Statystyczna kontrola jakosci badan laboratoryjnych

1
Statystyczna kontrola jakosci badan
laboratoryjnych

• wg
• W.Gernand
• Podstawy kontroli jakosci badan laboratoryjnych

2
Precyzja i dokladnosc

• Precyzja zalezy od bledów przypadkowych. Jej
  miernikami sa
• odchylenie standardowe
• wspólczynnik zmiennosci
• Na dokladnosc wplywaja bledy systema-tyczne. Jej
  miary to
• róznica bezwzgledna
• róznica wzgledna

3
Bledy systematyczne

• Róznica bezwzgledna
• wartosc oczekiwana dla metody
  pomiarowej
• prawdziwa wartosc mierzonej wielkosci
• Róznica wzgledna

4
Blad dopuszczalny

• Blad dopuszczalny maks. blad pomiaru nie
  wplywajacy istotnie na znaczenie uzyskanego
  wyniku.
• Zalecenia
• dop. blad precyzji
• dop. blad dokladnosci

5
Blad dopuszczalny

• wspólczynnik zmiennosci wewnatrzosobniczej
• wspólczynnik zmiennosci miedzyosobniczej
• Dopuszczalny blad calkowity
• Definicje tych bledów maja charakter umo-wny.
  Organizatorzy kontroli zewnatrzlabo-ratoryjnej
  przyjmuja wlasne kryteria.

6
Kryterium jakosci metody

• Znormalizowany wskaznik precyzji
• Znormalizowany wskaznik dokladnosci
• i okreslamy w swoim laboratorium

7
Kryterium jakosci metody

• 0 0,25 bardzo dobra
• (0,25 0,33 dobra
• (0,33 0,5 graniczna
• (0,5 ... zla

8
Wewnatrzlaboratoryjna kontrola jakosci
9
Przygotowania

• Pomiary wstepne (? 20)
• srednia i estymata odchylenia standardowego
• W miare kolejnych pomiarów aktualizacja, na
  przestrzeni min. 10 dni.

10
Karty Levey-Jenningsa
srednia
11
(No Transcript)
12
Karty Levey-Jenningsa

• Na karty te nanosi sie wyniki oznaczen materialów
  kontrolnych.
• W kazdej serii pomiarowej powinny byc
  przynajmniej 2 materialy kontrolne.
• Stosujemy wybrane reguly w celu wykrycia serii
  wymykajacych sie spod kontroli.

13
Reguly

• Proste
• 12s
• 13s
• Zlozone
• reguly Westgarda, np. 13s / 22s / R4s / 10x

14
Regula 12S
15
Regula 13S
16
Regula 22S
Regula 22S
17
Regula 22S (tez)
18
Regula R4S
19
Regula 41S
20
Regula 41S
21
Regula 10x
22
Regula 10x
23
Ocena regul interpretacyjnych

• Kazda regula jest pewnego rodzaju testem
  statystycznym. Ma wiec dla nich sens mówienie o
  bledach I i II rodzaju, mocy testu itp.
• Blad I rodzaju bywa tu nazywany PFR
  (prawdopodobienstwo falszywego odrzucenia)
• Moc testu prawdopodobienstwo wykrycia bledu
  metody (PED)

24
Ocena regul

• Dla reguly 12s prawdopodobienstwo bledu I rodzaju
  wynosi
• 4,55 dla jednego materialu kontrolnego
• 8,89 dla dwóch materialów kontrolnych
• 13 dla trzech materialów kontrolnych

25
Regula 12S funkcje mocy
N3
N1
N2
dla bledu systematycznego
26
Regula 12S funkcje mocy
N3
N2
N1
dla bledu przypadkowego
27
Regula 13S funkcje mocy
N3
N2
N1
dla bledu systematycznego
28
Regula 13S funkcje mocy
N3
N2
N1
dla bledu przypadkowego
29
Reguly Westgarda (Shewharta)
10x
NIE
TAK
pod kontrola
NIE
13S
22S
R4S
41S
NIE
NIE
NIE
TAK
TAK
TAK
TAK
metoda poza kontrola
30
Reguly Westgarda - moc
dla bledu systematycznego
31
Reguly Westgarda moc
dla bledu przypadkowego
32
Ocena efektywnosci kontroli

• Dla stabilnie funkcjonujacej metody okresla sie
• krytyczny blad systematyczny
• krytyczny blad przypadkowy
• W oparciu o wykresy funkcji mocy regul
  interpretacyjnych odczytujemy ich moc wzgledem
  tych bledów. Ulatwia to wybór zestawu regul dla
  konkretnej metody.

33
Ocena efektywnosci kontroli

• Krytyczny blad systematyczny
• Krytyczny blad przypadkowy

34
Kontrola zewnatrzlaboratoryjna
35
Wykres Youdena
36
Wykres Youdena

• Laboratoria wykonuja pomiary dla dwu próbek.
  Punkty ilustruja wyniki poszczególnych
  laboratoriów.
• Pionowa i pozioma prosta odpowiada medianie dla
  pierwszej i drugiej próbki. Ich przeciecie
  mediana Manhattanu.
• Okrag zawiera 95 pomiarów.
• Jednostki na osiach sa jednakowe, a prosta
  zgodnosci biegnie pod katem 45.

37
Wykres Youdena

• Punkty poza okregiem swiadcza o bledach
• Gdy leza blisko prostej zgodnosci blad
  systematyczny
• W przeciwnym wypadku blad przypadkowy

38
Wykres Youdena - warianty
39
Kontrola zewnatrzlaboratoryjna

• Przyklad (COBJwDL)