MONIT

1

• MONITÖRLER
• 08.05.2006

2
Modern ekran teknolojileri 1. Katot isin tüplü
(CRT) 2. Düz panel ekranlar 2.1 LCD (likit
kristal), 2.2 Plazma 2.3 LED (isik yayar diod)
gibi teknolojilere sahiptir. Yada2.1 Isik
yayanlar 2.2 arka plan isigini üzerinden
geçirenler
3
(No Transcript)
4
1. CRT (Cathode ray tube)

• En yaygin, en ucuz monitördür.
• Ismini televizyonlarin da en hayati parçasi olan
  ve Türkçe'de "tüp" olarak nitelendirilen parçadan
  alir.
• Bu parçanin Ingilizce adi "cathode ray tube"
  (katot isini tüpü) seklindedir, CRT de bu
  kelimelerin bas harflerinden gelir.

5

• CRT monitörler standart renkli televizyon
  teknolojisi olan Tüp teknolojisi ile çalisirlar.
• Televizyonlardan ayiran en önemli özellikleri
  yüksek resim kalitesi ve çözünürlükleridir.
• Temel olarak, elektronlarin tüp boyunca yüksek
  hizda firlatilmalari ve bunun sonucunda isik
  olusmasi ilkesiyle çalisirlar.

6
(No Transcript)
7
(No Transcript)
8

• Bir CRT, uzun ve huni seklinde bir camdan
  ibarettir. Bir ampule benzer.
• Akim katota uygulandiginda, tüp içerisinde bir
  elektron demeti gönderilir.
• Elektron tabancasindan çikan elektronlarin
  monitör yüzeyindeki fosfor tabakasina çarpmasi
  sonucunda meydana gelen patlamayla birlikte
  olusan isima sonrasinda resim (pixel olarak)
  olusur.

9

• CRT içinde 3 tane elektron tabancasi
  bulunmaktadir. Bunlar RED, GREEN, BLUE. Kisaca
  RGB olarak da bilinir.
• Temel olarak RGB renk demetindeki her bir renk
  milyonlarca renkten meydana gelir.
• Bu tabancalardan her biri ekrani bir isin demedi
  ile taramaktadir.
• Tarama isi monitörün her bir satiri için soldan
  saga dogru yapilmaktadir.
• Tarama tazeleme hizi Hz. (hertz) birimi ile
  ölçülür.
• Örn 60 Hz.in anlamisaniyede 60 kez tarama
  yapilmasidir.
• Tarama hizi saniyede 60 ile 85 kere
  yapilmaktadir.
• Bu hareket sürekli yapildigindan dolayi ekran tam
  olarak görüntüyü yansitmaktadir.
• Eger ekran kartini yenileme hizi yeterli degilse
  ekranda bir titreme meydana gelir.

10

• Dot pitch araligi ekran üzerindeki iki nokta
  arasindaki mesafedir.
• Gölgeleme maskesi Dot pitch araligini kontrol
  eder.
• Pixel üzerinde Kirmizi,mavi ve yesil renk
  grubunu üç ayri nokta halinde bulunur.
• Tabancadan çikan isinlarin,
• pixeldeki renk noktalarindan hangilerine
  hangi oranda düsecegini kontrol altina almak
  amaciyla, elektron tabancasi ile ekran arasina
  delikli bir metal seklinde olan gölgeleme maskesi
  konulmustur.

11
2. LCD (Lquid crystal display)

• Flat screen olarakta bilinirler.
• Yumusak ve düz ekranlardir.
• Ismini Ingilizce adi olan "Liquid Crystal
  Display" (sivi kristal ekran) kelimelerinin bas
  harflerinden almaktadir.

12

• Liquid Crystal
• Sivi ile kati arasi bir maddedir.
• Sivi duruma daha yakin isiya duyarli bir
  maddedir.
• Dogada çok farkli sekillerde bulunur.
• LCD monitörlede Nematic ismi verilen safhadaki
  türü kullanilir.
• Bu türe özel olarak TN (Twisted Nematic) ismi
  verilmistir.
• Bu Liquid Crystal türü dogada bükülü kivrimli
  halde bulunur,elektrik akimiyla büyük ölçüde
  düzeltilir.

13
(No Transcript)
14

• LCD Monitör içinde
• Iki yönlendirilmis cam levla .
• LCD sandviçin içinde, gerilimi saglayan elektrot
  uçlari yerlestirilmis.
• Elektrotlara uygulanan gerilim ile Liquid
  Crystalin bir cam tabakadan digerine geçmesi yer
  degistirmesi saglanir
• Liquid Crystal, isigi bloklar halinde tutacak
  sekilde toplanir.
• CRT lerdeki gibi patlama sonucu isik olusmaz isik
  kaynagi olarak, PC Monitörlerinde fluorescent
  lambalar kullanilir.
• Flurescent lambalar monitörün, arkasinda arasinda
  ve önünde olmak üzere her yerinde bulunur.
• LCD monitörler isik üretmezler ya isigi
  yansitarak ya da farkli bir kaynaktan içine
  aktarilan isigi yönlendirerek görüntüyü
  olustururlar.

15

• Yalnizca bu sistemle(ISIGI YANSITMA) Renkli
  Grafik Ekran elde edilmesi mümkün degildir.
• Renkli grafik elde edebilmek için üç farkli
  teknoloji mevcuttur.
• Common-Plane
• Passive-Matrix
• Active-Matrix

16
Common-Plane LCD

• Az sayida pixele sahiptirler
• Saat, Reklam panolari vb. uygulamalarda
  kullanilir.
• Daha karmasik Common-Plane LCD ekranlar ile hesap
  makinesi, hatirlatma cihazlari,avuç içi oyun
  uygulamalarinda kullanilmaktadir.

17
Passive-Matrix LCD

• Iki parça cam kullanilarak yapilir.
• Camlardan biri yatay düzlemde digeri ise dikey
  düzlemde kullanilan yari iletken özel bir maddeye
  geçirgenlik saglar.
• Liquid Crystal izgara seklinde uzanan iki cam
  parçasi arasinda kalir ve elektrik akimi ile
  yönlendirilir.

18
Active-Matrix LCD

• LCD monitörlerin bu çesidi TFT (Thin Film
  Transistor) teknolojisi ile üretilmistir.
• TFT ve Kondansatörlerin cam bir tabaka içinde
  birlestirilmesi ve LCD yapinin içine konulmasiyla
  bu yapi ortaya çikmistir.
• Her pixel 1 ile 4 arasinda degisen TFT kalibi ile
  kontrol edilir.

19

• Passive-Matrix yapida oldugu gibi satir ve
  sütunlara elektrik akimi uygulanmaktadir.
• Elektrik akimi ekran üzerinde ilerlerken sadece
  dogru adreslere ugradigi noktalarda durur. Bu
  islem her pixeli kontrol altinda tutan
  transistörler sayesinde gerçeklesir.Kondansatörler
  in görevi ise iki tazeleme islemi arasinda geçen
  sürede hedef pixel adresindeki elektrigi üzerinde
  tutarak sürekliligi saglamaktir.
• LCD ekranlarda her pixelin altinda üç alt pixel
  vardir.
• Üç ana renk olan, kirmizi -,yesil ve mavi
  renkler alt pixeller üzerinde tutulur.
  Active-Matrix ekranlarda her alt pixeldeki
  renklerin karisimi sonucunda 16.8 milyon renk
  elde edilmistir.

20
3. TFT 'Thin Film Transistor'

• TFT pikselleri aktif olarak denetleyen
  elementleri tanimlar.
• Bu sebepten "aktif matris TFT" olarak da
  adlandirilirlar.
• Görüntü nasil olusur
• Her biri renk verebilen çok sayida pikselden
  olusan bir panel sayesinde.
• Bu amaçla bir kaç adet florasan tüpten gelen
  siyah isik kullanilir.
• Örnegin tek bir pikselin aydinlanmasi için
  yapilmasi gereken sey isigin geçmesine izin
  verecek ya da vermeyecek bir kapi veya diyafram
  koymaktir.
• Bu basit açiklamayla anlatilabilmesine karsin
  bunu gerçeklestiren teknoloji elbette çok
  karmasik ve kapsamli.
• LCD (Liquid Crystal Display), sivi kristal
  esasina dayali düz panel monitörler için
  kullanilir. Sivi kristaller moleküler yapilarini
  degistirebilirler ve bu yüzden farkli seviyelerde
  isigin içlerinden geçmesini saglayabilirler (ya
  da isigi bloke edebilirler). Yönlendirici
  filtreler, renk filtreleri ve iki siralama
  katmani, ne kadar isigin geçecegini ve hangi
  renklerin yaratilacagini belirler. Katmanlar iki
  cam panel arasinda konumlandirilir. Siralama
  katina özel bir voltaj verilerek elektrik alani
  olusturulur ve böylece sivi kristaller hizalanir.
  Ekrandaki her nokta (piksel) katot isin tüplü
  ekranlarda oldugu gibi 3 farkli bilesene ihtiyaç
  duyar, biri kirmizi, biri yesil ve biri de mavi
  için.

21

• En yaygin TFT teknolojisi Twisted Nematic olarak
  adlandirilir.
• Sekil 2a Standart bir TFT'nin (Twisted Nematic)
  çalisma sekli

22

• Voltaj verilmediginde , moleküler yapi normal
  durumunda ve 90 derece kivriktir. Arkadan
  aydinlatma lambasindan gelen isik böylece yapi
  içinden geçebilir.
• Sekil2b Standart bir TFT'nin (Twisted Nematic)
  çalisma sekli
• Voltaj verilip bir elektrik alani yaratildiginda
  sivi kristaller dikey olarak hizalanacak sekilde
  kivrilirlar. Yönlendirilmis isik ikinci kutup
  tarafindan emilir. Bu durumda isik TFT ekranin
  disina çikamaz.

23
LCD monitörlerin diger monitörlerden farki?
avantaj

• çok incedirler, bu nedenle geleneksel CRT
  televizyonlarin ya da monitörlerin
  kullanilamayacagi yerlere takilabilirler.
• Renk üretimleri mükemmeldir.
• Renk kontrasti iyidir, ancak mükemmel degildir.
• Fosfor temelli bir teknolojiye sahip olmadiklari
  için, ayni rengin ayni noktada uzun süre
  kalmasinin yaratacagi problemler LCD ekranlarda
  görülmez.

24

• Incedirler az enerji ile çalisirlar.
• Gözleri yormaz, radyasyon içermezler. Çünkü
  elektron tüpleri içermezler.
• CRT lere göre en büyük avantaji titresmenin
  olmamasidir.
• CRT ekran gibi sürekli görüntüyü tazelemek
  zorunda degildir.

25
dezavantaj olarak nitelendirilebilecek olan
özellikler ise sunlardir

• Ekran alani basina en yüksek maliyetli
  görüntüleme seçenegidir.
• Karanlik sahnelerde detaylari CRT televizyonlar
  ya da monitörler kadar iyi veremeyebilirler.

26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
Monitörle için kullanilan temel kavramlar

• 1.PIKSEL
• Ekrandaki görüntü piksellerden meydana gelir.
• Pikseller ekran satirlari boyunca tüm ekrani
  kaplarlar.
• 800x600 çözünürlük için480.000
• 1600x1200 çözünürlük için 1.920.000

29

• 2.YENILEME HIZI
• Ekrandaki görüntülerin ne kadar siklikta
  yenilecgini ifade eden kavramdir.
• Birimi HZ(Hertz) dir.
• 60Hz, 70Hz,85Hz kullanilmaktadir.
• 3.RENK DERINLIGI Her piksel farkli renklerde
  gösterilir. Buna renk derinligi denir.
• 4.ÇÖZÜNÜRLÜK
• Nesnelerin ekranda daha detayli görünmesini
  saglayan kavramdir.
• Ekran kartiniz yeterli çözünürlükleri desteklese
  bile eger monitörünüzün büyüklügü gerekenden daha
  küçük ise o zaman görüntüler çok küçük
  görünecektir buda gözleri yorar.
• 800x600 çözünürlük için en az 15 ekran
• 1024x768 ..17
• 1280x1024 ..19
• 1600x1200.21

30

• 5. EKRAN BÜYÜKLÜGÜ
• Monitörün büyüklügü sol alt köseden sag üst
  kösesine kadar ölçülmek suretiyle ekran
  büyüklügünün inç cinsinden degeri ile ifade
  edilir.
• 12.54cm dir.
• 15 ile 42 arasinda monitörler var.En çok 15,
  17,19,21 ler kullanilmakta.
• 17 17x2.5443.18cm

31
kaynakalar

• www.tohmshardware.com