od warunków strukturze procesu
  planowania. Podzial procesu planowania i
  sekwencja realizowanych czynnosci ma charakter
  intuicyjny. Sekwencja ta determinuje kolejnosc
  procedur planistycznych, okresla wykorzystywane w
  procesie planowania informacje i ich obieg
  pomiedzy poszczególnymi szczeblami planowania.
  Procedury planistyczne opieraja sie na prostych,
  deterministycznych zaleznosciach z zakresu
  pracochlonnosci i bilansowania obciazen z
  dostepnym potencjalem.
• Planowanie sukcesywne powstala jako wynik
  wieloletnich doswiadczen zebranych w praktyce
  dzialania przedsiebiorstw

8
Marek Fertsch Podstawy planowania

• MODELE PLANOWANIA
• Wsród modeli planowania sukcesywnego wyróznia
  sie dwie podstawowe grupy rozwiazan
• a) modele planowania oparte na nastepujacej
  sekwencji czynnosci
• "ustalenie programu produkcji (ilosci wyrobów i
  ich elementów skladowych, jaka wynika z zamówien)
  - obliczenie zapotrzebowania materialowego -
  sprawdzenie wykonalnosci planu ze wzgledu na
  dostepny potencjal"
• (material dominated planning)
• b) modele planowania oparte na nastepujacej
  sekwencji czynnosci
• "ustalenie dysponowanego potencjalu - ustalenie
  asortymentu i programu produkcji - obliczenie
  zapotrzebowania materialowego
• (capacity dominated planning)

9
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Potencjal produkcyjny
• Wielkosc produkcji, jaka jest mozliwa do
  wykonania w okreslonym
• czasie przez okreslony system produkcyjny
• Potencjal produkcyjny rozmiar zasobów x sposób
  ich
• wykorzystania
• Zadanie
• Mamy jedna obrabiarke, która pracuje 7.5 godziny
  w ciagu zmiany.
• Wykonanie na tej obrabiarce przedmiotu A trwa
  0.5. godziny. Ile przedmiotów A mozemy wykonac w
  tygodniu?
• (Jakim potencjalem dysponujemy w zakresie
  produkcji wyrobu A ?)
• a)75 b) 150 c) 225 d) 315 sztuk
• (I kiedy poniesiemy wyzsze koszty?)

10
Marek Fertsch Podstawy planowania

szczególowosc planu
horyzont planowania
11
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Model planowania MRPII
• (model planowania sukcesywnego, oparty na
  sekwencji a)
• Planowanie sprzedazy i produkcji
• Planowanie zapotrzebowania zasobów
• Planowanie glówne
• Wstepne planowanie zapotrzebowania potencjalu
• Harmonogram glówny
• (Wstepne planowanie zapotrzebowania potencjalu)
• Planowanie zapotrzebowania materialowego
• Planowanie zapotrzebowania potencjalu

zamknieta petla MRP - closed - loop MRP
12
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Planowanie sprzedazy i produkcji - zakres
• (sales and operations planning, company game
  planning)
• - okreslenie celów przedsiebiorstwa do
  osiagniecia w dluzszym okresie czasu
• - formulowanie zasad, jakie beda przestrzegane w
  dzialaniu przedsiebiorstwa
• - podejmowanie decyzji dlugookresowych,
  dotyczacych
• rozwoju przedsiebiorstwa
• wielkosci i kierunków sprzedazy
• badan i rozwoju
• inwestycji
• produkcji
• finansów

13
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Zasady obowiazujace w planowaniu sprzedazy i
  produkcji
• Planowanie powinno rozpoczynac sie od
  realistycznej oceny czynników otoczenia
  przedsiebiorstwa
• otoczenia politycznego
• otoczenia spolecznego
• otoczenia ekonomicznego
• otoczenia prawnego
• Horyzont planowania powinien siegac do granicy
  wytyczonej dynamika zmian otoczenia
  przedsiebiorstwa

14
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Zasady obowiazujace w planowaniu sprzedazy i
  produkcji
• Zwracac nalezy uwage na problem optymalnego
  doboru i wykorzystania zasobów
• Podejmowane dzialania wyprzedac powinny zmiany
  zachodzace w otoczeniu, a nie podazac za nimi.

15
Marek Fertsch Podstawy planowania

• opracowanie planu sprzedazy i produkcji odnosi
  sie glównie do zaplanowania tych dwóch wielkosci
• opracowanie planu sprzedazy i produkcji oparte
  byc powinno na dlugookresowej prognozie sprzedazy
  sporzadzonej w ukladzie grup (rodzin) produktów i
  rynków zbytu

16
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Planowanie zapotrzebowania zasobów
• (resource requirement planning)
• Sluzy do wstepnego okreslenia wielkosci i
  struktury zasobów przedsiebiorstwa w przyszlosci
• Prowadzi sie je najczesciej w bardzo ogólny
  sposób (w mierniku uogólnionym) i tylko w
  odniesieniu do tzw. zasobów krytycznych

17
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Planowanie glówne
• (master planning)
• Planowanie na wysokim poziomie ogólnosci
  realizowane kroczaco z rocznym horyzontem
• Wyznacza cele w odniesieniu do asortymentu,
  ilosci i terminów sprzedazy i produkcji
  poszczególnych grup (rodzin) wyrobów
• Obejmuje w miare potrzeb inne kluczowe sfery
  dzialania przedsiebiorstwa

18
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Struktura planu glównego
• glówny plan finansowy
• glówny plan sprzedazy
• glówny plan produkcji
• glówny plan techniczny
• glówny plan zaopatrzenia
• Sposób planowania

19
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Wstepne planowanie zapotrzebowania potencjalu
• (rough-cut capacity planning)
• Realizowane w odniesieniu do horyzontu objetego
  planem glównym
• Dwa modele
• - model przyblizony
• - model szczególowy
• Oba opieraja sie na planowaniu zapotrzebowania
  potencjalem
• ale rózna jest szczególowosc danych wejsciowych.

20
Marek Fertsch Podstawy planowania

• Glówny harmonogram produkcji
• (master production schedule, master schedule)
• Opracowany na podstawie planu glównego i zamówien
  klientów szczególowy plan produkcji
• Tworzy sie go osobno dla kazdego z wyrobów,
• Czasem w planowaniu uwzglednienia sie wielkosc
• potencjalu w okresie objetym planem