Elektronik Kaynaklara Erisim Modelleri - PowerPoint PPT Presentation

1 / 27
About This Presentation
Title:

Elektronik Kaynaklara Erisim Modelleri

Description:

Elektronik Kaynaklara Eri im Modelleri Selma Aslan TOBB ET 31 Ocak 2006, K tahya – PowerPoint PPT presentation

Number of Views:80
Avg rating:3.0/5.0
Slides: 28
Provided by: Bran2181
Category:

less

Transcript and Presenter's Notes

Title: Elektronik Kaynaklara Erisim Modelleri


1
Elektronik Kaynaklara Erisim Modelleri
  • Selma Aslan
  • TOBB ETÜ
  • 31 Ocak 2006, Kütahya

2
PAYLASIMCI ERISIM MODELLERI
  • Schäffler dijital çagda kaynak paylasimin üç
    modele dayandigini belirtir
  • erisim haklarinin ortak alimi anlaminda
    konsorsiyumlar
  • Ücretli kullanim (Almanyaya özgü)
  • Ulusal lisanslar

3
AYNI MODELDE FARKLI UYGULAMALAR
  • Finans kaynaklari farkliligi
  • Sübvansiyon oranlari farkliligi vb.

4
Brezilya - CAPES
  • Egitim Bakanligi altinda çalisan yüksek lisans
    ve arastirma programlarini tesvik etme misyonunu
    yüklenmis kamu kurulusu
  • 183 kurumdan 1,3 milyon arastirmaci ve ögrenci
    için 10,500 dergiye tam metin olarak erisim
    olanagini tamamen merkezi finansmanla saglayan
    kurulusun bu hizmet için bütçesi 32 milyon ABD
    Dolaridir.

5
(No Transcript)
6
Finlandiya - FinELib
  • Çok disiplinli veri tabanlarinda 80, spesifik
    olanlarda 50 oraninda sübvansiyon,
  • 108 halk ve üniversite kütüphanesi ile arastirma
    enstitüsüne sundugu dergi sayisi 2005 yilinda
    19.500e ulasmisti.

7
(No Transcript)
8
Yeni Zelanda
  • 2004de Yenilikçilik ve Kalkinma Fonundan Web of
    Science ve Science Direct veri tabanlarina iki
    yillik abonelik için destek alinabilmistir.
  • Ulusal e-girisim EPIC kapsaminda ise Gale, Ebsco,
    ProQuest, Britannica gibi çesitli kaynaklar
    içeren bir paketten yararlanilabilinmektedir.

9
Izlanda
  • 280.000 kisilik nüfusu ve yüksek refah düzeyi
    yaninda bilgi toplumuna dönüsüm konusunda
    kararlilikla uygulanan stratejilerin bir sonucu
    olarak, 10.000 kadar dergi yediden yetmise tüm
    Izlandalilara açilabilmistir.

10
Almanya Ulusal çapta erisilen beseri bilim
arsivleri
11
Yunanistan
  • HEAL-Link 1998 yilinda kuruldu
  • 1999da bes üniversite ile üç bilim dalinda proje
  • 2000de 3500 dergiye basiliçevrimiçi saglayan üç
    yillik 5 lisans anlasmasi
  • 2002de 8000 e-dergiye abonelik
  • yüksek ögrenim kurumlari yaninda Milli Kütüphane
    ve arastirma enstitüleri de dahil olmak üzere 60
    üye
  • Kismi AB fonlari destegi ile Egitim Bakanligi
    finansmani sürmektedir.

12
Ulusal lisanslar
  • Tüm ülke halkina açik, (Izlanda)
  • Tüm ülke kütüphanelerine açik (Kore)
  • Tüm ülke arastirma ve üniversite kütüphanelerini
    kapsayan (Brezilya, Türkiye, Yunanistan vb.)
  • Ihtisas kütüphaneleri kanali ile tüm ülkeye
    hizmet amaçlayan (Isveç, Almanya)

13
Konsorsiyumlar
  • Her türden kütüphaneye açik, sabit bir paket
    sunan ve ödemelerin konsorsiyuma yapildigi model
    (Yeni Zelanda),
  • Cografi tabanli konsorsiyumlar,
  • Ortak bir konu bazinda kurulan konsorsiyumlar...

14
Kendine Özgü Model Lisans
  • Ingilterede uygulanan NESLI2 model lisans
    uygulamasi, bu iki kategoriden birine
    yerlestirilmesi pek mümkün olmayan, kendine özgü
    bir model görünümündedir. Çünkü, model lisans,
    JISC ile bir firma arasinda belirlendikten sonra,
    firma ile anlasma yapmak tek tek kütüphanelerin
    inisiyatifine kalan bir konudur.

15
Finansman kaynaklari
  • Maliyetin tamamen ve sürekli olarak merkezden
    karsilanmasi (Brezilya)
  • Eslestirilen ödenekler uygulamasi içinde sürekli
    sübvansiyon saglanmasi (Kore)
  • Geçici sübvansiyon saglanmasi (Isveç, Yeni
    Zelanda)
  • Kurumlarin maliyeti kendi bütçelerinden
    karsilamalari,
  • Çesitli fon veya vakiflardan bütçeye katki
    saglanmasi (ABD, Ingiltere)
  • Kaynak ya da kurum türüne göre farklilasma
    gösteren karma uygulamalar (Isviçre, Kore,
    Finlandiya)

16
Oregon, Idaho ve WashingtonKonsorsiyumlar
  • Bölgesel 20
  • Eyalet çapinda 6
  • Tüm Kuzey Bati ABD 3
  • Toplam 29

17
Evrensel ilke
  • Uygulanan model ve finansman kaynagi ne olursa
    olsun, evrensel ilke, mümkün olan en genis kaynak
    yelpazesinin, olanaklar oraninda en makul
    maliyetle saglanarak mümkün olan en genis
    kitleye sunulmasi

18
  • Demokrasi
  • Insan haklari
  • Firsat esitligi
  • Yeni küresel ekonomi
  • Rekabet
  • Yenilikçilik
  • Yüksek arastirma kapasitesi

19
Dokuzuncu Kalkinma Plani 2007 -2013
  • Toplumda bilim ve teknoloji bilinci, nitelikli
    arastirmaci sayisi artirilacak ve arastirma
    altyapisi gelistirilecektir. Ar-Ge
    faaliyetlerinin yenilige ve ürüne
    dönüstürülmesinde risk sermayesi ve benzeri
    araçlardan yararlanilacaktir. Üniversitelerin,
    arastirma enstitülerinin ve diger kurum ve
    kuruluslarin arastirma altyapisi öncelikli
    alanlar temel alinarak gelistirilecektir .

20
Dokuzuncu Kalkinma Plani 2007 -2013
  • Yerel Dinamiklere ve Içsel Potansiyele Dayali
    Gelismenin Saglanmasi
  • Öncelikle gelisme potansiyeli yüksek kentlerde
    olmak üzere, firmalar ve üniversitelerin birlikte
    çalismalarini saglayacak ortam olusturulacak
    yeni teknolojilere ve bilgiye erisimin
    kolaylasmasini, teknolojik dönüsüm ve transfer
    sistemlerinin gelistirilmesini, ticari nitelikli
    etkin bir bölgesel yenilik altyapisi kurulmasini
    saglamaya yönelik faaliyetler desteklenecektir .

21
Kuantum Düsünce Modeli
  • Kuantum düsünce modelinin geçerli oldugu yani,
    her bir adimda yeni olasiliklara göre hareket
    edilmesi gereginin bir sonucu olarak, ancak
    ilerledikçe belirginlesen bir yol haritasi ile
    adim adim hedefe ulasilabilen, belirsizligin
    hakim oldugu bir çagi yasiyoruz.

22
Neden Firsatlar Degerlendirilmeli?
  • Izlanda gibi bir ülke, bilgiye erisim alaninda
    adeta ütopyayi yasama geçirirken, Türkiyeye
    distopya gözüyle bakilmasi ve statükonun
    korunmaya çalisilmasi, bu ülkeye ve insanina
    karsi haksiz ve gelismeyi önleyici ve bir tavir
    olur.

23
Türkiyede Gelismeler
  • ULAKBIM 1997 (Finansman sorunlari nedeniyle
    sonuçsuz)
  • 2000 ANKOS 12 üye ile baslangiç, 2006da 87
    üye, 25 saglayici firma ile 33 veritabani için
    anlasma ile takdire sayan basari
  • ÜNAL OCLC
  • Saglayici Firma temsilcilikleri
  • Saglayici ile dogrudan baglanti
  • ULAKBIM 2005 Ulusal lisansla tüm arastirma
    kütüphaneleri için 5 veritabani ile temel
    kaynaklara erisimde firsat esitligi

24
Saglikli Yapilanma
  • Elektronik bilgiye erisimde, temel kaynaklarin
    tüm ihtiyaci olan kuruluslara merkezden
    sunuldugu,
  • yerine göre bir konsorsiyum çerçevesinde
  • veya bagimsiz olarak, ihtiyaç duyulan bilgi
    kaynaklarini saglamak için
  • alternatif yöntem ve finans kaynaklarinin var
    oldugu esnek bir yapi

25
ÖNERILER
  • TARAL fonlarindan Ariel gibi bir elektronik belge
    saglama sisteminin ülke çapinda kurulmasi
  • ULAKBIMin, ANKOS, ÜNAK ve bagimsiz veri tabani
    abonelikleri olan üniversitelerle isbirligi
    yaparak Periodocos veya Nelli gibi bir portal
    sunmasina yönelik fizibilite çalismasi yapilmasi

26
ÖNERILER
  • Halen erisilmeyen ancak varligi arastirma
    kapasitesine arti deger katacak veri tabanlari
    envanteri ve eksikligi saptanan kaynaklarin
    ülkeye kazandirilmasi
  • Üniversite kütüphaneleri kataloglarinin toplu ya
    da gruplandirilmis olarak taranmasini ve veri
    alisverisini saglayacak bir programin uygun
    maliyetle hizmete sokulabilmesi için çalismalarin
    hizlandirilmasi

27
Nasil bir hizmet anlayisi?
  • Bilgi hizmetleri birimleri, giderek
    zenginlestirdikleri kapsamli bir elektronik
    kaynak yelpazesinden en etkin biçimde
    yararlanilabilmesini saglamak için sürekli
    gelistirecekleri hizmetlerini, paylasim ve
    isbirligi ruhu içinde sunarak ülkenin arastirma
    kapasitesini destekleyebildikleri oranda, bu
    ülkenin kalkinma hedeflerine ulasmasi konusunda
    üstlerine düseni yerine getirmis olacaklardir.
Write a Comment
User Comments (0)
About PowerShow.com