Title: Lingua
1??????????? ??????? 753 ?.??. ??. ?????????? ??
??? Roma -Latium -Lingua Latina
Lupa Romana Ròmulus Remus
2- ?????? ??????
- rex sing. reges pl. 753 ??.??. 509 ??.??.
- ?????? ?????????(res publica)
- consul consulatus
- 508 ??.??. 27 ??.??.
3- ?????? ??????? 27 BC ??.??. - AD 1453 ADAnno
Domini - Principatus (27 BC - 284 AD) prìnceps
- Dominatus (IV - VI) dòminus
- dominus et deus noster
4Caesare Maccari, 1888 ???????? (????????? ??
????????)
5Cursus Linguae Latinae
- ?????? ? ???????????? ???????? ? ??????????
???????????? - A a - ?
- B b - ?
- C c - ? coelum Caesar carcer
Cìcero cylinder -? coemptio aër
decretum cultura
6?????? ??????????? (1466/9 1536 ?.)
7- D d -? E e -? F f -? G g -?
- H h -? hora nihil
- I i -? civis
- -? ius ianuarius iniuria maior
- (jus major)
- K k -? Kalendae
- L l -? M m -? N n -? O o -? P p
-?
8- Q q -? aqua aquaeductus colloquium antiquus
- R r -?
- S s -? emissio status
- -? casus Caesar censor Asia
- T t -? ti -?? natio lectio iustitia
Latium - (U u) -? cursus
- -? aqua lingua Suebi NB sùus
- V v -? vèritas video
9Aquaeductus???? ???????
10- SENATVSPOPVLVSQVEROMANVS.
- Senatus Populusque Romanus
- X x -?? / ?? examen èxitus
- Y y - ? cylinder
- Z z -? / ?? Zeno zona
11(No Transcript)
12????????? ? h
- ch ? schola, charta
- ph ? philosophia
- rh ? rhetorica
- th ? hypotheca
13???????? (Accentus)
- a (?????) a(??????)
- 1 ?? ???????? ?????? ??? ????? ??????
- ?? ?? ??????? ????????!
- 2 ?? ????? ?????? ??????, ??? ? ?????!
- ?????????? ????? cultura actiones
- ????? ?? ????????? argumèntum aquaedùctus
- 3. ?? ????? ?????? ??????, ??? ??????? ? ??????!
- òculus règula proprìetas vèritas video
obligà tio
14Exercitatio
- Serdica, nomen, iudicium, militia, sphera
debitum, iuro, - Gracchus, conscientia, praesidium, ratio,
parricida, epistula, licentia, terminus, arbiter,
veritas, argumentum, civilis, - Europa, aequus, damnum, noxa, cognitus, teneo,
poenitentia, profanus, dominus, poeta, evictio,
tempora, littera, - Orpheus, thesaurus, iniuria, collisio, nexum,
permitto, receptio, praestatio, viginti
15Morphologia
Nomen (???) Declinatio (?????????) 5 Casus
(?????) 6 Nominativus (??????????
?????) Genetivus (????????? ?????)
16????? ????? ?? ?????????
I declinatio -a (f)iustitia iniuria culpa
poena persona poenitentia norma règula
licentia memoria causa tutela cura
opera ignorantia iurisprudentia
sententia moneta mora legislatura replica vita
via terra familia filia libertina
17???????? ??????? 71 ??.??.( 10 ????? ???)
18- II declinatio
- -us er ir (m) -um (n)
- dòminus servus à nimus dolus locus domus
fundus reus(mf) modus pupillus advocatus
cìrculus maritus - humus f mundus populus cìrculus
- libertina libertinus agnata agnatus cognata
cognatus dea deus - fìlia fìlius peregrina - peregrinus
19- depositarius notarius mandatarius
sequestrarius proletarius - concessionarius beneficiarius
- ager (agri) liber à rbiter magister faber
- minister
- puer (pueri) socer vir (viri) triumvir
20 patrimonium matrimonium testamentum
legatum connubium divortium mancipium dominium
peculium precarium forum comitium imperium
interdictum delictum adulterium furtum
negòtium dèbitum depòsitum nexum mùtuum
commodatum mandatum commercium vìtium
beneficium officium pactum statutum
21Forum Romanum(comitium)
22International Criminal Court in The Hague Rome
Statute of the International Criminal Court?
???? ?? 2002 ?.
23- ???????????? ?? I ? II ?????????
- m f n
- bonus bona bonum malus mala malum
- alienus a um pròprius a um
- pùblicus a um privatus a um
- vivus a um mòrtuus mòrtua mòrtuum
- và lidus a um invà lidus a um
- humanus a um divinus a um
- primus a um ùltimus a um
- novus a um - antiquus a um
24- iustus legitìmus magnus securus
- Romanus perpetuus contrarius positivus
- furiosus negatorius vitiosus dilatorius
- lìber lìbera lìberum
- mìser mìsera mìserum
- sà cer sà cra sà crum
- ìnteger ìntegra ìntegrum
25- ???????????? ???????????
- meus a um
- tuus a um
- noster nostra nostrum
- vester vestra vestrum
- suus a um
- nostra patria causa nostra meus filius
- mea culpa sui causa
26??????????? ???????????? unus a um ullus a um
- nullus a um totus a um solus a um alius
alia aliud à libi (ali-ibi) alter
altera alterum alternativa neuter neutra
neutrum NB aliud pro alio
27?????????
- via sacra vita humana terra incognita
- causa pùblica persona non grata
- à ger pùblicus dolus malus dolus directus
- matrimonium iustum à nimus dòmini
- locus sacer
- pactum nudum exempli gratia
- stagnum magnum
28Forum Romanum(via sacra)
29?????? ? ???????????? ?????? ?
????????????
Verba (???????) I do dare, praesto
praestare, dèrogo -are servo -are, migro
-are, dono -are veto -are, condemno -are II
dèbeo debere, hà beo -ere, vìdeo -ere valeo
-ere, prohibeo -ere, spondeo -ere respondeo
-ere, liqueo -ere III scribo scrìbere, lego
-ere, credo -ere mitto -ere, cedo -ere, fingo
-ere, pono -ere depono -ere, dico, solvo, vivo,
ago, rego stà tuo statùere, restìtuo -ere,
trìbuo -ere cà pio cà pere, recipio -ere, fà cio
-ere
30- IV sèrvio servire, à udio -ire, vènio -ire
praevenio -ire, sancio -ire, punio -ire - ?????????? sum esse, possum posse
- fero ferre, refero referre
31- III declinatio (m f n)
- ??????????? III ?????????
- -c,-g s x
- vox vocis f lex legis f pax pacis f
- codex còdicis m iudex iùdicis m rex regis m
- lux lucis f coniux coniugis fm
- -b,-p s
- plebs plebis f princeps prìncipis mf
- mùniceps mf pà rticeps mf
32-d,-t ???. s -ds -ts s ss s
cà put cà pitis n cor cordis n lac lactis n
cìvitas civitatis f libèrtas potèstas socìetas
proprìetas volùntas herèditas vèritas
auctòritasuniversitas sèrvitus servitutis f
iuventus salus heres heredis mf merces
mercedis flis litis f dos dotis f hospes
hospitis mf
33 -l,-r ???. consul consulis
m exsul sol error erroris m
crèditor creditoris m dèbitor èmptor
vènditor locator conductor
possessor tutor curator victor
legislator procurator praetor quaestor
à ctor à uctor uxor soror pater patris
m mater f frater sequester
sequestris m carcer carceris m
34 -n ???. nomen nòminis n crimen homo
hòminis m ordo imago origo margo virgo
ratio rationis f conceptio interpretatio
actio petitio praesumptio fictio talio
evictio iurisdictio exceptio approbatio
sanctio cautio constitutio legislatio possessio
detentio usucapio occupatio mancipatio
traditio vindicatio donatio obligatio solutio
praestatio condicio cessio concessio
compensatio remissio stipulatio
emptio-venditio auctio locatio-conductio
adoptio adrogatio derogatio
35- - s ???., s r
- ius iuris n mos moris m honos honoris m
- tempus tèmporis n corpus pignus
- opus operis n foedus genus funus
36??????? III ?????????
- vis f emphytèusis f
- civis mf testis mf hostis mf avis f
- classis m/f orbis m finis m navis f
- ars artis f urbs urbis f mors mortis
f - pars partis f gens gentis f pons pontis m
- mens mentis f merx mercis f mons montis m
37- ???????????? ?? III ???.
- naturalis -e civilis -e
- (im)mobilis (im)possibilis (in)corporalis
- fatalis capitalis noxalis vulgaris
- communis omnis gravis facilis difficilis
- brevis (in)ùtilis penalis universalis
- sìmplex sìmplicis felix felicis
- audax audacis
- sà piens sapièntis ìnnocens
- ìnfans infantis cònstans
- impubes impuberis pubes
- par paris
38?????????
- ?oena capitalis crimen grave homo ìnfans
- ius plenum ius humanum ius naturale/civile
- cìvitas nostra probatio contraria mens sana
- opus citatum dolus eventualis heres meus
- lex generalis/specialis dominus diligens
- perpetua voluntas testamentum novum
- servitus negativa proprìetas nuda
- Alma mater
39?????????
- corpus delicti ratio legis vacatio legis
- reus cà pitis deminutio capitis mortis causa
- ius gentium litis contestatio legis actio
- homo sui iuris persona alieni iuris
- mora debitoris actio furti solutionis causa
- Corpus iuris civilis
40??????? ???????? ?????????participium praesentis
activi
- -ant- / -ent-
- vacare - vacans (nom.), vacantis (gen.)
- mandare mandans, mandantis
- delegare delegans, delegantis
- dominare dominans, dominantis
- aspirare aspirans, aspirantis
41- studere studens, studentis
- valere valens, valentis
- respondere respondens, respondentis
- latere latens, latentis
- patere patens, patentis
- iacere iacens, iacentis
- permanere permanens, permanentis
42- deponere deponens, deponentis
- conclùdere concludens, concludentis
- cèdere cedens, cedentis
- praecèdere praecedens, praecedentis
- delìnquere delinquens, delinquentis
- absòlvere absolvens. absolventis
- prodùcere producens, producentis
- incìdere incidens, incidentis
43- accìpere accipiens, accipientis
- recìpere recipiens, recipientis
- audire audiens, audientis
- praevenire praeveniens, praevenientis
- possum potens, potentis
- praesum praesens, praesentis
- absum absens, absentis
- referre referrens, referentis
44??????
- mora accipientis
- herèditas iacens
- ius cogens ??????? ??????????? ?????
- cogo cògere - ???????????
- Leges scriptae sunt vigilantibus
- non dormientibus
45????????? I,II,III
- I II III
cons., -i - Sg.N.-a -us,-er,-ir,-um -s, ???.
- G.-ae -i -is
- Pl.N. -ae -i -a -es (mf) -
a (n) -
-ia(adj.)
46????????? ? ??.?.
- Personae non gratae
- Agri publici
- Testamenta nova
- Leges speciales
- Actiones noxales
- Exceptiones validae
- mei heredes
47IV declinatio (m)
casus processus magistratus senatus status
sensus consensus usus motus contractus manus
(f) fructus census èxitus excessus pulsus
gestus aquaeductus ????????? fructus civilis
casus difficilis contractus innominati
tà citus consensus status libertatis excessus
mandati usus fructus aberratio ictus
senatus consultus Magistratus lex est loquens,
lex est mutus magistratus
48V declinatio (f)
- res, rei f
- dies fides species superficies meridies
- ?????????
- res mancipi res iudicata res publica
- res mòbilis dies dilatorius bona fides
- res corporales
- rei vindicatio
- (ex) bona fide
49??????????? ?? ????????????Gradus comparativus
-ior (mf) -ius (n) longus -longior
longius fortis -fortior fortius felix
-felicior felicius
50- a fortiori (fortis) a maiori ad minus - ?????
???? ??-????????, ???? ? ??-??????? (????????????
?? ???? ??? ???? ?? ????????? ? ?????????
?????????? ?? ???? ?????) a minori ad maius
????? ?? ???? ??-???????, ?? ???? ? ??-????????. - a priori (primus) ?????????, ????? ?????
?????????, ????? ?? ?? ????? ?? ????? ? ??
??????????, ? ?? ???????? ???? ?? ??????????? ??
?????? ??. - a posteriori (posterus) ?? ????????????, ??
?????, ?? ???????.
51Gradus superlativus
-issimus issima -issimum longissimus a
-um fortissimos a -um felicissimus a um
52?????????? ???????????
bonus-a-um melior(mf) melius(n) optimus-a-um
malus-a-um peior(mf) peius(n) pessimus-a-um
magnus-a-um maior(mf) maius(n)
maximus-a-um parvus-a-um minor (mf) minus(n)
minimus-a-um multus-a-um plus(n)
plurimus-a-um
53?????? ??????????? ?????????participium perfecti
passivi
- -tus / -sus
- iudicare - iudicatus dare - datus
- videre - visus docere - doctus
- pònere - pòsitus scrìbere - scriptus
- mìttere - missus à gere - actus
- crèdere - creditus fà cere - factus
- absolvere - absolutus sancire - sanctus
- ferre - latus transferre -
translatus
54- subìcere - subiectus
- subiacere - ???????? ???, ??????????
- ?????? - ????????, ???????, ????? ??
- ????????? ?? ????????
- obìcere - obiectus
- obiacere - ????????, ??????? ????
- ????? - ???????
55- res iudicata
- lex lata ex lege lata de lege lata
- homo doctus pl.homines docti
- post scriptum
- datum pl.data
- factum pl.facta
56?????? ??????????? ????????? participium futuri
passivi
- -and- / -end ????? ?????? ?? ????....
- memorare memorandum
- propagare propaganda
- legere legenda
- agere agenda
- referre referendum
- dividere dividendum - ????? ?????? ?? ????
????????, ???, ???, ???? - NB ???????? (????????) ???????? (??????????)
- dividens,-entis - ????????, ????? ????
57????? ?? -ndi
- modus vivendi ????? ?? ???????
- ius utendi
- ius fruendi
- ius abutendi
- onus probandi
- animus possidendi
- ratio decidendi
58????? ??????
- ipso iure intuitu personae
- statu quo nullo modo tacito consensu
- motu proprio quorum
- non bis in idem sine lege ex officio
- condicio sine qua non error in persona
- in pendente condicione ad hoc
- ex tunc ex nunc
-
59????????????? ? ????????? ?? ??????????????????
????????
- ???????? -arius (????. -ary ??. -aire )
- ???????? ????, ????? ? ???????? ? ????
- proletarius (proles) ??????????
- notarius (nota) ????????
- mandatarius (mandatum) ????????(??)
- depositarius (depositum) ?????????(??)
- delegatarius (delegatio) ?????????(??)
- concessionarius (??.concessionnaire) ???????????
(????.koncesionar) - beneficiarius (??. bénéficiaire) ??????????
????. beneficiary
60??????????
- ad ???????? ?????????, ????????
- ????????? (ad-cessorius), ????? (ad-gnatus)
- con- ???????? ???????????, ??????????
- cooperatio, coniuntura, concessio, consensus
- de- ???????? ????????, ?????????
- derogatio depositum destructio dementia
- ??????????, ???????????
- ex, e- ???????? ?? ??- ? ???????? ????????,
????????? - expulsare exhumatio emigrare emissio
- extraditio ex-minister explicitus
61- in - 1)??????? ??????????? ??????
- iniuria inùtilis impossìbilis impubes
invà lidus intestatus - - 2) ??????? ???????????, ??????
- invasio inflatio immigrare incriminare
- implicitus
- re ??????? ???????, ?????????
- ??????????, ???????????, ??????????
- prae- praecursor ????????????? ? ???????
????.????-??????? ? ????????? ?? ??????? ?
62?????????
- Martial law
- is the imposition of military rule by military
authorities over designated regions on an
emergency basis-usually only temporary-when the
civilian government fail to function effectively
(e.g., maintain order and security, and provide
essential services), when there are extensive
riots and protests, or when the disobedience of
the law becomes widespread. - NB ???????????? ???? ?? ? ???????? ????????
63Aemilius Papinianus 142 212 Corte Suprema di
Cassazione
64Marcus Tullius Cicero 106 43 ??.??. Corte
Suprema di Cassazione
65Domicius Ulpianus 170 228 ?.