Tatli su ve Deniz Baliklari

1

• Tatli su ve Deniz Baliklari
• Besin Madde Ihtiyaçlari
• Dr. Ibrahim DILER
• idiler_at_yahoo.com

2
BESIN MADDELERI

• Yemlerin yapisinda bulunan, organizmada yapi tasi
  olarak ve metabolik reaksiyonlarda çesitli
  görevlere katilan kimyasal bilesiklere besin
  maddesi denir.
• Vücutta solunum, sindirim, emilme, bosaltim,
  yeniden sentez, büyüme, üreme ve diger tüm
  fizyolojik fonksiyonlarin sürekliligini
  saglayabilmek için besin maddelerinin ihtiyaci
  karsilayacak miktarda ve sürekli olarak vücuda
  alinmasi gerekir.
• Besin maddeleri 6 temel bölüm altinda incelenir.

3
(No Transcript)
4
(No Transcript)
5
(No Transcript)
6
20 MJ/kg enerji içeren bir yemin alabaliga
verildikten sonra görülen akis diyagrami (Cho ve
Kaushik,1990).

• Solungaçlar ve böbreklerden kaybedilen enerji çok
  düsüktür.
• Bu nedenle, metabolik enerji yerine, belirlenmesi
  çok daha kolay olan SINDIDRILEBILIR ENERJI daha
  yaygin bir biçimde kullanilmaktadir.

7
(No Transcript)
8
PROTEINLER AMINOASITLER

• Proteinler, aminoasitlerden olusmus yüksek
  molekül agirligina sahip kompleks organik
  bilesiklerdir. Yapilarinda olarak
• C 51-55, H 6-7 O 21-22, N 15-18 S 1,5-2
• bulunur.
• Balik beslemede proteinlerin önemi ve protein
  ihtiyacini etkileyen faktörler
• Organ ve dokularda esas yapi unsuru (vücut
  agirliginin 65e kadarini olusturur)
• Enzimler, hormonlar ve purinler gibi diger azotlu
  bilesiklerin ön tasiyicisidir
• Esas enerji kaynagidir
• Yemdeki protein ihtiyacini etkileyen faktörler
• Yemin enerji içerigi
• Ikame besin
• Yemin protein kalitesi aa kompozisyonu ve
  sindirilebilirlik
• Balik büyüklügü
• Su sicaklgi
• Yemleme orani
• Yemdeki diger besin maddelerinin kalitesi

9
1 ton tilapia üretiminde, azot dengesi
(Goddard,1996)

• Yemle verilen 128 kg azotun 98 kgi farkli
  yollarla atilmaktadir.

10
AMINO ASITLER

• Proteinlerin yapi taslari aminoasitlerdir.
  Aminoasitlerin fonksiyon, çesit ve büyüklük
  bakimindan farkliliklari, yer aldiklari protein
  içindeki relatif oranlari proteinlerin çesidini,
  karakterini ve kalitesini ortaya çikaran
  faktörlerdir.
• Aminoasitler kisa zincirli yag asitlerine 1
  amino (NH2) kökünün girmesiyle meydana gelir.
• Balik vücudunda proteinlerin yikilma ve yeniden
  sentezlenme hizi tüketilen protein miktarina ve
  balik türüne baglidir. Tüketim ne kadar yüksekse
  vücutta proteinlerin yikimi o derece süratlidir
  ve sentez hizida yüksektir.
• Protein sentezinin en yogun oldugu organ
  karacigerdir. Vücut proteinlerinin 50si,
  plazma proteinleri, albumin, fibrinojen ve
  globulinde, 80i karacigerde sentezlenir.
• Baliklarda yem proteinlerinin vücut proteinlerine
  dönüsüm orani protein degerlendirme indeksi
  olarak ifade edilir.
• PDI Vücut protenin si / Yem proteinin si
  

11
Aminoasitlerin Siniflandirilmasi
Esansiyel AA Esansiyel Olmayan
AA Arginine Alanine Histidine Asparagine
Isoleucine Aspartic acid Leucine Glutamicac
id Lysine Glutamine Threonine Glycine
Tryptophan Proline Valine Serine
Methionine Cysteine Phenylalanine
Tyrosine
12
(No Transcript)
13
(No Transcript)
14
YAGLAR VE YAG ASITLERI

• Suda erimeyen fakat benzin, eter, kloroform gibi
  organik eriticiler de eriyebilen bütün bilesikler
  lipid adi altinda toplanir.
• Yaglar Yag asitlerinin gliserinle yaptiklari
  esterlere dogal yaglar denir. Gliserinin
  esterlesen hidroksit kökü sayisina göre dogal
  yaglar monogliserid, digliserid ve trigliserid
  seklinde adlandirilir.
• Yaglarin yapi taslari yag asitleridir. Pratikte
  doymus ve doymamis yag asitleri olarak
  bilinirler.
• Doymus yag asitleri Clar arasi bag tek olup
  4-18 karbon atomu tasirlar (bütirik asit, kaproik
  asit, laurik asit vs.).
• Doymamis yag asitleri Clar arasi bag çift olup
  16-22 karbon atomu tasirlar (oleik asit, linoleik
  asit, linolenik asit, arasidonik asit, EPA, DHA)
• Vücutta sentezlenemeyen yag asitleri
  esansiyel/eksojendir.
• Vücutta sentezlenenler ise esansiyel
  olmayan/endojen y.a.leridir.
• Baliklar için n-3 grubu (linolenik asit serisi)
  ve n-6 grubun yag asitleri esansiyeldir.
• Özellikle soguksu baliklari poli doymamis yag
  asitlerinden (PUFA) n-3 serisine siddetli ihtiyaç
  gösterirken, iliksu baliklari hem n-3 ve hem de
  n-6 serisine veya sadece n-6 serisine ihtiyaç
  duymaktadirlar.
• Esansiyel yag asitlerini üreme öncesi disi
  damizlik baliklar ve balik gelisiminin erken
  safhalarinda kullanimi çok önemli ve gereklidir.
  Eksikliginde ise embriyoda önemli bozukluklara,
  yumurta çikis oraninin düsmesine ve larvalarda
  abnormaliteye yol açmaktadir.

15
YAGLAR VE YAG ASITLERI

• Balik yaglarinin önemi
• Bazi balik türlerinde hepatik ve kas yaglarinin
  ticari önemi vardir
• Insan beslenmesinde önemlidir
• Denizel ortamda yag asitleri ve yaglarda büyük
  degisimler gözlenir
• Balik yeminde önemli bir enerji kaynagidir.
• Balik fizyolojisinde lipidlerin önemi
• enerji kaynaginda
• Biyomembran yapi ve bakim fonksiyonunda
• Hücresel membranlarda akiskanligin
  düzenlenmesinde
• Yagda eriyen vitaminlerin tasinmasinda
• Hormonlarda
• EFA ihtiyacini etkileyen faktörler
• Balik yasi
• Yemdeki yag seviyesi

16
(No Transcript)
17
(No Transcript)
18
(No Transcript)
19
EFA, DHA, EPA
Baliklarda esansiyel yag asit (EFA) ihtiyaçlari
Deniz baliklari larvalari için (n-3 HUFA)
ihtiyaçlari
20
DHA EPA

• Deniz baliklarinda DHAnin önemi
• Sinir, göz ve beyinin olfactorysinde birikir,
• Bazi biyolojik olusumlarin önhabercisidir,
• Solungaçlarin hücre membranlarinda fluidity
  etkilidir,
• Hücre membranlarinin yapisinda etkilidir,
• Larvalarin büyümesinde dogrudan etkilidir,
• Yassi baliklarin metamorfoz geçirmesinde
  etkilidir,
• Larvalarin survival ve aktivitesinde EPAdan daha
  etkilidir,
• EPA veya n-3 HUFAdan daha iyi bir koruyucudur,
• Deniz baliklari ymurtasi ve spermlerinin PLsinde
  çok yüksek içeriklidir,
• Deniz baliklarinda EPAnin önemi
• Membran fluidity ve yapisinda etkilidir,
• Yüzme kesesi, karaciger ve pilorik çekanin hücre
  membranlarinda birikir,
• Bazi türlerin larval büyümesinde yemdeki EPAnin
  dogrudan iliskisi vardir.
• Yem formülasyonlarinda lipid içerikleri

21
(No Transcript)
22
VITAMINLER

• Vitaminler saglik ve büyümenin idame
  ettirilebilmesi için gerekli esansiyel organik
  bilesiklerdir
• Baliklar tarafidan gereksinim duyulan 11 tane
  suda eriyen 4 tane de yagda eriyen vitamin
  bilinmektedir
• Suda eriyen vitaminlerden sekizinin (B kompleks)
  koenzim fonksiyonlari vardir ve küçük miktarlarda
  gereksinim duyulur, buna karsin, diger suda
  eriyen vitaminler ( askorbik asit (vitamin C),
  miyo-inositol ve kolin daha yüksek düzeylerde
  rasyonda bulunmasi gerekir (100mg/kg veya daha
  yüksek) ve bu bilesikler bazen makrovitaminler
  olarak tabir edilir.
• Yagda eriyen vitaminler A, D, E, ve K
  vitaminleridir.
• Suda eriyen vitaminler
• Suda eriyen vitaminler B-kompleks vitaminleri,
  vitamin C'i ve bir kaç tane çok daha süpheli
  durumlari olan bilesikleri kapsamaktadir.
• Bu vitaminler küçük miktarlari karacigerde depo
  edilebilmektedir, fakat dokuda depolanmalari
  sinirlidir ve fazlaliklari böbrekler vasitasiyla
  disari atilir. Metabolik ihtiyaçlar bagirsakta
  mikrobiyal sentezle karsilanamazsa, suda eriyen
  vitaminlerin düzenli olarak rasyona katilmasi
  gerekir.

23
(No Transcript)
24
Baliklarda vitamin gereksinimleri ve yemlere
katilmasi önerilen miktarlar (kg KM için mg veya
IU)
25
Vitamin eksiklik belirtileri
SUDA ÇÖZÜNENLER

• Thiamin(B1) darkskin, anorexia, nervousness,
  stress
• Riboflavin(B2) anaemia, cloudy lens, fin / snout
  erosion
• Pyridoxine (B6) irritability, oedema, nervous
  disorders
• Pantothenate gill necrosis, anemia,
  exophthalmia, skin burn
• Niacin oedema, muscular spasms, light
  susceptibility
• Folic acid anaemia, exophthalmia,
  distendedabdomen
• vitaminB12 anaemia, RBC rupture
• Biotin gill damange, muscular atrophy,
  convulsion
• Inositol digestive disorders
• Choline fatty liver, internal haemorrage
• Vitamin C lordosis, scoliosis, wound healing,
  stress

YAGDA ÇÖZÜNENLER
Eksiklik Toxicity Vitamin A exophthalmia,
eye degeneration, depigmentation, gt 2
millIU/kg skin lesions, fin erosions Vitamin
D3 tetany, fatty liver, muscular dystrophy gt 1
millIU/kg Vitamin E gilldamage, poor egg
quality, lipid peroxidation gt 5000
mg/kg anaemia muscle degeneration Vitamin
K3 anaemia, haemorrage
26
(No Transcript)
27
(No Transcript)
28
Baliklarda mineral gereksinimleri veya tavsiye
edilen katki düzeyleri (kg KM için mg)
29
Minerallerin fizyolojik yapida rolü

• Mineralin rolü Mineral
• Hücre olusumunda
• Amino asitler, proteinler S
• Haemoglobin Fe
• Yapisal
• kemik, iskelet, yüzgeçler P, Ca
• Endokrin fonksiyonu P, I
• Iyon regülasyonu Ca, Na, K, Cl
• Enzimler
• ko-faktörler Se, Mn, Mg, Zn..
• Yapisal Fe, Cu

30
Iz element eksiklik belirtileri

• Mineral Belirti Iliskisi
• Kalsiyum kemik/iskelet kalsiyum eksikligi
  Vit D, P,Zn,Mn
• Fosfor kafatasi/ iskelet bozuklugu
  Ca,Mg,Mn
• demineralisation, kansizlik Vit B6,
  B1 k.cigerde yüksek yag birikimi,
• düsük glikojen
• Magnezyum muscular degenerscence, vertebral
  zarar, Ca, P çarpilma ve sarsilma,
  katarakt, ödem Protein
• Potasyum kas kasilmasi, convulsions, istahsizlik
  Na
• IZ ELEMENTLER
• Demir kansizlik, karacigerde vit. C depolama
  eksikligi
• Bakir katarakt, enfeksiyona duyarlilik
• Çinko katarakt t, cücelik, kanama, fekonditede
  azalma

31
Kaynaklar

• Goddard, S., 1996, Feed Management in Intensive
  Aquaculture, Chapman Hall Press, USA, 194 p.
• Kaushik, S.J., 2004, Nutritional Requirements
  rainbow torut, sebass ans seabream, American
  Soybean Association (ASA), Balik Besleme ve Yem
  Teknolojisi Semineri, 16-17 Subat, Hilton, Izmir
• New, M, 1987, Feed and Feeding Fish and Shrimp,
  FAO, adcp, Rep., 87/26, Rome-Italy, 275 p.
• Okeefe, T., 2005, Tuzlusu akuakültür türlerinin
  besin ihtiyaçlari, American Soybean Association
  (ASA), Tatlisu ve Deniz Baliklari Besleme ve Yem
  Üretim Teknolojileri Semineri, 2-3 Mayis, Hilton,
  Izmir
• Okeefe, T., 2005, Tatlisu akuakültür türlerinin
  besin ihtiyaçlari, American Soybean Association
  (ASA) ve United Soybean Board (USB), Tatlisu ve
  Deniz Baliklari Besleme ve Yem Üretim
  Teknolojileri Semineri, 2-3 Mayis, Hilton, Izmir
• Sevgili, H,. 2002, Baliklarin Besin Madde
  Gereksinimleri, Balik Yetistiricligi Egitim
  Kursu, T.K.B.-TIKA, 6-13 Temmuz, Kepez Su
  ürünleri Üretme Istasyon Müdürlügü
• Steffens, W., 1989, Principles Of Fish Nutrition,
  Ellis Harwood Ltd., New York, 384 p.

32

• T E S E K K Ü R L E R
• idiler_at_yahoo.com
• MSN idiler07_at_hotmail.com
• www.akdenizsuurunleri.gov.tr